Εμβόλια: Το καλύτερο δώρο ζωής

•Έξω από την πόρτα μας η ιλαρά. Υψηλή η εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών στην Κύπρο, ωστόσο δεν εφησυχάζουν οι αρμόδιοι

Δάκρυα

«Θα έχουμε την πρώτη γενιά ελεύθερη από ηπατίτιδα Β και καρκίνο του ήπατος»

«Μετά την καθολογική υιοθέτηση και του εμβολίου για τον ορότυπο Β βαίνουμε προς πλήρη εξαφάνιση της μηνιγγοκοκκικής νόσου»

Ο κώδωνας κινδύνου που κρούει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για επιδημία ιλαράς στην Ευρώπη, με 17 θανάτους να καταγράφονται στη Ρουμανία και δεκάδες κρούσματα σε Ιταλία, Γαλλία, Ελβετία, Γερμανία Πολωνία και Ουκρανία, λόγω της χαμηλής κάλυψης του πληθυσμού σε αυτές τις χώρες με το εμβόλιο της ιλαράς, προκάλεσε μεγάλο πονοκέφαλο στο Υπουργείο Υγείας.

Τις ανησυχίες των αρμοδίων εντείνει το αντιεμβολιαστικό κίνημα, το οποίο απλώνει επικίνδυνα τα πλοκάμια του και στη χώρα μας με όλο και περισσότερους γονείς να εκφράζουν επιφυλάξεις για την ασφάλεια και τα οφέλη των εμβολίων.

Αd hoc επιτροπή στο Υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται όλα αυτά τα θέματα και επιχειρεί να «κόψει» τα πλοκάμια της νέας «μόδας», που αφήνει ανεμβολίαστα παιδιά. Ευτυχώς το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης των Κυπριόπουλων είναι αρκετά υψηλό.

Παρά ταύτα οι αρμόδιοι δεν εφησυχάζουν. Σε μια εξαιρετική παρουσίαση η λοιμωξιολόγος, βοηθός διευθύντρια Παιδιατρικής του Μακάρειου Νοσοκομείου, Δρ Μαρία Κολιού, αναφέρεται σε «εφιάλτες» που έχουν ξυπνήσει και απειλούν την ανθρωπότητα και στα εμβόλια, μία από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις του ανθρώπου.

Ιλαρά

Προειδοποιώντας ότι «η ιλαρά είναι έξω από την πόρτα μας» η Δρ Μαρία Κολιού τόνισε πως πρόκειται για μια πολύ μεταδοτική νόσο, η οποία προκαλεί σοβαρές επιπλοκές (εγκεφαλίτιδα, πνευμονίτιδα, ενδεχομένως και το θάνατο).

Όπως είπε, η έξαρση της ιλαράς στην Ευρώπη ξεκίνησε από τη Ρουμανία και επεκτάθηκε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε ό,τι αφορά την εμβολιαστική κάλυψη με το MMR1 σε παιδιά ηλικίας 17-24 μηνών στην Κύπρο, το 2015 το ποσοστό των παιδιών που εμβολιάστηκε ανήλθε στο 90,2 % (9 στα δέκα παιδιά περίπου).

Το 2012 το ποσοστό ήταν 86,2%. «Υπάρχει σαφής βελτίωση της κάλυψης μεταξύ 2012 και 2015, ωστόσο υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, δήλωσε η Δρ Κολιού, καλώντας τους γονείς να εμβολιάζουν τα παιδιά τους. «Βρισκόμαστε κοντά στη φάση της εκρίζωσης στην Κύπρο», είπε και αναφέρθηκε στις δύο επιδημίες ιλαράς, που ως χώρα έχουμε αντιμετωπίσει:

-To 2010 παρουσιάστηκαν 18 περιστατικά εκ των οποίων το 82,3% αφορούσε ανεμβολίαστα άτομα.

-Το 2014 παρουσιάστηκαν 10 περιστατικά. Τα εννέα περιστατικά αφορούσαν ενήλικες. Όλοι ήσαν ανεμβολίαστοι.

Σύμφωνα με την Δρα Κολιού από τις πρόσφατες επιδημίες ιλαράς προκύπτει ότι:

-Όλοι -σχεδόν- όσοι νόσησαν ήταν ανεμβολίαστοι.

-Η ιλαρά δεν είναι πια μια αυστηρά παιδική νόσος, μπορεί να προσβάλει και ενήλικες, εφόσον υπάρχουν ανοσιακά κενά σε κάποιες ομάδες ηλικιών.

-Η νόσος σε μεγάλη ηλικία είναι πιο σοβαρή.

-Άτομα που διαφεύγουν τον εμβολιασμό μπορούν να νοσήσουν αργότερα-βαρύτατη η νόσος.

Ερυθρά

Η ερυθρά, σύμφωνα με την κ. Κολιού, είναι μια πιο ήπια νόσος, σε σύγκριση με την ιλαρά. Συνήθως παρουσιάζει τα εξής συμπτώματα: χαμηλό πυρετό, σύνδρομο συγγενούς ερυθράς (συγγενής καταρράκτης, μικροκεφαλία, ψυχοκινητική στέρηση). Η νόσος είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη εάν προσβάλει εγκύους (το έμβρυο παρουσιάζει συγγενείς ανωμαλίες). Όπως η ιλαρά έτσι και η ερυθρά μπορεί να εκριζωθεί, καθώς προσβάλλει μόνο τον άνθρωπο, κανένα ζώο ή πτηνό. Το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσματικό και η εκρίζωσή της χαρακτηρίζεται πιο εύκολη από την ιλαρά επειδή έχει χαμηλότερη μεταδοτικότητα. Παρά όμως την εύκολη εξάλειψή της, στην Ευρώπη το 2013 παρουσιάστηκαν 39.000 κρούσματα, το 98% εξ αυτών στην Πολωνία. Στην πλειονότητα αφορούσαν άνδρες 15-29 ετών. Και αυτό γιατί η Πολωνία για αρκετά χρόνια εμβολίαζε μόνο έφηβα κορίτσια.

Στην Κύπρο δεν παρουσιάστηκαν κρούσματα τα τελευταία 12 χρόνια. Ούτε και περιστατικά συγγενούς ερυθράς.

Πολιομυελίτιδα

Η πολιομυελίτιδα είναι επίσης μια σοβαρή νόσος. Παρουσιάζεται συνήθως σε μικρά παιδιά με πυρετό και παραλύσεις των μυών. Το 2012, σύμφωνα με την Δρα Κολιού, ο ΠΟΥ ευελπιστούσε για την πλήρη και σταδιακή εξάλειψη της νόσου.

Μόνο τρεις χώρες παρέμεναν ενδημικές μέχρι που ο εμφύλιος ξεκίνησε στη Συρία (2010). Ο εμβολιασμός των παιδιών μειώθηκε από 83% στο 50% και τρία χρόνια αργότερα ξέσπασε επιδημία. Η νόσος προκάλεσε παραλύσεις σε 36 παιδιά στη Συρία και εξαπλώθηκε στο γειτονικό Ιράκ, όπου εντοπίστηκαν άλλα δύο περιστατικά και ακολούθως σε άλλες 10 χώρες.

Ο ΠΟΥ κήρυξε την κατάσταση σαν διεθνές γεγονός έκτακτης ανάγκης. Πραγματοποίησε εκστρατείες εμβολιασμών στα παιδιά τόσο στη Συρία και το Ιράκ όσο και σε έξι γειτονικές χώρες. 26 εκ παιδιά εμβολιάστηκαν σε επανειλημμένες εκστρατείες και σε έξι μήνες η κατάσταση είχε καταστεί πλήρως ελεγχόμενη.

Η Κύπρος είναι ελεύθερη πολιομυελίτιδας από το 1993. Η εμβολιαστική κάλυψη τα τελευταία 26 χρόνια αγγίζει το 99%. Όμως υπάρχει ανησυχία λόγω του σημαντικού αριθμού μεταναστών από Συρία και άλλες ασιατικές χώρες. Για να διατηρηθεί η προστασία θα πρέπει να διατηρηθούν τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, τονίζει η Δρ Κολιού.

Τέτανος

Πρόκειται για πολύ σοβαρή νόσο με επώδυνους σπασμούς και κίνδυνο ασφυξίας λόγω επίμονων συσπάσεων των μυών του θώρακος. Μπορεί να καταλήξει σε θάνατο. Πολύ υψηλό το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών στην Κύπρο. Αγγίζει το 98.8%.

Μηνιγγοκοκκική μηνιγγίτιδα, σηψαιμία

Στις χώρες της Ευρώπης , στις ΗΠΑ και τον Καναδά πιο συχνοί είναι οι ορότυποι Β και C (συμπεριλαμβανομένης και της Κύπρου). Το 1999 εισάγεται το πρώτο εμβόλιο κατά του ορότυπου C. H συχνότητα της μηνιγγοκοκκικής νόσου στην Κύπρο είναι αρκετά πιο χαμηλή σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο. Παραμένει ωστόσο μια πολύ σοβαρή νόσος και τα τελευταία χρόνια στην Κύπρο χάθηκαν δύο βρέφη συνεπεία αυτής. Πιο συχνοί ορότυποι στην Κύπρο είναι ο B και ο C. Τα ποσοστά κάλυψης του μηνιγγιτιδόκοκκου C το 2015 ήταν 84, 2% ενώ το 2012 84,3%.

Η Δρ Κολιού ανέφερε πως μετά από πολλά χρόνια προσπαθειών των επιστημόνων το 2015 κυκλοφόρησε το πρώτο εμβόλιο κατά του μηνιγγιτιδόκοκκου Β. Τα πρώτα αποτελέσματα του εμβολίου, όπως είπε, δείχνουν εξαιρετική αποτελεσματικότητα που αγγίζει το 90%. «Μετά την καθολογική υιοθέτηση και του εμβολίου για τον ορότυπο Β βαίνουμε προς πλήρη εξαφάνιση της μηνιγγοκοκκικής νόσου», τόνισε η λοιμωξιολόγος.

Κάποια εμβόλια προφυλάσσουν από τον καρκίνο

-Εμβόλιο κατά της ηπατίδας Β

Η νόσος συχνά εξελίσσεται σε χρονιότητα και οδηγεί σε κίρρωση ή και καρκίνο του ήπατος. Άτομα που νοσούν ως βρέφη ή μικρά παιδιά έχουν αυξημένο κίνδυνο να μεταπέσουν σε χρονιότητα(90%) και αυξημένο κίνδυνο καρκίνο του ήπατος. Από το 1993 στη χώρα μας παρέχεται το εμβόλιο σε τρεις δόσεις στη βρεφική ηλικία. Ευτυχώς τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης είναι πολύ ψηλά, αγγίζουν το 96,2% . «Θα έχουμε την πρώτη γενιά ελεύθερη από ηπατίτιδα Β και καρκίνο του ήπατος», τονίζει η Δρ Κολιού.

-Εμβόλιο κατά του ιού ΗPV

Το εμβόλιο κατά των ανθρωπίνων θηλωμάτων προστατεύει από τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Από φέτος το εμβόλιο παρέχεται δωρεάν από το Υπουργείο Υγείας προς τις μαθήτριες της Α’ και Β’ τάξης του Γυμνασίου, των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων.

Περιστατικό τετάνου στο Μακάρειο

Το 2003 αγόρι έξι ετών εισάγεται στην Παιδιατρική Κλινική του Μακάρειου Νοσοκομείου με επώδυνους σπασμούς των μυών και σύσπαση των μυών του θώρακος. Παρουσίαζε δυσκολία στην αναπνοή.

Το αγοράκι ήταν από τα λίγα παιδιά στην Κύπρο που δεν εμβολιάστηκαν στη βρεφική ηλικία για τέτανο.

Οι γονείς του δεν πίστευαν στα εμβόλια. Όταν το παιδί νόσησε οι γονείς του βρίσκονταν στο εξωτερικό. Τη φροντίδα του παιδιού ανέλαβαν οι παππούδες. Μια μέρα το παιδί τραυματίζει το πόδι του σε κομμάτι από μάρμαρο.

Οι παππούδες δεν γνωρίζουν αν το παιδί έχει κάνει τα εμβόλιά του και 15 μέρες μετά το ατύχημα, ενώ το τραύμα βρίσκεται προς επούλωση, το παιδί εκδηλώνει τη νόσο του τετάνου. Ήταν, σύμφωνα με την κ. Κολιού, από τις λίγες εξαιρέσεις παιδιών που είχαν μείνει ανεμβολίαστα για τέτανο, όχι με δική του ευθύνη.

Κόντεψε να πληρώσει με τη ζωή του…

Της Μαρίνας Κουμάστα