Ελεγκτική Υπηρεσία: Ανύπαρκτες οι πιθανότητες είσπραξης εκατομμυρίων

Πόσα εκατομμυρίων με σχεδόν ανύπαρκτες πιθανότητες είσπραξης, περιλαμβάνονται στα καθυστερημένα έσοδα του κράτοΥς, όπως αναφέρεται σε έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Τμήμα Φορολογίας για το έτος 2016.

Στην έκθεση ο Γενικός Ελεγκτής συστήνει στο Τμήμα να λάβει όλα τα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα για περιορισμό των ανείσπρακτων οφειλών του Κράτους, που ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ και τα οποία αυξάνονται σε ανησυχητικό βαθμό και να αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία.

Συστήνεται επίσης η έγκαιρη και κατάλληλη ενημέρωση της βάσης δεδομένων του Συστήματος Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (ΤΕΠ) με τις περιπτώσεις φορολογούμενων που δεν δραστηριοποιούνται, ως άλλωστε, ήταν και η Μνημονιακή Δέσμευση του Τμήματος.

Όπως αναφέρεται στην Έκθεση, ο Έφορος Φορολογίας πληροφόρησε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι στα καθυστερημένα έσοδα περιλαμβάνονται ποσά εκατομμυρίων όπου οι πιθανότητες είσπραξής τους είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Ανέφερε επίσης ότι έχει συσταθεί Ομάδα Ανάλυσης Χρεωστών η οποία άρχισε ήδη την εκ βάθους ανάλυση των χρεωστών του Τμήματος, αρχίζοντας με τα μεγαλύτερα ποσά, και καταγραφή των ενδεικνυόμενων ενεργειών, ώστε να παρουσιαστεί μια ορθότερη εικόνα των χρεωστών. Ο Έφορος πρόσθεσε ότι αναμένεται μέχρι το τέλος του 2018 να γίνει μεγάλο ξεκαθάρισμα της βάσης δεδομένων του Συστήματος ΤΕΠ.

Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Φορολογίας, το σύνολο των εισπράξεων άμεσης και έμμεσης φορολογίας κατά το 2016 ανέρχεται σε €3.556,44 εκ. (€3.428,98 εκ. το 2015) από το οποίο ποσό ύψους €1.767,55 εκ. αφορά σε άμεσους φόρους και ποσό ύψους €1.788,89 εκ. αφορά σε έμμεσους φόρους (Φ.Π.Α.). Επίσης, σύμφωνα με την έκθεση καθυστερημένων εσόδων του Τμήματος, το σύνολο των καθυστερημένων φόρων άμεσης και έμμεσης φορολογίας στις 31.12.2016 περιλαμβανομένων τόκων και επιβαρύνσεων ανέρχεται σε €1.823.318.762 (€1.742.621.822 το 2015) από το οποίο ποσό ύψους €1.337.576.705 αφορά σε άμεσους φόρους και ποσό ύψους €485.742.057 αφορά σε έμμεσους φόρους (Φ.Π.Α).

Το σύνολο των καθυστερημένων φόρων, χωρίς τους τόκους, όπως έχουν δηλωθεί στην Ελεγκτική Υπηρεσία από το Τμήμα, ήταν €836,48 εκ. σε σύγκριση με €825,29 εκ. του προηγούμενου έτους, δηλαδή σημειώθηκε αύξηση €11,19 εκ. ή 1,35%.
Το ποσό των καθυστερημένων τόκων, το οποίο δεν περιλαμβάνεται στο σύνολο των καθυστερημένων φόρων ύψους €836,48 εκ. ήταν €501,1 εκ. Επομένως με βάση τα πιο πάνω στοιχεία το σύνολο των καθυστερημένων οφειλών (καθυστερήσεις φόρου πλέον τόκοι και επιβαρύνσεις) ανέρχεται σε €1.337,58 εκ.

Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το Τμήμα, από το συνολικό ποσό των καθυστερημένων οφειλών στις 31.12.2016 (καθυστερήσεις φόρου πλέον τόκοι και επιβαρύνσεις) ύψους €1.337,58 εκ., ποσό ύψους €558,77 εκ. ή 41,77% θεωρείται ανείσπρακτο.

Προβλήματα στην φοροεισπρακτική ικανότητα

Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπιστώνει προβλήματα στην φοροεισπρακτική ικανότητα του Τμήματος Φορολογίας.

Συγκεκριμένα διαπιστώθηκαν μη επαρκή μέτρα είσπραξης οφειλόμενων φόρων, αφού εντοπίστηκαν περιπτώσεις για τις οποίες λήφθηκαν νομικά μέτρα (δέσμευση ακίνητης περιουσίας) τα οποία όμως φαίνεται να μην καλύπτουν το οφειλόμενο ποσό, ενώ δεν λήφθηκαν από το Τμήμα περαιτέρω μέτρα. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις, ενώ ο φορολογούμενος διαθέτει και άλλη περιουσία, το Τμήμα δεν τοποθέτησε εμπράγματο βάρος για διασφάλιση των δημοσίων εσόδων.

Επίσης εντοπίστηκαν περιπτώσεις φορολογούμενων εναντίον των οποίων καταχωρίστηκαν αγωγές στο Δικαστήριο και αποσύρθηκαν, ενώ το Σύστημα του Τμήματος ενημερώθηκε με μεγάλη καθυστέρηση. Επίσης, εντάλματα κατάσχεσης τα οποία εκδόθηκαν πριν από αρκετά χρόνια και τα οποία αφορούν σε οφειλόμενες φορολογίες, ενώ φαίνεται να έχουν επιστραφεί στο Τμήμα ως ανεκτέλεστα, εξακολουθούν να παρουσιάζονται στην Κατάσταση Λογαριασμού του Συστήματος Πληροφοριών του Τμήματος Φορολογίας ότι είναι σε ισχύ.

Εντοπίστηκαν επίσης περιπτώσεις εταιρειών οι οποίες ενώ είναι διαγραμμένες ή υπό εκκαθάριση στο Μητρώο του Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, παρουσιάζονται στις καταστάσεις καθυστερημένων εσόδων του Τμήματος με ενδεχόμενο τα καθυστερημένα έσοδα να μην αντικατοπτρίζουν αληθινή εικόνα.

Διαπιστώθηκαν επίσης προβλήματα στην ενημέρωση του Συστήματος για εγγραφή εμπράγματου βάρους επί της περιουσίας φορολογουμένων.

Εντοπίστηκαν επίσης περιπτώσεις φορολογούμενων οι οποίοι οφείλουν μεγάλα ποσά φόρου, δεν κατέχουν οποιαδήποτε περιουσία και το Τμήμα δεν έχει λάβει οποιαδήποτε νομικά ή άλλα μέτρα προς είσπραξη των οφειλόμενων φόρων πέραν της τηλεφωνικής όχλησης.

Οι σημαντικότερες πηγές απωλειών

Σημαντικές απώλειες σε φορολογίες διαπιστώνονται από πρόσωπα που εισπράττουν ενοίκια.

Εντοπίστηκαν περιπτώσεις προσώπων τα οποία την περίοδο 2004 – 2014 φαίνεται να έχουν εισοδήματα από το Κράτος αναφορικά με ενοικιαζόμενα κτίρια, χωρίς ωστόσο να δηλώνουν στο Τμήμα τα εν λόγω εισοδήματα ή/και να δηλώνουν μέρος των εισοδημάτων αυτών σε κάποια έτη με ενδεχόμενο απώλειας σημαντικών εσόδων του Κράτους.

Από δειγματοληπτικό έλεγχο σε φυσικά και νομικά πρόσωπα ιδιοκτήτες ΙΚΤΕΟ διαπιστώθηκε ότι, για 16 υπό εξέταση Ιδιωτικών Κέντρων Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων (ΙΚΤΕΟ) ή/και εταιρείες που ανήκουν σε ιδιοκτήτες ΙΚΤΕΟ ή/και μέλη της άμεσης οικογένειας τους, το συνολικό ποσό του κύκλου εργασιών που δεν δηλώθηκε στο ΤΕΠ, ενώ δηλώθηκε στο Φ.Π.Α. και αφορά στην περίοδο 2002 – 2015, φαίνεται να ανέρχεται περίπου στα €11,1 εκ. Από το ποσό αυτό, ποσό ύψους €10,3 εκ. περίπου, αφορά στην περίοδο 2006 – 2015, περίοδο στην οποία ο Έφορος Φορολογίας δύναται να επιβάλει φορολογία με βάση το άρθρο 23 του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου Ν4/78 (όπως τροποποιήθηκε).

Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διεξήχθη το 2017 σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που παρέχουν υπηρεσίες γυμναστικής παρατηρήθηκε ότι για 20 υπό εξέταση εταιρείες, το συνολικό ποσό του κύκλου εργασιών που δεν δηλώθηκε για σκοπούς φόρου εισοδήματος (Άμεση Φορολογία), ενώ δηλώθηκε για σκοπούς Φ.Π.Α. (Έμμεση Φορολογία) και αφορά στην περίοδο 1995 – 2015, ανέρχεται περίπου στα €24,4 εκ. Από το ποσό αυτό, ποσό ύψους €20,1 εκ. περίπου, αφορά στην περίοδο 2005 – 2015, περίοδο στην οποία, όπως αναφέραμε σε σχετική επιστολή μας ημερ. 29.5.2017, ο Έφορος Φορολογίας υπό προϋποθέσεις δύναται να επιβάλει φορολογία (το 2018 εξαιρουμένου του φορολογικού έτους 2005), σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία.

Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διεξήχθη σε φυσικά και νομικά πρόσωπα που δραστηριοποιούνται στους τομείς της κομμωτικής, αισθητικής/καλλωπισμού, φυσικής ευεξίας/χαλάρωσης (spa) και μακιγιάζ, διαπιστώθηκε σε αρκετές περιπτώσεις τα πρόσωπα αυτά δεν υποβάλλουν δηλώσεις εισοδήματος ή/και φορολογικές δηλώσεις Φ.Π.Α. με ενδεχόμενο την απώλεια εσόδων του Κράτους.

Επίσης εντοπίστηκαν περιπτώσεις Διαιτητών/Βοηθών Διαιτητών οι οποίοι την περίοδο 2007 – 2014, φαίνεται να πραγματοποίησαν διαιτησίες τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, χωρίς να δηλώνουν τα εισοδήματά τους από διαιτησία και συνεπώς δεν τους επιβλήθηκε σχετικός φόρος.

Από έλεγχο στον Κλάδο Φορολογίας επαγγελματιών/καλλιτεχνών εντοπίστηκε μεγάλος αριθμό προβληματικών περιπτώσεων.

Οφειλές ποδοσφαιρικών και άλλων σωματείων

Τα πλείστα ποδοσφαιρικά σωματεία φαίνεται να μην ανταποκρίθηκαν στις υποχρεώσεις τους για σειρά ετών, ακόμη και με την έγκριση των διαφόρων σχεδίων αποπληρωμής των οφειλών τους από το Υπουργικό Συμβούλιο την περίοδο 1998-2014.

Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος, οι οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων στις 10.1.2017 όσον αφορά σε άμεση φορολογία και στις 10.12.2016 όσον αφορά σε έμμεση φορολογία ανέρχονται συνολικά στο ποσό των €34,15 εκ., από το οποίο ποσό ύψους €16,84 εκ. αφορά σε άμεση φορολογία και ποσό ύψους €17,31 εκ. σε έμμεση φορολογία. Επίσης, οι οφειλές άμεσης και έμμεσης φορολογίας εταιρειών ποδοσφαιρικών σωματείων ανέρχονται κατά τις ίδιες ημερομηνίες σε €11,99 εκ. (ποσό €9,44 εκ. αφορά σε άμεση φορολογία και ποσό €2,55 εκ. σε έμμεση φορολογία). Οι οφειλές των ποδοσφαιρικών σωματείων και των εταιρειών τους παρουσιάζονται στην πιο κάτω γραφική παράσταση.

Με την ψήφιση του περί Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού ο οποίος δημοσιεύτηκε στις 12.12.2017, παραχωρήθηκαν, μεταξύ άλλων, πρόσθετες πιστώσεις (κονδύλι του Υπουργείου Οικονομικών – Έκτακτες Χορηγίες), για κάλυψη της αποπληρωμής των οφειλών των ποδοσφαιρικών σωματείων/εταιρειών προς το Τμήμα Φορολογίας ύψους €18 εκ. και Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων ύψους €1,5 εκ. για την περίοδο μέχρι τις 30.6.2007. Η διαγραφή των χρεών προς το Τμήμα Φορολογίας έγινε τον Δεκέμβριο 2017 και αφορούσε σε συνολικό ποσό ύψους €16,09 εκ. Αναφέρεται σχετικά ότι το υπόλοιπο ποσό ύψους €1,9 εκ. που παραχωρήθηκε στο Τμήμα και δεν χρησιμοποιήθηκε, επαναφέρθηκε στο σχετικό Κονδύλι του Υπουργείου Οικονομικών.

Το Υπουργικό Συμβούλιο με Απόφασή του αρ. 84.481, ημερ.7.3.2018 ενέκρινε νέο Σχέδιο Αποπληρωμής Οφειλών των Ποδοσφαιρικών Σωματείων, προς το Κράτος, για διευθέτηση των οφειλών των Ποδοσφαιρικών Σωματείων/Εταιρειών προς το Τμήμα Φορολογίας που αφορούν στην περίοδο 1.7.2007 μέχρι 31.12.2017.

Στις 9.5.2018 ο Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων με επιστολή του προς τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, ζήτησε όπως το Υπουργείο Οικονομικών του εκθέσει τους λόγους για τους οποίους η Κυβέρνηση προέβη στη διαγραφή των οφειλών (Φόρου εισοδήματος, Φ.Π.Α. και Κοινωνικών Ασφαλίσεων) των ποδοσφαιρικών σωματείων προς το Κράτος, συνολικού ύψους €19,5 εκ. για την περίοδο μέχρι 30.6.2007 ούτως ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσον υφίσταται θέμα κρατικής ενίσχυσης προς τα αθλητικά σωματεία. Επίσης, ζήτησε όπως του αποσταλεί το νέο Σχέδιο Αποπληρωμής Οφειλών των Ποδοσφαιρικών Σωματείων προς το Κράτος το οποίο καλύπτει την περίοδο από 1.7.2007 μέχρι σήμερα, όπως και τη σχετική Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.