Ελπίδες και προσδοκίες για το 2019

Desk calendar year 2019 with cute cartoon piggies on cover. Set of 12-month isolated pages and full calendar year 2019, 2020. English language. Week starts on Sunday. eps 10

Του Γιαννάκη Ομήρου*

Η είσοδος σε ένα νέο ημερολογιακό έτος συνδέεται πάντοτε με ελπίδες, προσδοκίες και όσο γίνεται αισιόδοξη ενατένιση προς το μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο η πολιτική έχει να διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο. Κι αυτό γιατί, περισσότερο από κάθε άλλη ανθρώπινη δράση, η πολιτική πρέπει να απαντά με θάρρος στην πρόκληση του μέλλοντος. Και να έχει ως σημείο αναφοράς τη ζώσα πραγματικότητα και τα φαινόμενα της εποχής μας.

Η νέα εποχή προσφέρει ευκαιρίες, υποκρύπτει κινδύνους, αλλά κυρίως είναι η εποχή των μεγάλων προκλήσεων. Το τέλος του ψυχρού πολέμου δημιούργησε αισιοδοξία. Ωστόσο η επικράτηση της δημοκρατίας σε παγκόσμια κλίμακα σαν πολιτεύματος απαιτεί την αναβάθμισή της. Το ίδιο αίτημα αφορά τις κοινωνίες. Είναι αναγκαία η διαμόρφωση ισχυρών κοινωνιών πολιτών. Η ιδεολογία του ατομικισμού εξακολουθεί να επιχειρεί να πείσει ότι η κοινωνική ευθύνη και αλληλεγγύη είναι περίπου ένα περιττό βάρος. Οφείλουμε να αντιταχθούμε σε αυτή την κυνική άποψη.

Επιχειρώντας την απάντηση στην πρόκληση του μέλλοντος με προοδευτικές στρατηγικές λαμβάνουμε υπόψιν τα φαινόμενα της νέας εποχής. Τη νέα διεθνή τάξη πραγμάτων που παίρνει τη μορφή διεθνούς αταξίας και αλαζονικής χρήσης της μονοπωλιακής ισχύος, την ενωμένη Ευρώπη με την αρχιτεκτονική της, αλλά και τα αδιέξοδά της, την έξαρση των εθνικιστικών και των θρησκευτικών κινημάτων, την κατάρρευση της οικολογικής ισορροπίας, την πλημμυρίδα των μεταναστευτικών ρευμάτων, τα φαινόμενα νεορατσισμού, την τρομοκρατία και τα αίτια που τη δημιουργούν, την έκρηξη των τεχνολογιών και το διευρυνόμενο χάσμα των περιφερειακών και κοινωνικών ανισοτήτων. Αλλά και αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, το σταυρό μαρτυρίου του Τρίτου Κόσμου, την επισιτιστική κρίση και τον εφιάλτη των κλιματικών αλλαγών.

Απέναντι σε όλα αυτά τα προβλήματα του νέου πολυσύνθετου παγκοσμιοποιημένου οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος θα πρέπει να καθορίσουμε ποια είναι η προοδευτική πολιτική. Πώς θα επιτυγχάνουμε την αναδιανομή του εισοδήματος και του πλούτου σε ένα καθεστώς αυξημένου διεθνούς ανταγωνισμού και ελεύθερης κυκλοφορίας κεφαλαίων; Πώς εξασφαλίζουμε ισότητα ευκαιριών και δυνατοτήτων; Πώς προχωρούμε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία, την Υγεία, την κοινωνική πρόνοια; Πώς διαφυλάσσουμε το περιβάλλον από μια αδηφάγο και άπληστη ανάπτυξη που οδηγεί στην ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας και στις κλιματικές αλλαγές.

Ζήτημα αιχμής παραμένουν η συμφιλίωση της οικονομίας της αγοράς με την κοινωνία, ώστε η ανάπτυξη να μην εκθέτει τους ασθενέστερους στον παγερό αέρα ενός απάνθρωπου οικονομικού φιλελευθερισμού, αλλά να επιμερίζεται σε κέρδη για όλες τις κοινωνικές ομάδες. Ο πλούτος να διαχέεται στους πολλούς. Οι οικονομικοί μηχανισμοί να μην οδηγούν σε μια κοινωνική εξέλιξη με μόνιμα χαρακτηριστικά την ανεργία και την περιθωριοποίηση. Ιδιαίτερη σημασία έχει το κόστος της ανάπτυξης για το περιβάλλον, που είναι ο φυσικός χώρος της ανθρωπότητας, ο αέρας που όλοι αναπνέουμε. Αλλά και η ποιότητα ζωής, η ποιότητα των δικαιωμάτων μας, το αν και σε ποιο βαθμό το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε προωθεί τις αξίες μας και ειδικότερα την ανάπτυξη του ανθρώπου.

Όμως οι κοινωνικές εξελίξεις δεν προχωρούν μόνο με διακηρύξεις. Χρειάζονται θεσμοί, κοινωνικός έλεγχος και κοινωνικός παρεμβατισμός για την αποτροπή φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού και καταστροφής του περιβάλλοντος. Χρειάζονται οράματα και συνειδητές κοινωνικές επιλογές. Και χρειάζονται πολιτικές δυνάμεις που θα τις διαμορφώσουν σε κοινωνικές συμμαχίες και κοινωνικές πλειοψηφίες.

Η σχέση εμπιστοσύνης και αντιπροσωπευτικότητας που πρέπει να τα συνδέει με τους πολίτες και το λαό. Με τις ζωτικές δυνάμεις της κοινωνίας. Με την πιο καλή και αισιόδοξη πλευρά των χωρών και των λαών μας. Στη σημερινή ιστορική φάση όπου, για μια ακόμα φορά, δοκιμάζονται οι ιδεολογίες και οι δυνατότητές τους να αναλύσουν τα φαινόμενα, να δώσουν ερμηνείες και να διατυπώσουν φερέγγυες πολιτικές προτάσεις δεν πρέπει να υπάρχει δισταγμός να οριοθετηθεί μια προοδευτική στρατηγική απέναντι στις νεοφιλελεύθερες συνταγές που έσπρωξαν τις κοινωνίες στην περιθωριοποίηση και τον αποκλεισμό. Διαφορετικά η ακροδεξιά απειλή θα μεγεθύνεται και η παθογένεια του νεορατσισμού, του σωβινισμού και της μισαλλοδοξίας διευρύνεται συνεχώς.
Χρέος μας να αγωνιστούμε για κοινωνίες δικαιοσύνης και αλληλεγγύης, για ανάπτυξη, για τον άνθρωπο.

*Τέως Πρόεδρος Βουλής των Αντιπροσώπων

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy