Χωρίς τέλος οι επιπτώσεις από την αύξηση των επιτοκίων

Του Σωτήρη Βλάχου

Για χρόνια τα επιτόκια, το τι στοίχιζε δηλαδή στις επιχειρήσεις για να δανειστούν, παρέµεινε σε ιστορικά χαµηλά, σχεδόν µηδενικά επίπεδα. Αυτό αντανακλούσε τη δυσκολία των επιχειρήσεων να λειτουργήσουν κερδοφόρα σε συνθήκες παγκόσµιας κρίσης. Από την άλλη, δηµιουργούσε πρόβληµα επιβίωσης στις τράπεζες, που κινούνταν σε ολοένα και λιγότερο «νόµιµες» δραστηριότητες για να επιβιώσουν.

Τα µηδενικά επιτόκια όµως, αντί να βοηθήσουν στην επανεκκίνηση της βαριά άρρωστης παγκόσµιας οικονοµίας, το µόνο που έκαναν ήταν να φέρουν την κούρσα τιµών ξανά στο προσκήνιο. Τροµοκρατηµένοι οι προγραµµατιστές του κεφαλαίου για τους κινδύνους που εγκυµονούσε αυτή η εξέλιξη, αύξησαν τα επιτόκια µε ένα δραµατικό τρόπο, αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ελέγξουν τον πληθωρισµό µέσα στα πλαίσια της ελεύθερης αγοράς.

Το ζήτηµα όµως είναι ότι µε αυξηµένα επιτόκια δανεισµού, ελαχιστοποιούνται ακόµα περισσότερο οι δυνατότητες κερδοφορίας στην παραγωγή, περιορίζοντας ακόµα περισσότερο τα δάνεια και τη δυνατότητα για ανάπτυξη.

Οι πρώτες δραµατικές επιπτώσεις αυτής της ενέργειάς τους ήταν οι τραπεζικές καταρρεύσεις που δεν θα σταµατήσουν εδώ. Θα ακολουθήσουν πτωχεύσεις χιλιάδων επιχειρήσεων στον κόσµο, που βρίσκονται για πολλά χρόνια µεταξύ φθοράς και αφθαρσίας.

Οι πτωχεύσεις κρατών παίρνουν σειρά. Με την αύξηση των επιτοκίων δανεισµού θα αυξηθούν σηµαντικά οι δόσεις που τα κράτη καταβάλλουν για να εξοφλήσουν αυτά που χρωστούν. Και αυτό γίνεται σε µια εποχή που η ∆ιάσκεψη του ΟΗΕ για το Εµπόριο και την Ανάπτυξη εκτίµησε ότι στο τέλος του 2022 υπήρχαν περισσότερες από 90 χώρες που βρίσκονταν στα όρια της κρίσης χρέους. Αυτά τα κράτη και, πιθανότατα, πολλά άλλα θα σταµατήσουν τις πληρωµές. Και όταν αυτό γίνει, τι επιπτώσεις θα υπάρχουν στην παγκόσµια οικονοµία που βρίσκεται σε οριακά σηµεία; Τι θα γινόταν στην παγκόσµια οικονοµία αν όχι όλες, αλλά έστω οι µισές, ή το ένα τέταρτο, ή το ένα όγδοο αυτών των χωρών έκαναν στάση πληρωµών;

Τα υψηλά επιτόκια των ΗΠΑ έχουν οδηγήσει σε ανατίµηση του δολαρίου έναντι των περισσότερων νοµισµάτων στον παγκόσµιο νότο. Είναι πιο κερδοφόρο τώρα να έχει κάποιος καταθέσεις στις ΗΠΑ παρά να επενδύει τα λεφτά του σε άλλους τοµείς. Έτσι, αυξάνεται η ζήτηση δολαρίων και η τιµή τους – νόµος της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτό όµως σηµαίνει ότι, παράλληλα µε την αύξηση του χρέους τους, µια σειρά χώρες που εισάγουν από τις ΗΠΑ -τεχνολογία, τρόφιµα κ.λπ.- θα χρειάζονται τώρα περισσότερα τοπικά νοµίσµατα για να αγοράσουν ένα προϊόν κοστολογηµένο σε δολάρια. Μαζί µε το αβάστακτο πια χρέος που επωµίζονται οι φορολογούµενοι αυτών των χωρών, θα έχουν να αντιµετωπίσουν αυξήσεις τιµών ακόµα πιο µεγάλες από τα γενικά παγκόσµια επίπεδα.

Ο µόνος τρόπος για να αντιµετωπίσουν οι εθνικές κεντρικές τράπεζες την κατάσταση αυτή είναι να αυξήσουν τα επιτόκια για να περιορίσουν τις εκροές κεφαλαίων. Με αυτόν τον τρόπο όµως τα δάνεια σε αυτές τις χώρες και, συνεπώς, οι επενδύσεις γίνονται ακόµα πιο ακριβές, ο πληθωρισµός ακόµα πιο µεγάλος και η ανάπτυξη χαντακώνεται ακόµα περισσότερο. […]

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy