Πυξίδα/ Ορίζοντας / Φωτογραφία από τη βραβευμένη συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας της Κύπρου με τη Λιθουανία το 2013 με την έκθεση Οο σε επιμέλεια Raimundas Malasauskas
Διαφωνεί με την Υφυπουργό Πολιτισμού για τη Μπιενάλε Βενετίας η αρμόδια Επιτροπή Επιλογής
Ανοιχτή επιστολή ημ. 14 Σεπτεμβρίου 2023 απευθύνουν τα Μέλη της Επιτροπής Επιλογής Έργων και Καλλιτεχνών προς την Υφυπουργό Πολιτισμού Δρα Λίνα Κασσιανίδου με αφορμή όσα ειπώθηκαν για θέματα εικαστικών τεχνών σε συνέντευξη στην εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος (4/9/2023).
Η επιτροπή που αποτελείται από την Ελεονώρα Αντωνιάδου, αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκό, τον Δρ Γαβριήλ Κουρέας, ιστορικό τέχνης και ακαδημαϊκό, τον Χριστόδουλο Παναγιώτου, εικαστικό καλλιτέχνη και την Μαρία Πετρίδη, συγγραφέα και επιμελήτρια θεωρεί πως τοποθετήσεις της Υφυπουργού θίγουν, «αφενός, την πρόσφατα ανακοινωθείσα ομάδα καλλιτεχν@, που επιλέγηκε να εκπροσωπήσει την Κύπρο στην Μπιενάλε Βενετίας» και αφετέρου, αφήνει να νοηθεί, «στο συγκείμενο, πως κάποιες ή όλες οι προηγούμενες εθνικές συμμετοχές της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας δεν ήταν «ποιοτικές» ή/και πως η φετινή ή οι προηγούμενες συμμετοχές δεν «αντικατοπτρίζουν την σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή» της χώρας μας.» . Η Επιτροπή ζητεί από την Υφυπουργό διευκρινήσεις αλλά και τη «τη διευθέτηση μιας ειδικής συνάντησης με την Επιτροπή, για καλύτερη ενημέρωση και συζήτηση τυχόν άλλων σχετικών παραμέτρων, με κοινό στόχο μια ουσιαστική συνεργασία για την συνέχιση της επιτυχημένης παρουσίας της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας.»
Ακολουθεί ολόκληρη η επιστολή:
Αξιότιμη κυρία Υφυπουργέ,
Αρχικά, θα θέλαμε να σας συγχαρούμε για τον διορισμό σας σε αυτόν τον εξαιρετικά σημαντικό και απαιτητικό ρόλο και να σας ευχηθούμε καλή επιτυχία στα νέα σας καθήκοντα.
Ως μέλη της εντεταλμένης Επιτροπής Επιλογής Έργων και Καλλιτεχνών που λειτουργεί κάτω από το Τμήμα Νεότερου & Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού, επικοινωνούμε μαζί σας σε συνέχεια συνέντευξης που παραχωρήσατε στην εφημερίδα Ο Φιλελεύθερος (4/9/2023) και στην οποία παραθέτετε σειρά απόψεων για θέματα εικαστικών τεχνών, ορισμένα από τα οποία άπτονται των αρμοδιοτήτων μας, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί καμιά διαβούλευση ή/και ενημέρωση.
Με έκπληξη, λοιπόν, διαβάσαμε την δήλωσή σας πως στην Μπιενάλε Βενετίας «θα πρέπει να στέλνουμε μόνο ποιοτικές προτάσεις που θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν την κυπριακή καλλιτεχνική σκηνή και να επιβραβεύουν αυτούς που πρέπει να ανταμειφθούν». Η παραπάνω τοποθέτηση θίγει, αφενός, την πρόσφατα ανακοινωθείσα ομάδα καλλιτεχν@, που επιλέγηκε να εκπροσωπήσει την Κύπρο στην Μπιενάλε Βενετίας μέσα από τη δημοκρατική διαδικασία ανοιχτής πρόσκλησης και, αφετέρου, αφήνει να νοηθεί, στο συγκείμενο, πως κάποιες ή όλες οι προηγούμενες εθνικές συμμετοχές της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας δεν ήταν «ποιοτικές» ή/και πως η φετινή ή οι προηγούμενες συμμετοχές δεν «αντικατοπτρίζουν την σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή» της χώρας μας. Παρακαλούμε όπως διευκρινίσετε, καθώς οι παραπάνω δηλώσεις υποτιμούν μεγάλο αριθμό καλλιτεχν@, επιμελητ@ και εμπειρογνωμόνων που εργάστηκαν ως μέλη των επιτροπών ή εκπροσώπησαν με αναγνωρισμένη επιτυχία τη χώρα μας στον σημαντικό αυτό θεσμό.
Εξαιρετικά προβληματικές, επίσης, βρίσκουμε τις έννοιες της «επιβράβευσης» και «ανταμοιβής» στις οποίες αναφέρεστε («να επιβραβεύουν αυτούς που πρέπει να ανταμειφθούν»), καθώς, πέρα του ότι προϋποθέτουν και πάλι πως «κάποι@ άλλ@ έπρεπε να επιβραβευθούν», προκύπτουν από μια εσφαλμένη αντίληψη της διεθνούς αυτής διοργάνωσης ως πλατφόρμα «επιβράβευσης» με αποκλειστικά τοπικές αξιώσεις. Η αντίληψη αυτή δεν αντικατοπτρίζει το πολυδιάστατο πλαίσιο στο οποίο διεξάγεται ο θεσμός της Μπιενάλε Βενετίας.
Θεωρούμε ανησυχητικό το γεγονός ότι η τοποθέτηση αυτή ανάγει στο επίπεδο κρατικής πολιτιστικής στρατηγικής περιορισμένες φωνές υπόσκαψης των δημοκρατικών διαδικασιών επιλογής των συμμετοχών της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας. Οι ανοικτές αυτές διαδικασίες θεωρούνται πλέον κεκτημένο για την τοπική καλλιτεχνική κοινότητα και ως προς αυτό ας σταθεί απόδειξη ο μεγάλος αριθμός συμμετοχών στους σχετικούς διαγωνισμούς και η πολυμορφία των επιλογών στο σύνολό τους. Ενδεικτικό, ακόμα, της συνέπειας με την οποία προσεγγίζονται οι διαδικασίες επιλογής είναι οι διαχρονικά αξιόλογες εθνικές μας εκπροσωπήσεις και βεβαίως η βράβευση του 2013 και άλλες διακρίσεις της Κύπρου στην Μπιενάλε.
Τελικά, δηλώνετε πως «υπάρχουν επίσης σκέψεις να ξαναδούμε τον κρίσιμο και τιμητικό θεσμό της κυπριακής συμμετοχής στην Μπιενάλε Βενετίας, τη φιλοσοφία της διαδικασίας επιλογής». Καθώς δεν έχουμε προσκληθεί σε διαβούλευση ως η αρμόδια επιτροπή, διερωτόμαστε αν αυτό υποδηλώνει πως γίνεται με άλλα σύνολα («ξαναδούμε») και χωρίς τη συμμετοχή μας ή αν αποτελεί αποκλειστικό προσωπικό όραμά σας η ανάληψη ευθύνης επιλογής, όχι από τ@ εμπειρογνωμόν@, αλλά από την πολιτική προϊσταμένη.
Καθώς τα θέματα αυτά είναι εξαιρετικής σημασίας για την τοπική καλλιτεχνική κοινότητα, στην οποία οι δηλώσεις σας έχουν προκαλέσει αναστάτωση, παρακαλούμε όπως δοθούν σχετικές διευκρινίσεις. Παρακαλούμε, τέλος, για τη διευθέτηση μιας ειδικής συνάντησης με την Επιτροπή, για καλύτερη ενημέρωση και συζήτηση τυχόν άλλων σχετικών παραμέτρων, με κοινό στόχο μια ουσιαστική συνεργασία για την συνέχιση της επιτυχημένης παρουσίας της Κύπρου στην Μπιενάλε Βενετίας.
Το Υφυπουργείο Πολιτισμού – Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού έχει ήδη ανακοινώσει τη συμμετοχή της Κύπρου στην 60ή Μπιενάλε Τέχνης της Βενετίας.
Η Κύπρος θα εκπροσωπηθεί από το καλλιτεχνικό ντούο LLC, (Πήτερ Εραμιάν, Emiddio Vasquez) την καλλιτεχνική κολεκτίβα Endrosia (Αλέξανδρος Ξενοφώντος, Ανδρέας Ανδρονίκου, Ντόρις Μαρί Δημητριάδου, Ειρήνη Χένκιν, Μαρίνα Ασσιώτη, Νίκη Χαραλάμπους, Κυριακή Ραφαηλία Τσιρίδου) και τον καλλιτέχνη Haig Aivazian.
Η πρόταση της ομάδας φέρει τον τίτλο «On a wildflower-lined gravel track off a quiet thoroughfare».
Η φωτογραφία είναι από τη βραβευμένη συμμετοχή στη Μπιενάλε Βενετίας, της Κύπρου με τη Λιθουανία, το 2013, με την έκθεση Οο σε επιμέλεια Raimundas Malasauskas
Aκολουθήστε μας στο Google News
