ΧΑΡΗΣ ΚΑΡΑΜΑΝΟΣ: Κινδυνεύει να χαθεί και δεύτερη γενιά

Η νεολαία γυρίζει την πλάτη στην Κύπρο και επιλέγει την ξενιτιά

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Οι πολιτικές λιτότητας έχουν «χτυπήσει» με το χειρότερο τρόπο τους νέους. Φοιτητές, επιστήμονες, εργαζόμενοι, πρώην ή νυν, με μισθούς που θυμίζουν χαρτζιλίκι, συγκαταλέγονται επίσης στα μεγάλα θύματα της κρίσης. Δυστυχώς οι κυβερνητικοί χειρισμοί δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας ότι σύντομα θα αλλάξει κάτι.

Ο Γ.Γ. της ΕΔΟΝ, Χάρης Καράμανος, γνωρίζει από πρώτο χέρι τα όσα βιώνουν οι νέοι άνθρωποι. Τις δυσκολίες, τις έγνοιες, τους προβληματισμούς και τα όνειρά τους. Η καθημερινή επαφή του Χάρη Καράμανου με το πιο ελπιδοφόρο κομμάτι ενός τόπου, τη νεολαία, φανερώνει την κοινωνική αποξένωση, τη φτώχεια και εξαθλίωση. Βέβαια δεν πρέπει να εγκαταλείπεται η ελπίδα και η προσπάθεια να σταματήσει ο κατήφορος.

Πώς θα γίνει αυτό; Σύμφωνα με τον Γ.Γ. της ΕΔΟΝ η μόνη οδός είναι η έξοδος από το μνημόνιο, αλλαγή στις πολιτικές των κυρίαρχων κύκλων των Βρυξελλών και ριζικός αναπροσανατολισμός έτσι που τα διάφορα μέτρα να απευθύνονται στον πλούτο, στους ολιγάρχες και τις τράπεζες και όχι στη λαϊκή οικογένεια και τους εργαζομένους.

Δύσκολοι καιροί, ιδιαίτερα και για τους νέους του τόπου μας. Πρόσφατα στη βρετανική Guardian γινόταν αναφορά στους 200.000 νέους Ελληνες που έφυγαν από τη χώρα. Στην Κύπρο δεν υπάρχουν στατιστικά για να υπάρχει καταγραμμένο ακριβώς πόσοι νέοι ξενιτεύονται. Ωστόσο έχω την εντύπωση ότι όλο και περισσότεροι νέοι, επιστήμονες ή μη, επιλέγουν την ξενιτιά. Εσείς τι εισπράττετε;

Αυτό που εισπράττω είναι ότι πρέπει να τελειώνουμε με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που επιβάλλονται, πριν μας τελειώσουν. Δεν υπάρχουν περιθώρια για χάσιμο άλλου χρόνου. Δυστυχώς όλα τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι εδώ και 30 χρόνια είναι η πρώτη φορά που η μεταναστευτική ροή στην Κύπρο είναι αρνητική, δηλαδή έρχονται λιγότεροι άνθρωποι από αυτούς που μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Νέοι άνθρωποι φεύγουν με μια βαλίτσα στο χέρι με την ελπίδα μιας καλύτερης μοίρας. Οδηγούμαστε στο να χάσουμε όχι μόνο μια γενιά, αλλά και μια δεύτερη γενιά, αφού η νεολαία, μεταξύ αυτών και οι φοιτητές μας του εξωτερικού, γυρίζουν την πλάτη στη χώρα μας γιατί δεν θέλουν να μείνουν άνεργοι ή στην καλύτερη περίπτωση να παίρνουν μισθούς χαρτζιλικιού.

Η Κύπρος εκτός από υψηλή ανεργία διαθέτει και το μεγαλύτερο ποσοστό εργαζομένων με μερική απασχόληση μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε.. Αλήθεια μπορεί να αναχαιτιστεί με κάποιους τρόπους αυτός ο κατήφορος;

Θα ξεκινήσω λίγο διαφορετικά λέγοντας ότι η πιο σκληρή έκφραση του καπιταλισμού είναι η ανεργία. Η έκθεση της «Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Απασχόληση» δείχνει ότι η Κύπρος είναι πρωταθλήτρια στην ανεργία, στη φτώχεια και στη μεγαλύτερη μείωση στους μισθούς. Απλά να αναφέρω ότι το 2014 η αξία των μισθών γύρισε πίσω στα επίπεδα του 1995. Υποχώρησε, δηλαδή, κατά 18 χρόνια. Δεν θα αναφερθώ σε αριθμούς, αλλά αξίζει να σημειωθεί ότι οι μακροχρόνια άνεργοι έχουν φτάσει το 40%, η ανεργία στους νέους είναι ακόμη πιο εφιαλτική, αφού ένας στους δύο είναι άνεργοι.

Η μαύρη εργασία έχει στην ουσία θεσμοθετηθεί από αυτή την κυβέρνηση, οδηγώντας τη ζωή μας σε ένα εργασιακό μεσαίωνα, των 400 ευρώ μεροκάματο, με 10 και 12 ώρες δουλειάς και χωρίς εργασιακά δικαιώματα. Βλέπουμε απολύσεις, εκβιασμούς, εκμετάλλευση, φτωχοποίηση σε κάθε νοικοκυριό. Ταυτόχρονα ακούμε τον λαλίστατο Υπουργό Οικονομικών να μας λέει με θράσος ότι πάμε καλά.

Πώς σταματά αυτός ο κατήφορος; Με μια βασική προϋπόθεση. Εξοδο από το μνημόνιο, αλλαγή στις πολιτικές των κυρίαρχων κύκλων των Βρυξελλών και ριζικό αναπροσανατολισμό έτσι που τα διάφορα μέτρα να απευθύνονται στον πλούτο, στους ολιγάρχες και τις τράπεζες και όχι στη λαϊκή οικογένεια και τους εργαζομένους. Η καταστροφική πολιτική αυτής της κυβέρνησης δεν θα σταματήσει αν δεν την σταματήσουμε.

Είναι θέμα φιλοσοφίας. Δεν πρόκειται να αποδεχτούμε τη λογική που μας θέλει σκλάβους τον 21ο αιώνα. Ας πετάξουμε στα σκουπίδια όλα αυτά τα τρομολαγνικά σενάρια. Ο βρεγμένος δεν πρέπει να φοβάται τη βροχή. Αλλά να αγωνίζεται και να διεκδικεί μια ποιοτικά ανώτερη ζωή.

Νέοι ζουν την κοινωνική αποξένωση

Φαντάζομαι ότι είστε δέκτης τραγικών περιπτώσεων νέων που βρίσκονται είτε οι ίδιοι είτε οι γονείς τους στην ανεργία. Μπορείτε να μας αναφέρετε κάποια παραδείγματα έτσι που να αντιληφθούμε τα προβλήματα στην πράξη;

Είναι αρκετά τα παραδείγματα και μάλιστα σκληρά και απάνθρωπα.
Μαθητές τερματίζουν το σχολείο για να εργαστούν βγάζοντας ένα κομμάτι ψωμί, γιατί και οι δυο γονείς είναι άνεργοι. Φοιτητές σταματούν τις σπουδές τους γιατί δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα δίδακτρά τους.

Νέοι άνθρωποι κρατούν σειρά στα κοινωνικά παντοπωλεία. Αυτή είναι η τραγική εικόνα. Να βλέπεις νέους ανθρώπους με δάκρυα στο πρόσωπο, να νιώθουν ότι δεν είναι χρήσιμοι στην κοινωνία και να σου ζητούν, όχι λεφτά, αλλά μια εργασία, είτε στην Κύπρο, είτε στο εξωτερικό. Δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα που με σόκαραν:

* Ενα νεαρό ζευγάρι, και οι δυο άνεργοι, θα έφερναν στον κόσμο το παιδί τους και δεν μπορούσαν να πληρώσουν τους γιατρούς για τον τοκετό.

* Επίσης χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια μιας νεαρής κοπέλας που πριν λίγο καιρό μετανάστευσε στην Αγγλία, λέγοντας τα εξής: «Δυστυχώς κάποιοι κατάφεραν για ακόμη μια φορά να μας φέρουν την προσφυγιά στη χώρα μας, αλλά τούτη τη φορά ως οικονομικοί πρόσφυγες. Κατάφεραν να μας κάνουν να ζούμε μακριά από τις οικογένειές μας, να σταματήσουμε να ονειρευόμαστε για το μέλλον μας και να μην μπορούμε να ονειρευτούμε ότι μια μέρα θα κάνουμε τη δική μας οικογένεια».

Αυτά τα τραγικά και πολύ σκληρά λόγια μιας 25χρονης κοπέλας, που δυστυχώς δεν είναι η μοναδική περίπτωση, αλλά εκφράζουν μια ολόκληρη γενιά. Αυτό το εισπράττουμε καθημερινά: κοινωνική αποξένωση, φτώχεια και εξαθλίωση.

Οι νέοι, οι φοιτητές στοχοποιούνται άλλη μια φορά. Οι φοιτητές κινητοποιήθηκαν τώρα για τη φοιτητική χορηγία. Κάποιοι βέβαια υποστηρίζουν ότι πρέπει να υπάρξει νοικοκύρεμα και να δίνεται στοχευμένα. Εσείς τι πιστεύετε ότι πραγματικά θα συμβεί;

Πρώτον θέλουμε να δώσουμε τα θερμά μας συγχαρητήρια στο Οργανωμένο Φοιτητικό Κίνημα που, με μπροστάρη την Προοδευτική στους αγώνες, κατάφερε να μην αποκοπούν η φοιτητική χορηγία και το πακέτο. Αυτό που έχει συμβεί, αφενός είναι μια κατάκτηση των φοιτητών και αφετέρου μάς δίδαξε ότι αποτυχημένοι αγώνες είναι μόνο οι αγώνες που δεν έγιναν ποτέ. Τι έκαναν οι κυβερνώντες;

Εθεσαν το πιστόλι στον κρόταφο, τώρα στους φοιτητές και με ένα δόλιο τρόπο κατέθεσαν πρόταση νόμου στη Βουλή, για να αποκοπεί το πακέτο και να κουτσουρευτεί η χορηγία.

Αυτή την τακτική ακολουθούν οι κυβερνώντες. Καταθέτουν μια πρόταση νόμου στη Βουλή, χωρίς διάλογο, βλέπουν τις αντιδράσεις και ανάλογα προχωρούν. Αυτή την τακτική οι φοιτητές μας την αποδοκίμασαν, δεν έμειναν σκυφτοί – υποταγμένοι και μαριονέτες της κυβέρνησης και κατέβηκαν στους δρόμους.

Πόσο σας ανησυχούν οι εξελίξεις στο Κυπριακό; Οι κυβερνητικοί χειρισμοί δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας αφού τον τελευταίο καιρό βλέπουμε ενέργειες κατόπιν εορτής.

Οι εξελίξεις στο Κυπριακό μάς ανησυχούν αφάνταστα. Πολύ φοβούμαστε ότι γινόμαστε μάρτυρες της τελευταίας πράξης του δράματος. Παρ’ όλες τις προειδοποιήσεις μας, ο κ. Αναστασιάδης επέλεξε το δρόμο των παλινδρομήσεων, των αντιφάσεων, των επικίνδυνων ακροβατισμών και της εξυπηρέτησης των πρόσκαιρων μικροκομματικών σκοπιμοτήτων. Οι χειρισμοί Αναστασιάδη απέτυχαν παταγωδώς, με τον ίδιο να παραδέχεται ότι «για δεύτερη φορά τον πρόδωσαν οι στρατηγικοί του φίλοι και εταίροι».

Ο κ. Αναστασιάδης είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, «το ανήκωμεν στη Δύση» είναι η καταστροφή της Κύπρου. Πρέπει να αντιληφθεί ότι η αμερικανολαγνία βλάπτει την Κύπρο, μας φέρνει πιο κοντά στη διχοτόμηση.

Ο κ. Αναστασιάδης τι κατάφερε: εδώ και 2 χρόνια στασιμότητα στις διαπραγματεύσεις, θέτοντας το φυσικό μας αέριο ενώπιον της Τουρκίας, καταφέρνοντας με τους χειρισμούς του να έχουμε τη NAVTEX, τον Γ.Γ των ΟΗΕ στην Εκθεση του να μιλά για ηγέτη της ελληνοκυπριακής διοίκησης και τους Αμερικανοβρετανούς να κάνουν κουμάντο στο Κυπριακό στηρίζοντας την αδιάλλακτη και προκλητική στάση της Τουρκίας με την παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Εστω και την υστάτη, ας μας γίνει το πάθημα, μάθημα.

Οταν είμαστε χειραγωγημένοι, ελεγχόμενοι, εξαρτημένοι και ΝΑΤΟϊκά υποταγμένοι την πληρώνει ο κυπριακός λαός, Ε/κ και Τ/κ. Εχουμε ιστορική ευθύνη σε τούτες τις κρίσιμες ώρες, να κρατήσουμε ψηλά τη σημαία του αγώνα για επαναπροσέγγιση της φιλίας και της ειρηνικής συμβίωσης. Επειγόμαστε για λύση και σίγουρα όχι οποιαδήποτε λύση. Επειγόμαστε για τη λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας που θα ενώνει το λαό και την πατρίδα μας.

Μήπως αργήσαμε να διαμαρτυρηθούμε, να ξεσηκωθούμε, να αφήσουμε τους καναπέδες μας και να βγούμε στους δρόμους;

Είναι μια θέση. Το θέμα δεν είναι να λες ότι αργήσαμε να κινητοποιηθούμε. Το μεγάλο ζήτημα είναι αν θα αποδεχτείς ότι θα ζεις για ένα κομμάτι ψωμί, ότι θα ζορίζεσαι για να επιβιώσεις, για να καταφέρεις να βρεις μια δουλειά χωρίς δικαιώματα. Η ουσία όλη είναι να σκεφτείς εάν σου αξίζει τέτοια ζωή, με μειωμένες απαιτήσεις, μια ζωή με σκυμμένο κεφάλι, μια ζωή με εκβιαστικά διλήμματα και φόβο. Να ψάχνεις ατομικές λύσεις και να έρχονται μεγαλύτερα προβλήματα και βάσανα.

Αυτή είναι η μεγάλη ουσία των αγώνων. Των ταξικών αγώνων που ξυπνούν, ωριμάζουν και ευαισθητοποιούν συνειδήσεις. Αυτό αν το καταλάβουμε, έστω και τώρα, αφήνοντας, όχι μόνο τους καναπέδες μας, αλλά και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τις τηλεοράσεις μας, τότε αυτό που ο Λειβαδίτης είπε: «μη χάνεις το θάρρος σου εμείς πάντα το ξέραμε πως δε χωράει μέσα στους τέσσερις τοίχους το μεγάλο μας όνειρο…», θα πραγματωθεί και θα δημιουργήσουμε εκείνες τις προϋποθέσεις, ώστε το καινούργιο και το ελπιδοφόρο να μπορέσει να γεννηθεί, κτίζοντας όλοι μαζί μια κοινωνία αλληλεγγύης, κοινωνικής δικαιοσύνης και αληθινής δημοκρατίας, όπου οι άνθρωποι και οι ανάγκες τους θα είναι πάνω από τα κέρδη των καπιταλιστών.