Διαγνωστικά κέντρα: Άναρχη λειτουργία, κατάχρηση, αθέμιτος ανταγωνισμός και ανεπαρκής εποπτεία

Εκπόνηση νέου νομοσχεδίου και πρωτοκόλλων, ωστόσο παραμένει άγνωστο πότε θα είναι έτοιμα

Οι πολίτες πληρώνουν και δικαιούνται να λαμβάνουν ελεγχόμενες και ποιοτικές υπηρεσίες

 

Του Ειρηναίου Πίττα

 

Τα κενά και οι αδυναμίες που υπάρχουν από νομοθετικής πλευράς σχετικά με τα ακτινοδιαγνωστικά κέντρα προκαλούν ανησυχία σε ασθενείς, γιατρούς αλλά και ακτινολόγους. Ο περί προστασίας από Ιονίζουσες Ακτινοβολίες Νόμος αφήνει χωρίς ρύθμιση πολλές παραμέτρους. Ποιοτικός και εποπτικός έλεγχος δεν υπάρχει, ενώ πρόβλημα δημιουργείται και από τη μη κατηγοριοποίηση του εξοπλισμού, ώστε να διαφοροποιείται η αμοιβή εντός ΓεΣΥ αναλόγως. Οι αρμόδιοι περιμένουν από το Υπουργείο Υγείας όπως διαβουλευτεί με τους εμπλεκόμενους, ώστε να κατατεθεί σύντομα νέο νομοσχέδιο. Σύμφωνα με το Υπουργείο, η διαδικασία τροχοδρομείται την ώρα που η Βουλή έχει ζητήσει την κατάθεση συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος. Όπως δήλωσε η αρμόδια λειτουργός, θα ετοιμαστεί προσχέδιο του νομοσχεδίου και ακολούθως θα γίνει δημόσια συζήτηση με τους εμπλεκόμενους, πριν αυτό οδηγηθεί για ψήφιση. Η Επιτροπή Υγείας δεσμεύτηκε να ξανασυζητήσει το θέμα σε έναν περίπου μήνα, ώστε να ενημερωθεί για τις εξελίξεις. Για το θέμα μιλούν στη «Χ» εμπλεκόμενοι φορείς και οργανώσεις.

 

 

Χρ. Τζιακούρη: «Ξεφυτρώνουν» σαν μανιτάρια… όσοι δεν εκσυγχρονίζονται να αναγκαστούν να το κάνουν  

Το ότι «ξεφυτρώνουν» σαν τα μανιτάρια νέα ακτινοδιαγνωστικά κέντρα καθημερινά έθιξε σε δηλώσεις της στη «Χ» η πρόεδρος της Ακτινολογικής Εταιρείας, Χρύσα Τζιακούρη. Όπως ανέφερε, τα προβλήματα προκύπτουν όχι μόνο από την έλλειψη ελέγχου του εξοπλισμού, αλλά και γιατί ανοίγουν συνεχώς νέα κέντρα. Όπως είπε, το πρόβλημα προϋπάρχει του ΓεΣΥ, ωστόσο τώρα μεγεθύνθηκε.

Σημείωσε ότι υπάρχει νομοθεσία για ακτινοδιαγνωστικά, αλλά το ερώτημα είναι αν εφαρμόζεται. Εκείνο που δεν υπάρχει, συνέχισε, είναι ο ποιοτικός έλεγχος.

Σε σχέση με την ασφάλεια, ανέφερε πως δεν πρέπει να περάσει το μήνυμα ότι ο κόσμος πρέπει να φοβάται να κάνει τις αναγκαίες εξετάσεις. Τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο η πλειοψηφία των κέντρων έχουν αναβαθμιστεί, ωστόσο πρέπει πλέον όσοι δεν εκσυγχρονίστηκαν να αναγκαστούν να το κάνουν μέσω νομοθεσίας. Όπως είπε, στη μεγάλη πλειοψηφία των ακτινοδιαγνωστικών εξοπλισμών εφαρμόζονται τα σχετικά «φίλτρα» που μειώνουν την ακτινοβολία έως και 35%.

Όσον αφορά τη λειτουργία των ακτινολόγων εντός ΓεΣΥ, είπε πως επειδή ανοίγουν πολλά κέντρα και ο ΟΑΥ δεν μπορεί να αναχαιτίσει τις καταχρήσεις, στρέφεται στην επιβολή πολύπλοκων διαδικασιών, οι οποίες μπερδεύουν τους γιατρούς από τη μια και είναι εις βάρος της εξυπηρέτησης του ασθενούς κατ’ επέκταση. Σημείωσε, ακόμα, ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε πως τα ακτινοδιαγνωστικά έχουν δικό τους σφαιρικό προϋπολογισμό και οι πολλές παραπομπές φέρνουν και μείωση της μονάδας αποζημίωσης.

Αναφορικά με την ανάγκη κατηγοριοποίησης των μηχανημάτων και ανάλογης διαμόρφωσης των αμοιβών, επεσήμανε ότι κάποιοι έχουν μηχανήματα εκατομμυρίων ευρώ και άλλοι μερικών χιλιάδων, με την αποζημίωση να είναι ίδια, σημειώνοντας πως η τιμή είναι πολυπαραγοντική και πρέπει να αναλυθεί πριν διαφοροποιηθεί, δηλαδή, για παράδειγμα, να αλλάξει η αμοιβή για το είδος εξοπλισμού, αλλά όχι η αμοιβή του γιατρού. Τόνισε ότι δεν υπάρχουν κίνητρα για αγορά σύγχρονου εξοπλισμού, για να καταλήξει λέγοντας πως αποτέλεσμα των πιο πάνω είναι να θυματοποιούνται οι καλοί.

 

Πρ. Καπλάνης: Η ανεξέλεγκτη και αλόγιστη χρήση το μεγαλύτερο πρόβλημα 

Στη σημασία να μη γίνεται αλόγιστη χρήση ακτινοδιαγνωστικών εξετάσεων στάθηκε ο προϊστάμενος του Κλάδου Ιατρικής Φυσικής του ΟΚΥπΥ, Πρόδρομος Καπλάνης.

Τόνισε πως για να περιοριστεί η αλόγιστη χρήση πρέπει να εκπονηθούν πρωτόκολλα παραπομπής των ασθενών, που θα διασφαλίζουν ότι ακτινοδιαγνωστική εξέταση κάνει όποιος πρέπει και χρειάζεται. Όπως είπε, υπάρχει συνεννόηση και συνεχής διαβούλευση μεταξύ ΟΚΥπΥ, ΟΑΥ, Συλλόγου Φυσικών Ιατρών Κύπρου, της αρμόδιας Αρχής ακτινοπροστασίας του Υπουργείου Εργασίας και Ακτινολογικής Εταιρείας, ώστε να εκπονηθούν αυτά τα πρωτόκολλα και δήλωσε αισιόδοξος, επισημαίνοντας ότι υπάρχει σύμπνοια και συνέργεια.

Ο κ. Καπλάνης, μιλώντας στη «Χ», απέρριψε τον ισχυρισμό ότι δεν υπάρχει νομοθεσία, σημειώνοντας ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι οι ανεξέλεγκτες εξετάσεις. Αφού επεσήμανε τους κινδύνους που ελλοχεύουν από τη συστηματική έκθεση σε ακτινοβολία, τόνισε πως μια τέτοια εξέταση πρέπει να γίνεται μόνο αν επιβάλλεται, όταν δηλαδή το όφελος είναι μεγαλύτερο από τον δυνητικό κίνδυνο. Καταλήγοντας, σημείωσε ότι στόχος δεν είναι η πρόκληση πανικού, αλλά η ευαισθητοποίηση του κόσμου και των παραπεμπόντων ιατρών.

 

ΟΣΑΚ: Τον εποπτικό ρόλο να αναλάβει το Υπουργείο Υγείας

Μιλώντας στη «Χαραυγή», ο εκπρόσωπος Τύπου της ΟΣΑΚ, Δημήτρης Λαμπριανίδης, τόνισε ότι το πρόβλημα που προκύπτει με την ισόποση αμοιβή από τον ΟΑΥ ανεξαρτήτως τεχνολογίας πρέπει να ρυθμιστεί. Όπως είπε, και σε αυτό τον τομέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν καλές πρακτικές που χρησιμοποιούν άλλες χώρες. Δεν είναι ούτε λογικό ούτε δίκαιο μια διαγνωστική εξέταση που γίνεται με πεπαλαιωμένο μηχάνημα να αμείβεται το ίδιο με ένα μηχάνημα προηγμένης τεχνολογίας, σημείωσε. Αυτά, όπως είπε, πρέπει είναι δουλειά του ΟΑΥ και πρέπει να τα δει. Αλίμονο, για κάθε τι να χρειάζεται παρέμβαση της Βουλής, τόνισε.

Σε σχέση με τον έλεγχο, υπογράμμισε ότι η σχετική νομοθεσία πρέπει να αναβαθμιστεί, για να προσθέσει ότι στην εποπτεία πρέπει να έχει ρόλο και το Υπουργείο Υγείας και όχι μόνο το Υπουργείο Εργασίας, όπως είναι σήμερα. Ο έλεγχος, συνέχισε, πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον στις δύο φορές το χρόνο από μια που ισχύει σήμερα.

Ο κ. Λαμπριανίδης στάθηκε επίσης στο ρόλο του γιατρού εντός του Συστήματος Υγείας, επισημαίνοντας πως πρέπει να καθοδηγεί τον ασθενή εκεί που θα εξυπηρετηθεί σωστά. Υπογράμμισε περαιτέρω ότι γενική φιλοσοφία της ΟΣΑΚ είναι πως ο ασθενής πρέπει να κάνει τις εξετάσεις που χρειάζεται με τα κατάλληλα μηχανήματα. Το Υπουργείο Υγείας και ο ΟΑΥ, συμπλήρωσε, καλούνται να ρυθμίσουν το περιβάλλον, ώστε οι αμοιβές να είναι κατάλληλες, να προσφέρονται ποιοτικές υπηρεσίες και να αποφεύγονται οι καταχρήσεις. Ο κ. Λαμπριανίδης ανέφερε καταλήγοντας ότι η ΟΣΑΚ εδώ και δύο χρόνια έχει υποβάλει υπόμνημα στον ΟΑΥ για τα θέματα ποιότητας του τομέα, συνεπώς η ευθύνη για τις όποιες καθυστερήσεις τού ανήκει.

 

 

Δεν υπάρχουν επίσημες καταγγελίες ενώπιον του ΠΙΣ

Πέραν από το θέμα νομοθεσίας, στη δημόσια συζήτηση τέθηκε και θέμα δεοντολογίας γιατρών. Σύμφωνα με καταγγελίες που έγιναν δημόσια, γιατροί είναι ταυτόχρονα μέτοχοι σε διαγνωστικά κέντρα και ενδεχομένως να παραπέμπουν εκεί ασθενείς για αχρείαστες διαγνωστικές εξετάσεις.

Σύμφωνα με σχετικό άρθρο του Κώδικα Δεοντολογίας του ΠΙΣ, «ο ιατρός δικαιούται να είναι ιδιοκτήτης ή μέτοχος ιατρείου, κλινικής, ή άλλου ιατρικού ιδρύματος, έχει όμως υποχρέωση να ενημερώνει τον ασθενή για το γεγονός αυτό προτού του συστήσει να τα χρησιμοποιήσει για την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη».

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Δεοντολογίας του ΠΙΣ, Μιχάλης Αναστασιάδης, σημείωσε, μιλώντας στη «Χ», πως δεν υπάρχει οποιαδήποτε επίσημη καταγγελία ενώπιον του ΠΙΣ που έχει να κάνει είτε με μίζες, είτε με αντισυναδελφικές ή αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές, είτε με παραπομπές για εξετάσεις ή εγχειρίσεις χωρίς λόγο. Ο κ. Αναστασιάδης υπογράμμισε ότι η ουσία του ζητήματος είναι στο κατά πόσο διενεργείται σωστός ποιοτικός έλεγχος στα μηχανήματα και τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται.

Σχετικά με καταγγελίες για εισαγωγή πεπαλαιωμένων μεταχειρισμένων μηχανημάτων, ο πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ, Σωτήρης Κούμας, είπε ότι οι γιατροί τρομάζουν όταν ακούνε πως υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο, διερωτώμενος αν πρέπει να εμπιστεύονται τα αποτελέσματα των εξετάσεων που ζητούν.