Ελεγκτική Υπηρεσία: Αδυναμίες στις διαδικασίες αλλαγής πολεοδομικών ζωνών στην Πέγεια

Αρκετές αδυναμίες στις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν, τόσο σε σχέση με την αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών στην περιοχή Πέγειας, όπως προέκυψε από την ικανοποίηση των ενστάσεων που υποβλήθηκαν, όσο και σε σχέση με την αδειοδότηση αναπτύξεων στην περιοχή, διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία από έλεγχο που διενήργησε.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία, η οποία διενήργησε τον σχετικό έλεγχο υλοποιώντας σχετική εντολή της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παρακολούθησης Σχεδίων Αναπτύξεως και Ελέγχου Δημόσιων Δαπανών, τονίζει ότι σκοπός του ελέγχου είναι η καταγραφή και αξιολόγηση των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν για την αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών στην περιοχή της Πέγειας, καθώς και των επιπτώσεων από την αλλαγή αυτή και τη μετέπειτα αδειοδότηση αναπτύξεων στην περιοχή, επί της παρακείμενης προστατευόμενης περιοχής του δικτύου «Natura 2000».

«Η εκπόνηση Δέουσας Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον για την περιοχή βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη», σημειώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία σε ειδική έκθεσή της για το θέμα, επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι «έχουν ήδη πλέον αδειοδοτηθεί πολύ σημαντικές αναπτύξεις στην περιοχή, που λόγω της πρόσφατης έκδοσης θετικών Γνωματεύσεων από την Περιβαλλοντική Αρχή, δημιουργούν τετελεσμένα».

Ικανοποίησης ενστάσεων εκπρόθεσμα – Τριπλασιασμός συντελεστή δόμησης
——————————–
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας με θέμα «Αλλαγή πολεοδομικών ζωνών στην περιοχή Πέγειας», εξετάστηκαν και ικανοποιήθηκαν ενστάσεις που υποβλήθηκαν εκπρόθεσμα, ενώ «με την αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών που προέκυψε από την ικανοποίηση ενστάσεων, ο συντελεστής δόμησης των επηρεαζόμενων τεμαχίων της περιοχής σχεδόν τριπλασιάστηκε».

Στην έκθεση αναφέρεται ότι τα τεμάχια της υπό διερεύνηση περιοχής προέκυψαν από την εκπόνηση σχεδίου γεωργικού αναδασμού, ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1988 και σημειώνεται πως «από επιτόπια επίσκεψη διαπιστώθηκε ότι, τουλάχιστον τα τεμάχια που εφάπτονται (ή μέρος τους βρίσκεται εντός) της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας δεν είναι καλλιεργήσιμα και συνεπώς δημιουργούνται εύλογα ερωτηματικά σε σχέση με την ένταξή τους στην περιοχή του σχεδίου αναδασμού».

Αναφέρεται επίσης ότι «παρά το γεγονός ότι η τροποποίηση των πολεοδομικών ζωνών έγινε το 2003, δηλαδή πριν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η εξέταση των ενστάσεων και οριστικοποίηση των ζωνών ολοκληρώθηκε το 2008, όταν δηλαδή ίσχυε το ευρωπαϊκό κεκτημένο».

Δεν έγινε Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων
—————————-
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, τόσο με βάση τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία, όσο και σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, πριν την τροποποίηση των ζωνών στην υπό αναφορά περιοχή, που γειτνιάζει με περιοχή του δικτύου «Natura 2000», που προέκυψε μετά την εξέταση των ενστάσεων, η οποία ολοκληρώθηκε το 2008, θα έπρεπε να είχε προηγηθεί η ετοιμασία και εξέταση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και Δέουσα Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, πράγμα που δεν έγινε, κατά παράβαση των πιο πάνω νομοθετημάτων.

«Η αιτιολόγηση για ικανοποίηση της ένστασης του Δήμου Πέγειας για ένταξη της περιοχής στην παραθεριστική ζώνη, για ικανοποίηση στεγαστικών αναγκών αυτοχθόνων κατοίκων δεν φαίνεται να ευσταθεί αφού στην περιοχή παρουσιάστηκε κυρίως τουριστική ανάπτυξη», προστίθεται.

Αγοραπωλησίες τεμαχίων από εταιρείες ανάπτυξης γης, πριν την αλλαγή ζωνών – Πώληση επαύλεων €2,5 εκ. έκαστη
—————————————–
Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι «εντός του 2007, λίγους μήνες δηλαδή πριν την οριστικοποίηση της εξέτασης των ενστάσεων που είχαν υποβληθεί το 2003, παρατηρήθηκαν τρεις σημαντικές αγοραπωλησίες τεμαχίων στην περιοχή» και «μετά την αλλαγή των ζωνών, η αξία των δύο τεμαχίων αυξήθηκε σημαντικά, με αποτέλεσμα οι εταιρείες ανάπτυξης γης που τα απέκτησαν να αποκομίσουν σημαντικό όφελος».

«Στο ένα από τα τεμάχια αυτά ανεγέρθηκαν έξι επαύλεις, για τις οποίες κατατέθηκαν πωλητήρια έγγραφα στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας αρκετούς μήνες πριν την εξέταση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της ανάπτυξης από την Περιβαλλοντική Αρχή και πριν την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας, χωρίς ωστόσο τούτο να αντιβαίνει στη νομοθεσία νοουμένου ότι δεν είχαν αρχίσει κατασκευαστικές εργασίες», προστίθεται στην έκθεση.

Ειδικότερα, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει για το συγκεκριμένο θέμα ότι το τεμάχιο 12, που είναι παραθαλάσσιο, είναι βραχώδες και δεν φαίνεται να ήταν ποτέ καλλιεργήσιμο, ενώ μεγάλο μέρος του εμπίπτει εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας.

«Συνεπώς, η ένταξη, τόσο του υπό αναφορά τεμαχίου, όσων και των άλλων παρακείμενων παραθαλάσσιων τεμαχίων στην περιοχή αναδασμού δημιουργεί ερωτηματικά, αφού φαίνεται ότι αυτά δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς σκοπούς. Σημειώνεται ότι, μέσω του σχεδίου αναδασμού, τα πιο πάνω τεμάχια απέκτησαν πρόσβαση σε δρόμο και κατέστησαν συνεπώς αξιοποιήσιμα για οικιστικούς σκοπούς», προστίθεται.

Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, «οι δύο από τις τρεις εταιρείες ανάπτυξης γης που απέκτησαν τα τεμάχια λίγο πριν την αλλαγή των πολεοδομικών ζωνών επωφελήθηκαν σημαντικά από την πράξη αγοράς και την αλλαγή στην πολεοδομική ζώνη που ακολούθησε, αφού ακόμα και αν ληφθούν υπόψη οι εκτιμήσεις του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για το 2013 (περίοδος της οικονομικής κρίσης, κατά την οποία σημειώθηκε σημαντική πτώση στις τιμές των ακινήτων σε σχέση με την περίοδο 2007/2008 που οι τιμές των ακινήτων βρίσκονταν στο μέγιστο σημείο), η αξία των τεμαχίων παρουσίασε μεγάλη αύξηση».

«Λαμβάνοντας υπόψη το πολεοδομικό καθεστώς των τεμαχίων που ίσχυε προηγουμένως, μπορεί επίσης εύλογα να αντιληφθεί κάποιος ότι σημαντικό όφελος είχαν και οι προηγούμενοι ιδιοκτήτες αφού, οι τιμές στις οποίες πώλησαν το 2007 τα τεμάχια τους, προφανώς αντικατόπτριζαν το γεγονός ότι οι αλλαγές στις πολεοδομικές ζώνες είχαν οριστικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό έστω κι αν δεν είχαν ακόμη δημοσιοποιηθεί», προσθέτει.

Αναφέρει επίσης ότι για τις έξι προαναφερόμενες επαύλεις κατατέθηκαν στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας πωλητήρια έγγραφα (πέντε ημερ. 16.6.2016 και ένα ημερ. 30.6.2016) σύμφωνα με τα οποία οι επαύλεις πωλήθηκαν σε υπηκόους τρίτης χώρας, όλες έναντι του ποσού των €2,5 εκ. τη μία».

«Συνεπώς, οι επαύλεις πωλήθηκαν αρκετούς μήνες πριν τη Γνωμάτευση της Περιβαλλοντικής Αρχής, η οποία εκδόθηκε την 1.3.2017, άρα αρκετά πριν την έκδοση Πολεοδομικής Άδειας. Ωστόσο τούτο δεν αντιβαίνει στη νομοθεσία νοουμένου ότι δεν είχαν αρχίσει κατασκευαστικές εργασίες», υπογραμμίζει.

Απουσία διαφάνειας
———————-
Επίσης, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι «διαπιστώθηκαν αλλαγές που διενεργήθηκαν κατόπιν διαβουλεύσεων του τότε Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ) με τον Υπουργό Εσωτερικών, χωρίς να εντοπίζεται στους σχετικούς φακέλους οποιαδήποτε αναφορά στους λόγους που οδήγησαν σε αυτές, δηλαδή η διαδικασία δεν έγινε με την απαιτούμενη διαφάνεια».

Αναφέρει επίσης ότι «ορισμένες από τις εισηγήσεις της Επιτροπής Ενστάσεων διαφοροποιήθηκαν στη συνέχεια μετά από συνάντηση του Διευθυντή του ΤΠΟ με τον Υπουργό Εσωτερικών, χωρίς να αιτιολογούνται και να τεκμηριώνονται στους σχετικούς φακέλους οι λόγοι της διαφοροποίησης».

Συμμετοχή Δημάρχου στην τριμελή Επιτροπή Εξέτασης των ενστάσεων του Δήμου Πέγειας
————————————————–
Αναφέροντας ότι «στην τριμελή Επιτροπή Εξέτασης των ενστάσεων συμμετείχε και ο Δήμαρχος Πέγειας», η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι «η Επιτροπή εξέτασε δύο σημαντικές ενστάσεις που είχαν υποβληθεί από τον Δήμο Πέγειας οι οποίες ικανοποιήθηκαν σχεδόν πλήρως».

«Θεωρούμε ότι η συμμετοχή του Δημάρχου στη λήψη των αποφάσεων αυτών καταστρατηγεί τις αρχές της αμεροληψίας και της ισότητας, όπως αυτές καθορίζονται στον περί των Γενικών Αρχών Διοικητικού Δικαίου Νόμο του 1999», υπογραμμίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Επέκταση Τουριστικής Ζώνης σε τεμάχια οικογένειας για ικανοποίηση στεγαστικών αναγκών της, ιδιοκτήτριας μεγάλου αριθμού τεμαχίων σε Λεμεσό και Πάφο
——————————
Επιπλέον, στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφέρεται ότι ικανοποιήθηκε αίτημα του Δήμου Πέγειας για επέκταση της Τουριστικής Ζώνης σε δύο συγκεκριμένα τεμάχια, που σύμφωνα με την αιτιολόγηση αφορούσαν σε αίτημα πολυμελούς οικογένειας για ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών της.

«Όπως διαπιστώσαμε, το ένα τεμάχιο παραμένει αναξιοποίητο, ενώ τα μέλη της οικογένειας στα οποία έχει μεταβιβαστεί είναι ιδιοκτήτες μεγάλου αριθμού τεμαχίων γης σε Λεμεσό και Πάφο. Το δεύτερο τεμάχιο έχει διαχωριστεί και πωληθεί σε διάφορα άτομα και εταιρείες ανάπτυξης γης», τονίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία.

Επιπλέον, αναφέρεται στην έκθεση ότι στο πλαίσιο της εξέτασης των ενστάσεων, αποφασίστηκε η επανένταξη περιοχής που είχε ενταχθεί το 2003 σε ζώνη προστασίας, σε οικιστική, χωρίς να υπάρχει ικανοποιητική αιτιολόγηση, τόσο για την ανάγκη ένταξής της σε ζώνη προστασίας, ούτε τους λόγους επανένταξης σε οικιστική ζώνη το 2008.

«Διαπιστώθηκαν αδυναμίες στη διαδικασία εξέτασης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από αίτηση εταιρείας για ανέγερση έξι επαύλεων σε τεμάχιο που εντάχθηκε στην παραθεριστική ζώνη κατά την εξέταση των ενστάσεων», προστίθεται.

Θετική γνωμάτευση από Περιβαλλοντική Αρχή, χωρίς αιτιολογημένη εισήγηση από Επιτροπή Εκτίμησης
———————————
Αναφέρεται επίσης ότι η Περιβαλλοντική Αρχή προχώρησε στην έκδοση θετικής γνωμάτευσης για τρεις αναπτύξεις στην περιοχή, χωρίς να έχει ενώπιόν της κατάλληλα αιτιολογημένη εισήγηση από την Επιτροπή Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.

Επίσης, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει στην έκθεσή της ότι «η εκπόνηση Δέουσας Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον για την περιοχή βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη», επισημαίνοντας, ωστόσο, ότι «έχουν ήδη πλέον αδειοδοτηθεί πολύ σημαντικές αναπτύξεις στην περιοχή, που λόγω της πρόσφατης έκδοσης θετικών Γνωματεύσεων από την Περιβαλλοντική Αρχή, δημιουργούν τετελεσμένα».

Στην περιοχή εντοπίστηκαν τόσο παράνομες επεμβάσεις, όσο και τοπιοτέχνηση με εισβλητικά είδη εντός της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας, υπογραμμίζει η Ελεγκτική Υπηρεσία.