Ο χρόνος για τον πλανήτη Γη τελειώνει

Ο αντίκτυπος της ανθρώπινης δραστηριότητας στη φύση κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε τεράστια δυστυχία για τους ανθρώπους

Με ένα «γράμμα προς την ανθρωπότητα», 15.000 επιστήμονες προειδοποιούν ότι η μοίρα του πλανήτη είναι σε άμεσο κίνδυνο, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, και κανείς, ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε οι πολίτες, ούτε κανείς άλλος, δεν κάνει αρκετά για να σταματήσει το κακό. Ο πλανήτης δίνει μάχη για την ύπαρξή του, επισημαίνουν, και πρέπει να δράσουμε τώρα.

Τη νέα επείγουσα προειδοποίηση προς την ανθρωπότητα, που συνέταξε η Ένωση Προβληματισμένων Επιστημόνων, υπογράφουν επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο, οι οποίοι τονίζουν ότι τα πράγματα από το 1992, όταν έκαναν την πρώτη προειδοποίηση για το μέλλον του πλανήτη, είναι σαφώς χειρότερα με τα προβλήματα να έχουν ενταθεί: υπερκατανάλωση περιορισμένων πόρων, δριμεία αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, απώλεια της βιοποικιλότητας, κλιματική αλλαγή.

Αν και η μόνη θετική εξέλιξη από το 1992 είναι η κατάσταση της τρύπας του όζοντος, που φαίνεται να έχει μειωθεί, κι αυτό χάρη στις δράσεις για τον περιορισμό των αερίων που την προκαλούν, όλες οι άλλες απειλές έχουν γίνει μεγαλύτερες και σοβαρότερες και δεν μένει πολύς χρόνος για να αναστραφεί η κατάσταση. «Σύντομα θα είναι πολύ αργά για να αλλάξουμε πορεία και να αποφύγουμε την καταστροφή. Ο χρόνος τελειώνει», σύμφωνα με την επιστολή των επιστημόνων. «Πρέπει να αναγνωρίσουμε, τόσο εμείς στην καθημερινότητά μας όσο και οι κυβερνητικοί οργανισμοί, ότι η Γη μαζί με τη ζωή πάνω της είναι το μοναδικό σπίτι που έχουμε».

Τα προβλήματα που περιγράφονται στην επιστολή είναι λίγο – πολύ γνωστά: καταστροφική κλιματική αλλαγή, αποψίλωση των δασών, εξαφάνιση ειδών χλωρίδας και πανίδας, οι νεκρές ζώνες στους ωκεανούς και η αδυναμία πρόσβασης σε πόσιμο νερό για εκατομμύρια ανθρώπους.

Μιλώντας στη διεθνή διαδικτυακή επιθεώρηση BioScience, ο Αμερικανός καθηγητής Γουίλιαμ Ριπλ αναφέρει ότι η ανθρωπότητα «πήρε μια δεύτερη προειδοποίηση. Θέτουμε σε κίνδυνο το μέλλον μας με το να μην χαλιναγωγούμε την έντονη και ταυτόχρονα ανισομερή, τόσο γεωγραφικά όσο και δημογραφικά, κατανάλωση των πόρων, ενώ δεν καταλαβαίνουμε πως ο ταχέως αυξανόμενος υπερπληθυσμός είναι ο πρωταρχικός παράγων οικολογικών ακόμη και κοινωνικών απειλών».

Μεταξύ άλλων, οι 15.364 επιστήμονες από 184 χώρες, μεταξύ των οποίων και ειδικοί βραβευμένοι με Νόμπελ, τονίζουν ότι ο αντίκτυπος της ανθρώπινης δραστηριότητας στη φύση «κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει σε τεράστια δυστυχία για τους ανθρώπους».

Σύμφωνα με τον καθηγητή Ριπλ, «η επιστολή αυτή δεν είναι λάθος συναγερμός, είναι η αναγνώριση των εμφανών σημαδιών ότι οδηγούμαστε στην καταστροφή. Ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να ανοίξουμε ευρύ διάλογο υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και του κλίματος».

 

Τα στοιχεία

Αν και αναγνωρίζουν ότι έχει υπάρξει πρόοδος όσον αφορά το όζον και την αύξηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αυτή δεν μπορεί να αναστείλει την καταστροφή.

• Η ποσότητα διαθέσιμου πόσιμου νερού κατ’ άτομο έχει μειωθεί κατά 26%.

• Οι νεκρές ζώνες στους ωκεανούς, δηλαδή τα σημεία όπου δεν υπάρχει ίχνος ζωής λόγω της ρύπανσης και της έλλειψης οξυγόνου, έχουν αυξηθεί κατά 75%.

• Περίπου 300 εκατ. εκτάρια δασών έχουν χαθεί για να γίνουν καλλιέργειες

• Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως και η μέση θερμοκρασία συνεχίζουν να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς.

• Ο παγκόσμιος πληθυσμός έχει αυξηθεί κατά 35%.

• Συνολικά ο αριθμός των ζώων (θηλαστικά, ερπετά, αμφίβια, πουλιά και ψάρια) έχει μειωθεί κατά 29%.

 

Παγκόσμια ανησυχία για την αύξηση διοξειδίου του άνθρακα

 

• Οι εκπομπές διοξειδίου από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες -κυρίως καύσεις ορυκτών καυσίμων και βιομηχανίες- εκτιμάται ότι θα φθάσουν τους 41 δισεκατομμύρια τόνους έως το τέλος του 2017

 

Για πρώτη φορά μετά από μια τριετία σταθεροποίησης, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να αυξηθούν ξανά το 2017 προκαλώντας ανησυχία.

Η αύξηση φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσει το 2% έναντι του 2016, με πιθανότητα να κινηθεί από 0,8% έως 3%. Αντίστοιχα, το συνολικό ΑΕΠ της παγκόσμιας οικονομίας προβλέπεται ότι θα αυξηθεί φέτος κατά 3,5%, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Μέχρι στιγμής οι επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι αν η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κύκλου πολυετούς αύξησης των ανθρωπογενών «αερίων του θερμοκηπίου» ή αν πρόκειται για ένα «εφάπαξ» φαινόμενο που δεν θα επαναληφθεί το 2018.

Πάντως οι αρχικές εκτιμήσεις τους είναι ότι του χρόνου είναι απίθανο να μειωθούν οι εκπομπές. Ούτε όμως θεωρούν πολύ πιθανό ότι στο μέλλον οι αυξήσεις των εκπομπών θα κινούνται με τον ίδιο υψηλό ετήσιο ρυθμό άνω του 3%, που είχε καταγραφεί στη δεκαετία του 2000.

Οι εκπομπές διοξειδίου από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες -κυρίως καύσεις ορυκτών καυσίμων και βιομηχανίες- εκτιμάται ότι θα φθάσουν τους 41 δισεκατομμύρια τόνους έως το τέλος του 2017.

Το μεγαλύτερο μερίδιο αφορά τις εκπομπές διοξειδίου από την καύση ορυκτών καυσίμων, που αναμένεται να φθάσουν τους 37 δισεκατομμύρια τόνους (νέο ρεκόρ), εμφανίζοντας αύξηση 2% σε σχέση με πέρυσι. Την περίοδο 2014-2016 οι εκπομπές είχαν σημειώσει σχεδόν μηδενική αύξηση.

Η Κίνα – ο Νο 1 ρυπαντής παγκοσμίως- είναι η κύρια αιτία για τη φετινή αρνητική εξέλιξη, καθώς το 2017 οι εκπομπές διοξειδίου της αναμένεται να αυξηθούν κατά 3,5%, λόγω της μεγάλης χρήσης άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου για τις ενεργειακές ανάγκες της. Αντίθετα, οι εκπομπές των ΗΠΑ θα μειωθούν κατά 0,4% και της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 0,2% (πολύ λιγότερο όμως από ό,τι η μέση ετήσια μείωση 2,2% κατά την τελευταία δεκαετία).

Οι εκτιμήσεις των 76 επιστημόνων του Παγκοσμίου Προγράμματος Άνθρακα, από 15 χώρες και του Κέντρου Ερευνών Tyndall για την Κλιματική Αλλαγή του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας, με επικεφαλής αντίστοιχα τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Ρομπ Τζάκσον και την καθηγήτρια Κορίν Λε Κερ, έγιναν ενόψει της διεθνούς συνδιάσκεψης του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή (COP 23) στη Βόννη αυτή την εβδομάδα.

Είναι πολύ απογοητευτικό ότι οι ανθρωπογενείς παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εμφανίζονται να αυξάνουν σημαντικά για μια ακόμη φορά, μετά από μια τριετή περίοδο σταθερότητας. Μετά από τη φετινή αυτή εξέλιξη, ο διαθέσιμος χρόνος λιγοστεύει για να κρατήσουμε την άνοδο της θερμοκρασίας αρκετά κάτω από τους δύο βαθμούς Κελσίου, πόσω μάλλον κάτω από τον ενάμιση βαθμό.

«Είναι ζωτική ανάγκη να φθάσουμε σε ένα μέγιστο σημείο στις παγκόσμιες εκπομπές μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια, ώστε στη συνέχεια να τις μειώσουμε γρήγορα, για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η συγκέντρωση διοξειδίου στην ατμόσφαιρα αναμένεται, από 277 ppm (μέρη ανά εκατομμύριο) στην προβιομηχανική εποχή και 403 ppm το 2016, να φθάσει τα 405,5 ppm το 2017.

Θετική εξέλιξη, κατά τους επιστήμονες, αποτελεί ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειες αυξάνονται με ταχύ μέσο ετήσιο ρυθμό 14% κατά την τελευταία πενταετία. Επίσης, ενθαρρυντικό είναι ότι το 2017 οι εκπομπές εμφανίζουν πτωτική τάση σε 22 χώρες, που από κοινού εκλύουν το 20% των παγκόσμιων ρύπων.

Η μείωση αυτή των εκπομπών συμβαίνει μάλιστα παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική ανάπτυξή τους, πράγμα επίσης ενθαρρυντικό. Από την άλλη όμως, οι εκπομπές από 101 χώρες, που εκλύουν το 50% των παγκοσμίων εκπομπών άνθρακα, αυξήθηκαν το 2017.

Οι ερευνητές έκαναν ταυτόχρονες δημοσιεύσεις σε τρία κορυφαία περιοδικά για περιβαλλοντικά θέματα “Nature Climate Change”, “Environmental Research Letters” και “Earth System Science Data Discussions”.

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy