Συναντήσεις

Οι δονήσεις αυτού του έργου μέσα μας είναι  πολύ ισχυρές

Ο Αντώνης Γεωργίου συναντά το Χάρη Χαραλάμπους  που συμμετέχει στη συμπαραγωγή Εθνικού Θεάτρου – ΘΟΚ που παρουσιάζει τις Ικέτιδες του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού

Μια «μπανάλ» ερώτηση για αρχή: Τι θα λέγατε σε κάποιον που αναρωτιέται γιατί το αρχαίο δράμα εξακολουθεί να μας αφορά και σήμερα;

Είναι πράγματι μια ερώτηση που δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην τη ρωτά αλλά πρέπει να τη ρωτάμε διότι τα θέματα που αφορούν το αρχαίο δράμα δεν  έχουν παύσει να αφορούν τον άνθρωπο από την δημιουργία του κόσμου μέχρι και σήμερα. Η θεματική του αρχαίου δράματος είναι μύθοι πανάρχαιοι που ασχολούνται με ζητήματα και προβληματισμούς που είχε ο άνθρωπος από την αρχή της ύπαρξης του και δεν έπαψαν να μας αφορούν μέχρι σήμερα και για πάντα. Ουσιαστικά στους κύκλους που κάνει η ανθρωπότητα στην ιστορία της τα θέματα αυτά επανέρχονται. Ο άνθρωπος πάντα θα προβληματίζεται για τον σκοπό της ύπαρξης του, τι σημαίνει ύβρις, ποια η σχέση του με το θείο, με τη φύση, με αυτό που δεν καταλαβαίνει γύρω του,  πάντα θα υπάρχουν δυστυχώς οι πόλεμοι, οι εξουσιαστές, οι εξουσιαζόμενοι, τα θύματα των πολέμων, και στην προκείμενη περίπτωση, οι άταφοι νεκροί.  Είτε είναι άταφοι νεκροί στην κυριολεξία είτε μεταφορικά, δηλαδή πρόσφυγες, άνθρωποι χωρίς πατρίδα, διωγμένοι που ψάχνουν να βρουν μια γη.

Πιστεύετε πως είναι διαφορετικό να ερμηνεύετε έναν ρόλο αρχαίου δράματος από έναν ρόλο από το υπόλοιπο δραματολόγιο;

Φυσικά είναι. Όπως είπαν άνθρωποι του θεάτρου, πολύ πιο αξιόλογοι από μένα σε αυτά τα έργα δεν υπάρχουν ρόλοι, ο ηθοποιός καλείται να πλησιάσει με ένα τρόπο τις ενέργειες και τις ιδέες που φέρουν αυτά τα σύμβολα, ας τα πούμε έτσι. Έχει να αναμετρηθεί ο ηθοποιός με κάτι μεγαλύτερο από το ανθρώπινο μέγεθος, γίνεται φορέας μιας μεγαλύτερης ιδέας από το ανθρώπινο μέγεθος. Φυσικά η πρώτη προσέγγιση ενός ηθοποιού, μιλώντας προσωπικά, είναι να κατανοήσει τον «ρόλο» στα ανθρώπινα μέτρα και μετά με την κατάλληλη την πνευματική εργασία, την έρευνα, τη σωματική και ψυχική προετοιμασία να μεταδώσει στο κοινό αυτά τα μεγαλύτερα νοήματα

Πώς ήταν η εμπειρία της Επιδαύρου; Υπήρχε κάποια επίδραση από τον χώρο στην ερμηνεία σας – στη δική σας ερμηνεία, αλλά και στην παράσταση γενικότερα;

Έχω παίξει ξανά στην Επίδαυρο και κάθε φορά είναι τεράστια η χαρά. Ο χώρος έχει μια ιδιαίτερη ενέργεια και λόγω της ιστορίας του και λόγω της χρήσης του στην αρχαιότητα με το Ασκληπιείο δίπλα, ήταν όλο σαν ένα “θεραπευτικό κέντρο” και της ψυχής και του σώματος. Αδιαμφισβήτητα έχει μια διαφορετική ενέργεια αν και έχει δημιουργηθεί βέβαια και ένας μύθος γύρω από το θέατρο. Είναι όμως για τον κάθε ηθοποιό μια ιδιαίτερη πρόκληση να παίξει στην Επίδαυρο, είναι ένα θέατρο- δώρο για τον ηθοποιό, ένα όμορφο θέατρο από πλευρά ακουστικής, τοποθεσίας, ενέργειας. Προσφέρεται απλόχερα στον ηθοποιό για να δείξει την εργασία του, ταυτόχρονα όμως  αν δεν έκανε την κατάλληλη προετοιμασία, τότε το θέατρο δεν είναι γενναιόδωρο μαζί του, η Επίδαυρος μεγεθύνει και τα καλά και τα κακά του ηθοποιού

Για μας τους Κύπριους, ενώ τα χρόνια έχουν περάσει, κατά ένα τρόπο οι συγκυρίες δεν έχουν αλλάξει, το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Βλέπουμε  ακόμα και σήμερα να παραδίδονται σε κουτάκια τα οστά των αγνοουμένων στις μάνες τους, ψάχνουμε, γίνονται ταυτοποιήσεις υπάρχουν ακόμα άταφοι νεκροί.

Υπάρχουν κάποιες παραστάσεις αρχαίου δράματος που είδατε ή συμμετείχατε σ’ αυτές και τις θυμάστε έντονα;

Θυμάμαι την πρώτη μου παράσταση στην Επίδαυρο το καλοκαίρι του 2006 στην Αντιγόνη του Λευτέρη Βογιατζη,  ήταν μια υπέροχη μοναδική εμπειρία. Ήταν η πρώτη μου φορά στην Επίδαυρο και ήταν με ανθρώπους που για μένα ως πρωτοεμφανιζόμενο ήταν τα πρότυπα μου, τα είδωλα μου, ο Βογιατζής,  η Αμαλία Μουτούση, ο Σπύρος Σακκάς, η Αγλαΐα Παπά που θαύμαζα από τη σχολή και τους παρακολουθούσα στις παραστάσεις τους. Όλη η προετοιμασία ήταν αξέχαστη αλλά και η παράσταση, ήταν χωρίς υπερβολή ένα ποίημα που έχει μείνει στην ιστορία των παραστάσεων του αρχαίου δράματος, στην Επίδαυρο ειδικά. Ο τρόπος που παρουσιάστηκε και σκηνοθετήθηκε, η άποψη του Λευτέρη Βογιατζή για το αρχαίο δράμα δημιούργησε μια τομή και μετά πολλοί ακολούθησαν ή προσπάθησαν να ακολουθήσουν.

Άλλη εμπειρία η ερμηνεία μου στον Αγγελιαφόρο στους Πέρσες του ΘΟΚ πριν δυο χρόνια σε σκηνοθεσία  Άρη Μπινιάρη. Ο Αγγελιαφόρος στους Πέρσες είναι ίσως μια από τις σημαντικότερες και συγκλονιστικότερες αγγελικές ρήσεις του αρχαίου δράματος. Υπήρξε μια ενθουσιώδης υποδοχή και της παράσταση και της δίκης μου παρουσία ως Αγγελιαφόρος. Είχε διακοπεί η ερμηνεία μου από χειροκρότημα και όχι μια φορά, και αυτό ήταν πρωτόγνωρο για μένα, και θα το θυμάμαι για πάντα. Όπως και την ταραχή μου πριν μπω και την ταραχή μου αμέσως μόλις τελείωσα και βγήκα, όπου για δεκαπέντε λεπτά έτρεμα και έκλαιγα από την ενέργεια που εισέπραξα και από αυτό που έδωσα πίσω.  Αλλά και τώρα με τον Κήρυκα που ερμηνεύω στις Ικέτιδες, ένας ρόλος ιδιαίτερος, πρόκληση για τον ηθοποιό να τον προσεγγίσει και πιστεύω ότι κάναμε με τον κύριο Λιβαθινό μια πολύ ουσιαστική δουλειά με την οποία το κοινό συμπορεύτηκε και αντάμειψε.

Η επιλογή της τραγωδίας αυτής, σύμφωνα με τον ΘΟΚ, θέλει να τιμήσει την εμβληματική πια παράσταση του Νίκου Χαραλάμπους του 1978 που σηματοδοτεί (το 1980) και την έναρξη της παρουσίας του ΘΟΚ στην Επίδαυρο. Ποια η γνώμη σας για εκείνη την παράσταση; 

Αν και ζω και εργάζομαι στην Αθήνα παρακολουθώ πολύ στενά τη ιστορία του κυπριακού θεάτρου, την είδα την παράσταση σε βιντεοσκόπηση, πριν χρόνια αλλά και τώρα πριν τις πρόβες των δικών μας  Ικέτιδων, ξέρω όλη την ιστορία γύρω από αυτήν. Βλέποντας την αντιλήφτηκα από την πρώτη στιγμή γιατί έμεινε στην ιστορία. Η έρευνα που παρουσίασε ο Νίκος Χαραλάμπους ήταν πολλή πρωτοποριακή για την εποχή της, φαίνεται καθαρά πως πρότεινε κάτι πολύ μπροστά από την εποχή της. Η παράσταση ανέβηκε επίσης σε μια συγκυρία σε σχέση με την κυπριακή ιστορία που δυστυχώς έφερε το έργο τόσο κοντά στην πραγματικότητα, πιο κοντά δεν γινόταν, δυστυχώς, εννοώ με τα γεγονότα της εισβολής.

Η μουσική του κυρίου Χριστοδουλίδη στην παράσταση ήταν εξαιρετική και η μετάφραση του κυρίου Κολώτα που υπήρξε και λυκειάρχης μου.  Έρρεε, πάλλονταν η μετάφραση. Αλλά και όλοι εκείνοι οι ηθοποιοί, η κυρία Γαϊτανοπούλου, ο κύριος Καυκαρίδης, η κυρία Μπεμπεδέλη, η κυρία Παυλίδου, ο Ευτυχιος Πουλιάδης, ο Σπύρος Σταυρινιδης αλλά και οι άλλοι, όλοι, όλοι ήταν το άνθος του κυπριακού θεάτρου και αυτό ήταν πολύ τιμητικό για τον ΘΟΚ.

Πέρα από την φύση υπάρχουν όλοι αυτοί οι Ικέτες και οι Ικέτιδες που είναι τα θύματα των πολεμικών συγκρούσεων σε όλο το πλανήτη που δημιουργούν ικέτες από γυναίκες από παιδιά από ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, ψάχνουν να σωθούν σε άλλες χώρες

Πώς νιώθετε που συμμετέχετε σε μια παράσταση που η παραγωγή αυτή έχει ως σημείο αναφοράς μια παράσταση-σταθμό για το κυπριακό θέατρο;

Για μας τους Κύπριους, ενώ τα χρόνια έχουν περάσει, κατά ένα τρόπο οι συγκυρίες δεν έχουν αλλάξει, το πρόβλημα παραμένει άλυτο. Βλέπουμε  ακόμα και σήμερα να παραδίδονται σε κουτάκια τα οστά των αγνοουμένων στις μάνες τους, ψάχνουμε, γίνονται ταυτοποιήσεις υπάρχουν ακόμα άταφοι νεκροί. Σαν να μην είχε αλλάξει κάτι για μας τους Κύπριους, είναι κάτι που το φέρουμε ακόμα, άρα  οι δονήσεις αυτού του έργου μέσα μας είναι  πολύ ισχυρές. Φυσικά και οι Ελλαδίτες συνάδελφοι το νιώθουν, έχουν περάσει παρόμοια γεγονότα στην ιστορία της Ελλάδας, αλλά ο καθένας το προσλαβαίνει διαφορετικά.

Επίσης υπάρχει και η ρομαντική πλευρά του ζητήματος, είναι μια ιστορική παράσταση του ΘΟΚ και εμείς κατά κάποιο τρόπο την τιμούμε με τη δική μας παράσταση.

Ικέτες και ικέτιδες συνεχίζει να είναι γεμάτος ο κόσμος, υπάρχουν όμως σήμερα κάποιοι να τους συμπαρασταθούν; Ποιος πιστεύετε ότι είναι  ο ρόλος της τέχνης αλλά και του πολίτη ως προς αυτή τη σκληρή πραγματικότητα;

Σίγουρα υπάρχει μια μεγάλη Ικέτιδα στην εποχή μας που είναι η φύση.  Ερχόμενος στην Λεμεσό από το αεροδρόμιο και βλέποντας τους πύργους στο παραλιακό μέτωπο, ένιωσα περίεργα. Ήταν σαν να ξεφύτρωναν χέρια της φύσης που ζητούσαν βοήθεια ή σαν τον Ίκαρο που προσπαθεί να φτάσει στον ήλιο, δεν ξέρω ένιωσα πολύ περίεργα.

Πέρα από την φύση υπάρχουν όλοι αυτοί οι Ικέτες και οι Ικέτιδες που είναι τα θύματα των πολεμικών συγκρούσεων σε όλο το πλανήτη που δημιουργούν ικέτες από γυναίκες από παιδιά από ανθρώπους που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τον τόπο τους, ψάχνουν να σωθούν σε άλλες χώρες. Κάποιες χώρες τους δέχονται άλλες όχι, υπάρχουν δηλαδή ακόμα σήμερα οι αντίστοιχοι Κρέοντες, ευτυχώς υπάρχουν και αυτοί που σαν τον Θησέα, προσφέρονται, θυσιάζονται για αν δώσουν ένα τάφο σε εισαγωγικά ή και χωρίς, μια πατρίδα, ένα τόπο για να συνεχίσουν να ζουν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους

Η τέχνη αυτό που μπορεί να κάνει είναι να αφυπνίζει, να αφυπνίζει και να παρουσιάζει στον κόσμο με αυτά τα έργα όλα αυτά, όλα τα προβλήματα γύρω μας, να περνάει τα μηνύματα, αυτό οφείλει να κάνει, να αφυπνίζει.

 

Λευκωσία: Αμφιθέατρο Μακαρίου Γ΄

Κυριακή 14 Ιουλίου, 21:00

Λεμεσός:  Αρχαίο Θέατρο Κουρίου

 Τετάρτη 17 Ιουλίου και Πέμπτη 18 Ιουλίου 21:00

Λάρνακα: Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο

Σάββατο 20 Ιουλίου,  21:00

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy