Ένα νοσταλγικό σεργιάνι στην Καρπασία

Εικόνες και αναμνήσεις με οδηγό τη Δανιέλλα Δανιήλ

Της Μαρίας Φράγκου

  • Είναι ένα νοσταλγικό και απολαυστικό σεργιάνι στο παρελθόν και στις βαθιές μας ρίζες, με γλυκιές και πικρές αναμνήσεις
  • Συμβίωναν ειρηνικά, πήγαιναν ο ένας στα σπίτια και στις γιορτές του άλλου, συνεργάζονταν, μέχρι και που βύζαιναν η μια μάνα τα παιδιά της άλλης
  • Οι δυσκολίες της ζωής τούς ένωναν και τους βοηθούσαν να τις ξεπεράσουν μαζί
  • Είναι το όνειρό μου και η ευχή μου, από την ηλικία των δώδεκα χρόνων, κάποια μέρα να ξαναζήσουμε μαζί όπως παλιά, αρμονικά και ειρηνικά, στον μαγικό παράδεισο που λέγεται Καρπασία

Ο άνθρωπος είναι ο τόπος του, δεν συνηθίζουμε να λέμε; Η Δανιέλλα Δανιήλ, μέσα από το βιβλίο της «Καρπασία. Εικόνες και αναμνήσεις», γίνεται αδιάψευστος μάρτυρας της διαχρονικής αυτής ρήσης και συνάμα μάς καλεί να δούμε την Καρπασία μέσα από τα δικά της μάτια. Όπου μέσα τους καθρεφτίζεται όλη η φυσική ομορφιά της χερσονήσου και η αλήθεια των ανθρώπων της. Ένα ταξίδι νοσταλγικό με τις αναμνήσεις των παιδικών χρόνων της συγγραφέως, έντονες, τον πόνο διάχυτο, αλλά την ίδια ώρα και την ελπίδα ζωντανή.

Ας αφήσουμε την ίδια τη Δανιέλλα να μας οδηγήσει εκεί που βρίσκεται η καρδιά της, στα χώματα από τα οποία έφυγε κοριτσάκι μόλις δώδεκα χρόνων και επέστρεψε ενήλικας πια για να επιβεβαιώσει αυτό που είπαμε στη αρχή: Ο άνθρωπος είναι ο τόπος του…

  • Αναμνήσεις από την Καρπασία: Έζησα στην Καρπασία μέχρι τα 12 μου χρόνια και οι παιδικές μου αναμνήσεις στη Γιαλούσα, το χωριό μου, είναι οι πιο ωραίες και οι πιο έντονες της ζωής μου. Επιπρόσθετα, από το 2007 μέχρι το 2014 μού δόθηκε η ευκαιρία να ξαναζήσω στην περιοχή γιατί δούλεψα στο Γυμνάσιο Ριζοκαρπάσου. Έτσι είχα την ευκαιρία να γυρίσω όλα τα χωριά και να γνωρίσω την Καρπασία και κάθε γωνιά της. Είναι πανέμορφη, παρθένα και ειδυλλιακή! Επομένως, η μεγάλη μου αγάπη για τη Καρπασία με ώθησε να ασχοληθώ με το έργο αυτό. Μου πήρε δυόμισι χρόνια να συλλέξω όλο το υλικό, αλλά παρόλο που η δουλειά αυτή ήταν κοπιαστική, μου έδωσε τεράστια ικανοποίηση απλά γιατί μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω σπάνιους ανθρώπους και από τα 42 χωριά της Καρπασίας, πραγματικούς θησαυρούς της κυπριακής παράδοσης.

 

  • «Καρπασία, Εικόνες και Αναμνήσεις», ο τίτλος του βιβλίου. Με συνεντεύξεις από κατοίκους της περιοχής, φωτογραφίες… Η Καρπασία του σήμερα, αλλά προπάντων η Καρπασία του χθες: Το βιβλίο είναι γεμάτο σημερινές φωτογραφίες της Καρπασίας, οι οποίες αναδεικνύουν τη μοναδική ομορφιά της περιοχής. Πήρα συνεντεύξεις από 134 Καρπασίτες από όλα τα 42 χωριά της χερσονήσου, ως επί το πλείστον ηλικιωμένους, από τους οποίους ζήτησα να μου πουν ιστορίες του «χωρκού». Οι ιστορίες αυτές είναι εμπειρίες δικές τους ή των παππούδων και γονιών τους από τη ζωή παλιά πριν τις πολιτικές αναταραχές στην Κύπρο. Προσπάθησα να συνδυάσω τις συνεντεύξεις με σχετικές φωτογραφίες από τα 42 χωριά. Μέσω αυτών των αφηγήσεων, αλλά και φωτογραφιών μου της χερσονήσου σήμερα και παλιών φωτογραφιών, μπορεί ο αναγνώστης να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και ταυτόχρονα να δει τη σημερινή Καρπασία. Είναι ένα νοσταλγικό και απολαυστικό σεργιάνι στο παρελθόν και στις βαθιές μας ρίζες, με γλυκιές και πικρές αναμνήσεις.

 

  • Ε/κ και Τ/κ της περιοχής μιλούν στο βιβλίο. Τι συγκράτησα περισσότερο από αυτή την επαφή: Μίλησα με άτομα και από τις δύο κοινότητες. Μίλησα με εγκλωβισμένους στην Αγία Τριάδα και Ριζοκάρπασο και με πολλούς Καρπασίτες που ζουν στις ελεύθερες περιοχές. Επίσης ζήτησα από φίλους Τουρκοκύπριους να με γυρίσουν σε χωριά της Καρπασίας για να γνωρίσω Τουρκοκύπριους και να μιλήσω μαζί τους. Οι ιστορίες που μου είπαν όλοι ήταν για τα ίδια θέματα. Μου μίλησαν για φτώχεια, για αγώνες για επιβίωση, εκμετάλλευση, τοκογλυφία αλλά και φυσικά χαρές και γλυκιές αναμνήσεις. Όλοι ανέφεραν ότι συμβίωναν ειρηνικά, πήγαιναν ο ένας στα σπίτια και στις γιορτές του άλλου, συνεργάζονταν, μέχρι και που βύζαιναν η μια μάνα τα παιδιά της άλλης. Οι δυσκολίες της ζωής τούς ένωναν και τους βοηθούσαν να τις ξεπεράσουν μαζί. Κάτι άλλο που μου έκανε εντύπωση είναι το γεγονός ότι οι πλείστοι Τουρκοκύπριοι, λόγω βέβαια του γεγονότος ότι ήταν ηλικιωμένοι, μου μιλούσαν ελληνικά και μάλιστα στην κυπριακή διάλεκτο που μιλούσαν οι παππούδες μας! Διατήρησαν τη διάλεκτό μας αυτούσια.

 

  • •Τι θα κρατήσει ο αναγνώστης του βιβλίου μέσα από τις ιστορίες που έχουν καταγράφει, μέσα από τις αφηγήσεις των Καρπασιτών: Μέσα από τις συνεντεύξεις αναδύθηκαν συγκεκριμένα θέματα όπως για παράδειγμα η φτώχεια, που ήταν αποτέλεσμα βαριών φόρων, ανομβριών και τοκογλυφίας, οι ασθένειες, η έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, η παιδεία, η αυστηρότατη πειθαρχία, η μετανάστευση και πολλά άλλα. Μέσα από αυτές τις καλές και κακές αναμνήσεις ο αναγνώστης θα γνωρίσει τον παλιό Κύπριο, τον τρόπο σκέψης του, τη νοοτροπία του. Ταυτόχρονα θα ταξιδέψει πίσω στο χρόνο και θα ζήσει τους παλιούς καλούς καιρούς και τη ζωή παλιά με τα ήθη και έθιμά της, όπως την έζησαν οι πρόγονοί μας. Το βιβλίο αυτό θεωρώ εμπλουτίζει το αρχείο της κυπριακής παράδοσης και είναι μια ζωντανή μαρτυρία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μια ενδεικτική, απλή και σύντομη ιστορία του βιβλίου, συνοδευόμενη με τη φωτογραφία του χωριού, είναι η ακόλουθη: «Θυμούμαι μιαν ιστορία για μια νεαρή έγκυο γυναίκα στη δεκαετία του 1930 που επήεν για να εργαστεί στα χωράφκια εις την Έλισση, κοντά στον Άϊ-Συμιό. Επιάσαν την οι πόνοι! Ήβρεν μια σπηλιά, εμπήκεν εις τη σπηλιά, εγέννησεν μόνη της, έπιασεν το μωρό της τζ̌αι εγύρισεν εις το χωρκόν. Έβαλεν το μωρό στην κούνια τζ̌’ εσυνέχισε την ημέραν της κανονικά. Με άδεια μητρότητας, με τίποτε!»

 

  • Η Καρπασία σε μια επανενωμένη Κύπρο: Θυμούμαι τον παππού μου ο οποίος είχε πάρα πολλούς Τουρκοκύπριους φίλους που δούλευαν μαζί του. Ο καλύτερος φίλος του πατέρα μου στην παιδική του ηλικία ήταν Τουρκοκύπριος. Επομένως ο τρόπος που φαντάζομαι την Καρπασία σε μια επανενωμένη Κύπρο είναι μια κοινωνία όπως μου την περιέγραψαν οι Καρπασίτες με τους οποίους μίλησα. Ένας κόσμος που συμβίωνε ειρηνικά και ήσυχα, με πραγματικές φιλίες, εξιστορήσεις συνεργασίας και φιλίας, μακριά από πολιτικές διαφορές. Είναι το όνειρό μου και η ευχή μου, από την ηλικία των δώδεκα χρόνων, κάποια μέρα να ξαναζήσουμε μαζί όπως παλιά, αρμονικά και ειρηνικά, στον μαγικό παράδεισο που λέγεται Καρπασία.

*Το βιβλίο «Καρπασία, Εικόνες και Αναμνήσεις», μπορεί κανείς να το προμηθευτεί από την ίδια τη συγγραφέα, αλλά διατίθεται και στα βιβλιοπωλεία. Τα καθαρά έσοδα θα προσφερθούν στον Αντικαρκινικό Σύνδεσμο Κύπρου.

Ειρηνικά να ζήσουμε ξανά

«Σίγουρα η οδύνη του πολέμου και η πλεονεξία δεν οδηγούν παρά μόνο στον πόνο και τη δυστυχία. Η λαχτάρα των Ελληνοκύπριων κατοίκων της Καρπασίας για επιστροφή στον τόπο τους ήταν εμφανέστατη σε όλες τις συνεντεύξεις. Συγχρόνως, το μήνυμα που έδωσαν όλοι, Ε/κ και Τ/κ, ήταν ότι η ζωή η παλιά ήταν ήρεμη, χωρίς διαχωρισμούς και αντιπαραθέσεις. Μέσα από τις αφηγήσεις τους προέκυψαν ιστορίες για πραγματικές φιλίες, εξιστορήσεις συνεργασίας και συμβίωσης. Ειλικρινής ευχή μου, και σίγουρα όλων μας, είναι να μπορέσουμε, κάποια μέρα, να ξαναζήσουμε μαζί όπως παλιά, αρμονικά και ειρηνικά, στον εκπληκτικό παράδεισο που λέγεται Καρπασία και από τον οποίο έχουμε την τύχη να προερχόμαστε».

Πέντε χαϊκού για την Καρπασία

Φύλλο λεμονιάς στο πρώτο φως της μέρας μοσκοβολάει/ Ακτή μαγική σέρνεις τα βήματά μας στην αγκαλιά σου/ Στην πρώτη βροχή ξυπνάνε το θάνατο τα γέρικα μάτια/ Το άπειρο μπλε γαληνεύει την ψυχή τούτο το πουρνό/ Προγονική γη δεν ξεχνώ τη μορφή σου κεντίδια κόλποι/. Της Μαρίας Κιλέ- Κώμη Κεπήρ.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy