Διέξοδος και ανάσα για χιλιάδες ανέργους

• Την περίοδο 2013-2014 στις διάφορες δράσεις της ΑνΑΔ συμμετείχαν περίπου 14.000 άτομα και οι δαπάνες ανήλθαν περίπου στα €24 εκ.

• «Η ΑνΑΔ καθορίζει ως ελάχιστο μισθό πτυχιούχων για στελέχωση επιχειρήσεων τα €950 το μήνα»

Ρεπορτάζ: Αθηνά Ξενοφώντος

Πολλά και ποικίλα είναι τα προγράμματα που προσφέρει η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ), τα οποία σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς μοιάζουν με «μάννα εξ ουρανού» για τις δεκάδες χιλιάδες ανέργους στον τόπο μας. Ειδικότερα τα σχέδια της ΑνΑΔ δίδουν προσωρινή διέξοδο στους νέους επιστήμονες, οι οποίοι επιστρέφοντας από τις σπουδές τους αναζητούν εναγωνίως εργασία.

Εμπόδιο συνήθως για την απόκτηση μόνιμης εργασίας είναι η εργασιακή πείρα την οποία δεν διαθέτουν, ωστόσο με τα ειδικά προγράμματα της Αρχής ανοίγει ένα παράθυρο ελπίδας για ένα σημαντικό ποσοστό ανέργων νέων.

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής, Νίκη Ματθαίου, η ΑνΑΔ έχει θέσει σε εφαρμογή ολοκληρωμένο σύστημα αξιολόγησης των επιδράσεών της στην κυπριακή οικονομία και στο πλαίσιο αυτό διεξάγει σε τακτικά χρονικά διαστήματα σχετικές μελέτες που περιλαμβάνουν τα σχέδια που αφορούν τους νέους άνεργους πτυχιούχους.

Επικαλούμενη τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης, αναφορικά με το σχέδιο τοποθέτησης άνεργων νέων πτυχιούχων για απόκτηση εργασιακής πείρας σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2015, η κα Ματθαίου τόνισε ότι φαίνεται να βελτιώνει σημαντικά την απασχολησιμότητα. Κι αυτό, αφού οι μισοί συμμετέχοντες (49,8%), περίπου 6 μήνες μετά την ολοκλήρωση της συμμετοχής τους, δήλωσαν ότι εργάζονται. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι περίπου ένας στους τέσσερις (23,9%) από αυτούς που εργάζονται, εξακολουθούν να βρίσκονται στην επιχείρηση ή οργανισμό όπου τοποθετήθηκαν.

Με βάση άλλη μελέτη, η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο 2014, για τα άτομα που συμμετείχαν στο σχέδιο στελέχωσης επιχειρήσεων με απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης την περίοδο 2009-2013, προκύπτει ότι πάνω από οκτώ στους δέκα συμμετέχοντες (83,9%) εργάζονταν. Από αυτούς σχεδόν δύο στους τρεις (64,3%) εξακολουθούσαν να βρίσκονται στην επιχείρηση μέσω της οποίας συμμετείχαν στο σχέδιο.
Ενα άλλο σημαντικό στοιχείο, το οποίο παρέθεσε στην εφημερίδα μας η πρόεδρος της ΑνΑΔ είναι πως για την περίοδο 2013-2014 στις διάφορες δράσεις της Αρχής συμμετείχαν περίπου 14.000 άτομα και οι δαπάνες ανήλθαν περίπου στα €24 εκ.

Στο σχέδιο 1.018 άνεργοι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία αναφορικά με την ανταπόκριση στο σχέδιο για απόφοιτους γυμνασίου, λυκείου, τεχνικών σχολών και μεταλυκειακής εκπαίδευσης, διετούς διάρκειας. Η κα Ματθαίου τη χαρακτήρισε σημαντική, αν και μικρότερη σε σύγκριση, με το αντίστοιχο σχέδιο για πτυχιούχους. Ο προϋπολογισμός του σχεδίου προέβλεπε την τοποθέτηση 2.500 ατόμων και υπήρξαν 2.255 αιτήσεις ανέργων από τους οποίους ήταν επιλέξιμοι οι 1.988 άνεργοι. Τελικά, σημείωσε, για διαφόρους λόγους όπως η εξεύρεση εργασίας ή η συνέχιση σπουδών, οι τοποθετήσεις που ολοκληρώθηκαν ή βρίσκονται σε εξέλιξη ανέρχονται στις 1.018.

Το επίδομα δεν υποκαθιστά το μισθό

Σε σχετική ερώτηση της εφημερίδας μας κατά πόσον ευσταθούν οι καταγγελίες που βλέπουν συχνά – πυκνά το φως της δημοσιότητας ότι πολλοί εργοδότες εκμεταλλεύονται το πρόγραμμα για απόκτηση εργασιακής πείρας, προσφέροντας μισθούς €500 και μετά τη λήξη των προγραμμάτων, η κα Ματθαίου ήταν ξεκάθαρη.

Τα €500 το μήνα που δίνονται στους άνεργους νέους που συμμετέχουν στα σχέδια τοποθετήσεων για απόκτηση εργασιακής πείρας είναι επίδομα κατάρτισης. Τα άτομα αυτά, εξήγησε, δεν εργοδοτούνται από τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς όπου τοποθετούνται ως καταρτιζόμενοι, έτσι το επίδομα αυτό δεν υποκαθιστά το μισθό.

Οι πιέσεις στους μισθούς, σύμφωνα με την κα Ματθαίου, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό, στις αντίξοες συνθήκες στην αγορά εργασίας που δημιουργεί η οικονομική κρίση. Επεσήμανε, επίσης, ότι το γενικότερο θέμα των μισθών που ισχύουν στην αγορά εργασίας δεν εντάσσεται στους τομείς αρμοδιότητας της ΑνΑΔ.

Να καταγγέλλονται οι παρανομούντες

Ωστόσο λόγω της οικονομικής κρίσης, η αγορά εργασίας σήμερα και οι όροι εργοδότησης έγιναν «λάστιχο» και τεντώνονται ανάλογα με τις ορέξεις πολλών εργοδοτών. Θέσαμε το ερώτημα προς την κα Ματθαίου: Ποιος έλεγχος γίνεται από την ΑνΑΔ, κατά πόσον τα άτομα που επωφελούνται των προγραμμάτων λαμβάνουν τον ελάχιστο μισθό και δεν τυγχάνουν εκμετάλλευσης από τους εργοδότες;

Οπως τόνισε, για όλα τα σχέδια που λειτουργεί η ΑνΑΔ, γίνονται έλεγχοι κατά τα στάδια έγκρισης της αίτησης, υλοποίησης προγράμματος κατάρτισης και εξέτασης των αιτήσεων για καταβολή του χορηγήματος ή επιδόματος.

Παράλληλα, πρόσθεσε, στα σχέδια τοποθετήσεων για απόκτηση εργασιακής πείρας γίνεται τουλάχιστον ένας επιτόπιος έλεγχος σε κάθε επιχείρηση ή οργανισμό και μέχρι τώρα έχουν γίνει πάνω από 3.000 έλεγχοι.

Σε περιπτώσεις, επεσήμανε, που διαπιστωθούν παρατυπίες, γίνονται οι ανάλογες διορθωτικές ενέργειες, όπως διακοπή του προγράμματος ή αποκλεισμός της επιχείρησης από νέα τοποθέτηση και βοηθούνται οι άνεργοι με νέα κατάλληλη τοποθέτηση.

Η κα Ματθαίου έστειλε το μήνυμα προς τους συμμετέχοντες στα προγράμματα της ΑνΑΔ: στις περιπτώσεις παραβιάσεως των όρων να καταγγέλλουν και να ενημερώνουν έγκαιρα την Αρχή ώστε να λαμβάνονται τα ενδεικνυόμενα μέτρα.

Διευκρίνισε, επίσης, ότι στο Σχέδιο στελέχωσης επιχειρήσεων με απόφοιτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η ΑνΑΔ καθορίζει ως ελάχιστο μισθό του πτυχιούχου τα €950 το μήνα και γίνεται έλεγχος ότι η επιχείρηση πράγματι καταβάλλει αυτό το μισθό.

Σε συνεχή βάση η αξιολόγηση

Οπως σημείωσε η πρόεδρος της Αρχής, η αποτελεσματικότητα των σχεδίων αξιολογείται πάνω σε συνεχή βάση λαμβάνοντας υπόψιν τις εξελίξεις στην οικονομία, την αγορά εργασίας και τις πολιτικές του κράτους.

Πρόσθεσε, επίσης, ότι είναι πολλά τα σχέδια που βρίσκονται σε ισχύ και μάλιστα έχουν μόλις πρόσφατα αναθεωρηθεί στη βάση των νέων Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αναφορικά με την επανάληψη των σχεδίων τοποθετήσεων για απόκτηση εργασιακής πείρας, ανέφερε ότι αυτό εξετάζεται σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, προς λήψη των πιο πρόσφορων αποφάσεων.

Σε σχέση με το σύνολο του προϋπολογισμού για το 2015, η κα Ματθαίου τόνισε ότι προβλέπονται έσοδα ύψους €31.810.000 και έξοδα ύψους €33.369.200. Το υπολογιζόμενο έλλειμμα €1.559.200 θα καλυφθεί από τα πλεονάσματα του Ταμείου ΑνΑΔ.

Για σκοπούς κατάρτισης και ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού, προβλέπεται η διάθεση ποσού €16 εκ. για επιχορήγηση 54.800 συμμετοχών εργοδοτουμένων και ανέργων. Πρόσθετα, μέσω διαφόρων σχεδίων, τα οποία συγχρηματοδοτούνται ή δυνατό να συγχρηματοδοτηθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, αναμένεται να διατεθεί ποσό ύψους €7.298.878.