Χωρίς συνεννόηση µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν µπορεί να λυθεί το Κυπριακό

Η βελτίωση των ελληνοτουρκικών θέσεων δηµιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για επανέναρξη διαπραγµατεύσεων για το Κυπριακό

Η µετά τους σεισµούς στην Τουρκία προσέγγιση Ελλάδας και Τουρκίας προκάλεσε αντιδράσεις στην Κύπρο, παρά την προσπάθεια Χριστοδουλίδη – Μητσοτάκη στις 13 Μαρτίου να εστιάσουν στις «κοινές προκλήσεις και επιδιώξεις». Είδαµε ήδη τη δηµόσια διαφωνία της κυπριακής κυβέρνησης µε την υποστήριξη της Ελλάδας στην υποψηφιότητα της Τουρκίας για τη Γενική Γραµµατεία του ∆ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού (ΙΜΟ).

Του Μιχάλη Μιχαήλ

Τρεις διεθνολόγοι µε δηλώσεις τους στη «Χαραυγή» συµφωνούν ως προς το ότι η προσέγγιση στις σχέσεις µεταξύ των δύο γειτονικών χωρών µόνο θετικά µπορεί να ιδωθεί, τονίζοντας παράλληλα ότι εάν οι σχέσεις εξελιχθούν προς το θετικότερο, αυτό θα βοηθήσει, υπό προϋποθέσεις, και την επανέναρξη των διαπραγµατεύσεων για το Κυπριακό µε στόχο την επίλυσή του. Σηµειώνουν επίσης ότι η µη ανταπόκριση της Ελλάδας στην κίνηση της Τουρκίας θα αφαιρούσε διπλωµατικά όπλα από την Αθήνα.

Κατατίθεται επίσης η άποψη ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική χαράζεται µε γνώµονα τη δική της αντίληψη για το ελληνικό εθνικό συµφέρον και ότι θα ήταν αυταπάτη να πιστεύουµε ότι σε φάση που Ελλάδα και Τουρκία αντιπαρατίθενται µε αεροµαχίες και κινήσεις πολεµικών πλοίων είναι δυνατόν να έχουµε διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού.

Αλέξανδρος ∆εσποτόπουλος: Ελλάδα και Κύπρος δεν έχουν να χάσουν τίποτε

Τις τελευταίες ηµέρες παρατηρείται µία επίθεση φιλίας εκ µέρους της Τουρκίας προς την Ελλάδα, στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να προσεγγίσει εκ νέου τη ∆ύση και ειδικά τις Ηνωµένες Πολιτείες, ανέφερε ο ∆ιεθνολόγος, Ερευνητής Τµήµατος Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών ΕΚΠΑ Αλέξανδρος ∆εσποτόπουλος.

«Στο πλαίσιο της διαπραγµάτευσης έχει προστεθεί η αγωνία της γειτονικής µας χώρας να αντλήσει περισσότερα από 100 δις δολάρια για την αντιµετώπιση των συνεπειών των σεισµών, χωρίς να χρειαστεί να προσφύγει στο ∆ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Παραµένει η εκκρεµότητα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και το αίτηµα της Άγκυρας για διευθέτηση της προµήθειας και αναβάθµισης των F-16.

Στην Ελλάδα δεν επικρατεί ούτε αφέλεια ούτε εφησυχασµός. Μη ανταπόκριση της Ελλάδας όµως θα αφαιρούσε διπλωµατικά όπλα από τους φίλους και συµµάχους µας στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Θα ήταν οξύµωρο η Αθήνα να πιέζει όλο το προηγούµενο διάστηµα τους εταίρους της να αποτρέψουν ένα θερµό επεισόδιο στο Αιγαίο ή τη Μεσόγειο από έναν εκλογικά «στρυµωγµένο» Ταγίπ Ερντογάν και στη χείρα συνεννόησης που έτεινε η τουρκική ηγεσία να γυρίσει την πλάτη.

Ακόµη κι αν αυτό αποτελεί διπλωµατικό ελιγµό εκ µέρους της Άγκυρας και όχι πραγµατική διάθεση σεβασµού του διεθνούς δικαίου, η Ελλάδα και η Κύπρος δεν έχουν να χάσουν τίποτα, προετοιµαζόµενες πάντα για το χειρότερο, να ελπίζουν και στο καλύτερο.

Σε κάθε περίπτωση, µία ουσιαστική βελτίωση των σχέσεων Ελλάδος – Τουρκίας θα µπορούσε να εκληφθεί µόνο ως θετική εξέλιξη, υπό το πρίσµα ότι η Αθήνα διαχρονικά διαµηνύει ως αυτονόητη προϋπόθεση αυτής την επίλυση του κυπριακού ζητήµατος, στη βάση των ψηφισµάτων του Οργανισµού Ηνωµένων Εθνών και σύµφωνα µε το ευρωπαϊκό κεκτηµένο. Στο πλαίσιο αυτό, η προσέγγιση των τελευταίων εβδοµάδων αποτελεί, για την ώρα τουλάχιστον, αλλαγή κλίµατος και ο χρόνος θα δείξει κατά πόσο η Τουρκία εννοεί µία ουσιαστική αλλαγή πολιτικής στάσης και στρατηγικού αναστοχασµού. Προσωπικά, δεν είµαι αισιόδοξος.

Τέλος, αυτονόητα η Κύπρος δεν δεσµεύεται από οποιαδήποτε απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για την υποστήριξη Τούρκων αξιωµατούχων σε διεθνείς οργανισµούς. Όσο η Τουρκία διατηρεί στρατό κατοχής στη µεγαλόνησο, ουσιαστική προσέγγιση δεν µπορεί να υπάρξει, όχι µόνο µεταξύ Κύπρου και Τουρκίας, αλλά και Τουρκίας – Ελλάδας. Επιµέρους τακτικές κινήσεις κάποιας από τις δύο χώρες δεν αλλοιώνουν στο ελάχιστο τις άριστες σχέσεις Αθήνας – Λευκωσίας».

Αλέξανδρος Ζαχαριάδης: Θα µπορούσε να αποτελέσει και µια πρώτης τάξεως ευκαιρία για το Κυπριακό

Παρά τα όσα λέχθηκαν κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη στην Αθήνα, τις τελευταίες µέρες διαφαίνεται µια ουσιαστικά διαφορετική προσέγγιση ανάµεσα σε Αθήνα και Λευκωσία για τη διαχείριση της Τουρκίας, µε την ελληνική κυβέρνηση να δείχνει να µην ασπάζεται την οπτική της Λευκωσίας, τόνισε στη «Χαραυγή» ο υποψήφιος διδάκτωρ διεθνών σχέσεων στο LSE Αλέξανδρος Ζαχαριάδης.

«Ουσιαστικά, µε τις τελευταίες της κινήσεις η ελληνική ηγεσία κατέδειξε πως η ελληνική εξωτερική πολιτική χαράζεται χωρίς να λαµβάνει υπόψιν τα θέλω της κυπριακής κυβέρνησης, αλλά µε γνώµονα τη δική της αντίληψη για το ελληνικό εθνικό συµφέρον. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά η αντίδραση του Κυπριακού Υπουργείου Εξωτερικών και του Προέδρου Χριστοδουλίδη το έκαναν πασιφανές.

Η προσέγγιση της ελληνικής κυβέρνησης δεν µπορεί να θεωρηθεί κατευναστική, όπως αρκετοί αναλυτές έσπευσαν να διαµηνύσουν, καθώς ξεχνούν πως η µέχρι τώρα πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκης εδραζόταν σε µεγάλο βαθµό στην αναβάθµιση και ισχυροποίηση των ελληνικών ενόπλων δυνάµεων, ιδιαίτερα στην Αεροπορία και το Ναυτικό, κάτι το οποίο θα συνεχιστεί µέχρι και το 2030.

Η ελληνοτουρκική επαναπροσέγγιση θα µπορούσε να αποτελέσει και µιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για το Κυπριακό, καθώς δηµιουργεί ένα θετικό διεθνές πλαίσιο για επανέναρξη των διαπραγµατεύσεων. Στην παρούσα φάση όµως αυτό είναι δύσκολο. Αρχικά, η κυπριακή κυβέρνηση δεν συµφωνεί µε τις κινήσεις της ελληνικής διπλωµατίας και άρα επιλέγει να υιοθετήσει µια πιο σκληρή στάση. Εν συνεχεία, ουσιαστική κινητικότητα από την κυπριακή κυβέρνηση δεν πρόκειται να υπάρξει εάν δεν ολοκληρωθούν οι διεργασίες αναφορικά µε την ενεργότερη εµπλοκή της ΕΕ µέσω ενός αντιπροσώπου του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα έχει η στάση της Λευκωσίας σε περίπτωση που δεν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες της.

Σηµαντικό ρόλο θα παίξουν και τα αποτελέσµατα των εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία. Τέλος, υπάρχει προφανώς και το εµπόδιο της τουρκοκυπριακής πλευράς υπό τον Ερσίν Τατάρ που δεν έχει δείξει οποιαδήποτε διάθεση αλλαγής της στάσης της».

Θεόδωρος Τσίκας: Το Κυπριακό θα λυθεί εφόσον συµπίπτουν τα συµφέροντα Ελλάδας και Τουρκίας

Χωρίς συνεννόηση µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας δεν µπορεί να λυθεί το Κυπριακό, τόνισε στη «Χαραυγή» ο Πολιτικός Επιστήµονας-∆ιεθνολόγος Θεόδωρος Τσίκας, επισηµαίνοντας ότι το Κυπριακό θα λυθεί εφόσον συµπίπτουν τα συµφέροντα και οι προτεραιότητες Ελλάδας και Τουρκίας.

«Αρκεί αυτό; Προφανώς όχι. Το Κυπριακό θα επιλυθεί µόνο µε πολιτική βούληση των ηγεσιών Ε/κ και Τ/κ και όταν το διεθνές πλαίσιο ωθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Αλλά θα ήταν αυταπάτη να πιστεύουµε ότι σε φάση που Ελλάδα και Τουρκία αντιπαρατίθενται µε αεροµαχίες και κινήσεις πολεµικών πλοίων, είναι δυνατόν να έχουµε διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού. Υπό αυτήν την έννοια, η βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας δηµιουργεί ευνοϊκές προϋποθέσεις για επανέναρξη διαπραγµατεύσεων για το Κυπριακό. Όποιος πραγµατικά υποστηρίζει την προοπτική της λύσης, δεν µπορεί παρά να χαιρετίσει την εξέλιξη αυτή.

Η αλληλοϋποστήριξη Ελλάδας-Τουρκίας για Συµβούλιο Ασφαλείας ΟΗΕ και Γ.Γ. ∆ιεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισµού (ΙΜΟ) δεν είναι καινοφανής. Τη δεκαετία του 2000 είχαµε κοινή υποψηφιότητα Ελλάδας-Τουρκίας για διαδοχικές θητείες στο Συµβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη στους διεθνείς οργανισµούς προβλεπόταν και στο Ελληνο-Τουρκικό Σύµφωνο Φιλίας και Συνεργασίας του 1930, µεταξύ Ελευθερίου Βενιζέλου και Κεµάλ Ατατούρκ.

Μπορεί να υπάρχει διαφορά απόψεων µεταξύ των κυβερνήσεων της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και της Ελλάδας; Βεβαίως µπορεί. Σηµαίνει αυτό οπωσδήποτε κρίση; Όχι. Ας το δούµε αντίστροφα! Να αξιοποιηθεί το κλίµα για να συµφωνηθούν Μέτρα Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης µεταξύ των δύο πλευρών στην Κύπρο. Στα οποία να περιλαµβάνεται και το θέµα των ενεργειακών πηγών και της αξιοποίησής τους µε κοινή διαχείριση ή ακόµα το εµπάργκο της Τουρκίας στα κυπριακά πλοία.

Το τελευταίο είναι συνέπεια του άλυτου Κυπριακού. Αντί να επικεντρώνουµε στα παρεµπίπτοντα ζητήµατα, ας αντιµετωπίσουµε την αιτία που τα δηµιούργησε. Με αποφασιστικότητα, χωρίς τακτικισµούς και καθυστερήσεις, για λύση Οµοσπονδιακής Κύπρου, µε πολιτική ισότητα µεταξύ ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy