Διαβατήρια σε mafia-boss και «επενδυτές» από τη βιομηχανία του πορνό παρά τις προειδοποιήσεις της ΕΕ

«Ο Υπουργός Εσωτερικών αγνόησε τα ευρήματα του αυξημένου ελέγχου δέουσας επιμέλειας και προώθησε πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο χωρίς να αναφέρει τις αρνητικές πληροφορίες που εντοπίστηκαν για τον επενδυτή (σ.σ.: έχει πλούσιο ιστορικό το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ποινικές υποθέσεις για τη λειτουργία ιστοσελίδων με πορνογραφικό υλικό)»

 

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδιαφερόταν έμπρακτα για το επενδυτικό πρόγραμμα, τουλάχιστον από το 2014. Από τη στάση των, κατά τον ουσιώδη χρόνο, Υπουργών Εσωτερικών διαφαίνονται ευθύνες στους υπουργούς και την κυβέρνηση γενικότερα, που αγνοούσαν τις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής»

 

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Η Κύπρος μπορούσε να γλιτώσει τα χειρότερα στο σκάνδαλο των «χρυσών» διαβατηρίων. Παρά ταύτα, όπως προκύπτει από το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής, η κυβέρνηση έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων της όλες τις προειδοποιήσεις της Κομισιόν, θέτοντας σε κίνδυνο τη χώρα η οποία πλέον κινδυνεύει να παραπεμφθεί από την ΕΕ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με βαρύτατο κατηγορητήριο, το οποίο περιλαμβάνει την παραβίαση Συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ενδεικτικό της τραγικής διαχείρισης του θέματος είναι το γεγονός ότι, παρά την απόφαση της Κομισιόν να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Κύπρου, η κυβέρνηση συνέχισε να μοιράζει αβέρτα «χρυσά» διαβατήρια σε απατεώνες παγκόσμιας εμβέλειας, όπως mafia-boss και «επενδυτές» από τη βιομηχανία του πορνό!

«Μαύρισαν» όλη την αλληλογραφία μεταξύ κυβέρνησης και Κομισιόν!

Κατά τη δημοσιοποίηση του πορίσματος της Ερευνητικής Επιτροπής ο Γενικός Εισαγγελέας κάλυψε με μαύρο χρώμα όλη την αλληλογραφία μεταξύ της κυβέρνησης και της Κομισιόν, επικαλούμενος λόγους… δημοσίου συμφέροντος. Παρά ταύτα, από τα αποσπάσματα τα οποία σώθηκαν (σ.σ.: τα οποία φαίνεται ότι διέφυγαν της προσοχής του Γενικού Εισαγγελέα επειδή είναι τοποθετημένα σποραδικά σε διάφορα κεφάλαια του πορίσματος) καταγράφεται το ιστορικό των παρεμβάσεων της Κομισιόν το οποίο έχει ως ακολούθως:

• «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητούσε τροποποίηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος από το 2014 και, κατόπιν ανταλλαγής επιστολών, απέστειλε επίσημο αίτημα EU Pilot με ημερ. 24.4.2015, εγείροντας θέμα πολιτογραφήσεων αλλοδαπών που δεν είχαν πραγματικό δεσμό με την Κύπρο». Σημειώνεται ότι το EU Pilot είναι ένας μηχανισμός άτυπου διαλόγου για τις περιπτώσεις ενδεχόμενης μη συμμόρφωσης ενός κράτους μέλους με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

• «Από τον Οκτώβριο του 2016 και μέχρι τον Νοέμβριο του 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν επανήλθε». Σημειώνεται ότι στο πόρισμα δεν αναφέρονται περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό το κενό. Ωστόσο, η μαρτυρία του πρώην Υπουργού Εσωτερικών, Σωκράτη Χάσικου, η οποία περιλαμβάνεται ως παράρτημα στο πόρισμα, δίνει κάποιες εξηγήσεις. Όπως αναφέρεται, η κυβέρνηση ζήτησε πίστωση χρόνου από την Κομισιόν, επικαλούμενη αρχικά τα οικονομικά προβλήματα τα οποία προέκυψαν λόγω του μνημονίου, και στη συνέχεια τη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού.

• Τον Νοέμβριο του 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επανήλθε θέτοντας «συγκεκριμένα ερωτήματα». Παρά ταύτα, όπως προκύπτει από το πόρισμα η κυβέρνηση αντί να απαντήσει έστειλε επιστολή στην Κομισιόν μετά από δύο ολόκληρους μήνες (Ιανουάριο του 2020), αναφέροντας μόνο ότι διόρισε Ad-Hoc Επιτροπή και ότι θα απαντούσε σε μεταγενέστερο χρόνο στα ερωτήματα της ΕΕ.

• Η ΕΕ επανήλθε τον Φεβρουάριο του 2020 με νέα ερωτήματα. Οι πληροφορίες διαβιβάστηκαν στην ΕΕ με απαντητική επιστολή, ημερομηνίας 19 Φεβρουαρίου 2020. Παρά ταύτα, φαίνεται ότι δεν έπεισαν.

• Τον Απρίλιο του 2020 ο Επίτροπος Δικαιοσύνης έστειλε «εκ νέου επιστολή για το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα με την οποία ουσιαστικά ζητούσε από την Κυπριακή Δημοκρατία να εξετάσει το ενδεχόμενο του σταδιακού τερματισμού του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος».

• Παρά ταύτα, ο Υπουργός Εσωτερικών, Νίκος Νουρής, «απάντησε παραθέτοντας τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας». Επίσης, όπως αναφέρεται στο πόρισμα, ο Ν. Νουρής πραγματοποίησε δύο επαφές με τον Επίτροπο Δικαιοσύνης, στις οποίες του ανέφερε ότι «η κυβέρνηση βρισκόταν σε διαδικασία έκδοσης Κανονισμών οι οποίοι θα θωράκιζαν και θα αυστηροποιούσαν το πρόγραμμα και δεν θα συνέτρεχε κανένας λόγος ανησυχίας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».

• Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης όχι μόνο δεν πείστηκε από τις αναφορές του Ν. Νουρή, αλλά τον Απρίλιο του 2020 επανήλθε «ρωτώντας (ευθέως) την κυβέρνηση κατά πόσον προτίθετο να τερματίσει το πρόγραμμα».

• Παρά ταύτα, «ο Ν. Νουρής απαντώντας επέμεινε στη θέση ότι οι νομοθετικές τροποποιήσεις που προωθούνταν ήταν αρκετές και δεν υπήρχε λόγος τερματισμού του προγράμματος». Αναφέρεται στο πόρισμα και προστίθεται ότι: «Η συνέχεια είναι γνωστή, με τον τερματισμό τελικά του προγράμματος την 1η Νοεμβρίου του 2020».

Βαρύτατες ευθύνες

Η Ερευνητική Επιτροπή επιρρίπτει βαρύτατες ευθύνες στους τρεις Υπουργούς Εσωτερικών επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη (Σωκράτη Χάσικο, Κωνσταντίνο Πετρίδη και Νίκο Νουρή), καθώς και στην ευρύτερη κυβέρνηση.

Όπως επισημαίνεται, «στα πρώτα βήματα του επενδυτικού προγράμματος, οι επενδυτές που ενδιαφέρθηκαν να λάβουν κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση φαίνεται να ήταν κυρίως αλλοδαποί που ζούσαν ήδη στην Κύπρο και δραστηριοποιούνταν επαγγελματικά». Παρά ταύτα, προστίθεται, από το 2013 και έπειτα «μειώθηκαν τα κριτήρια» και «δεν ήταν πλέον σύνηθες φαινόμενο οι επενδυτές να διέμεναν από πριν στην Κύπρο για αριθμό ετών και η πολιτογράφηση να τους έδινε κάποιο κίνητρο να ενδυναμώσουν τις σχέσεις τους με τη χώρα».

Δηλαδή από το 2007 που ξεκίνησε το πρόγραμμα μέχρι και το 2012, έγιναν ελάχιστες πολιτογραφήσεις οι οποίες αφορούσαν επενδυτές οι οποίοι πληρούσαν το κριτήριο της σύνδεσης με τη χώρα. Το πρόβλημα το οποίο οδήγησε στην απόφαση της Κομισιόν να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της χώρας προέκυψε μετά τη χαλάρωση των κριτηρίων το 2013 και την κακή διαχείριση του προγράμματος από την κυβέρνηση.

Όπως αναφέρεται στο πόρισμα, «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ρωτούσε και ενδιαφερόταν έμπρακτα για το επενδυτικό πρόγραμμα, τουλάχιστον από το 2014». Προστίθεται επίσης ότι «από τη στάση των, κατά τον ουσιώδη χρόνο, Υπουργών Εσωτερικών διαφαίνονται ευθύνες στους υπουργούς και την κυβέρνηση γενικότερα, που αγνοούσαν τις εισηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Αναφέρεται ακόμη ότι «το Υπουργικό Συμβούλιο (επί της διακυβέρνησης Αναστασιάδη) λειτουργούσε κατά παράβαση των αρχών της φυσικής δικαιοσύνης». Μάλιστα, η Ερευνητική Επιτροπή εγείρει ευθέως θέμα ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων του Προέδρου Αναστασιάδη και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα, Σάββα Αγγελίδη, επειδή παρακάθισαν σε συνεδρίες στις οποίες εγκρίθηκαν «χρυσά» διαβατήρια, με μεσάζοντες γραφεία τα οποία συνδέονται στενά με τους ίδιους, ενώ συμμετείχαν και σε συζητήσεις για τις κατά καιρούς αλλαγές των κριτηρίων του προγράμματος.

Τραγικές περιπτώσεις

Όπως προκύπτει από το πόρισμα, οι αντιδράσεις της Κομισιόν έγιναν πολύ πιεστικές το 2020 και κορυφώθηκαν με την έναρξη της διαδικασίας επί παραβάσει. Την ίδια περίοδο, καταγράφηκαν οι ακόλουθες τραγικές περιπτώσεις:

• Παρά το σάλο μετά τα δημοσιεύματα του Al Jazeera, η κυβέρνηση έδωσε διαβατήριο στη σύζυγο πολιτικά εκτεθειμένου προσώπου, ο οποίος είναι «πρώην συνεργάτης ενός mafia-boss» και «εμπλέκεται σε δίκτυο ξεπλύματος παράνομου χρήματος» (ο ίδιος πήρε διαβατήριο από το 2013).

• Δόθηκε διαβατήριο σε «επενδυτή» με πλούσιο ιστορικό το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ποινικές υποθέσεις για «τη λειτουργία ιστοσελίδων με πορνογραφικό υλικό». Σημειώνεται μάλιστα ότι στον έλεγχο δέουσας επιμέλειας εντοπίστηκαν οι πιο πάνω πληροφορίες, αλλά ο Ν. Νουρής «αγνόησε τα ευρήματα και προώθησε πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο χωρίς να αναφέρει τις αρνητικές πληροφορίες».