ΟΛΛΑΝΔΙΑ : Ο Ρούτε έκανε αυτό που θα έκαναν και οι ακροδεξιοί

 

• Οι Ολλανδοί προσήλθαν μαζικά στις κάλπες, διότι κατάλαβαν πως κάτι πάει λάθος στη χώρα τους

 

Του ανταποκριτή μας στο Βερολίνο, Παντελή Βαλασόπουλου

 

• Η Ολλανδία είπε ένα πρώτο “όχι” στο λαϊκισμό. Όμως η μεγάλη εκλογική αναμέτρηση για την ΕΕ θα γίνει στη Γαλλία μέσα στον Μάιο
• Πολύ πιθανόν το Φιλελεύθερο Κόμμα του Μαρκ Ρούτε να σχηματίσει κυβέρνηση με τα δύο κόμματα του κέντρου -δηλαδή τους Χριστιανοδημοκράτες και το D66- ενώ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμπεριληφθεί στο συνασπισμό και το κόμμα της Αριστεράς-Πρασίνων

 

 

Ο ολλανδικός λαός την περασμένη Τετάρτη έφθασε στα όρια του. Ήταν πολύ κοντά η ακροδεξιά να κερδίσει τις εκλογές. Όμως όταν οι Ολλανδοί συνειδητοποίησαν ποιον κίνδυνο ενέχουν οι εκλογές αυτές για τη χώρα τους, έσπευσαν μαζικά στα εκλογικά κέντρα προκειμένου να ψηφίσουν.

Τετάρτη 15 Μαρτίου 2017. Όλη η Ευρώπη, αλλά και ο πλανήτης, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, συγκέντρωνε τα βλέμματά του στην Ολλανδία. Οι εκλογές στη χώρα ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη μεταξύ του ευρωπαϊκού ορθολογισμού και του νεοανερχόμενου λαϊκισμού.

Στην κεντρική πλατεία της Χάγης, αλλά και μπροστά στο πρωθυπουργικό μέγαρο, είχαν συγκεντρωθεί δημοσιογράφοι από ολόκληρο τον κόσμο.

Ποτέ πριν στο παρελθόν οι Ολλανδοί δεν είχαν ζήσει κάτι παρόμοιο.

Περνώντας από την κεντρική πλατεία της ολλανδικής κυβέρνησης, όπου βρίσκεται και η είσοδος του Κοινοβουλίου, η “Χαραυγή” έπεσε πάνω στον ηγέτη του κόμματος της Αριστεράς-Πρασίνων, Γέσσε Κλάβερ. Δεν είχε μαζί του σωματοφύλακες, ούτε κάποιον συνοδό. Την ώρα που ετοιμάζονταν να εισέλθει στη Βουλή τον σταμάτησαν Ολλανδοί πολίτες. Ένας από αυτούς του έθεσε το ερώτημα «ποιος είναι ο στόχος σας;» για να λάβει την απάντηση «ο στόχος μας είναι η Ολλανδία να παραμείνει στην ΕΕ, να υπάρξει κοινωνική δικαιοσύνη και να χτυπήσουμε την ακροδεξιά». Μόλις ολοκλήρωσε τη φράση του, δύο οπαδοί του, του φώναξαν: «Τσάκισε τον Βίλντερς». Αυτός γύρισε και τους έκανε το σήμα της νίκης. Και πράγματι το κόμμα της Αριστεράς-Πρασίνων ήταν από τους μεγάλους νικητές των εκλογών. Διπλασίασε σχεδόν τα ποσοστά του και έφθασε το 9,5%.

Αδιαφιλονίκητος βέβαια νικητής αυτής της εκλογικής αναμέτρησης στην Ολλανδία ήταν ο μέχρι σήμερα Πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, του κόμματος των Φιλελευθέρων, ενώ σημαντικά ήταν τα κέρδη για τους Χριστιανοδημοκράτες και το κεντρώο κόμμα D66.

Από την άλλη ήττα υπέστη ο ακροδεξιός Χερτ Βίλντερς, παρά το γεγονός ότι αύξησε τα ποσοστά του, φθάνοντας στο 14%, ενώ στα όρια της πανωλεθρίας έφθασε το κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών του Γερούν Ντάισελμπλουμ.

Ο τελευταίος τυγχάνει να είναι μέχρι σήμερα Υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας και την ίδια στιγμή επικεφαλής του Γιούρογκρουπ. Όπως όλα δείχνουν, ο Ντάισελμπλουμ δεν πρόκειται να παραμείνει μέλος της επόμενης ολλανδικής κυβέρνησης.

Αυτό διότι είναι πολύ πιθανόν το Φιλελεύθερο Κόμμα του Μαρκ Ρούτε να σχηματίσει κυβέρνηση με τα δύο κόμματα του κέντρου -δηλαδή τους Χριστιανοδημοκράτες και το D66- ενώ υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να συμπεριληφθεί στο συνασπισμό και το κόμμα της Αριστεράς-Πρασίνων.

Στόχος είναι η νέα κυβέρνηση να συμπεριλάβει 76 από τις 150 έδρες του ολλανδικού Κοινοβουλίου.

