Στην τελευταία ολομέλεια του ευρωκοινοβουλίου, το Σώμα επικύρωσε την συμφωνία των τριών θεσμών (Συμβούλιο, Επιτροπή, Κοινοβούλιο) αναφορικά με τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Ο μηχανισμός αυτός αποτελεί και την «καρδιά» του προγράμματος «Επόμενη Γενιά ΕΕ», αφού είναι ο μηχανισμός διανομής των κονδυλίων που προνοούνται από το πρόγραμμα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα πάντα με την Επιτροπή, από το πρόγραμμα αυτό θα δοθούν 312,5 δισεκατομμύρια ευρώ ως δωρεές στα κράτη μέλη, και 360 δισεκατομμύρια ως δάνεια. Τα κράτη μέλη με τη σειρά τους πρέπει να καταθέσουν σχέδια χρήσης των χρημάτων αυτών, τα οποία πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή, ούτως ώστε να δοθούν τα κονδύλια.
Η Ομάδα της Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε την επικύρωση της συμφωνίας με συναίσθηση της ευθύνης για άμεση χρηματοδότηση των κρατών μελών στην περίοδο της πανδημίας. Η συμφωνία περιέχει αρκετά θετικά, αλλά και κάποια σημεία, τα οποία η Ομάδα της Αριστεράς βλέπει με κριτική ματιά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που προέχει αυτή τη στιγμή είναι η εισροή των κονδυλίων για στήριξη τόσο των πολιτών των κρατών μελών, όσο του τομέα της υγείας, του πολιτισμού αλλά και των μικρο-μεσαίων επιχειρήσεων.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε το μέλος της Ομάδας, ευρωβουλευτής Δημήτρης Παπαδημούλης «Η έκδοση κοινού χρέους και επιχορηγήσεων της ΕΕ για τα πιο αδύναμα κράτη μέλη – είναι ένα θετικό αλλά ανεπαρκές βήμα. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι η σημαντική ελάφρυνση του χρέους και μια ριζική αλλαγή του νεοφιλελεύθερου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, προκειμένου να αποφευχθεί ένας νέος γύρος αυστηρής λιτότητας, καθώς και μια νέα κρίση χρέους».
Θετικό σημείο στη συμφωνία υπήρξε κατ’ αρχή η εισαγωγή μιας οριζόντιας ρήτρας περιβαλλοντικής φύσης που προβλέπει ότι στα πλαίσια του προγράμματος, θα ακολουθηθεί και η πράσινη συμφωνία, η οποία προβλέπει ανάπτυξη με σεβασμό προς το περιβάλλον. Βεβαίως εδώ το πρόβλημα έγκειται στην εσωτερική αντίθεση ενός συστήματος που απαιτεί απεριόριστη ανάπτυξη με (φυσικούς) πόρους οι οποίοι είναι περιορισμένοι. Επίσης, ως θετικό στοιχείο μπορούν να θεωρηθούν οι αναφορές στον πυλώνα των κοινωνικών δικαιωμάτων, οι σημαντικές αναφορές και στήριξη της ισότητας των φύλων, αλλά και η εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών (μέσω του κοινωνικού διαλόγου) στη διαδικασία διαμόρφωσης των σχεδίων για ανάκαμψη και ανθεκτικότητα.
Προφανώς υπάρχουν και αρνητικά στοιχεία στην συμφωνία, τα οποία η Ομάδα της Αριστεράς δεν παραβλέπει. Για παράδειγμα ο εν λόγω μηχανισμός θα ενεργοποιείται στα πλαίσια του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (δηλαδή του ευρωπαϊκού εξαμήνου, των ετήσιων ανά χώρα συστάσεων που κάνει η Επιτροπή, και των κριτηρίων του Μάαστριχτ). Επίσης, οι περιβαλλοντικοί στόχοι που τίθενται θα μπορούσαν να είναι πιο φιλόδοξοι, ιδιαίτερα αναφορικά με την βιοποικιλότητα. Τέλος -και ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο- είναι το ύψος των κονδυλίων που θα δοθούν ως χρηματική βοήθεια προς τα κράτη μέλη. Τα 312,5 δισεκατομμύρια δεν αρκούν για να καλύψουν ούτε μέρος των αναγκών που έχουν τα κράτη μέλη (ιδιαίτερα της ευρωπαϊκής περιφέρειας) για να στηρίξουν με τρόπο βιώσιμο τους εργαζόμενους, τον τομέα της υγείας, τον τομέα του πολιτισμού και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αντίθετα, τα δάνεια ύψους 360 δισεκατομμυρίων που θα πρέπει να αποπληρωθούν σε μεγάλο βαθμό από τα κράτη θα συνεπάγονται και πάλι δυνητικά μνημόνια για τα κράτη μέλη. Γίνεται μεν προσπάθεια τα δάνεια αυτά να καλυφθούν από ιδίους πόρους της ΕΕ, αλλά μέχρι να γίνει αυτό, ισχύει ότι η δανειοδότηση προς τα κράτη μέλη θα συνεπάγει και συγκεκριμένους όρους αποπληρωμής παρόμοιους με εκείνους των μνημονίων της οικονομικής κρίσης.
Αυτό όμως που τώρα προέχει είναι η σωστή και βιώσιμη χρήση των χορηγιών της ΕΕ για πραγματική στήριξη των εργαζομένων, των νέων, των ανθρώπων του πολιτισμού, του τομέα της δημόσιας υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος.
Aκολουθήστε μας στο Google News
