Έφθασε η ώρα για κατάργηση του πέναλτι 12% στις συντάξεις 

Του Κωστή Πιτσιλλούδη 

Έφθασε η ώρα για κατάργηση του πέναλτι 12% στις συντάξεις όσων επιλέγουν συνταξιοδότηση στο 63ο έτος, τονίζουν σε συνέντευξή τους στη «Χαραυγή» οι Γενικοί Γραμματείς της ΠΕΟ και της ΣΕΚ, Πάμπης Κυρίτσης και Ανδρέας Μάτσας αντίστοιχα. 

Όσον αφορά τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων, ο ΓΓ της ΠΕΟ τονίζει ότι η απάντηση δεν βρίσκεται στις αντιλαϊκές και νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας, αλλά στην ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους, έχοντας περισσότερες και πιο αναβαθμισμένες δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Από την πλευρά του, ο ΓΓ της ΣΕΚ τονίζει την ανάγκη της ενίσχυσης του κράτους δικαίου και της κοινωνικής πολιτικής, αλλά και της επέκτασης και εδραίωσης των συλλογικών συμβάσεων. 

 

 

Ερωτήσεις: 

1. Ποια είναι η άποψη της συντεχνίας για το πέναλτι του 12% στις συντάξεις; Θεωρείτε ότι είναι εφικτή η κατάργησή του; 

1. Ποιες είναι οι κύριες προτάσεις της συντεχνίας σας για την άμεση στήριξη των ευάλωτων ομάδων; 

1. Ποια είναι η άποψή σας για τη θέσπιση ενός εθνικού κατώτατου μισθού; 

 

  Πάμπης Κυρίτσης: Επαναφορά του δικαιώματος για πλήρεις συντάξεις στο 63ο έτος 

1) Η ΠΕΟ θεωρεί άδικο και ισοπεδωτικό το μέτρο της λεγόμενης αναλογιστικής μείωσης κατά 12%, όταν ο ασφαλισμένος πληροί τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος και επέλεξε ή θα επιλέξει συνταξιοδότηση στο 63ο έτος της ηλικίας του. 

Είναι και αυτό ένα από τα αντιλαϊκά μέτρα που επέβαλε η Τρόικα στην κυπριακή κοινωνία, επικαλούμενη κίνδυνο κατάρρευσης της κοινωνικής ασφάλισης. Η τελευταία όμως αναλογιστική μελέτη που έγινε έχει καταδείξει ότι το ΤΚΑ εξακολουθεί να είναι εύρωστο, αφού η μακροχρόνια βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών παροχών του παραμένει εξασφαλισμένη μέχρι το 2080. Οι συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία επαναφέρουν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση την απαίτηση της κοινωνίας για κατάργηση του και επαναφορά του δικαιώματος για πλήρεις συντάξεις στο 63ο έτος της ηλικίας των ασφαλισμένων κάτω από τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος.  

Έχοντας υπόψιν ότι μέχρι σήμερα υπάρχει άρνηση από πλευράς της κυβέρνησης για τη θετική αντιμετώπιση του συγκεκριμένου αιτήματος, με πρωτοβουλία της ΠΕΟ και της ΕΚΥΣΥ, οργανώσεις που εκπροσωπούν μισθωτούς εργαζόμενους, συνταξιούχους, αγρότες, μικρομεσαίους, νέους και νέες, γυναίκες και γενικά όλο το φάσμα των ασφαλισμένων στο ΤΚΑ, έχει δημιουργηθεί ομάδα πρωτοβουλίας και απογασίστηκε η πραγματοποίηση μεγάλης μαζικής κινητοποίησης το Σάββατο, 17 του Απρίλη. 

 

2) Όποιος κοιτάξει τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ευρωπαϊκό εξάμηνο, αλλά και τις στατιστικές αναλύσεις της Eurostat, θα δει ότι στην Κύπρο από το 2013 και μετά η διεύρυνση της κοινωνικής ανισότητας είναι δραματικά ραγδαία. 

Η πανδημία και η κρίση που την ακολουθεί έχει επαναβεβαιώσει ότι αυτό που έχει ανάγκη η κοινωνία δεν είναι τις σκληρές, αντιλαϊκές, νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας, αλλά περισσότερο κοινωνικό κράτος, περισσότερες και πιο αναβαθμισμένες δημόσιες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Για την αντιμετώπιση της σημερινής σκληρής πραγματικότητας για τους εργαζόμενους, είναι ξεκάθαρο ότι δεν είναι αρκετά τα ευχολόγια και οι διακηρύξεις καλών προθέσεων. 

Η διαμόρφωση ενός νομοθετικά κατοχυρωμένου ελάχιστου πλαισίου εργασιακών δικαιωμάτων για κάθε εργαζόμενο, καθώς και η προστασία από αρρύθμιστες, «ευέλικτες», δήθεν, μορφές απασχόλησης, θα έπρεπε ήδη να αποτελεί την πρωταρχική κοινωνική προτεραιότητα του κράτους. Εκτός από την κατάργηση της μείωσης του 12%, διεκδικούμε ενίσχυση των χαμηλών συντάξεων. 

Διεκδικούμε ολοκληρωμένη πολιτική κοινωνικής στέγης, «πάγωμα» των εκποιήσεων πρώτης κατοικίας και μικρής επαγγελματικής στέγης και παράταση της αναστολής δόσεων στεγαστικών δανείων για άτομα που έχουν μειωμένο εισόδημα λόγω κορονοϊού. Μέτρα στήριξης της εργαζόμενης γυναίκας με τη δημιουργία κοινωνικών υποδομών, ώστε να είναι σε θέση να εργάζεται απρόσκοπτα και να διεκδικεί στην πράξη το δικαίωμα στην ισοτιμία και την ισότητα στις ευκαιρίες. Πιο αποτελεσματικά μέτρα για την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.  

Το ΓεΣΥ συνεχίζει επίσης να αποτελεί βασική προτεραιότητα. Απαραίτητη προϋπόθεση για σωστή λειτουργία του είναι να υπάρχουν δυνατά, σωστά στελεχωμένα δημόσια νοσηλευτήρια. 

 

3) Η δική μας θέση είναι ότι στους τομείς που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, ο κατώτατος μισθός, όπως και τα υπόλοιπα ωφελήματα, είναι καθορισμένος. Κατά συνέπεια εκείνο που πρέπει να γίνει είναι να κατοχυρωθεί και νομικά η υποχρέωση των εργοδοτών να εφαρμόζουν αυτή τη σύμβαση.  

Τα δε προσωπικά συμβόλαια μόνο τότε να μπορούν να έχουν νομική ισχύ, όταν είναι καλύτερα από τη σύμβαση και όχι υποδεέστερα. 

Στους δε κλάδους που για διάφορους λόγους δεν καλύπτονται από συλλογική σύμβαση, θα πρέπει να δημιουργηθεί μηχανισμός με τη συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών φορέων των κοινωνικών εταίρων για καθορισμό νομοθετικά του ύψους του κατώτατου μισθού. Και ασφαλώς θα πρέπει να περιλάβει και άλλα βασικά ωφελήματα, όπως ωράριο και ταμείο προνοίας. Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ότι ο διάλογος για την καθιέρωση κατώτατων μισθών θα ξεκινήσει όταν δημιουργηθούν συνθήκες πλήρους απασχόλησης, είναι απαράδεκτη. Αν η κατολίσθηση των μισθών, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων της κοινωνίας, είναι το εργαλείο για να πάμε σε πλήρη απασχόληση, τότε πραγματικά «ζήτω που καήκαμε». 

 

Ανδρέας Μάτσας: Το θέμα της θέσπισης εθνικού κατώτατου μισθού χρειάζεται σοβαρή μελέτη 

 

1) Η επιβολή του έγινε το 2012, δυστυχώς χωρίς να προηγηθεί κανένας κοινωνικός διάλογος. Τώρα για την οποιαδήποτε αναπροσαρμογή του θα πρέπει να γίνει διάλογος ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους κοινωνικούς εταίρους, όπως αυτοί εκπροσωπούνται στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα (ΕΣΣ). 

Η ΣΕΚ έχει θέσει το θέμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στην Υπουργό Εργασίας, η οποία έχει ενημερώσει τους κοινωνικούς εταίρους, κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του ΕΣΣ, πως ξεκινά σύντομα ο διάλογος για τη συνολική μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, συμπεριλαμβανομένης και της αναλογιστικής αναπροσαρμογής του 12%. 

Η ΣΕΚ έχει ήδη επεξεργαστεί διάφορες επιλογές, έτσι ώστε η προσέγγιση να είναι τεκμηριωμένη και εφικτή με τρόπο που θα διασφαλίζεται η μακροχρόνια βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και παράλληλα θα αποτρέπεται η όποια μεταφορά του κόστους και της επιβάρυνσης στις επόμενες γενιές.  

Η ΣΕΚ θα αξιοποιήσει τη δυνατότητα αυτή, έτσι ώστε, μέσα από το δομημένο διάλογο, να τεκμηριώσει την άποψη και τον τρόπο απάλειψης και άρσης του 12% και να μπορέσουν να ληφθούν και οι ανάλογες αποφάσεις που θα ανατρέπουν την ισοπεδωτική απόφαση του 2012. 

 

2) Τα τελευταία χρόνια καταβάλλεται από τη ΣΕΚ μία τεράστια προσπάθεια να προστατευθούν οι πολίτες, τόσο οι εργαζόμενοι όσο και το κοινωνικό σύνολο ευρύτερα. 

Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις ευάλωτες ομάδες από τις απαράδεκτες χρεώσεις των τραπεζών, οι οποίες εγκατέλειψαν ήδη προ πολλού το ανθρώπινο πρόσωπο. Το θέμα έφθασε με πρωτοβουλίες και καταγγελίες της ΣΕΚ στη Βουλή, όπου επιβεβαιώθηκε πως οι τράπεζες είναι σκληρά μονοπώλια με ό,τι αυτό συνεπάγεται, τόσο για τους χαμηλοσυνταξιούχους όσο και τους χαμηλόμισθους, αλλά και για τον κόσμο που δεν είναι εξοικειωμένος με τη νέα ψηφιοποιημένη τεχνολογία. 

Ευάλωτοι είναι και όσοι/όσες πέφτουν ή κινδυνεύουν να πέσουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή και άλλης παρενόχλησης στους χώρους εργασίας και όχι μόνο. Η ΣΕΚ καταβάλλει συγκεκριμένες και στοχευμένες προσπάθειες για να ενδυναμώσει το δίχτυ προστασίας μέσα και από την εκπόνηση και εφαρμογή κώδικα αντιμετώπισης αυτών των φαινομένων στους χώρους εργασίας, ενώ ταυτόχρονες προσπάθειες έχουν καταβληθεί με πρόσφατη επιτυχία για ενίσχυση και του νομοθετικού πλαισίου. 

Για την αποτελεσματική προώθηση αυτών των ζητημάτων, το συνδικαλιστικό κίνημα χρειάζεται ασφαλώς και τη στήριξη και αρωγή του Τύπου και των υπόλοιπων ΜΜΕ, στη βάση και της ανάγκης για ανάδειξη των προβλημάτων, όπως βέβαια και στη δημόσια διαπόμπευση, (name and shame), ως επιπρόσθετους αποτρεπτικούς παράγοντες. 

Επιπρόσθετα, καταβάλλεται στοχευμένη προσπάθεια για περαιτέρω βελτίωση και ρύθμιση της αγοράς εργασίας, για μεγαλύτερη στήριξη των ευάλωτων ομάδων εργαζομένων μέσα και από την ενίσχυση, επέκταση και εδραίωση των συλλογικών συμβάσεων, στο πλαίσιο και της συζήτησης που θα γίνει για το συγκεκριμένο θέμα εντός του ΕΣΣ. 

Παράλληλα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του κράτους δικαίου και της κοινωνικής πολιτικής μέσα και από συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που θα πρέπει να γίνουν, όπως είναι αυτή της δικαστικής εξουσίας και της πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει επίσης να δοθεί στη δημιουργία συνθηκών ενίσχυσης της απασχολησιμότητας των νέων, ανάμεσα σε άλλα και μέσω της διασύνδεσης των αναγκών της αγοράς εργασίας με το εκπαιδευτικό σύστημα. 

 

3) Το θέμα της θέσπισης εθνικού κατώτατου μισθού χρειάζεται σοβαρή μελέτη και κοινωνικό διάλογο, που επίσης πρέπει να γίνει στα πλαίσια του ΕΣΣ, ο οποίος έχει ήδη ουσιαστικά εγκαινιαστεί στο πλαίσιο των μελετών της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας όσο και της ΕΕ. 

Έγινε αρκετή προεργασία και η ΣΕΚ έχει ήδη καταγράψει σημαντική εμπλοκή στη διαδικασία που προηγήθηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου ως μέλος της Συνομοσπονδίας Ευρωπαϊκών Συνδικάτων.  

Το σύνολο των δεδομένων θα πρέπει να αξιολογηθεί και στον κατάλληλο χρόνο να ληφθούν οι ορθές αποφάσεις από το ΕΣΣ. Η θέσπιση εθνικού κατώτατου μισθού (λόγω και της ύπαρξης εκατοντάδων συλλογικών συμβάσεων) είναι σοβαρή υπόθεση, γι’ αυτό τέτοια ζητήματα πρέπει να παραμένουν εκτός της πολιτικής λογικής των ανταλλαγμάτων, όπως επιχειρήθηκε από κάποιες πολιτικές δυνάμεις κατά την έγκριση του τελευταίου κρατικού προϋπολογισμού.