Προσφυγική πολιτική από ξεχασμένα «θα» και ανεκπλήρωτες δεσμεύσεις

  • Mείωση κονδυλίων και ανυπαρξία σχεδιασμού κρατούν πρόσφυγες εγκλωβισμένους σε προβλήματα ανυπέρβλητα. 
  • Τα «δεσμεύομαι» του 2013 και η πραγματικότητα .
  • Τέλος στην ανέγερση κατοικιών και στο διαχωρισμό οικοπέδων.
  • Εγκαταλελειμμένοι οι συνοικισμοί.
  • Διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών.
  • Όλα όσα φανερώνει ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΣ. 

Της Ελένης Κωνσταντίνου

 

Η οικονομική κρίση έδειξε τα δόντια της στη μεγάλη πλειοψηφία του λαού μας. Ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, χαμηλά και μεσαία στρώματα της κοινωνίας, νέοι εργαζόμενοι, νέοι επιστήμονες και άλλες κατηγορίες συμπολιτών μας, είδαν τη ζωή τους να καταρρέει λόγω της κρίσης που έπληξε και τον τόπο μας. Άλλοτε ως πραγματικότητα και άλλοτε ως άλλοθι, η κρίση «πέτυχε» να καταστρέψει τον κοινωνικό ιστό.

Μια ομάδα πληθυσμού που ξέρει καλά αυτή την πραγματικότητα, γιατί την βίωσε στο πετσί της, είναι οι πρόσφυγες. Κούφια λόγια αποτελούν οι υποσχέσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη για την προσφυγική πολιτική, η οποία φαίνεται να έχει εγκαταλειφθεί εδώ και καιρό, αρχικά με πρόσχημα και στη συνέχεια ως άλλοθι την οικονομική κρίση.

Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η παρούσα κυβέρνηση κατάφερε να μειώσει τα κονδύλια αλλά και να αφανίσει σχέδια υπέρ του προσφυγικού κόσμου. Απόδειξη τούτου, το γεγονός ότι ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Πετρίδης, εξήγγειλε, προεκλογικά, την προετοιμασία σχεδίου, το οποίο θα αποζημιώνει τους ιδιοκτήτες περιουσιών στα κατεχόμενα, στη βάση της αξίας των περιουσιών που είχαν. Πέρα από το ότι η δημιουργία και εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου δεν πρόκειται να βρει κανέναν αντίθετο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται περί ενός εξόφθαλμου προεκλογικού πυροτεχνήματος, αφού γι’ αυτό δεν υπάρχει ούτε έστω το σχετικό άρθρο στο τριετές δημοσιονομικό πλάνο που έχει καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Prosfygikoi synoikismoi

 

Τέλος στην ανέγερση κατοικιών και στο διαχωρισμό οικοπέδων

 

Η πρώτη πράξη της υποβάθμισης της προσφυγικής πολιτικής ήρθε με τον τερματισμό του σχεδίου που αφορούσε την ανέγερση κατοικιών και πολυκατοικιών στους προσφυγικούς συνοικισμούς. Το σχέδιο απευθυνόταν σε οικογένειες με εισοδήματα κάτω από 20.500 ευρώ. Σε ζευγάρια, δηλαδή, τα οποία λάμβαναν ακάθαρτα λιγότερα από 850 ευρώ, τα οποία ούτε πριν αλλά ούτε και μετά τον Απρίλη του 2013 (οπότε και τερματίστηκε το σχέδιο) μπορούν να αποκτήσουν στέγη.

Ταυτόχρονα με τον τερματισμό του σχεδίου που αφορούσε σε ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών, η κυβέρνηση τερμάτισε ήδη από τον δεύτερο μήνα που βρέθηκε στην εξουσία το σχέδιο διαχωρισμού οικοπέδων σε συνοικισμούς αυτοστέγασης. Παράλληλα, ακόμη πιο έντονα αισθάνονται την αδικία εκείνοι που το αίτημά τους είχε εγκριθεί, αφού η κυβέρνηση τερμάτισε το διαχωρισμό και όσων οικοπέδων είχαν παραχωρηθεί σε πρόσφυγες – αιτητές. Μετά την αντίδραση των δικαιούχων η κυβέρνηση έχει επαναρχίσει τη διαδικασία διαχωρισμού τους, με το πλάνο τους όμως να φτάνει μέχρι το 2019. Εκτός όμως από την καθυστέρηση στο διαχωρισμό, η κυβέρνηση Αναστασιάδη αποφάσισε να τερματίσει και την οικονομική βοήθεια που θα έπαιρναν οι πρόσφυγες για να μπορέσουν να ξεκινήσουν την ανέγερση των κατοικιών τους.

Σε ό,τι αφορά την οικονομική βοήθεια για αγορά ή ανέγερση κατοικίας σε ιδιόκτητο οικόπεδο, τα όσα καταγράφονται είναι ακόμη πιο τραγικά. Οι μειώσεις στα κονδύλια σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν το 50%. Στη βάση μάλιστα των οικονομικών δεδομένων που επικράτησαν στα λαϊκά νοικοκυριά μετά το κούρεμα των καταθέσεων και με βάση τα αυστηρά κριτήρια που πλέον επιβλήθηκαν στις τράπεζες στην Κύπρο, ήταν και συνεχίζει να είναι αδύνατο για τις οικογένειες να αξιοποιήσουν το συγκεκριμένο σχέδιο.

 

Εγκαταλελειμμένοι οι συνοικισμοί

 

Πρωτοφανή εικόνα εγκατάλειψης παρουσιάζουν κυβερνητικοί οικισμοί και συνοικισμοί αυτοστέγασης. Το πρόγραμμα συντήρησης των παλαιών πολυκατοικιών και κατοικιών δεν προχωρεί στη βάση ενός συγκεκριμένου πλάνου με αποτέλεσμα να υπάρχουν κατοικίες και διαμερίσματα για τα οποία μόνο προσβολή κυριαρχεί, για το γεγονός ότι φιλοξενούν εκτοπισμένους.

Οι κοινόχρηστοι χώροι, τα πάρκα και οι πλατείες έχουν αφεθεί ασυντήρητα εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κυβέρνηση μέσω του Υπουργείου Εσωτερικών αποφάσισε μονομερώς να μεταθέσει την ευθύνη συντήρησης και τοπιοτέχνησης των κοινόχρηστων χώρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση χωρίς να μεταφέρει πρώτα τα απαραίτητα κονδύλια.

Στον πάτο των προτεραιοτήτων της κυβέρνησης είναι και η εγκατάσταση ανελκυστήρων στις πολυκατοικίες των κυβερνητικών οικισμών. Πολύ συχνά βλέπουν το φως της δημοσιότητας αρκετές περιπτώσεις ηλικιωμένων και ατόμων με αναπηρίες που έχουν εγκλωβιστεί στα διαμερίσματά τους ένεκα της απουσίας ενός συγκεκριμένου πλάνου και πολιτικής βούλησης από μέρους της κυβέρνησης. Το πιο τραγικό παράδειγμα είναι ο κυβερνητικός οικισμός στον Άη Γιάννη στη Λάρνακα. Ενώ είχαν ξεκινήσει την εγκατάσταση των ανελκυστήρων στις πολυκατοικίες του οικισμού, η κυβέρνηση είχε διαφορές με τον εργολάβο και τερμάτισε το συμβόλαιο μαζί του. Μετά την πάροδο αρκετών μηνών και τη χρονοβόρα διαδικασία των προσφορών, η κυβέρνηση συνήψε συμφωνία με άλλο εργολάβο για την εγκατάσταση των ανελκυστήρων, με τον οποίο όμως και πάλι παρουσιάζονται προβλήματα. Το αποτέλεσμα είναι ο συνοικισμός να είναι ένα ανοικτό εργοτάξιο για δεύτερο χειμώνα, με τους κινδύνους και την ταλαιπωρία που αυτό επιφέρει. Ταυτόχρονα, δύο πολυκατοικίες, στις οποίες είχαν γίνει εκσκαφές για την τοποθέτηση ανελκυστήρα, τώρα κρίνονται ακατάλληλες. Οι ένοικοι ειδοποιήθηκαν ότι έχουν κριθεί επικίνδυνες και θα κατεδαφιστούν.

 

Διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών

 

Για όσο διάστημα η διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσιών απασχολούσε τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων η κυβέρνηση και το Υπουργείο Εσωτερικών παρουσίαζαν σχέδια, πλάνα και προτάσεις. Ο Υπουργός Εσωτερικών είχε μάλιστα δεσμευθεί με δημόσιες δηλώσεις του στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στις 5 Σεπτεμβρίου 2017, ότι εντός δύο μηνών θα είναι έτοιμοι οι όροι εντολής προς ιδιώτη μελετητή ώστε να ετοιμαστεί ένα καινούργιο Στρατηγικό Σχέδιο αναφορικά με τη διαχείριση τουρκοκυπριακών περιουσιών. Με την πάροδο τριών μηνών, ούτε καν ως προεκλογική εξαγγελία δεν υπάρχει η συγκεκριμένη πρόταση.

 

 

Όλα όσα φανερώνει ο προϋπολογισμός του ΥΠΕΣ

 

Μέσα από τον Προϋπολογισμό του Υπουργείου Εσωτερικών, έτσι όπως συζητήθηκε στη Βουλή, φαίνεται ξεκάθαρα η φιλοσοφία και ο σχεδιασμός της κυβέρνησης αναφορικά με την προσφυγική πολιτική.

•   Στο σχέδιο που αφορά την ανέγερση κατοικίας σε ιδιόκτητο οικόπεδο παρουσιάζεται περαιτέρω μείωση των συνολικών κονδυλίων που θα διατεθούν σε σχέση με το 2017. Η μείωση ξεπερνά τα 2 εκατομμύρια ευρώ.

•   Στο σχέδιο που αφορά την αγορά κατοικίας ή διαμερίσματος, τα κονδύλια παρουσιάζονται μειωμένα πέραν του 1 εκατομμυρίου ευρώ.

•   Την ίδια ώρα που εκατοντάδες νεαρά ζευγάρια αναμένουν την έγκρισή τους από την Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων ώστε να προχωρήσουν και να αποκτήσουν κατοικία, η κυβέρνηση Αναστασιάδη και το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού μειώνουν τα κονδύλια των προσφυγικών στεγαστικών προγραμμάτων για το 2017 ακόμη 4,5 εκατομμύρια ευρώ.

•   Μέσα από τις πραγματικές δαπάνες για το 2016 φαίνεται ότι η υλοποίηση των προϋπολογισμού σε ό,τι αφορά τα προσφυγικά προγράμματα είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Από τα κονδύλια τα οποία είχε το Υπουργείο Εσωτερικών να διαθέσει για τη χρονιά, περίπου 15 εκατομμύρια ευρώ δεν είχαν διατεθεί. Αυτό αντιστοιχεί με τη μέση οικονομική χορηγία που θα έπαιρναν περίπου 600 οικογένειες. Μόνο για το 2016.

 

 

Τα «δεσμεύομαι» του 2013 και η πραγματικότητα 

•   Ενίσχυση της πολιτικής τιτλοποίησης προσφυγικών κατοικιών.

Όχι μόνο δεν έχει ενισχυθεί η πολιτική της τιτλοποίησης των προσφυγικών κατοικιών αλλά παραμένει στάσιμη εδώ και πέντε χρόνια.

•   Σχέδιο αποκατάστασης της αδικίας σε πρόσφυγες που δεν έτυχαν στήριξης ή έτυχαν ελάχιστης βοήθειας.

Εξαγγέλθηκε από το 2012 και θα εξαγγελθεί ξανά. Στο μεσοδιάστημα δεν υπήρξε ούτε σε θεωρητικό επίπεδο συζήτηση για ένα τέτοιο σχέδιο.

•   Ενίσχυση της φερεγγυότητας των προσφύγων και παθόντων.

Τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση έχει υποβαθμίσει τον Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, ο οποίος αποτελεί ουσιαστικά το αποκούμπι των προσφύγων και των ιδιοκτητών περιουσίας στα κατεχόμενα. Τερματίστηκε το σχέδιο που αφορούσε σε απευθείας δανειοδότηση νεαρών ζευγαριών για στεγαστικούς σκοπούς. Το υφιστάμενο στεγαστικό σχέδιο του ΦΙΚΒ απευθύνεται σε όσους έχουν τη δυνατότητα να βρουν στεγαστικό δάνειο από τραπεζικά ιδρύματα, με τη βοήθεια να περιορίζεται στην επιδότηση ενός μέρους του επιτοκίου. Με αυτό τον τρόπο δεν βοηθούνται όσοι το έχουν πραγματικά ανάγκη, τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, τα οποία, παρόλο που μπορεί να κατέχουν σημαντικής αξίας περιουσίες στα κατεχόμενα, εντούτοις δεν έχουν τα απαραίτητα εισοδήματα για να δανειοδοτηθούν από τράπεζες. Την ίδια ώρα αναμένεται για περισσότερο από ενάμιση χρόνο από το Υπουργείο Εσωτερικών να καταθέσει στη Βουλή κανονισμούς ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει συγκεκριμένες προτάσεις που θα λειτουργήσουν υπέρ των αιτητών.

•   Βελτίωση των προγραμμάτων επιδιόρθωσης προβληματικών κατοικιών.

Εγκρίνονται σποραδικά ελάχιστα κονδύλια μόνο στις περιπτώσεις όπου υπάρχει σοβαρό ζήτημα ασφάλειας για τη ζωή των κατοίκων.

•   Αναδιάρθρωση των θεσμών διαχείρισης της προσφυγικής πολιτικής με τρόπο ώστε να παταχθούν στρεβλώσεις, αδικίες και γραφειοκρατία.

Όχι μόνο δεν υπήρξε αναδιάρθρωση των θεσμών διαχείρισης αλλά η Υπηρεσία Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων παραμένει ένα από τα πλέον υποστελεχωμένα τμήματα της Δημόσιας Υπηρεσίας. Η εξέταση των αιτήσεων για επιδότηση ενοικίου φτάνει σε κάποιες επαρχίες μέχρι και τον ένα χρόνο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τόσο το Διοικητικό Δικαστήριο όσο και η Επίτροπος Διοικήσεως με αποφάσεις τους δικαίωσαν πρόσφυγες που προσέφυγαν σε αυτούς για την τεράστια καθυστέρηση που υπήρξε στην εξέταση των αιτήσεών τους.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy