Brexit: Σχέσεις ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου – Τι σημαίνει αυτή η συμφωνία για την Κύπρο;

Του Ισαάκ Α. Καριπίδη, ανταποκριτή μας στο Λονδίνο

Brexit: Τι αλλάζει στις σχέσεις ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου

Από τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς, στη 1:00 το πρωί ώρα Κύπρου, το Ηνωμένο Βασίλειο και τυπικά πλέον δεν ανήκει στην ΕΕ. Μετά από τεσσεράμισι χρόνια, από τον Ιούνιο του 2016 δηλαδή, τότε που ο βρετανικός λαός αποφάνθηκε ότι θέλει να αποχωρήσει από την ΕΕ, συνέβησαν πολλά: Σκληρές διαπραγματεύσεις. Έντονοι διαξιφισμοί. «Βαριές» κουβέντες και από τις δύο πλευρές. Η Βρετανία δύο φορές οδηγήθηκε στις κάλπες με βασικό διακύβευμα την υλοποίηση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος. Χρειάστηκαν μάλιστα τρεις Πρωθυπουργοί για να γίνει αυτό, ενώ χύθηκαν «τόνοι μελανιού», με αναλύσεις επί αναλύσεων, μέχρι τα δύο μέρη, την ύστατη στιγμή, να καταφέρουν να συμφωνήσουν τους όρους του πρωτοφανούς διαζυγίου τους.

Η αντίστροφη μέτρηση είχε ξεκινήσει μια εβδομάδα νωρίτερα. Την παραμονή των φετινών Χριστουγέννων. Αυτή ήταν μια ιστορική μέρα για την Ευρώπη, καθώς οι δύο πλευρές βάζοντας εκατέρωθεν πολύ «νερό στο κρασί τους» συμφώνησαν να χωρίσουν ομαλά. Άλλωστε τα «λεφτά είναι πολλά», όπως λέει και η γνωστή ατάκα. Υπολογίζεται ότι η διμερής αυτή εμπορική συμφωνία αφορά συναλλαγές που ξεπερνούν τα 750 δισ. ευρώ ετησίως.

Στις Βρυξέλλες, την Τετάρτη το πρωί, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράφουν ένα κείμενο 1246 σελίδων. Λίγο αργότερα, Βρετανοί αξιωματούχοι και συνάδελφοί τους της ΕΕ πετούν με αεροσκάφος της RAF πάνω από τη θάλασσα της Μάγχης, φτάνουν στο Λονδίνο και το παραδίδουν στον ένοικο του Νο10 της Ντάουνινγκ Στριτ. Περιχαρείς ο Μπόρις Τζόνσον το παραλαμβάνει γνωρίζοντας ότι η ιστορία του Brexit, όπου ο ίδιος ήταν ο βασικός πρωταγωνιστής, έφτασε στο τέλος της και μάλιστα όπως το επιθυμούσε. Με μια συμφωνία.

Στο Λονδίνο, την Τετάρτη το απόγευμα, το πολυσέλιδο κείμενο μετά από μια πεντάωρη συνεδρίαση υπερψηφίζεται από τη Βουλή των Κοινοτήτων, καθώς το στηρίζει και η αξιωματική αντιπολίτευση. Έτσι, με 521 ψήφους υπέρ και 73 κατά πηγαίνει στη Βουλή των Λόρδων, όπως προβλέπεται από την κοινοβουλευτική διαδικασία. Από εκεί, άνετα και γρήγορα, παίρνει ένα ακόμη «ναι» και τέλος καταλήγει στο παλάτι για να το υπογράψει η βασίλισσα. Πλέον η εμπορική συμφωνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ αποτελεί νόμο του κράτους.

Τι σημαίνει αυτή η συμφωνία για την Κύπρο;

Εμπόριο: Όχι δασμοί ούτε ποσοστώσεις σε εισαγωγές – εξαγωγές

Ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία αυτής της συμφωνίας είναι ότι τελικά δεν μπαίνουν ούτε δασμοί στις εμπορικές συναλλαγές ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου, ούτε ποσοστώσεις στις εισαγωγές και εξαγωγές. Συνεπώς, οι επιχειρήσεις μπορούν να συναλλάσσονται με τους ίδιους όρους, όπως και πριν, και έτσι τα κυπριακά προϊόντα, που πωλούνται εν αφθονία εδώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν επιβαρύνθηκαν με επιπλέον φόρους.

Έλεγχοι και καθυστερήσεις στα σύνορα

Θα υπάρχουν όμως έλεγχοι στα σύνορα. Γεγονός που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργήσει καθυστερήσεις στις συναλλαγές, μεγαλύτερη γραφειοκρατία και συνεπώς εμμέσως να αυξήσει το κόστος ορισμένων προϊόντων.

Κύπριοι φοιτητές που σπουδάζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο

Για τους Κύπριους φοιτητές που ήδη σπουδάζουν εδώ, δεν αλλάζει τίποτα. Τα δίδακτρα παραμένουν ως έχουν μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Για όσους όμως θα έρθουν να σπουδάσουν από εδώ και πέρα, η τιμή των διδάκτρων ουσιαστικά θα εξαρτάται από τη διοίκηση κάθε πανεπιστημίου. Αν και τα πράγματα δεν είναι ακόμη εντελώς ξεκάθαρα, φαίνεται ότι τα καλά πανεπιστήμια προσανατολίζονται στο να αυξήσουν τα δίδακτρα κατακόρυφα, ενώ οι τιμές των διδάκτρων στα μέτρια και χαμηλού επιπέδου εκπαιδευτικά ιδρύματα θα εξαρτηθούν από τη ζήτηση. Ένα είναι σίγουρο: ότι οι καινούργιοι φοιτητές δεν θα έχουν πια πρόσβαση στα προνομιακά φοιτητικά δάνεια, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο σταματάει να συμμετέχει και στο πρόγραμμα Εράσμους.

Κύπριοι που ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο

Όσοι Κύπριοι κατοικούν στο Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθούν να έχουν τα ίδια δικαιώματα με πριν. Όσοι όμως θα θελήσουν από εδώ και πέρα να εγκατασταθούν εδώ, θα πρέπει να έχουν μια σειρά από προσόντα, να πληρούν μια σειρά από προϋποθέσεις, για να εξασφαλίσουν άδεια παραμονής και πρόσβαση στις κοινωνικές παροχές.

Τουρισμός: Ταξίδια για 90 μέρες εντός ΕΕ χωρίς βίζα

Παραδοσιακά η βρετανική αγορά μαζί με τη ρωσική αποτελούν τους πυλώνες του κυπριακού τουρισμού. Έτσι, κρίνεται πολύ θετικό το γεγονός ότι παρ’ όλο που πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρείται τρίτη χώρα για την ΕΕ, οι πολίτες του έχουν το δικαίωμα να ταξιδεύουν σε χώρες που ανήκουν στη συμφωνία Σένγκεν, όπως η Κύπρος, χωρίς βίζα για 90 ημέρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, όταν συντρέχουν επαγγελματικοί λόγοι, για ακόμη περισσότερες. Το ίδιο ισχύει και για τους Κύπριους που θέλουν να επισκεφτούν τη Μεγάλη Βρετανία. Μάλιστα οι πολίτες της ΕΕ μέχρι και την 1 Οκτωβρίου του 2021 θα μπορούν να πηγαινοέρχονται στο Ηνωμένο Βασίλειο με την αστυνομική τους ταυτότητα.

 

Εμπορική συμφωνία Λονδίνου – Άγκυρας

 

Μια επίσης σημαντική αλλαγή μετά το Brexit είναι ότι πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να υπογράφει εμπορικές συμφωνίας με άλλες χώρες χωρίς να δίνει λογαριασμό στην ΕΕ. Έτσι ήδη από την Παρασκευή ισχύει νέα εμπορική συμφωνία Ηνωμένου Βασιλείου, με την Τουρκία η οποία υπογράφτηκε στις αρχές τις εβδομάδας. Αν και ουσιαστικά δεν αλλάζει κάτι σε σύγκριση με το προηγούμενο καθεστώς, καθώς το εν λόγω κείμενο απλά αντικατέστησε αυτό που έχει η ΕΕ με τη Τουρκία, παρ’ όλα αυτά, όπως τονίζουν οι αναλυτές εδώ στο Λονδίνο, «μπήκαν τα θεμέλια για να διευρυνθούν οι σχέσεις των δύο κρατών».

 

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όγκος του διμερούς εμπορίου Ηνωμένου Βασιλείου – Τουρκίας το 2019 ξεπέρασε 20 δισ. ευρώ. Η Βρετανία δε είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά τουρκικών προϊόντων. Η πράξη αυτή «στρώνει το δρόμο για μια νέα, πιο φιλόδοξη συμφωνία με την Τουρκία στο εγγύς μέλλον και είναι μέρος του σχεδίου μας να βάλουμε το Ηνωμένο Βασίλειο στο κέντρο ενός δικτύου σύγχρονων συμφωνιών με δυναμικές οικονομίες», τόνισε μεταξύ άλλων η Βρετανίδα Υπουργός Διεθνούς Εμπορίου, Λιζ Τρας.

 

Αυτή είναι η πέμπτη εμπορική συμφωνία που έχει υπογράψει το Ηνωμένο Βασίλειο με άλλες χώρες μετά το Brexit. Προηγήθηκαν της Ιαπωνίας, του Καναδά, της Ελβετίας και της Νορβηγίας, ενώ μέσα στο 2021 είναι προγραμματισμένες δεκάδες ακόμη παρόμοιες διμερείς συμφωνίες.