Δανάη Στυλιανού: Αναδεικνύοντας τη δύναμη της πραγματικότητας

Φωτοργραφία: Παύλος Βρυωνίδης

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου

Το Βirth days, το νέο ντοκιμαντέρ της Δανάης Στυλιάνου, κάνει πρεμιέρα σήμερα Κυριακή 5 Αυγούστου στις 18:30, στο Κέντρο Ευαγόρα Λανίτη, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, που για ακόμη μια χρονιά παρουσιάζει «θέματα που αφορούν τον σύγχρονο πολίτη, με τόλμη και ειλικρίνεια».

Μετά το Sharing an island και το A Haircut Story, η σκηνοθέτης με το Βirth days παρατηρεί πώς «έχει μετατραπεί η πράξη της φυσιολογικής γέννας σε ένα κυκεώνα ιατρικών παρεμβάσεων αλλά και με τα δικαιώματα της γυναίκας στον τοκετό». Η δημιουργία του ντοκιμαντέρ ήταν «μια πραγματική πρόκληση, λόγω της ευαισθησίας του θέματος».

Κάνοντας ντοκιμαντέρ, επειδή θέλει να «βλέπει τον κόσμο πέρα από την επιφάνειά του», η Δανάη Στυλιανού θεωρεί πως «ένα καλό ντοκιμαντέρ πρέπει να έχει ειλικρινείς προθέσεις, να είναι τολμηρό αλλά όχι χειριστικό» και πως μπορεί να λειτουργήσει ως «μέσο αφύπνισης της κοινωνικής συνείδησης».

ΔΑΝΑΗ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ

  • Αναδεικνύοντας τη δύναμη της πραγματικότητας
  • Ένα καλό ντοκιμαντέρ μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο αφύπνισης της κοινωνικής συνείδησης

Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το ντοκιμαντέρ; Γιατί σε ενδιαφέρει αυτό το είδος ταινίας;

Το είδος του ντοκιμαντέρ με γοητεύει ως δημιουργό γιατί μου επιτρέπει να αναδείξω τη δύναμη της πραγματικότητας. Ένα φανταστικό σενάριο την πλάθει από την αρχή, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι η αξία μιας ταινίας μυθοπλασίας είναι μικρότερη. Εξάλλου η μυθοπλασία υπάρχει στο ντοκιμαντέρ, αφού οι πραγματικές ιστορίες δένονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο από έναν «από μηχανής Θεό» -τον σκηνοθέτη.

Πώς επιλέγεις τα θέματά σου;

Θέλω να βλέπω τον κόσμο πέρα από την επιφάνειά του. Το θέμα που θα με απασχολήσει θέλω να με ενδιαφέρει πάρα πολύ εμένα προσωπικά. Η δημιουργία μιας ταινίας είναι συνήθως μακροχρόνια και πολύπλοκη διαδικασία. Οπότε ο σκηνοθέτης θα πρέπει να είναι έτοιμος να δεσμευτεί με το «θέμα» του, όχι μόνο καλλιτεχνικά αλλά και συναισθηματικά.

Sharing an island: Τι θυμάσαι από εκείνο το ντοκιμαντέρ;

Το Sharing an Island ήταν μια «δήλωση» από μια ομάδα νεαρών ανθρώπων που υπογράμμιζε ότι ο γεωγραφικός διαχωρισμός της Κύπρου, αλλά και η απομόνωση μεταξύ των δύο κοινοτήτων, δεν είναι πια αποδεκτή. Μέσα από το ντοκιμαντέρ μαζευτήκαμε και αγγίξαμε θέματα που ήταν «ταμπού» το 2011, σε ό,τι αφορά την προσέγγιση των δύο κοινοτήτων προς την ιστορία, τη θρησκεία και τον πολιτισμό. Παρόλο που τα πράγματα δεν είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρα σήμερα σε ό,τι αφορά τη λύση του Κυπριακού, θέλω να πιστεύω ότι οι δύο κοινότητες έχουν έρθει ακόμα πιο κοντά με την πάροδο των χρόνων και όντως κάποια στερεότυπα έχουν καταρριφθεί σε σχέση με τότε. Πιο πολύ θυμάμαι τις αντιδράσεις του κόσμου, που, παρακολουθώντας το ντοκιμαντέρ άρχιζε, να επανεξετάζει τον τρόπο που αντίκριζε την άλλη κοινότητα.

A Haircut Story, οι συνέπειες από το κούρεμα του 2013. Πες μας λίγα λόγια για αυτό το ντοκιμαντέρ.

Με την είδηση της πρώτης απόφασης του Eurogroup και με τις πρώτες διαδηλώσεις βγήκαμε με την κάμερα και καταγράψαμε τα γεγονότα που εκτυλίσσονταν τις ημέρες εκείνες. Γνώριζα από την αρχή ότι αυτό που συνέβαινε ήταν κάτι το πρωτοφανές τόσο για την Κύπρο όσο και για ολόκληρη την Ευρωζώνη και έπρεπε αρχικά να καταγραφεί. Στη συνέχεια, καλλιεργήθηκε η ιδέα για το ντοκιμαντέρ με αφετηρία τα γεγονότα του 2013 και την καταγραφή βιωματικών ιστοριών ένα χρόνο μετά.

Το σίγουρο είναι ότι το ντοκιμαντέρ καταρρίπτει κάθε ψευδαίσθηση ότι κάποιος άλλος μπορεί να μας σώσει. Η Τρόικα, οι πολιτικοί, τα κόμματα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, τα δάνεια που δεν μπορούμε να ξεπληρώσουμε, οι ξένοι «επενδυτές», το φυσικό αέριο. Όλα αυτά δεν είναι παρά ψευδαισθήσεις, από τις οποίες οφείλουμε να απελευθερωθούμε και να στοχεύσουμε σε ό,τι έχει πραγματική και όχι πλασματική αξία.

Βirth days: Το ντοκιμαντέρ ασχολείται με τους λόγους της αύξησης των καισαρικών τομών, με το πώς έχει μετατραπεί η πράξη της φυσιολογικής γέννας σε ένα κυκεώνα ιατρικών παρεμβάσεων, αλλά και με τα δικαιώματα της γυναίκας στον τοκετό, που συχνά παραγνωρίζονται.

Με τι ασχολείται το νέο σου ντοκιμαντέρ; Ποιο ήταν το έναυσμα για να γυριστεί;

Το νέο μου ντοκιμαντέρ με τίτλο Βirth days, το οποίο θα κάνει πρεμιέρα σήμερα Κυριακή 5 Αυγούστου, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού, ασχολείται με την εμπειρία της γέννας, στα χρόνια των ανεξέλεγκτων ιατρικών παρεμβάσεων. Όπως είναι γνωστό, στην Κύπρο καταγράφονται τετραπλάσια ποσοστά καισαρικών τομών σε σχέση με αυτά που συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας. Το ντοκιμαντέρ ασχολείται με τους λόγους της αύξησης των καισαρικών τομών, με το πώς έχει μετατραπεί η πράξη της φυσιολογικής γέννας σε ένα κυκεώνα ιατρικών παρεμβάσεων αλλά και με τα δικαιώματα της γυναίκας στον τοκετό, που συχνά παραγνωρίζονται. Αφετηρία για την ταινία ήταν η γνωριμία μου με κάποιες μαίες, το έργο των οποίων ανοίγει νέους ορίζοντες στη διαχείριση του τοκετού ως μια πολύτιμη εμπειρία στη σύγχρονη εποχή της ιατρικής και τεχνολογικής εξέλιξης.

Πόσο εύκολο ήταν να γυριστεί το ντοκιμαντέρ;

Η δημιουργία του ντοκιμαντέρ αυτού ήταν για μένα μια πραγματική πρόκληση, λόγω της ευαισθησίας του θέματος στο γύρισμα αλλά και στο μοντάζ. Η παρουσίαση των τοκετών, η απεικόνιση του συστήματος παροχής μαιευτικής φροντίδας, η καλλιέργεια εμπιστοσύνης αλλά και η διαχείριση της συναισθηματικής διάστασης ήταν οι βασικές προκλήσεις.

Εν τέλει το ντοκιμαντέρ προτείνει ότι από τη στιγμή που ο τοκετός στη σύγχρονη εποχή έχει μεταφερθεί στα νοσοκομεία, στόχος μας θα πρέπει να είναι η δημιουργία νοσοκομείων φιλικά προς το έμβρυο και την έγκυο γυναίκα. Είναι ελπιδοφόρο ότι έχουν αρχίσει να γίνονται κάποιες κινήσεις από την πολιτεία, με πρωτοβουλία των μαιών, παρόλο που έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε ως κράτος για να εναρμονιστούμε πλήρως με τα συνιστώμενα ποσοστά καισαρικών τομών.

Η ταινία θα ταξιδέψει και άλλου;

Η ταινία θα κατατεθεί σε φεστιβάλ κινηματογράφου, οπότε φυσικά ευελπιστούμε ότι θα προβληθεί και στο εξωτερικό, ενώ θα ακολουθήσουν και άλλες προβολές στην Κύπρο.

Το ντοκιμαντέρ αποτελεί εναλλακτικό τρόπο ενημέρωσης και λειτουργεί ως μέσο αφύπνισης της κοινωνικής συνείδησης. Μπορεί να προτείνει νέες ιδέες και να ρίξει φως σε μια πραγματικότητα που πολλές φορές αγνοούμε.

Τι είναι για σένα το «καλό» ντοκιμαντέρ; Πόσο αντικειμενικό μπορεί ή πρέπει να είναι ένα ντοκιμαντέρ;

Ένα καλό ντοκιμαντέρ πρέπει να έχει ειλικρινείς προθέσεις, να είναι τολμηρό αλλά όχι χειριστικό, να προτείνει νέες οπτικές πάνω στην πραγματικότητα, να είναι ενημερωτικό αλλά και να προσφέρει συναισθηματικά στον θεατή. Από τη στιγμή που αποτελεί το καλλιτεχνικό έργο μιας ομάδας ανθρώπων με συγκεκριμένες πεποιθήσεις, δεν μπορεί να είναι απόλυτα αντικειμενικό. Η δική τους ματιά θα είναι πάντα εκεί.

Πόσο μπορούν να βοηθήσουν τα ντοκιμαντέρ στην αλλαγή κάποιων πραγμάτων στην κοινωνία στον κόσμο;

Το ντοκιμαντέρ αποτελεί εναλλακτικό τρόπο ενημέρωσης και λειτουργεί ως μέσο αφύπνισης της κοινωνικής συνείδησης. Μπορεί να προτείνει νέες ιδέες και να ρίξει φως σε μια πραγματικότητα που πολλές φορές αγνοούμε.

Η ταινία συμμετέχει στο Lemesos International Documentary Festival, ένα θεσμό που γνωρίζεις και από την οργανωτική του πλευρά, αφού συμμετέχεις ενεργά στη διοργάνωση. Πώς νιώθεις γι’ αυτό και πόσο σημαντική θεωρείς αυτή τη συμμετοχή;

Είναι μεγάλη χαρά για μένα που φέτος έχω ένα δικό μου ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ. Τα τελευταία έξι χρόνια είμαι στη διοργανωτική ομάδα, οπότε φέτος είναι μια ιδιαίτερη χρονιά λόγω της συμμετοχής μου. Εύχομαι να μας τιμήσει το κοινό με την παρουσία του, να γνωρίσει το Φεστιβάλ και το πρόγραμμά του καθώς και το είδος της τέχνης του ντοκιμαντέρ, αφού οι προβολές συνθέτουν ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα με ποικίλες θεματικές.

Είναι η δέκατη τρίτη διοργάνωση ενός Φεστιβάλ που έχει αγκαλιαστεί από το κοινό. Ποιο το μυστικό της επιτυχίας του πιστεύεις;

Θεωρώ ότι είναι από τις μοναδικές φεστιβαλικές διοργανώσεις στην Κύπρο που παρουσιάζουν θέματα που αφορούν τον σύγχρονο πολίτη, με τόλμη και ειλικρίνεια. Φέτος οι θεματικές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, όπως είναι τα δικαιώματα της γυναίκας, το μεταναστευτικό ρεύμα, ο νεοφασισμός, δικαιώματα LGBT, αθλητισμός, τέχνη, μουσική. Το μυστικό της επιτυχίας είναι μάλλον ότι ο κόσμος εισπράττει αυτή την ειλικρίνεια, γι’ αυτό με μεγάλο ενθουσιασμό επιλέγει να έρχεται στο Φεστιβάλ μας και να το στηρίζει εδώ και 13 χρόνια.

SquarePosts

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy