Eμβαθύνουν την πόλωση και χειραγωγούν την κοινή γνώμη

Του ειδικού μας συνεργάτη, Βαγγέλη Αρεταίου

Η διάσπαση της αντιπολίτευσης αναδεικνύεται πλέον ως ένας από τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία αναπτύσσεται σε τρία μέτωπα: τις σχέσεις με την Ελλάδα, το Ισλάμ και το Κουρδικό. Μέσα από τις εξάρσεις στα τρία αυτά μέτωπα, ο Τούρκος Πρόεδρος προσπαθεί πια να διασπάσει την αντιπολίτευση με στόχο να εμποδίσει τόσο τη συμφωνία για έναν κοινό υποψήφιο εναντίον του όσο και το στιγματισμό των ηγετών της αντιπολίτευσης ως «προδότες». Ο βετεράνος αναλυτής Murat Yetkin σε ένα από τα τελευταία του άρθρα κάνει λόγο για μια «παγίδα» που έχει στήσει το ΑΚΡ στο CHP και το IYI, μέσω του Ισλάμ και των Κούρδων, προκειμένου να διχάσει την αντιπολίτευση. Ωστόσο η κοινωνία αναδεικνύεται ως το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον Πρόεδρο Ερντογάν και την κυβέρνησή του, ενώ προσπαθούν να εμβαθύνουν την πόλωση και να χειραγωγήσουν την κοινή γνώμη.

Συνομιλητές της «Χαραυγής» στην Τουρκία εκτιμούν ότι η πρωτοφανής ρητορική επίθεση της Άγκυρας εναντίον της Ελλάδας εντάσσεται στο ίδιο πλαίσιο, σε μια προσπάθεια να σπρώξει την αντιπολίτευση σε ακραίο εθνικισμό, ώστε να προκληθούν νέες αναταράξεις ανάμεσα στο «κεμαλικό» Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου και το Καλό Κόμμα (ΙΥΙ) της Μεράλ Ακσενέρ. Χαρακτηριστική της πρόθεσης της κυβέρνησης είναι η προσέγγιση της φιλοκυβερνητικής σχολιάστριας της εφημερίδας «Σαμπάχ», Χιλάλ Καπλάν, που σε πρόσφατο άρθρο της, απευθυνόμενη στο CHP, έγραψε ότι οι πολίτες αναρωτιούνται: «Αν μας επιτεθούν οι Έλληνες, εσείς σε ποια πλευρά θα σταθείτε;»

Η αντιπολίτευση εξακολουθεί να μην «τσιμπάει» το δόλωμα του Ταγίπ Ερντογάν και εμφανίζεται φειδωλή στις τοποθετήσεις της για τα ελληνοτουρκικά, προσπαθώντας συστηματικά να παρουσιάζει ως φαιδρές τις εθνικιστικές του κορώνες. Η αντιπολίτευση φαίνεται να ακολουθεί την κοινή γνώμη στα ελληνοτουρκικά.

Ενώ η Άγκυρα έχει επιδοθεί σε μια ρητορική μετωπική σύγκρουση με την Ελλάδα, οι Τούρκοι πολίτες φαίνεται να παραμένουν πολύ προσεκτικοί και μάλλον διαυγείς.

Το 64% των Τούρκων πιστεύει ότι δεν υπάρχει εχθρότητα μεταξύ Ελλήνων-Τούρκων

Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της Metropoll, το 64% των Τούρκων δεν πιστεύει ότι υπάρχει εχθρότητα μεταξύ Ελλήνων-Τούρκων. Συν τοις άλλοις, το 60,3% των ψηφοφόρων του AKP και το 57,8% των ψηφοφόρων του MHP δεν πιστεύουν ότι υπάρχει τέτοια εχθρότητα. Τα ποσοστά αυτά είναι ακόμη υψηλότερα για το CHP (73,8%) και το IYI (65,1%), επιβεβαιώνοντας ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης είναι λιγότερο εθνικιστικά απέναντι στην Ελλάδα από αυτά της κυβέρνησης.

Ενδυμασία γυναικών: Ο ευκολότερος τρόπος για να πυροδοτηθεί η νέα πόλωση είναι οι γυναίκες και ο ενδυματολογικός τους κώδικας. Πρόσφατες δηλώσεις αξιωματούχων της Diyanet (Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων), που επικρίνουν τις ενδυματολογικές συμπεριφορές των γυναικών, προσπαθούν να πυροδοτήσουν αντιδράσεις και νέους φόβους για τη λεγόμενη «ισλαμοποίηση» της τουρκικής κοινωνίας. Στέλεχος του CHP, που μίλησε στον Μουράτ Γιετκίν, εκτίμησε ότι η παγίδα στο CHP έχει στηθεί και μέσω της Diyanet: «Κάθε εβδομάδα ένας ιμάμης βγαίνει και λέει κάτι, με σαφή επιδίωξη την πρόκληση.

Kουρδικό: Μετά τη δημόσια τοποθέτηση βουλευτή του CHP, που άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να δοθεί υπουργείο στο φιλοκουρδικό HDP αν η αντιπολίτευση κερδίσει τις εκλογές, οι σχέσεις του CHP με το ΙΥΙ έχουν εισέλθει σε μια περίοδο μεγάλης δοκιμασίας. Αυτή η τοποθέτηση προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις από την ίδια τη Μεράλ Ακσενέρ, αλλά και από σύσσωμο το ΙΥΙ. Σύμφωνα με δημοσιεύματα -τα οποία δεν διέψευσε το ΙΥΙ- η Ακσενέρ φέρεται να είπε, κεκλεισμένων των θυρών, ότι ποτέ δεν θα βρεθεί στο ίδιο τραπέζι με το HDP. Ωστόσο προσπάθησε να μετριάσει την οργή στελεχών του κόμματός της απέναντι στο CHP, καλώντας τα να δείχνουν τον απαραίτητο σεβασμό στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και στα στελέχη του. Το ΙΥΙ έχει ακόμα βαρύ εθνικιστικό DNA και το Κουρδικό είναι η αχίλλειος πτέρνα του. Στη σημερινή συγκυρία φαίνεται ακόμα πιο δύσκολο να ελέγξει τα εθνικιστικά του αντανακλαστικά. Η κυβέρνηση συστηματικά στιγματίζει το HDP αποκαλώντας το «HDPKK», σε μια προσπάθεια να ταυτίσει το HDP με το εκτός νόμου PKK. Η παγίδα φαίνεται να λειτουργεί, καθώς οι σχέσεις του CHP με το ΙΥΙ διανύουν, εδώ και δύο βδομάδες, την πιο δύσκολη ίσως περίοδο και πολλοί αναλυτές στην Τουρκία αναρωτιούνται αν μπορεί να διατηρηθεί η συνοχή της αντιπολίτευσης.