Εκεί! Έξω και μακριά από εμάς!

Της Ελένης Ευαγόρου

Εκεί! Σ’ ένα στρατόπεδο. Γιατί το στρατόπεδο είναι ο καλύτερος χώρος για να φιλοξενηθούν παιδιά θύματα του πολέμου. Αυτό σκέφτονταν όταν άφηναν πίσω την μητέρα, τον πατέρα κι ότι είχαν γνωρίσει στην μικρή τους ζωή, για να σωθούν από τη φωτιά των όπλων, από το θάνατο, από τον όλεθρο. Τη ζωή σε ένα στρατόπεδο!

Εκεί! Σ’ ένα ολοπαγές ίδρυμα*. Σ’ ένα χώρο κλειστό, με τείχη να υψώνονται ανάμεσα στους «μέσα» και στους «έξω», μη τύχει και ανταλλάξουμε καμιά ματιά και καταλάβουμε πως και «οι μέσα» και «οι έξω», άνθρωποι είμαστε.  Εκεί! Για να μπορούν πάντα (και για πάντα) οι ντόπιοι γονείς και τα ντόπια παιδιά να περνούν λέγοντας «οι ξένοι». Οι ξένοι! Να μεγαλώνουν οι προκαταλήψεις, να στεριώνουν τα στερεότυπα, να γεννιέται το μίσος.

Εκεί! Να συντηρούμε την φιλευσπλαχνία μας λέγοντας πως τους φροντίζουμε, τους παρέχουμε στήριξη, τους προστατεύουμε ενώ ταυτόχρονα θα τους αποκλείουμε από τη ζωή μας, μην τυχόν την ενοχλήσουν, μην τύχει και διαταράξουν την σπουδαία μας κοινωνική πραγματικότητα.

Εκεί! Να τα γκετοποιήσουμε. Να τους δείχνουμε και να τους βρίσκουμε, μη τυχόν και μας ξεφύγει κανένας. Να τα στείλουμε όλα στο ίδιο σχολείο για να μπορούμε μετά να λέμε «έχει πολλούς ξένους και πολλά προβλήματα». Μην τύχει και μάθουν την γλώσσα μας και επικοινωνήσουμε μαζί τους. Μην έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό μας και τον αλλοιώσουν.

Εκεί! Σε ένα στρατόπεδο στη μέση του πουθενά, που βρίσκεται έξω και από την («διαμαρτυρομένη») κοινότητα Ζυγίου, έξω και από κάθε κοινότητα και εννοείται μακριά και έξω από τα αστικά μας κέντρα. Μην μας πλησιάσουν, μην μας ενοχλήσουν, μην μας συναναστραφούν. Εκεί! Για να μείνουν για πάντα ξένοι.

Εκεί διάλεξε το κράτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση (που συγχρηματοδοτεί το έργο) να στεγάσουν αυτά τα παιδιά. Δεν σκέφτηκαν ούτε στιγμή να τα εντάξουν στην κοινωνία μας. Να τα βάλουν να ζήσουν σε σπίτια και όχι σε στρατόπεδα. Σε χώρο που δίνει πρόσβαση στην καθημερινότητα μας, που θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν συναναστροφές και σχέσεις ανθρώπινες. Δεν σκέφτηκαν ούτε λεπτό να τα απαλλάξουν από το στίγμα του ξένου και να τα βοηθήσουν να ζήσουν μια όσο γίνεται (αν γίνεται) φυσιολογική ζωή.

Κι είναι να αναρωτιέσαι ποιος ρατσισμός είναι πιο επικίνδυνος. Αυτός που εκφράζει η Κοινοτάρχης Ζυγίου και οι υποστηριχτές της ή ο θεσμικός ρατσισμός που υποβάλλουν όσοι σχεδιάζουν και καθορίζουν τη ζωή μας και εκφράζεται μέσα από το ίδιο το κράτος;

Τείνω να απαντήσω το δεύτερο.

 

Ελένη Ευαγόρου

Κοινωνιολόγος – Ερευνήτρια

*Με τον όρο αυτό αποδίδεται στα Ελληνικά ο όρος «total institution» με τον οποίο ο κοινωνιολόγος Erving Goffman περιέγραψε στο κλασσικό βιβλίο του Asylums το 1961, ένα κλειστό χώρο όπου διαβιούν άτομα χωρίς ή με ελάχιστη επικοινωνία με τον έξω κόσμο. Παραδείγματα «ολοπαγών ιδρυμάτων» αποτελούν τα ψυχιατρικά άσυλα, οι φυλακές, τα μοναστήρια, τα στρατόπεδα, τα ορφανοτροφεία.