Ελπίδα για τον τουρισμό ο ύφαλος «Ελπίδα»!

Φτάνει αύριο στην Κύπρο και ετοιμάζεται για πόντιση το σκάφος που θα γίνει ο τεχνητός ύφαλος της Λάρνακας

Εκτός από το διάσημο ναυάγιο Ζηνοβία, σε μερικούς μήνες οι λάτρεις των καταδύσεων θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τη μαγεία του βυθού και από δεύτερο σημείο στις θάλασσες της επαρχίας Λάρνακας.

Το μεγαλεπήβολο έργο της δημιουργίας τεχνητού υφάλου μπαίνει επιτέλους στο τελικό και ουσιαστικό στάδιο της υλοποίησης με την αυριανή άφιξη στην Κύπρο του σκάφους που θα ποντιστεί στη θαλάσσια περιοχή Ορόκλινης.

Το παλιό εμπορικό πλοίο «Ελπίδα – Βόλος» είναι προγραμματισμένο να ελλιμενιστεί αύριο Δευτέρα στις 8:30 το πρωί στον Λιμενίσκο Αρχιρόδον στο Βασιλικό και θα μπει αμέσως σε πρόγραμμα εκτεταμένου καθαρισμού και προετοιμασίας, ούτως ώστε να είναι έτοιμο για πόντιση μέσα στους επόμενους έξι μήνες. Το πλοίο θα υποστεί ριζικό καθαρισμό από καύσιμα, μηχανέλαια και ρύπους, ώστε να καταλήξει ολοκάθαρο στο βυθό της θάλασσας της Ορόκλινης.

Το «Ελπίδα» είναι εμπορικό σκάφος, ναυπηγημένο το 1965 στη Γερμανία και αγοράστηκε από την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής Περιφέρειας Λάρνακας έναντι ποσού που συγκεντρώθηκε από χορηγίες.

Ο λόγος είναι ότι η δαπάνη αγοράς του σκάφους τέθηκε εκτός επιλέξιμων δαπανών του Επιχειρησιακού Προγράμματος Θάλασσα 2014-2020, μέσω του οποίου χρηματοδοτείται ο τεχνητός ύφαλος της Λάρνακας από την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης και το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών.

Οι επιλέξιμες δαπάνες υπολογίζονται περί τις 300 χιλιάδες ευρώ. Όπως πληροφορούμαστε, λόγω του ότι τα χρήματα που απαιτήθηκαν για την αγορά αλλά και τη μεταφορά του πλοίου από την Ελλάδα στην Κύπρο ξεπέρασαν κατά μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ τις αρχικές εκτιμήσεις, η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης βρίσκεται σε αναζήτηση περισσότερων χορηγιών, ώστε να καλύψει το επιπρόσθετο κόστος.

Στο βυθό πριν τη νέα σεζόν, θαλάσσια ζωή σε πέντε χρόνια

Ο ριζικός καθαρισμός της «Ελπίδας», ώστε να εκλείψει κάθε πιθανότητα θαλάσσιας ρύπανσης, θα διαρκέσει περίπου 3-4 μήνες. Όπως ανέφερε στη «Χ» η λειτουργός της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης Λάρνακας, Νανά Ασμένη Παύλου, η πόντιση αναμένεται να γίνει το αργότερο μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο. Αυτό σημαίνει ότι ο τεχνητός ύφαλος θα έχει πάρει τη θέση του στο βυθό πριν την έναρξη της νέας καταδυτικής σεζόν. Διευκρινίζεται όμως ότι η δημιουργία θαλάσσιας ζωής γύρω και μέσα στο βυθισμένο πλοίο θα χρειαστεί περίπου 5 χρόνια.

Το σκάφος, μήκους 63 και πλάτους 10 μέτρων είναι το μεγαλύτερο που ποντίζεται στις θάλασσες της Κύπρου για σκοπούς δημιουργίας τεχνητού υφάλου. Θα βυθιστεί σε σημείο πίσω από το ξενοδοχείο Palm Beach, σε βάθος 38 μέτρων.

Το συγκεκριμένο σημείο επιλέχθηκε μετά από χαρτογράφηση των οικότοπων και καταγραφή της βιοποικιλότητας από το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Το σημείο κρίθηκε ιδανικό για διάφορους λόγους. Ένας από τους βασικότερους είναι ότι σε απόσταση πιο κοντά στην ακτή, κάθετα προς το ξενοδοχείο Palm Beach, υπάρχει φυσικός ύφαλος σε βάθος 7-10 μέτρων, κάτι που θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό στην τάχιστη ανάπτυξη θαλάσσιας ζωής στον τεχνητό ύφαλο, σε συνδυασμό με τα τεχνητά μέσα που θα χρησιμοποιηθούν.

Επίσης, η δημιουργία τεχνητού υφάλου στη συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή εκτιμάται ότι θα συμβάλει γενικά στην αναπαραγωγή ψαριών, η οποία είναι μειωμένη λόγω του αμμώδους της περιοχής.

Η επιστημονική μελέτη έκανε επίσης μετρήσεις για τα θαλάσσια ρεύματα, την καθαρότητα του νερού και την προσβασιμότητα και στη βάση των αποτελεσμάτων επιλέχθηκε η συγκεκριμένη περιοχή έναντι των άλλων δύο που εξετάστηκαν, που ήταν η παραλία Καστέλλας και η θάλασσα στο αεροδρόμιο Λάρνακας.

Ο τεχνητός ύφαλος της Λάρνακας αποφασίστηκε να πάρει το όνομα του σκάφους, θα ονομάζεται δηλαδή «Ελπίδα».

Και πάρκο Snorkelling

Ο στόχος του αρμόδιου Υπουργείου και της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης Λάρνακας με τη δημιουργία τεχνητού υφάλου είναι διπλός: αφενός η περαιτέρω ανάπτυξη του καταδυτικού τουρισμού, αφετέρου η ενίσχυση της βιοποικιλότητας του βυθού, γι’ αυτό και τα υλικά πρέπει να είναι ιχθυοπαραγωγά.

Ο τεχνητός ύφαλος θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης, στην προσπάθειά της να ανεβάσει άλλο ένα επίπεδο τον καταδυτικό τουρισμό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, μαζί με τον τεχνητό ύφαλο, θα δημιουργηθεί και πάρκο Snorkelling, στο οποίο θα μπορούν οι λάτρεις της θαλάσσιας εξερεύνησης με μάσκα να απολαμβάνουν τη μαγεία του βυθού.

Η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης είχε μια εξαιρετική ιδέα για το πάρκο αυτό, το οποίο θα γίνει με πόντιση και τοποθέτηση μέσω συγκόλλησης 64 πιστών αντιτύπων αμφορέων που έχουν βρεθεί στις θάλασσες της Κύπρου. Το πρόγραμμα πόντισης αμφορέων εφαρμόστηκε με επιτυχία σε πιλοτική βάση και θα συνεχιστεί.

Για τους σκοπούς της απρόσκοπτης λειτουργίας του υφάλου και του πάρκου και της αποφυγής προβλημάτων η περιοχή από την ακτή μέχρι τον περίγυρο του υφάλου θα κηρυχθεί προστατευόμενη.

Σε αντίθεση με αυτά τα δύο έργα, όμως, μια επίσης καινοτόμα ιδέα της Εταιρείας Τουριστικής Ανάπτυξης, η οποία δεν ευοδώθηκε, είναι η υλοποίηση του τεχνητού υφάλου με μορφή αναπαράστασης μεγάλου ιστορικού γεγονότος. Εκείνο που σχεδιαζόταν ήταν να γίνει μια εντυπωσιακή υποθαλάσσια αναπαράσταση ναυμαχίας, ωστόσο, όπως πληροφορούμαστε, η πρόταση απορρίφθηκε από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και εγκαταλείφθηκε.

Μαίνεται η διαμάχη στο Ζηνοβία

Σε αντίθεση με τις θετικές εξελίξεις στο θέμα της δημιουργίας τεχνητού υφάλου, η κατάσταση παραμένει θολή και ασαφής σε ό,τι αφορά στη συνέχιση της λειτουργίας του μεγαλύτερου τεχνητού υφάλου της Κύπρου, του διάσημου ναυαγίου Ζηνοβία.

Όπως πληροφορούμαστε, η διαμάχη ανάμεσα στην ιδιοκτήτρια εταιρεία του ναυαγίου και το Σύνδεσμο Καταδυτικών Κέντρων Κύπρου, η οποία ξεκίνησε πριν δύο χρόνια, συνεχίζεται χωρίς προοπτική λύσης.

Από το καλοκαίρι του 2015 οι ιδιοκτήτες και οι καταδυτικές σχολές βρίσκονται σε συνεχή κόντρα μετά την απόφαση της ιδιοκτήτριας εταιρείας A.A.K LARNAKA – AY. NAPA SEA CRUISES LTD να επιβάλει έλεγχο στις καταδύσεις στο περίφημο ναυάγιο, κάτι που προκάλεσε την οργή των καταδυτικών κέντρων και του Συνδέσμου Καταδυτικών Κέντρων Κύπρου.

Μετά την ανάληψη της διαχείρισης του περιβάλλοντος χώρου, η ιδιοκτήτρια εταιρεία αποφάσισε να επιβάλει κανονισμούς διαχείρισης του ναυαγίου και των ναυαγιοκαταδύσεων. Οι κανονισμοί αυτοί προβλέπουν την επιβολή τέλους 5 ευρώ ανά καταδύτη, καθώς και την υποχρέωση εξασφάλισης συγκατάθεσης από τον ιδιοκτήτη πριν τις καταδύσεις και ειδικά για την είσοδο στο βυθισμένο σκάφος.

Η απόφαση της εταιρείας να επιβάλει κανονισμούς, όμως, αποτελεί αιτία πολέμου για τις σχολές καταδύσεων, οι οποίες διεξάγουν οργανωμένες κρουαζιέρες και καταδύσεις στο Ζηνοβία.
Βασικό επιχείρημα των καταδυτικών κέντρων είναι ότι αρμόδια αρχή για τη διαχείριση του περιβάλλοντος χώρου του ναυαγίου και την έκδοση των απαιτούμενων αδειών είναι η Αρχή Λιμένων Κύπρου.

Ο Σύνδεσμος Καταδυτικών Κέντρων Κύπρου υποστηρίζει ότι καμία ιδιωτική εταιρεία ή οργανισμός μπορεί να αναλάβει τις εξουσίες και αρμοδιότητες της Αρχής Λιμένων Κύπρου, οι οποίες πηγάζουν από νομοθεσίες. Οι ιδιοκτήτες των σχολών καταδύσεων υποστηρίζουν επίσης ότι δεν υπάρχει οποιαδήποτε συμφωνία Αρχής Λιμένων και ιδιοκτήτη για παραχώρηση της διαχείρισης και προβάλλουν επίσης το επιχείρημα ότι οι ακτές της Κυπριακής Δημοκρατίας πρέπει να είναι ελεύθερες για όλους τους πολίτες.

Η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης Λάρνακας έχει αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στις αντιμαχόμενες πλευρές, προσπαθώντας να διαφυλάξει τον ραγδαία αναπτυσσόμενο τομέα του καταδυτικού τουρισμού.

Η Εταιρεία προέβη σε επείγοντα διαβήματα στους Υπουργούς Μεταφορών και Έργων Μάριο Δημητριάδη και Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Νίκο Κουγιάλη, ζητώντας άμεση παρέμβαση και μεσολαβητική προσπάθεια για εκτόνωση της κρίσης. Ωστόσο, παρά το ότι οι υπουργοί είναι γνώστες της κατάστασης από το 2015, δεν έχει λυθεί το πρόβλημα.

Η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης κάνει λόγο για πρωτοφανή αντιδικία και για εξαιρετικά σημαντικό θέμα, αφού διακυβεύεται η ασφάλεια χιλιάδων δυτών, η σωστή λειτουργία του τεχνητού υφάλου αλλά και η άριστη φήμη του Ζηνοβία, το οποίο συγκαταλέγεται στα 10 σημαντικότερα ναυάγια παγκοσμίως.

Παραθέτει επίσης την εξαιρετικά μεγάλη σημασία του Ζηνοβία στον τουρισμό και στην οικονομία, επισημαίνοντας ότι τα ετήσια έσοδα ανέρχονται σε 14 εκατομμύρια ευρώ.

Τάσος Περδίος