Ενα… καταφύγιο σαν φυλακή!

Καμία ψυχοκοινωνική στήριξη, καμία ψυχαγωγία στα θύματα εμπορίας προσώπων

Της Γιώργιας Ερωτοκρίτου

Προβληματική αλλά και καταθλιπτική χαρακτηρίζει την κατάσταση που επικρατεί στο κρατικό καταφύγιο εμπορίας προσώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση η πρόεδρος της μη κυβερνητικής οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking, Ανδρούλα Χριστοφίδου.

Μιλώντας στη «Χ» η κα Ανδρούλα Χριστοφίδου έκανε λόγο για μη φιλικό περιβάλλον, προσθέτοντας ότι δεν υπάρχουν η κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη αλλά και τρόποι εκτόνωσης για τις τέσσερις γυναίκες που φιλοξενούνται αυτή τη στιγμή στο καταφύγιο. Πρόσθεσε ότι η κατάσταση έχει χρόνια που είναι προβληματική, υποδεικνύοντας ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν τολμούν να το παραδεχτούν. Η κα Χριστοφίδου κατήγγειλε ότι οι γυναίκες που φιλοξενούνται στο καταφύγιο θέλουν να φύγουν, καθώς δεν είναι φιλικό – οικογενειακό το περιβάλλον, δεν υπάρχει μόνιμος ψυχολόγος ή και κοινωνικός λειτουργός που να μπορούν να τους εκμυστηρευτούν αυτό που τις απασχολεί. Οπως είπε η κα Χριστοφίδου, οι κοπέλες αισθάνονται ότι το καταφύγιο λειτουργεί σαν φυλακή.

Ζητούν γυμναστική και όχι κέντημα
Πέραν των πιο πάνω η κα Χριστοφίδου ανέφερε ότι τα προγράμματα απασχόλησης που προσφέρονται στο καταφύγιο δεν είναι κατάλληλα για τις γυναίκες που πέφτουν στα δίχτυα του trafficking. Συγκεκριμένα, προσφέρονται μεταξύ άλλων προγράμματα για μπλέξιμο, κέντημα και ζωγραφική, αλλά οι γυναίκες αυτές, όπως είπε, το μόνο που ζητούν είναι τρόπους εκτόνωσης, γυμναστική και βόλτες προκειμένου να ξεφεύγουν και να μην βρίσκονται συνεχώς στον ίδιο χώρο κλεισμένες. Αναφέρθηκε και στο γεγονός ότι τον περασμένο Απρίλιο η οργάνωση προσφέρθηκε να παραχωρήσει στο χώρο μπασκέτα της καλαθόσφαιρας, για να γυμνάζονται τα θύματα αλλά, όπως είπε, εκπρόσωποι από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας τούς είπαν ότι θα την έβαζαν οι ίδιοι, κάτι που μέχρι στιγμής δεν το έπραξαν.

Καμία πρόσβαση των ΜΚΟ στο καταφύγιο
Την ίδια ώρα, η κα Χριστοφίδου χαρακτήρισε απαράδεκτο το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η πρόσβαση των μη κυβερνητικών οργανώσεων στο καταφύγιο, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι αναγκάζονται να συζητούν με τις κοπέλες μέσα από τα σιδερικά που βρίσκονται στην είσοδο του χώρου. Πρόσθεσε ότι το μόνο που μπορούν να κάνουν τα μέλη των ΜΚΟ είναι να αφήνουν στην είσοδο του καταφυγίου τα προϊόντα που θέλουν να προσφέρουν στις κοπέλες και στη συνέχεια να φεύγουν.

Επίσης, το μόνο που τους επιτρέπεται είναι να πάρουν τα κορίτσια για δύο τρεις ώρες βόλτα αλλά απαγορεύεται ρητώς να μπουν στο καταφύγιο και να καθίσουν μαζί τους ακόμη και στον κήπο του χώρου. Παράλληλα, σημείωσε ότι το επίδομα που τους παραχωρείται είναι μόλις €17 την εβδομάδα, με αποτέλεσμα να μην έχουν λεφτά για να αγοράσουν ούτε καν τα τσιγάρα τους. Η κα Χριστοφίδου διερωτήθηκε αν αυτή η κατάσταση που επικρατεί στο καταφύγιο και το γεγονός ότι δεν επιτρέπεται η είσοδος των ΜΚΟ είναι παραλογισμός ή ηλιθιότητα.

Συγκλονιστικές ιστορίες θυμάτων…

Με δάκρυα στα μάτια αφηγήθηκε στη «Χ» ιστορίες γυναικών που έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Ιδιαίτερη εντύπωση μάς έκανε η ιστορία με δυο Μαροκινές αδερφές πριν από 10 χρόνια. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε η κα Χριστοφίδου, «οι δυο κοπέλες ήρθαν στην Κύπρο (μέσω συγγενικού τους προσώπου), για να εργαστούν στην Κύπρο σε ένα καφενείο για ένα χρόνο.

Με το που πάτησαν το πόδι τους στην Κύπρο, βρέθηκαν κλεισμένες σε ένα καμπαρέ.

Η πιο μεγάλη σε ηλικία Μαροκινή συνεννοήθηκε με τον ιδιοκτήτη του μαγαζιού να την ”πουλά” μόνο την ίδια και να μην ενοχλεί τη μικρότερη που ήταν παρθένα και αρραβωνιασμένη. Μια μέρα, η μεγάλη αδερφή ξυλοφορτώθηκε άγρια από πελάτη και πήγε στο παλιό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Η νοσοκόμα αφού της περιποιήθηκε τα τραύματά της, την παρότρυνε να καταγγείλει το περιστατικό στην Αστυνομία. Η κοπέλα πήρε τη μεγάλη απόφαση και επισκέφθηκε αστυνομικό σταθμό, όπου προέβη σε καταγγελία του συμβάντος. Ο αστυνομικός, ο οποίος της πήρε κατάθεση, τη ρώτησε σε ποιο καμπαρέ εργαζόταν. Μετά από λίγα λεπτά εμφανίστηκε στον σταθμό ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού, ο οποίος παρέλαβε τη νεαρή και στη συνέχεια την ξυλοφόρτωσε και ο ίδιος για το ”ατόπημά” της. Το χειρότερο από όλα είναι το γεγονός ότι στον αστυνομικό -για την καλή του πράξη- του έδωσαν δώρο τη μικρότερη αδερφή. Οι δυο Μαροκινές κατάφεραν να ξεφύγουν από το μαρτύριο στο οποίο ζούσαν, όταν πελάτης του μαγαζιού, ο οποίος μιλούσε λίγα Αραβικά, τους είπε ότι θα τις αγόραζε και τις δυο, γεγονός που το έπραξε αλλά στη συνέχεια τις πήρε στο καταφύγιο του πατρός Σάββα στη Λεμεσό. Εμειναν εκεί για ένα χρόνο και πήγαν δικαστήριο και έχασαν τη δίκη, γιατί θεωρήθηκαν αναξιόπιστες μάρτυρες. Η τιμωρία του αστυνομικού ήταν να μετακινηθεί σε χωριό έξω από τη Λευκωσία για τρεις μήνες».

Δραματικές είναι και οι ιστορίες για κοπέλες που είχαν έρθει από την Αφρική. Οπως ανέφερε η κα Χριστοφίδου, πρόκειται κυρίως για 14χρονες και 15χρονες, οι οποίες εγκαταλείπουν τις χώρες τους για να γλιτώσουν από τους τζιχαντιστές, οι οποίοι θα τις έκαναν σκλάβες του σεξ. Και δυστυχώς, τα πλοκάμια των κυκλωμάτων εμπορίας προσώπων, δράττονται των ευκαιριών και τις προωθούν σε καμπαρέ.

Κάποιες φεύγουν, κάποιες μένουν…
Εξάλλου, με βάση την 10χρονη εμπειρία της, ανέφερε ότι κάποια από τα θύματα του trafficking εκφράζουν την επιθυμία να μείνουν στην Κύπρο και να μαρτυρήσουν στο δικαστήριο εναντίον των διακινητών τους, ενώ κάποιες κοπέλες απλά επιθυμούν να τα ξεχάσουν όλα και να επιστρέψουν στη χώρα τους. Η κα Χριστοφίδου επεσήμανε ότι είναι πολύ δύσκολη η διαδικασία τέτοιων υποθέσεων ενώπιον του δικαστηρίου, καθώς σε κάποιες εκ των περιπτώσεων θεωρούνται αναξιόπιστες οι μαρτυρίες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να «σταθούν» οι υποθέσεις.

Πρόσθεσε ότι αρκετές κοπέλες επιδιώκουν να παραμείνουν στο νησί μας σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν στο να ξεδιπλωθεί το κουβάρι της εμπορίας προσώπων και των κυκλωμάτων των διακινητών. Τα θύματα πρέπει να βρίσκονται σε ένα φιλικό περιβάλλον και να τυγχάνουν ψυχολογικής υποστήριξης, προκειμένου όταν φτάσει η ώρα της μαρτυρίας στο δικαστήριο να έχουν τη δύναμη να μαρτυρήσουν και να αντιμετωπίσουν τους δικηγόρους των διακινητών τους. Οπως είπε, πρόκειται για μια ψυχοφθόρα διαδικασία, καθώς οι κοπέλες αναγκάζονται να αναβιώσουν τα όσα πέρασαν, αυτή τη φορά μέσα από τις τραυματικές τους αναμνήσεις. Επίσης, υπέδειξε ότι χρειάζονται ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός αλλά και άτομα που να μιλούν τη γλώσσα τους προκειμένου να «ανοιχτούν» και να μιλήσουν για τα όσα βίωσαν.

6.000 κοπέλες για 108 καμπαρέ

Πριν από 10 χρόνια, στην Κύπρο, λειτουργούσαν περίπου 108 καμπαρέ και στο νησί έρχονταν περίπου 6.000 κοπέλες για να καλύψουν τις ανάγκες των μαγαζιών. Σύμφωνα με την πρόεδρο της Οργάνωσης Cyprus Stop Trafficking, κα Ανδρούλα Χριστοφίδου, πολλοί ήταν οι ιδιοκτήτες καμπαρέ, οι οποίοι κάθε τρεις μήνες άλλαζαν το «εμπόρευμα» και έφερναν νέο αίμα, καθώς το απαιτούσαν οι λεγόμενες ανάγκες των πελατών.

Οπως είπε, μετά την απόφαση του τότε Υπουργού Εσωτερικών, Νεοκλή Συλικιώτη, να προχωρήσει στην κατάργηση των βιζών για καλλιτέχνιδες, τα περισσότερα καμπαρέ έβαλαν λουκέτο και αυτή τη στιγμή φυτοζωούν όσα καμπαρέ εξακολουθούν να λειτουργούν.

Πώς πιάνονται στα δίχτυα των σωματεμπόρων:
Ερχονται με όνειρα και καταλήγουν σε καμπαρέ

Στις πλείστες περιπτώσεις οι κοπέλες είναι φτωχές, δυστυχισμένες, είτε έχουν άρρωστο παιδί είτε θέλουν να αποφύγουν δραματικές καταστάσεις που βιώνουν στη χώρα τους. Επιτήδειοι τις πλησιάζουν, λένε ότι θα τις πάρουν σε μια χώρα όπου θα εργάζονται για παράδειγμα ως καθαρίστριες σε ξενοδοχεία, ότι θα λαμβάνουν περίπου 1.000 ευρώ το μήνα και θα δουλέψουν για τρεις μήνες. Για να τους πιστέψουν, οι διακινητές προσώπων τούς παρουσιάζουν ψεύτικα συμβόλαια, τις αναγκάζουν να τα υπογράψουν, τους ετοιμάζουν και τα διαβατήριά τους και το «έγκλημα» είναι καλά οργανωμένο.

Στη συνέχεια οι κοπέλες μπαίνουν στο αεροπλάνο με μια βαλίτσα γεμάτη όνειρα, φτάνουν στην Κύπρο και βρίσκονται κλεισμένες σε ένα καμπαρέ. Ακολούθως, τις απειλούν ότι αν θα φύγουν από το νησί θα μπουν φυλακή, γιατί, όπως ισχυρίζονται, έχουν καλές σχέσεις με τις αστυνομικές αρχές.

Οπως μας ανέφερε η κα Χριστοφίδου, οι περισσότερες κοπέλες καταφέρνουν να βγουν από τον σκοτεινό κόσμο της εμπορίας προσώπων με τη βοήθεια κάποιου πελάτη στο μαγαζί όπου εργάζονται, εφόσον γίνει αντιληπτό ότι δεν πρόκειται για πόρνη αλλά ότι έπεσε θύμα εκμετάλλευσης.

Παράλληλα, η κα Χριστοφίδου αναφέρθηκε και στο καταφύγιο του πατρός Σάββα που λειτουργούσε στη Λεμεσό λέγοντας ότι πολλές κοπέλες ένιωθαν άνετα, καθώς το περιβάλλον ήταν φιλικό και οικογενειακό.