Δεν διδαχτήκαμε τίποτα από την πανδημία

Της Ελένης Μαύρου

Παρότι πολλοί επιστήμονες προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι η κλιματική αλλαγή, η υποβάθμιση του περιβάλλοντος, η καταστροφή της βιοποικιλότητας καθιστούν τις πανδημίες πιο πιθανές, πολλές κυβερνήσεις αντιμετώπισαν την πανδημία του κορονοϊού ως καταστροφή που μας ήρθε… από τους ουρανούς. Κάτι σαν τιμωρία για τις αμαρτίες μας, να πούμε.

Ήθελε κότσια βέβαια να παραδεχτούν ότι ήταν ένα προβλέψιμο αποτέλεσμα της καταστροφής της φύσης από την ανθρώπινη δραστηριότητα -η οποία θα προκαλέσει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα εάν συνεχίσει ανεξέλεγκτη.

Η ανθρώπινη δραστηριότητα ευθύνεται για το γεγονός ότι σε μόλις εικοσιπέντε χρόνια έχουν χαθεί 129 εκατομμύρια εκτάρια δάσους (ισούται περίπου με την έκταση της Ρωσίας), ένα εκατομμύριο σχεδόν είδη είναι υπό εξαφάνιση, ενώ το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων είναι το τέταρτο μεγαλύτερο εμπορικό έγκλημα στη Γαλλία.

Παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος προχθές και αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι η ανθρωπότητα χρειάζεται επειγόντως ένα μοντέλο βιώσιμης αειφόρου ανάπτυξης βασισμένο σε θεμελιώδεις κοινωνικές και περιβαλλοντικές αρχές.

Η πανδημία του κορονοϊού υποχρέωσε πολλές κυβερνήσεις -ακόμα και ένθερμους οπαδούς της λιτότητας και της «ελεύθερης» οικονομίας- να επενδύσουν τρισεκατομμύρια δολάρια για να σταθεροποιήσουν τις οικονομίες τους και να προστατεύσουν τους πιο ευάλωτους.

Αντί όμως αυτά τα κονδύλια οικονομικής ανάκαμψης να χρησιμοποιηθούν παράλληλα για τη θωράκισή μας απέναντι σε νέες πανδημίες, άρα και για την προστασία του περιβάλλοντος, παρατηρείται αντίθετα μια χαλάρωση των περιβαλλοντικών κανόνων. Δεν μπορούμε όμως, στο όνομα της καταπολέμησης της ύφεσης, να ξαναγυρίσουμε σε πολιτικές του παρελθόντος που συρρίκνωναν το περιβάλλον και αμφισβητούσαν την κλιματική κρίση. Το αντίθετο.

Τα τελευταία, ιδιαίτερα, χρόνια είδαμε και στην Κύπρο το περιβάλλον να δέχεται ανελέητη επίθεση. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη έχει χρεωθεί τον κατακερματισμό του Εθνικού Πάρκου του Ακάμα δίνοντας δικαιώματα ανάπτυξης σε μεγαλοϊδιοκτήτες γης, την καταστροφή στις Θαλασσινές Σπηλιές με την αποδοχή της «νομότυπης» ανάπτυξης, την καταστροφή σημαντικών αρχαιολογικών ευρημάτων στη Γεροσκήπου στο πλαίσιο ενός πάρε-δώσε με τον Αρχιεπίσκοπο, την καταστροφή του παραλιακού μετώπου της Λεμεσού (ακολουθούν και άλλες πόλεις) με την άρνησή της να προβεί σε στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τους πύργους, την υποβάθμιση των ακτών μας με την άρνησή της να υπογράψει και επικυρώσει το πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την ολοκληρωμένη διαχείριση παράκτιων ζωνών της Μεσογείου, την παραχώρηση δασικής γης για τη δημιουργία γηπέδου γκολφ (βλέπε ξενοδοχείο και επαύλεις και εμπορική ανάπτυξη) στον Πρωταρά και πολλά άλλα.

Είδαμε Δήμους να επεμβαίνουν με μπουλντόζες σε παραλίες ή να «εξωραΐζουν» δενδροστοιχίες, είδαμε Σχολικές Εφορείες να κόβουν ανεξέλεγκτα τα λίγα δέντρα από τις σχολικές αυλές, είδαμε ιδιώτες να μολύνουν την ατμόσφαιρα θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία ανθρώπων και μικρών παιδιών, χωρίς να συγκινείται κανένας αρμόδιος.

Σε όλες τις περιπτώσεις καταγράφεται η περιφρόνηση νόμων και διαδικασιών. Αυτό όμως είναι και το κύριο χαρακτηριστικό της διακυβέρνησης Αναστασιάδη – Συναγερμού στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων: Ατασθαλίες, αλαζονεία, εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων.

Η αποτυχία να προστατεύσουμε το περιβάλλον, αυτό το πολύτιμο και αναντικατάστατο δημόσιο αγαθό, βαραίνει όλους. Βαραίνει όμως κυρίως τις κυβερνήσεις. Η ριζική αναδιοργάνωση των όρων συνύπαρξης του ανθρώπου με τη φύση είναι όμως πλέον επιτακτική ανάγκη.