Χιλιάδες πρόσφυγες εγκλωβισμένοι στα ελληνικά νησιά

Ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πλανήτη

Μέχρι το τέλος του 2017, 684 πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν από την Ελλάδα στην Τουρκία, ανάμεσά τους και πέντε συριακής υπηκοότητας, παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για «ασφαλή χώρα»

Τον Δεκέμβριο του 2017, 13.000 αιτούντες άσυλο παρέμεναν σε εκκρεμότητα, πολλοί από αυτούς αναγκασμένοι να ζουν σε σκηνές εν μέσω χειμώνα

Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας οδήγησε στον εγκλωβισμό χιλιάδων προσφύγων στα ελληνικά νησιά, όπου ζουν σε «άθλιες και επισφαλείς συνθήκες, μέσα σε εγκαταστάσεις που έχουν μετατραπεί de facto σε χώρους κράτησης». Αυτό συμπεραίνει, στην ετήσια έκθεσή της, η Διεθνής Αμνηστία.

Η ετήσια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας για το 2017 δημοσιεύθηκε την Πέμπτη και αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις παραβιάσεις τους σε 159 χώρες. Όπως σημειώνεται, το 2018 αποτελεί τη χρονιά που η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συμπληρώνει 70 χρόνια ύπαρξης, αλλά η μάχη για την υπεράσπισή τους δεν έχει κερδηθεί ολοκληρωτικά σε καμία χώρα του κόσμου.

Μέχρι το τέλος του 2017, 684 πρόσφυγες επαναπροωθήθηκαν από την Ελλάδα στην Τουρκία, ανάμεσά τους και πέντε συριακής υπηκοότητας, παρά το γεγονός ότι δεν πρόκειται για «ασφαλή χώρα», σημειώνει η Διεθνής Αμνηστία.

Επιπλέον, αναφορά γίνεται στις παρατεταμένες διαδικασίες εξέτασης των αιτήσεων ασύλου, οι οποίες, σύμφωνα με την έκθεση, αφήνουν εκτεθειμένους τους πρόσφυγες σε ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, τον Δεκέμβριο του 2017, 13.000 αιτούντες άσυλο παρέμεναν σε εκκρεμότητα, πολλοί από αυτούς αναγκασμένοι να ζουν σε σκηνές εν μέσω χειμώνα.

Στο ίδιο ζήτημα της θεσμικής μεταχείρισης των προσφύγων, η Διεθνής Αμνηστία κάνει λόγο και για περιστατικά υπερβολικής χρήσης βίας από τις αστυνομικές Αρχές, κυρίως στα ελληνικά νησιά όπου βρίσκονται εγκλωβισμένοι οι πρόσφυγες.

Για το ζήτημα των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα, η έκθεση αναφέρει ότι τον Σεπτέμβριο η Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης άσκησε κριτική στην πρακτική κράτησης των ασυνόδευτων ανηλίκων και των παιδιών προσφύγων που εφαρμόζεται στη χώρα. Τον Δεκέμβριο καταγράφηκαν 2.256 παιδιά που ανέμεναν την εγκατάστασή τους σε κέντρα διαμονής, και ανάμεσά τους 74 που κρατούνταν σε αστυνομικά τμήματα.

Επίσης, η Διεθνής Αμνηστία αναφέρεται στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το 2017, η οποία στοιχειοθετεί ότι 42 μετανάστες από το Μπαγκλαντές, εργαζόμενοι στις φυτείες φράουλας της Μανωλάδας, υπήρξαν θύματα καταναγκαστικής εργασίας και εμπορίου ανθρώπων, συνθήκες τις οποίες οι Αρχές της Ελλάδας δεν απέτρεψαν ούτε ερεύνησαν επαρκώς.

Ειδική ενότητα της έκθεσης αφιερώνεται στα εγκλήματα μίσους και τις ρατσιστικές επιθέσεις που σημειώνονται στη χώρα, καθώς και στην εν εξελίξει δίκη της Χρυσής Αυγής, ενώ η έκθεση αναφέρεται και στη νέα νομοθεσία για την ταυτότητα φύλου, που εγκρίθηκε από το ελληνικό Κοινοβούλιο, ως σημαντικό βήμα για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ. Επισημαίνει, ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία διέπεται και από ελλείψεις.

Ο κόσμος μας βυθίστηκε σε ανθρωπιστικές κρίσεις

Γενικότερα, στην ετήσια ανασκόπησή της για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί πως παγκόσμια οι κοινωνίες βιώνουν τις τρομακτικές συνέπειες μιας φοβερής ρητορικής μίσους που απειλεί να κανονικοποιήσει τις συστηματικές διακρίσεις εναντίον περιθωριοποιημένων ομάδων. Ωστόσο, η οργάνωση διαπίστωσε πως το αναπτυσσόμενο κίνημα παλιών και νέων ακτιβιστών, το οποίο αγωνίζεται για την κοινωνική δικαιοσύνη παρέχει την ελπίδα να ανατραπεί η κατρακύλα προς την καταπίεση.

Η έκθεση «Η Κατάσταση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε Παγκόσμιο Επίπεδο» καλύπτει 159 χώρες και αποτελεί, σύμφωνα με την οργάνωση, την πιο διεξοδική ανάλυση της κατάστασης, στην οποία βρίσκονται σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο.

«Η ξεκάθαρα γεμάτη μίσος κίνηση της κυβέρνησης των ΗΠΑ να απαγορεύσει τον Ιανουάριο την είσοδο σε ανθρώπους από πολλές χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία προετοίμασε το έδαφος για μια χρονιά κατά την οποία οι ηγέτες έφτασαν τις πολιτικές μίσους στα άκρα», δήλωσε ο Salil Shetty, Γενικός Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Είδαμε τις τελικές συνέπειες σε μια κοινωνία, στην οποία ενθαρρύνεται το μίσος, η αναζήτηση εξιλαστήριων θυμάτων και ο φόβος των μειονοτήτων, στην αποτρόπαια στρατιωτική επιχείρηση εθνοκάθαρσης των Rohingya στη Myanmar», είπε ο Salil Shetty. Η ανεπαρκής απόκριση σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου από τη Μιανμάρ και το Ιράκ μέχρι το Νότιο Σουδάν, τη Συρία και την Υεμένη υπογραμμίζει την απουσία ηγετών πάνω στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι κυβερνήσεις ξεδιάντροπα γυρίζουν το χρόνο πίσω, αναιρώντας δεκαετίες δύσκολα κεκτημένων δικαιωμάτων, προσθέτει.

Με την έκθεση να παρουσιάζεται στην Ουάσινγκτον, η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί πως τα βήματα οπισθοχώρησης του Προέδρου Τραμπ στο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θέτουν μια επικίνδυνη παρακαταθήκη για άλλες κυβερνήσεις που τα ακολουθούν.

Οι οπισθοδρομικές πολιτικές έχουν παρακινήσει πολλούς ανθρώπους να πάρουν μέρος σε μακροχρόνιους αγώνες και η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς πολλές σημαντικές νίκες που στήριξαν οι ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ανάμεσα σ’ αυτές συγκαταλέγεται η άρση της ολικής απαγόρευσης των εκτρώσεων στη Χιλή, τα βήματα που έγιναν για να εξασφαλιστεί ισότητα στο γάμο στην Ταϊβάν και η νίκη-ορόσημο ενάντια στις εξαναγκαστικές εξώσεις στην Abuja της Νιγηρίας.

Τεράστιες κινητοποιήσεις κατά την Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών στις ΗΠΑ και σε άλλες πόλεις σε όλο τον κόσμο ανέδειξαν την αυξανόμενη επιρροή νέων κοινωνικών κινημάτων, όπως το φαινόμενο #MeToo και το Ni Una Menos στη Λατινική Αμερική, τα οποία αγωνίζονται ενάντια στη βία εναντίον των κοριτσιών και των γυναικών.

«Το ακατάβλητο πνεύμα των γυναικών που ηγούνται δυναμικών κινημάτων ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας θυμίζει πως η επιθυμία για ισότητα, αξιοπρέπεια και δικαιοσύνη δεν πρόκειται να σβήσει ποτέ. Γίνεται έτσι αισθητό πως τα κινήματα διαμαρτυρίας σε όλο τον κόσμο αυξάνονται όλο και περισσότερο. Εάν οι κυβερνήσεις στέκονται ενάντια σε τέτοια κινήματα, υπονομεύεται η αξιοπιστία τους», είπε ο Salil Shetty.

Ελευθερία του λόγου

Η προθυμία με την οποία οι παγκόσμιοι ηγέτες αναφέρονται στις λεγόμενες «ψευδείς ειδήσεις (fake news)» προκειμένου να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη, σε συνδυασμό με τις επιθέσεις σε θεσμούς που ασκούν έλεγχο στην εξουσία, δείχνουν πως η ελευθερία του λόγου θα αποτελέσει το φετινό πεδίο μάχης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία.

«Το 2018 λοιπόν δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο πως θα είμαστε ελεύθεροι να συγκεντρωνόμαστε σε διαμαρτυρίες ή να ασκούμε κριτική στις κυβερνήσεις μας. Στην πραγματικότητα γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο να εκφράζουμε τη γνώμη μας», δήλωσε ο Salil Shetty.

Ρητορική μίσους

Στην έκθεση τονίζεται η ανάγκη αντίστασης των ανθρώπων ενάντια σε κάθε μορφή ρητορικής μίσους, όπως αυτή εκφράστηκε στα ξενοφοβικά συνθήματα σε μια εθνικιστική διαδήλωση στην Πολωνία, στις πορείες «white supremacist» στο Charlottesville και στη βίαιη καταστολή των ΛΟΑΤΚΙ κοινοτήτων από την Τσετσενία έως την Αίγυπτο. Αυτή η ανάγκη υπογραμμίζεται και από τη δαιμονοποίηση των προσφύγων και μεταναστών/ριών από τα πολύ υψηλά κλιμάκια κυβερνήσεων.

«Οι πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να σηματοδότησαν μια νέα εποχή οπισθοχώρησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ωστόσο δεν ήταν οι μοναδικές. Όπου κι αν κοιτάξει κανείς, από την Αυστραλία μέχρι την Ουγγαρία, οι ηγέτες αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως προβλήματα, τα οποία καλούνται να διαχειριστούν και όχι ως πραγματικούς ανθρώπους με δικαιώματα που χρειάζονται τη στήριξή μας», δήλωσε ο Salil Shetty.

Οι κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν τις κατάφωρες αδικίες που τροφοδοτούν τα κινήματα διαμαρτυρίας. Στην έκθεση επίσης επισημαίνεται πως εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες, όπως τροφή, στέγαση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί πως αν οι κυβερνήσεις δεν αντιμετωπίσουν τις βαθύτερες αιτίες της φτώχειας και της ανισότητας, θα δημιουργηθούν ακόμα μεγαλύτερες αναταραχές.

«Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι αναγκασμένοι να ζουν σε εξευτελιστικές και δυσβάσταχτες συνθήκες επειδή τους αρνούνται την πρόσβαση σε καθαρό νερό, τροφή, στέγαση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αν μας αφαιρέσουν αυτά τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, τότε η απόγνωση φτάνει στο απροχώρητο. Έχουμε γίνει μάρτυρες μιας φοβερής εξάπλωσης των φαινομένων κοινωνικής δυσαρέσκειας από τη Βενεζουέλα έως το Ιράν», δήλωσε ο Salil Shetty.

Αντί να προσπαθούν να φιμώσουν τους ανθρώπους που υψώνουν το ανάστημά τους, οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν τις αιτίες των εξεγέρσεων, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία και να ξεκινήσουν αποσύροντας τους περιορισμούς στα μέσα ενημέρωσης, στην κοινωνία πολιτών και σε άλλα θεσμικά όργανα.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy