Διαφωτιστική παρέμβαση του Μισέλ Μπαρνιέ στην ΕΟΚΕ για τη συμφωνία του Brexit

Του Ανδρέα Παυλικκά*

O επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ, παρευρέθηκε στην ολομέλεια της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) και ενημέρωσε τα μέλη για τα βασικά σημεία της συμφωνίας, αλλά και το τι μέλλει γενέσθαι μετά την απόρριψη της συμφωνίας από το βρετανικό κοινοβούλιο.

Ο κ. Μπαρνιέ ήταν αρκετά διαφωτιστικός και μας έδωσε μια πλήρη εικόνα για τη συμφωνία, εκφράζοντας βέβαια την απογοήτευσή του για την απόρριψή της, τονίζοντας ότι η άτακτη αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ (αποχώρηση χωρίς συμφωνία) είναι το χειρότερο σενάριο. Ελπίζει όμως ότι μέσα από τον κοινοβουλευτικό διάλογο που άρχισε η Τερέζα Μέι θα βρεθούν συμβιβαστικές λύσεις.

Αναλύοντας τη συμφωνία των 585 σελίδων (συνθήκη την ονόμασε), ο Μισέλ Μπαρνιέ αναφέρθηκε σε 5 βασικά σημεία:
1) Σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο (Η.Β.), που αριθμούν γύρω στα 3,5 εκατ., και Βρετανών στην ΕΕ, που αριθμούν στο 1,5 εκατ., όλοι οι πολίτες θα συνεχίσουν να έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα που έχουν σήμερα, εφ’ όρου ζωής, ακόμα και αυτοί που θα εγκατασταθούν στη μια ή την άλλη περιοχή μέσα στη μεταβατική περίοδο.
2) Όλες οι οικονομικές δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί σε επίπεδο 28 θα γίνουν σεβαστές, κάτι που σημαίνει ότι το ΗΒ θα συμβάλει στις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει μέσω του κοινοτικού προϋπολογισμού.
3) Έχουν λυθεί όλα τα ζητήματα που αφορούν τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης, τα προσωπικά δεδομένα και τις επιμέρους συμφωνίες που έχουν να κάνουν με την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ) και άλλα στοιχεία της διαδικασίας αποχώρησης.
4) Σε ό,τι αφορά τη “διακυβέρνηση” (εφαρμογή) της συμφωνίας, έχει αποφασιστεί ότι τις διαφορές θα λύνει μία Ειδική Επιτροπή και σε περιπτώσεις που διακυβεύεται το κοινοτικό δίκαιο, το Δικαστήριο της ΕΕ θα παίζει το ρόλο του ως ερμηνευτής της κοινοτικής νομοθεσίας.
5) Συμφωνήθηκε μια μεταβατική περίοδος, από τις 29/03/2019 που το ΗΒ θα είναι τρίτη χώρα και ως 21/12/2020, οπότε και θα διατηρηθεί η παρούσα κατάσταση σε σχέση με την τελωνειακή ένωση, και την κοινή αγορά, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης της μεταβατικής περιόδου για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Επιπλέον, όπως δήλωσε ο Μ. Μπαρνιέ, συμφωνήθηκαν και τρία πρωτόκολλα:
*Το πρώτο αφορά το Γιβραλτάρ και τις επιμέρους συμφωνίες Ισπανίας – ΗΒ.
*Το δεύτερο αφορά την Κύπρο και τις κυρίαρχες βρετανικές βάσεις και το οποίο διαφυλάσσει τη συνέχιση των σημερινών δεδομένων για 11.000 Κύπριους πολίτες οι οποίοι θα μπορούν να ζουν όπως και σήμερα εγκατεστημένοι στις εν λόγω περιοχές και
*το τρίτο αφορά την Ιρλανδία και σύμφωνα με τον κ. Μπαρνιέ “βρήκαμε τρόπο για την αποφυγή σκληρού συνόρου”. Στο θέμα αυτό ήταν εκτενής η αναφορά του κ. Μπαρνιέ. Είπε συγκεκριμένα:
Σε σχέση με τη νήσο της Ιρλανδίας οι δύο πλευρές δεσμεύονται να βρουν μια μόνιμη λύση στο πλαίσιο της μελλοντικής σχέσης ΗΒ – ΕΕ. “Αν δεν τα έχουμε βρει μέχρι τότε, μπορούν να ζητήσουν επέκταση της μεταβατικής περιόδου και αν και πάλι δεν τα έχουμε βρει, τότε μπαίνει σε ισχύ το λεγόμενο backstop”.

“Η λύση τύπου backstop προβλέπει τον κανονιστικό και τελωνειακό εναρμονισμό της Β. Ιρλανδίας με την ΕΕ, κάτι που συνεπάγεται και πρόσβαση της Β. Ιρλανδίας στην κοινή αγορά μέσω της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Το ΗΒ θα είναι υπεύθυνο να εφαρμόσει το κοινοτικό τελωνειακό δίκαιο στη Β. Ιρλανδία και οι πολίτες στη νήσο της Ιρλανδίας θα συνεχίσουν να έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν σήμερα”, συμπλήρωσε.

Τέλος σε ό,τι αφορά τη “μελλοντική σχέση”, αυτή θα αρχίσει να συζητείται από τις 29/03/2018 και θα έχει αντικείμενο τη συμφωνία επί μιας ζώνης ελεύθερου εμπορίου, με τελωνειακή συνεργασία, χωρίς ποσοστώσεις και δασμούς, μεταξύ άλλων.
Στη συνέχεια ο λόγος δόθηκε στα μέλη της Επιτροπής. Μίλησαν κυρίως Ιρλανδοί και Άγγλοι οι οποίοι εξέφρασαν την ανησυχία τους για την αμφίβολη κατάσταση που δημιουργήθηκε και κάλεσαν τον κ. Μπαρνιέ να κάνει ό,τι μπορεί για να αποφευχθεί η άτακτη αποχώρηση.

Να σημειωθεί ότι τα εν λόγω μέλη ήταν εξ αρχής ενάντια στην αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
* Οικονομολόγος – ερευνητής,
μέλος της ΕΟΚΕ