Συναντήσεις/ Ορίζοντας

Έλενα Αγαθοκλέους: Ο δικός μας Λάζαρος δεν θέλει να εκπληρώσει την προσδοκία

Ο Αντώνης Γεωργίου συναντά την Έλενα Αγαθοκλέους και μιλάνε για το «Σάββατο του Λαζάρου» τη νέα παραγωγή του Μίτου που παρουσιάζεται στο πλαίσιο του προγράμματος FlashArt2@rialto στο θέατρο ΡΙΑΛΤΟ στη Λεμεσό και στη Λευκωσία στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας.

Η παράδοση είναι κάτι ζωντανό, δεν είναι για να κρύβουμε την παθητικότητα ή την εξουσία μας

Πως σχετίζεται η παράσταση αυτή με το «Λαζαρέτο» που παρουσιάσατε 4 χρόνια πριν;

Όντως το 2017, στο υπόγειο κάτω από το μνημείο στην πλατεία Ηρώων στη Λεμεσό, είχα παρουσιάσει σε μορφή σκηνοθετημένου αναλογίου, με τον μουσικό Δημήτρη Σπύρου και την εικαστικό Εύα Κοραή, ένα πρώτο σχεδίασμα της δουλειάς με αφορμή την ιστορία του Λαζάρου των Γραφών.

Μέσα από την μελέτη μου για τον Λάζαρο συνάντησα τα Λαζαρέτα, τα οποία υπήρξαν λοιμοκαθαρτήρια, και λεπροκομεία Ο σκοπός της ύπαρξής τους ήταν ένας και μοναδικός: η απομόνωση και η καραντίνα των αρρώστων ή όσων θεωρούνταν άρρωστοι (για λόγους υγείας, αλλά επίσης και αισθητικής), μέχρι να γιατρευτούν ή να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια. Αργότερα λειτούργησαν και ως φυλακές. Ο χώρος ενός σύγχρονου Λαζαρέτου ήταν για μένα το σπίτι του Λαζάρου.  Ένας Λάζαρος που κάθε χρόνο λίγες μέρες πριν το Πάσχα και ενώ είναι τέσσερις μέρες νεκρός, μέσα από τα κάλαντα ‘ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι΄ και ‘το δεύρω έξω’ καλείται να αναστηθεί ώστε να σημάνει και την ανάσταση όλων.

Ο δικός μας ο Λάζαρος δεν θέλει να εκπληρώσει αυτή την προσδοκία. Αυτός είναι και ο βασικός άξονας της δραματουργίας, που παραμένει για μένα πολύ ζωντανός, γι’ αυτό και προχώρησα στο σχεδίασμα της παράστασης “Σάββατο του Λαζάρου”. Θεωρώ ότι η ουσιαστική αλλαγή έχει να κάνει με οτιδήποτε ήταν πιο συγκρατημένο στο σκηνοθετημένο αναλόγιο, στην παράσταση αποτελεί πολύτιμο υλικό για να εκφραστεί ανοικτά.

Τι σημαίνει όμως σήμερα για κάποιον να καλείται απλά για να εκπληρώσει την προσδοκία, να διατηρήσει ένα status quo και έτσι όλοι να είναι ευχαριστημένοι;

Πως αντιλαμβάνεσαι «την ανάσταση του καθενός μας» που αναφέρει το δελτίο τύπου και την οποία συμβολίζει η Ανάσταση του Λάζαρου;

Ο θάνατος και η ανάσταση/γέννηση στη φύση, τις θρησκείες, τις μυθολογίες με όλα τα σύμβολα τους, αποτελούν για μένα τα συναρπαστικότερα θέματα. Όταν πρωτοξεκίνησα να συλλέγω πληροφορίες για αυτό το έργο, ήθελα πρώτα να μάθω από τί αρρώστησε και πέθανε ο Λάζαρος. Ήμουν σχεδόν σίγουρη ότι ήταν από λέπρα, γιατί πολλές παραδόσεις τον συνδέουν με αυτή την αρρώστια (προστάτης των λεπρών κ.α.).

Και όμως, η θεολογική ανάλυση λέει πως ο Λάζαρος αρρώστησε στο νου, δηλαδή απομακρύνθηκε από την πίστη του, ‘νεκρός είναι εκείνος που δεν έχει πνεύμα και αντιστέκεται στο θεό’. Και οι αδελφές του Μάρθα και Μαρία συμβολίζουν την πράξη και τη θεωρία που θα τον συνοδεύσουν να ξαναβρεί τη χαμένη του πίστη. Αν και ο νεκρός άρχισε να αποσυντίθενται, ο Χριστός τον ανάστησε, φανερώνοντας το μεγαλείο της θείας δύναμης του, της ζωής. Η ανάσταση του Λαζάρου είναι στην παράδοση της Ορθοδοξίας τα προεόρτια της ανάστασής του Χριστού και η απαρχή της δικής μας.

Στο δικό μας αφήγημα λαμβάνονται υπόψη και άλλες παραδόσεις, όπως ότι μετά τον πρώτο θάνατο του ήρθε στην Κύπρο, στη Λάρνακα, όπου χειροτονήθηκε επίσκοπος Κιτίου και έζησε για ακόμα τριάντα χρόνια χωρίς να ξαναμιλήσει χωρίς να ξαναγελάσει λόγω αυτών που είδε κατά τη διάρκεια του τετραήμερου θανάτου του. Είναι σημαντικό να ανασταίνεται ο Λάζαρος, η αναστασή Του σημαίνει την ανάστασή Μου, την ανάστασή ΜΑΣ. Τι σημαίνει όμως σήμερα για κάποιον που βρίσκεται σε μια σκοτεινή σφαίρα (του άπιστου, του άρρωστου, του πεθαμένου, του απόκληρου) χωρίς καμιά ουσιαστική φροντίδα, να καλείται απλά για να εκπληρώσει την προσδοκία, να διατηρήσει ένα status quo και έτσι όλοι να είναι ευχαριστημένοι;

Η παράδοση είναι κάτι ζωντανό, δεν είναι απλά ένα εργαλείο για το καθένα από μας για να το μετατρέπουμε σε δόγμα και να κρύβουμε την παθητικότητα ή την εξουσία μας.

Η παράσταση πως σχετίζεται και πως αντηχεί την πραγματικότητα γύρω μας;

Η παράσταση “Σάββατο του Λαζάρου” συμβαίνει ανάμεσα σε τρία πρόσωπα, δύο μουσικούς και μία περφόρμερ, που παίζουν για ένα σημερινό Λάζαρο και τις σκέψεις γύρω από το κάλεσμα να βγει έξω. Έχει να κάνει με την ανάγκη να συζητήσουμε αυτά που κληρονομήσαμε. Πως η παράδοση είναι κάτι ζωντανό, δεν είναι απλά ένα εργαλείο για το καθένα από μας για να το μετατρέπουμε σε δόγμα και να κρύβουμε την παθητικότητα ή την εξουσία μας.

Το «Σάββατο του Λαζάρου» δεν έμεινε ανεπηρέαστο από την πανδημία

Σαφώς και η πανδημία μας έχει επηρεάσει, θα μείνω μόνο στο γεγονός ότι η παράσταση από πέρσι έχει αναβληθεί τρεις φορές, λίγο πριν πάμε για πρεμιέρα ερχόταν ένα νέο lock down. Ευτυχώς η απόφαση του ΘΟΚ να αποζημιώσει τις παραγωγές που επηρεάστηκαν από την πανδημία, αποτέλεσε μια μεγάλη βοήθεια στην παραγωγή. Από την άλλη, εκεί που θα μπορούσαμε να πούμε πάμε για άλλα, υπάρχει η ομάδα των συντελεστών που πιστεύει στη

δουλειά που έγινε και έτσι παρουσιάζουμε το “Σάββατο του Λαζάρου” για δύο παραστάσεις στη Λεμεσό σε συνεργασία με το θέατρο Ριάλτο/πρόγραμμα FlashArt2 και μία παράσταση στη Λευκωσία σε συμπαραγωγή  με το Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας.

Θέατρο Ριάλτο,

28 και 30 Σεπτεμβρίου, 2021, 20:30

 

Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας,

5 Οκτωβρίου 2021, 20:30

Παραγωγή: ΜΙΤΟΣ
Σκηνοθεσία, δραματουργία: Έλενα Αγαθοκλέους
Κείμενο, συρραφή: Έλενα Αγαθοκλέους και Γιώργος Κριθάρας, Μετάφραση χωρίου από Βίβλο: σε συνεργασία με τη Ράνια Ιακώβου, Πρωτότυπη μουσική: Μαριάννα Μιχαήλ, Ηχογραφημένη χορωδία: Αντρούλα Καφά, Νεκτάριος Θεοδώρου, Αντρέας Μάκρης και Αντρέας Kεντής, Eπιμέλεια κίνησης: Ελεάνα Αλεξάνδρου, Video/Κάμερα: Κωνσταντίνα Peter, Mοντάζ: Χρίστος Γεωργίου, Κοστούμια: Αντρέας Αντωνίου, Γραφικά: Recompulsive Behaviours
Επί σκηνής: Έλενα Αγαθοκλέους, Μαριάννα Μιχάηλ και Αλέξανδρος Παπαδόπουλος

 

 

 

 

 

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy