Ελένη Μολέσκη: Πρέπει να διασταλείς σαν ύπαρξη για να χωρέσεις το μέγεθος αυτών των κειμένων

Πρέπει να διασταλείς σαν ύπαρξη για να χωρέσεις το μέγεθος αυτών των κειμένων

Mε την Ελένη Μολέσκη

Επιστρέφεις Κύπρο μετά από τη συμμετοχή σου στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Θάνου Παπακωνσταντίνου, με τον οποίο έχεις συνεργαστεί ξανά στην ομάδα Helter Skelter Company. Πώς ήταν η εμπειρία αυτή αλλά και τα δέκα χρόνια θέατρο στην Αθήνα;

Στην Αθήνα βρίσκομαι από το 2001 μέχρι σήμερα μ’ ένα διάλειμμα στο Λονδίνο για τις μεταπτυχιακές μου σπουδές. Μου είναι δύσκολο να το περιγράψω σε λίγες γραμμές. Είναι σαν να περιγράφω τη ζωή μου ολόκληρη. Οι ηθοποιοί μετράμε τη ζωή μας χωρισμένη σε κεφάλαια που αντιστοιχούν στις παραστάσεις που παίζαμε εκείνη την περίοδο. Κάθε παράσταση είναι ακόμα ένα δαχτυλίδι στον κορμό του δικού μας δέντρου. Μας προσθέτει χρόνια, εμπειρία κι ενίοτε επιφέρει κι ένα είδος μυστήριας μεταμόρφωσης.

Με τον Θάνο Παπακωνσταντίνου και την ομάδα Helter Skelter Company συνεργαζόμαστε από το 2010. Μας συνδέει μια κοινή θεατρική αντίληψη και συνενοχή. Η έρευνά μας για την αρχαία τραγωδία ήρθε πολύ πριν την Επίδαυρο με την τριλογία Carnage, βασισμένη στην Ορέστεια του Αισχύλου που είχε ως σκηνικό αποτέλεσμα τις παραστάσεις Venison, Pedestal και Colossus. Η Ηλέκτρα με το Εθνικό Θέατρο ήρθε ως το ιδανικό επιστέγασμα αυτής της έρευνας. Είναι ανεκτίμητο δώρο να έχει κάποιος νέος ηθοποιός στην αρχή της πορείας του ένα σταθερό πλαίσιο, όπου μπορεί να αναπτύξει τα σκηνικά του εργαλεία και να αναζητήσει τη δική του αισθητική γλώσσα. Η εναλλαγή θιάσων και σκηνοθετών, που προέκυψε πιο πρόσφατα στη ζωή μου, δίνει μια μεγαλύτερη αίσθηση περιπέτειας και τριβής με άλλες θεατρικές γλώσσες, ωστόσο η ταχύτητά της δεν  επιτρέπει την εμβάθυνση και τον πειραματισμό.

Νιώθεις ότι επικοινώνησε με το κοινό η πρόταση της παράστασης; Πόσο σημαντικό είναι θεσμοί όπως το Εθνικό να εμπιστεύονται νέους δημιουργούς;

Η επιλογή του Εθνικού να εμπιστευθεί νέους δημιουργούς θεωρήθηκε από κάποιους ριψοκίνδυνη, αλλά πιστεύω ότι ήταν μια καλλιτεχνικά γόνιμη πρόκληση. Είναι στ’ αλήθεια σπουδαίο για ένα Εθνικό θέατρο να αποτολμά τέτοια βήματα για να ανοίξει νέους δρόμους τόσο στην προσωπική πορεία των δημιουργών αλλά κυρίως για την ίδια τη θεατρική τέχνη που απαιτεί το συνεχές «ξεβόλεμα» και την υπονόμευση της κάθε βεβαιότητας. Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου επιλέγει μια εικαστική θεατρική προσέγγιση, πλάθει πάνω στη σκηνή ένα αυτόνομο σύμπαν, o ανοιχτός χώρος και το πλούσιο πεδίο της αρχαίας τραγωδίας μάς έδωσαν πρόσφορο έδαφος για να το κάνουμε αυτό.

Το κοινό που ήρθε στην Επίδαυρο ήταν τρομακτικά μεγάλο, αλλά την ώρα των παραστάσεων ένιωσα μια πολύ θερμή αγκαλιά που επιβεβαιώθηκε από το χειροκρότημα. Φαντάζομαι ότι αν ένα τέτοιο πλήθος κόσμου δεν συντονιστεί με την παράσταση, τότε μπορεί κανείς να αισθανθεί τη σκηνή ως αρένα.

Πώς είναι να παίζει κάποιος σε ανοιχτό χώρο και μάλιστα στην Επίδαυρο;

Έχει την ομορφιά των αρχαίων θεάτρων, του έναστρου ουρανού, της φύσης αλλά και την έκθεση σε κάθε λογής απρόβλεπτους παράγοντες. Στην Επίδαυρο δεν είναι μόνο η μαγεία του χώρου, για μένα κυρίως ήταν η συγκινητική προσπάθεια τόσων θεατών την ίδια στιγμή να συντονιστούν με τους ανθρώπους πάνω στη σκηνή και να δημιουργήσουμε μαζί την παράσταση. Δεν έχω πλήρη συναίσθηση του τι συνέβη, ήταν κάτι τόσο αλλιώτικο που δεν έχω οικείες εκφράσεις για να το αποδώσω. Πριν βγω στη σκηνή ένιωθα σαν ζαλισμένη, σαν να είχα φάει μια τηγανιά στο κεφάλι. Όταν βγήκα όμως, ένιωσα μια παράξενη εμπιστοσύνη, στη δουλειά μας, στο κοινό, στους συμπαίκτες μου.

Πολλές φορές σε ανεβάσματα κλασικών έργων, ή και όχι, μπορείς να αισθανθείς ότι δεν σε αφορά τίποτα από αυτά που διαδραματίζονται. Για να αφορά, νομίζω ότι πρέπει πρώτα – πρώτα να αφορά πυρηνικά τους ίδιους τους δημιουργούς μιας παράστασης. Πρέπει να καίγεσαι να την πεις αυτή την ιστορία, να την πεις αυτή τη στιγμή και μ’ αυτό τον τρόπο.

Από το αρχαίο δράμα στον Σαίξπηρ με τον οποίο έχεις ασχοληθεί ξανά. Τι σημαίνει για ένα ηθοποιό να παίζει αρχαίο δράμα Σαίξπηρ;

Πρέπει να διασταλείς σαν ύπαρξη για να χωρέσεις το μέγεθος αυτών των κειμένων και να μπορέσεις να το επικοινωνήσεις. Είναι τόσο ανεξάντλητη η πηγή των κειμένων αυτών, που όσο και να χαθείς στο ζητούμενο μιας παράστασης, μπορείς πάντα ως ηθοποιός να επιστρέψεις στο λόγο τους και να ξαναρχίσεις. Σε καθοδηγούν οι ποιητές αυτοί.

Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι ο Σαίξπηρ συνεχίζει να αφορά το θέατρο σε όλο τον κόσμο; Υπάρχει κάτι που γοητεύει εσένα προσωπικά στα έργα του;

Πολλές φορές σε ανεβάσματα κλασικών έργων, ή και όχι, μπορείς να αισθανθείς ότι δεν σε αφορά τίποτα από αυτά που διαδραματίζονται. Για να αφορά, νομίζω ότι πρέπει πρώτα – πρώτα να αφορά πυρηνικά τους ίδιους τους δημιουργούς μιας παράστασης. Πρέπει να καίγεσαι να την πεις αυτή την ιστορία, να την πεις αυτή τη στιγμή και μ’ αυτό τον τρόπο. Τότε τα έργα αυτά δεν είναι μόνο θαυμαστά μνημεία, αλλά πολυπρισματικές αφηγήσεις για την ανθρωπότητα, συλλογικές αφηγήσεις που γίνονται βαθιά προσωπικές.

Πώς θα χαρακτήριζες το Με το Ίδιο Μέτρο, αυτό το ιδιαίτερο για πολλούς σαιξπηρικό έργο;

Είναι από τα έργα του Σαίξπηρ που δεν έχουν λειανθεί οι αιχμές του. Αυτές οι αιχμές, τα δραματουργικά ερωτήματα που πολλοί κριτικοί τα θεωρούν κενά, στην πραγματικότητα είναι προκλητικά πεδία δημιουργικότητας. Σου αφήνουν μεγάλα περιθώρια αποφάσεων. Είναι ένα έργο με ηθικούς προβληματισμούς κοφτερούς σαν λεπίδα. Είναι μη τέλειο, ακατάτακτο, με συγκρούσεις του κόσμου του περιθωρίου και του κατεστημένου, δυσανάλογο και γι’ αυτό πολύ σύγχρονο. Δεν είναι ένα έργο με μια τακτοποιημένη καθησυχαστική κάθαρση, αλλά σε αφήνει με μια ανήσυχη αίσθηση συνεχούς εκκρεμότητας.

  • Το Φανταστικό θέατρο παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο έργο του Σαίξπηρ, το Με το ίδιο μέτρο σε μετάφραση Βάιου Λιαπή και σκηνοθεσία της Μαγδαλένας Ζήρας. Με αφορμή αυτή την παράσταση μιλήσαμε για τον Σαίξπηρ, το έργο, το θέατρο και τη θέση του στον κόσμο μας με τη σκηνοθέτιδα και τρεις από τους ηθοποιούς, τον Φώτη Αποστολίδη που υποδύεται τον Δούκα, τη Μυρτώ Κουγιάλη που υποδύεται την Ισαβέλλα και την Ελένη Μολέσκη που υποδύεται τη Μαριάννα.

Το έργο έκανε πρεμιέρα στις 2 Νοεμβρίου.  Παραστάσεις: 4, 9, 10, 11, 16, 17  Νοεμβρίου, στις 8:30 μ.μ.

Αίθουσα Εκδηλώσεων Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ´ (δίπλα από το Βυζαντινό Μουσείο και την Ιερά Αρχιεπισκοπή, έναντι Παγκύπριου Γυμνασίου)

Πλατεία Αρχ. Κυπριανού, 1505 Λευκωσία (είσοδος από το προαύλιο του καθεδρικού ναού Αγίου Ιωάννη)

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy