Ελεύθερη Αµµόχωστος: Απέτυχαν τα ∆ίκτυα Σηµείων Συλλογής αποβλήτων

Σε αδιέξοδο παραµένει η υπόθεση της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων στην ελεύθερη περιοχή Αµµοχώστου, αφού η πρωτοβουλία της κυβέρνησης για δηµιουργία προσωρινού ∆ικτύου Σηµείων Συλλογής στέφθηκε µε αποτυχία.

Το σύστηµα, το οποίο προτάθηκε  ως προσωρινή λύση µέχρι την υλοποίηση των Πράσινων Σηµείων, αποδείχθηκε µη λειτουργικό -στην ουσία δεν λειτούργησε καθόλου- με αποτέλεσµα να λειτουργούν ανεξέλεγκτες χωµατερές και χώροι απόρριψης που ρυπαίνουν την περιοχή…

Μόνη λύση στην ανεξέλεγκτη απόρριψη αποβλήτων τα Πράσινα Σηµεία. Όµως ο σχεδιασµός για την κατασκευή τριών Πράσινων Σηµείων στο Αυγόρου, τη ∆ερύνεια και τη Σωτήρα καθυστερεί αδικαιολόγητα.

 

Του Τάσου Περδίου

Παρά τις καλές προθέσεις του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, τα προσωρινά Σηµεία Συλλογής δεν λειτούργησαν από την πρώτη µέρα. Το επιβεβαιώνει µε δηλώσεις του ο δήµαρχος ∆ερύνειας, Άντρος Καραγιάννης, ο οποίος δήλωσε στη «Χαραυγή» ότι από την πρώτη φορά που συγκεντρώθηκαν νάιλον θερµοκηπίων στο επιλεγµένο Σηµείο Συλλογής, η ιδιωτική εταιρεία που ανέλαβε την παραλαβή και διαχείριση δεν παρέλαβε τα απόβλητα, ενηµερώνοντας ότι δεν ήταν συµφέρουσα η δουλειά! Κατόπιν τούτου, η κατάσταση παρέµεινε στο σηµείο µηδέν, αφού τα Πράσινα Σηµεία ακόµα αργούν.

Η ιδέα για προσωρινά Σηµεία Συλλογής στερεών αποβλήτων έπεσε στο τραπέζι πέρσι από τον αρµόδιο υπουργό στην προσπάθειά του να βρει άµεσα εναλλακτικούς τρόπους επίλυσης του προβλήµατος της ανεξέλεγκτης απόθεσης αποβλήτων που παρατηρείται στην ύπαιθρο. Το σχέδιο ήταν στους εν λόγω χώρους να παραλαµβάνονται συγκεκριµένα ρεύµατα αποβλήτων (π.χ. κλαδέµατα, ογκώδη), τα οποία θα µεταφέρονται µε τις νέες κινητές µονάδες / κινητά Πράσινα Σηµεία στα υφιστάµενα Πράσινα Σηµεία για προσωρινή αποθήκευση και περαιτέρω διαχείριση.

Παρά τις καλές προθέσεις όµως, στην πράξη το πρόγραµµα αυτό δεν απέδωσε τα αναµενόµενα, για να το θέσουµε όσο πιο ήπια γίνεται. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά είπε στην εφηµερίδα µας ο δήµαρχος ∆ερύνειας, οι σωροί από παλιά νάιλον θερµοκηπίων που στοιβάχτηκαν στον ανοικτό χώρο που επιλέχθηκε παρέµειναν εκεί, µέχρι που παρασύρθηκαν από τον αέρα και σκορπίστηκαν στην ύπαιθρο. «Αυτή τη στιγµή η νεκρή ζώνη είναι γεµάτη από παλιά νάιλον από θερµοκήπια», σηµείωσε ο κ. Καραγιάννης.

Όλο αυτό το µπάχαλο οφείλεται στο γεγονός ότι η ελεύθερη περιοχή Αµµοχώστου παραµένει η µοναδική επαρχία στην Κύπρο στην οποία δεν υπάρχουν εγκεκριµένοι και αδειοδοτηµένοι χώροι απόρριψης στερεών οικιακών αποβλήτων και δη των ογκωδών αντικειµένων.

Όλα συνεπώς καταλήγουν στην καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχεδιασµού για κατασκευή τριών Πράσινων Σηµείων στην επαρχία Αµµοχώστου. «Οι κάτοικοι πολύ απλά δεν έχουν πού να πετάξουν τα ογκώδη απόβλητα από τα νοικοκυριά και τα γεωργικά απόβλητα που είναι τεράστιο πρόβληµα», υπογράµµισε ο δήµαρχος ∆ερύνειας.

Με αργά βήµατα οι διαδικασίες

Σύµφωνα µε το σχεδιασµό του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, το υπουργείο προωθεί την κατασκευή τριών Πράσινων Σηµείων στο Αυγόρου, τη ∆ερύνεια και τη Σωτήρα. Η πρώτη φάση αφορά στο Σηµείο του Αυγόρου και ακολουθεί δεύτερη φάση στη ∆ερύνεια και τη Σωτήρα, ωστόσο και για τις δύο φάσεις τον πρώτο λόγο έχουν οι διαδικασίες και η γραφειοκρατία που παίρνει πολύ χρόνο.

Για το Αυγόρου, το πρόβληµα είναι ότι στο τεµάχιο που προτάθηκε από το Κοινοτικό Συµβούλιο γινόταν παλαιότερα εξόρυξη χαβάρας, ενώ ακολούθως ρίχνονταν παράνοµα απόβλητα στον κρατήρα, µε αποτέλεσµα να προκύπτουν κατασκευαστικά ζητήµατα που έχρηζαν γεωλογικής – γεωτεχνικής µελέτης. Σύµφωνα µε την τελευταία ενηµέρωση, το Τµήµα Αναπτύξεως Υδάτων που έχει αναλάβει την υλοποίηση των έργων εκτιµά ότι ο διαγωνισµός µπορεί να προκηρυχθεί εντός του τρέχοντος έτους, κάτι που µένει ν’ αποδειχθεί.

Για τα άλλα δύο σηµεία, στη ∆ερύνεια και στη Σωτήρα, το κράτος φέρει βαρύτατες ευθύνες, καθώς τα είχε αφήσει εκτός της Μελέτης Εκτίµησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, την οποία είχε υλοποιήσει το Υπουργείο Εσωτερικών ως η τότε Αναθέτουσα Αρχή στο πλαίσιο του προγραµµατισµού δηµιουργίας παγκύπριου ∆ικτύου Πράσινων Σηµείων. Η αµέλεια αυτή προκάλεσε παράταση της καθυστέρησης. Στο παρόν στάδιο οι δύο δήµοι τρέχουν τις διαδικασίες εκπόνησης των απαραίτητων µελετών, αλλά µε τα σηµερινά δεδοµένα είναι µάλλον αδύνατο να έχουµε προκήρυξη διαγωνισµών µέσα στο 2022.

Σε ό,τι αφορά στη ∆ερύνεια, που είναι ξεχωριστή περίπτωση, καθώς αντιµετωπίζει επιπρόσθετο πρόβληµα µε την ανεξέλεγκτη απόρριψη στερεών απορριµµάτων στη νεκρή ζώνη, υπήρξε επιπρόσθετο θέµα µε το γεγονός ότι το κρατικό τεµάχιο που προτάθηκε ήταν κοντά σε υποδοµές της Εθνικής Φρουράς.

Όπως γραπτώς έχει ενηµερωθεί ο ∆ήµος ∆ερύνειας, το έργο έχει ενταχθεί στο πρόγραµµα «Βελτίωση και επέκταση του παγκύπριου δικτύου Πράσινων Σηµείων και δηµιουργία δικτύου Σηµείων Συλλογής και Γωνιών Ανακύκλωσης», το οποίο έχει ενταχθεί στο Σχέδιο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας. Εκείνο που αποµένει τώρα, σύµφωνα µε τη σχετική επιστολή του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προς τη δηµοτική Αρχή ∆ερύνειας, είναι να διεκπεραιωθούν οι διαδικασίες ώστε να επισηµοποιηθεί ότι η δαπάνη είναι επιλέξιµη.

Σε µια άλλη θετική εξέλιξη, η Εθνική Φρουρά άναψε το πράσινο φως για τη χωροθέτηση του έργου σε χώρο κοντά στη νεκρή ζώνη. Το Υπουργείο Άµυνας ζήτησε και έλαβε γραπτή δέσµευση του δηµάρχου Άντρου Καραγιάννη ότι δεν πρόκειται να επηρεαστούν οι κοντινές στρατιωτικές εγκαταστάσεις (πρόσβαση κ.α.), οπότε έχει ξεπεραστεί και αυτό το εµπόδιο.

Ο ∆ήµος ∆ερύνειας έχει αναθέσει τη µελέτη για την υλοποίηση του έργου σε ιδιώτη µελετητή, όπως η σύσταση του Τµήµατος Αναπτύξεως Υδάτων που είναι η αρµόδια κρατική Αρχή.

Ο δήµαρχος ∆ερύνειας, Άντρος Καραγιάννης, επανέλαβε στη «Χ» ότι στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα να τυγχάνουν διαχείρισης και τα γεωργικά απόβλητα στο Πράσινο Σηµείο, κάτι στο οποίο θα συµβάλει η χωροθέτησή του σε γεωργική περιοχή µε αρκετά καλή πρόσβαση. Τα απόβλητα από την αγροτική παραγωγή και κυρίως αυτά τα οποία προέρχονται από τα θερµοκήπια αποτελούν έξτρα πονοκέφαλο για την τοπική Αρχή, για την οποία η ανεξέλεγκτη απόρριψη στερεών αποβλήτων στη νεκρή ζώνη είναι µόνιµος πονοκέφαλος.

Στο κάδρο και τα χωµατουργικά απόβλητα

Όπως προαναφέραµε, η ελεύθερη Αµµόχωστος είναι η µόνη επαρχία που δεν διαθέτει ακόµα νόµιµους χώρους διαχείρισης στερεών αποβλήτων, µε τις συνέπειες να είναι αποτυπωµένες µε τις χωµατερές στο φυσικό περιβάλλον. Το πρόβληµα δεν περιορίζεται στα οικιακά και γεωργικά απόβλητα αλλά είναι γενικότερο, συµπεριλαµβάνοντας και τα απόβλητα από χωµατουργικές εργασίες και κατεδαφίσεις σε µια επαρχία στην οποία αρκετές εταιρείες δραστηριοποιούνται στον κλάδο αυτό.

Όπως αποκαλύφθηκε την εβδοµάδα που πέρασε, οι επαγγελµατίες του κλάδου ζητούν επισταµένα τη δηµιουργία αδειοδοτηµένου χώρου απόρριψης και επεξεργασίας αποβλήτων από χωµατουργικές εργασίες και κατεδαφίσεις.

Σχετικό αίτηµα υποβάλλει το Σωµατείο Επαγγελµατιών Χωµατουργικών Εργασιών και Κατεδαφίσεων Αµµοχώστου, µε βασικό αιτιολογικό ότι οι µεµονωµένες αιτήσεις που υποβάλλονται στο Τµήµα Πολεοδοµίας και Οικήσεως για τέτοιους αποθηκευτικούς χώρους απορρίπτονται λόγω του ότι δεν προνοούνται από το οικείο τοπικό σχέδιο. Με λίγα λόγια και πάλι το κράτος φέρει την ευθύνη για το γεγονός ότι δεν υπάρχει νόµιµος και σύγχρονος χώρος όπου µπορούν οι επαγγελµατίες να απορρίψουν µπάζα, χώµατα και απορρίµµατα από χωµατουργικές εργασίες.

Κατόπιν τούτου, οι επαγγελµατίες του κλάδου θέτουν θέµα δηµιουργίας αδειοδοτηµένου εξειδικευµένου χώρου απόθεσης αλλά και επεξεργασίας αποβλήτων από χωµατουργικές εργασίες και κατεδαφίσεις µε κόσκινο και σπαστήρα. Το θέµα τέθηκε σε συνάντηση των επαγγελµατιών του κλάδου στις αρχές της εβδοµάδας που πέρασε στη Σωτήρα, µε τους επαγγελματίες να ζητούν τη συµπερίληψη σχετικής πρόνοιας στα υπό αναθεώρηση τοπικά σχέδια, ώστε ν’ ανοίξει ο δρόµος για δηµιουργία τέτοιων χώρων µέσα από νόµιµες και θεσµοθετηµένες διαδικασίες.

Το αίτηµα έχει τεθεί και απευθείας ενώπιον του Υπουργού Εσωτερικών σε πρόσφατη συνάντηση ενόψει της αναθεώρησης των τοπικών σχεδίων της περιοχής από τη στιγµή που επηρεάζονται αρκετές επιχειρήσεις, ενώ µέχρι στιγµής η διαχείριση αυτών των αποβλήτων γίνεται ανεξέλεγκτα, µε ό,τι αυτό σηµαίνει για το φυσικό περιβάλλον.