Αυτό που είναι ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι Ολλανδοί προσήλθαν μαζικά στις κάλπες, διότι κατάλαβαν πως κάτι πάει λάθος στη χώρα τους. Σε καμιά περίπτωση δεν ήταν ο Χερτ Βίλντερς που εκπροσωπούσε την Ολλανδία.

Εντυπωσιακό την ημέρα των εκλογών ήταν ότι είχε φθάσει η ώρα 10.00 το βράδυ και ακόμη ο κόσμος σχημάτιζε ουρές εκατοντάδων μέτρων έξω από τα εκλογικά κέντρα. Όλα έδειχναν πως οι νέοι άνθρωποι της Ολλανδίας ήθελαν να πάρουν το πάνω χέρι και να βάλουν ανάχωμα στο λαϊκισμό, το ρατσισμό, την ξενοφοβία και τις αντιευρωπαϊκές ιδέες του Βίλντερς.

Τρεις ημέρες έμεινα στη Χάγη και δεν συνάντησα ούτε έναν οπαδό του Βίλντερς. Μόνον έναν συνταξιούχο Ολλανδό γύρω στα 65, ο οποίος περιφέρονταν έξω από τα εκλογικά τμήματα και φώναζε «Ψηφίζω Βίλντερς, γιατί δεν θέλω οι Έλληνες, οι Πορτογάλοι και οι άλλοι νότιοι να ξοδεύουν τα λεφτά μου».

Όμως φαίνεται πως ο Ολλανδός αυτός τελικά αποτελούσε τη μειοψηφία. Δίπλα του βρίσκονταν νέοι, αλλά και λιγότεροι νέοι Ολλανδοί, οι οποίοι ήθελαν να στείλουν ένα μήνυμα ότι η χώρα τους ανήκει και θα ανήκει στην Ευρώπη.

Στην Ολλανδία βέβαια τη στιγμή αυτή υπάρχει ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα. Μια τεράστια μουσουλμανική μειονότητα, η οποία όσο περνάει ο καιρός τόσο περισσότερο ριζοσπαστικοποιείται.

Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γερμανία, στην Ολλανδία η μειονότητα των μουσουλμάνων προέρχεται από χώρες του Μαγκρέμπ. Έτσι σε αντίθεση με τους Τούρκους -που στην πλειονότητά τους είναι μετριοπαθείς- οι Ολλανδοί πολίτες βορειοαφρικανικής καταγωγής, συστηματικά γίνονται περισσότερο ακραίοι.

Έτσι σήμερα δημιουργούν κοινωνικές αναταραχές στην ολλανδική κοινωνία, αναταραχές και ριζοσπαστικοποίηση που επιχείρησε να εκμεταλλευθεί ο επικεφαλής του ακροδεξιού PVV, Χερτ Βίλντερς.

Οι Ολλανδοί έδωσαν την απάντησή τους με το εκλογικό αποτέλεσμα, όμως οι διεργασίες που γίνονται τη στιγμή αυτή στην ολλανδική κοινωνία είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς πού θα καταλήξουν.

Η Ολλανδία είπε ένα πρώτο “όχι” στο λαϊκισμό. Όμως η μεγάλη εκλογική αναμέτρηση για την ΕΕ θα γίνει στη Γαλλία μέσα στον Μάιο. Εκεί η Ευρώπη θα αποφασίσει το ποια θα είναι η πορεία της και πραγματικά, όπως σημειώνουν αναλυτές στη Γερμανία, η μάχη των μαχών για το ευρωπαϊκό μέλλον θα δοθεί σε γαλλικό έδαφος.

Σε ό,τι αφορά τις ολλανδικές εκλογές, αυτό που ευνόησε ιδιαίτερα τον Πρωθυπουργό Μαρκ Ρούτε ήταν ότι συγκρούστηκε μετωπικά με τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν.

Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν πως οι Ολλανδοί πολίτες επιβράβευσαν την πολιτική του αυτή. Στην πραγματικότητα ο Ρούτε έκανε αυτό που θα έκαναν και οι ακροδεξιοί, τα «έσπασε» δηλαδή μετωπικά με τους Τούρκους. Οι Τούρκοι αντέδρασαν με τρόπο τελείως ανάρμοστο για ευρωπαϊκή χώρα και διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Ολλανδία.

Τη στιγμή αυτή κανείς δεν μπορεί να πει με σαφήνεια πού θα οδηγήσει η κλιμάκωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Ένα είναι σίγουρο, αυτό που λένε και Γερμανοί διπλωμάτες, πως η Τουρκία έχει εγκαταλείψει κάθε πρόθεση για ένταξη στην ΕΕ.

Το γεγονός αυτό την καθιστά μια χώρα απρόβλεπτη, με μια ηγεσία που κανείς δεν μπορεί να πει με ακρίβεια το τι ακριβώς θέλει και όπως δηλώνουν Γερμανοί αναλυτές η Τουρκία μοιάζει με «ένα φορτηγό με σπασμένα φρένα».

Συνεπώς κανείς δεν γνωρίζει το ποια θα είναι η χώρα που θα «πληρώσει» το μένος του Ερντογάν. Αυτό που λένε αξιωματούχοι του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών είναι πως «εμείς σε αντίθεση με τον εξτρεμισμό της Άγκυρας, πρέπει να προτάξουμε τον ορθολογισμό και την ψυχραιμία».