Ένας χρόνος πανδημία: Όταν η covid-19 μας «χτύπησε» την πόρτα

Ήταν 9 Μαρτίου του 2020 όταν το Υπουργείο Υγείας ανακοίνωνε τα πρώτα δύο κρούσματα κορωνοϊού στην Κύπρο.

Ένα χρόνο πριν, η Κύπρος επιβεβαίωσε τα δύο πρώτα κρούσματα κορονοϊού: ένας 25χρόνος άνδρας από τη Λεμεσό ο οποίος είχε επιστρέψει από την Ιταλία (Μιλάνο) και ένας 64χρόνος γιατρός από τη Λευκωσία ο οποίος είχε επιστρέψει από το Ηνωμένο Βασίλειο, ήταν τα δύο πρώτα θετικά περιστατικά που ανακοίνωσε το Υπουργείο Υγείας.

Σήμερα, 09 Μαρτίου του έτους 2021, ένα χρόνο μετά τα κακά μαντάτα, τα επιβεβαιωμένα κρούσματα ανέρχονται σε 37,230.

Οι θάνατοι από τη νόσο covid-19 ανέρχονται σήμερα, στους 233, με τον μέσο όρο ηλικίας των θανόντων από την ασθένεια είναι τα 79 έτη.

Από τέσσερα στάδια, σε γενικές γραμμές, χαρακτηρίζεται η πανδημία του κορωνοϊού στην Κύπρο κατά το 2020. Το πρώτο στάδιο , ήταν η “εισαγωγή” του κορωνοϊού στη χώρα μας που συνέβη τον περασμένο Μάρτιο, το δεύτερο η εξάπλωση του και η αντιμετώπιση του με το γενικευμένο lockdown, το δε τρίτο στάδιο σηματοδοτούσε τη σχεδόν ολική απαλλαγή του πληθυσμού από τον κορωνοϊό (έτσι φάνταζε τότε), στα τέλη του περασμένου Μαΐου, την οποία ακολούθησε ένα σχεδόν “καθαρό” καλοκαίρι.

Το τέταρτο στάδιο, και το πιο δυσάρεστο, αφορά την αναζωπύρωση της πανδημίας κατά το δεύτερο μισό του Φθινοπώρου του 2020 και των πρώτων δύο μηνών του 2021, στάδιο το οποίο μέχρι σήμερα συνοδεύεται από πρωτοφανή αριθμό ημερήσιων κρουσμάτων, αυξημένους θανάτους και ανησυχητικές πληρότητες στους θαλάμους νοσηλείας για covid 19.

Οι πρώτες απαγορεύσεις

Στις 11 Μαρτίου καταγράφηκαν άλλα τέσσερα νέα κρούσματα κορωνοϊού στην  Κύπρο, δημιουργώντας  έτσι την αλυσίδα των κρουσμάτων που θα  επακολουθούσαν στην συνέχεια. Ο Υπουργός Υγείας Κωνσταντίνος Ιωάννου με  το πρώτο διάταγμα του, δυνάμει του Περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου απαγόρευσε  μέχρι και την 31η Μαρτίου 2020, τη συγκέντρωση σε Θέατρα, Σινεμά,  Εστιατόρια, Καφετέριες, Μπαρ, Παγωταρίες, Αίθουσες Εκδηλώσεων- πέραν των  75 συνολικά ατόμων.

Ο πρώτος θάνατος και το γενικό lockdown

Στις 21 Μαρτίου, ανακοινώθηκε ο πρώτος θάνατος ασθενούς με κορωνοϊό στο  Γενικό Νοσοκομείο Πάφου. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου  Υγείας, ” ο ασθενής είχε χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης, αφού παρουσίαζε μη  αντιρροπούμενη κίρρωση ήπατος αλκοολικής αιτιολογίας, οξεία ηπατική  ανεπάρκεια, οξεία νεφρική ανεπάρκεια σε έδαφος χρόνιας νεφρικής  ανεπάρκειας και χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια”.

Ξενοδοχεία άνοιξαν τις πύλες τους για να φιλοξενήσουν επαναπατρισθέντες  που είχαν εγκλωβιστεί λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού σε χώρες του  εξωτερικού.

Στις 23 Μαρτίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σε  διάγγελμα του ανακοινώνει γενικό lockdown με απαγόρευση κυκλοφορίας,  εκτός εξαιρέσεων.

“Ο πόλεμος κατά του κορωνοϊού κερδίζεται μόνο αν παραμείνουμε στα  καταφύγια” , είπε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ανακοινώνοντας την απαγόρευση  κυκλοφορίας που τέθηκε σε ισχύ από τις 24/3 μέχρι και τις 13/4.

Στις 30 Μαρτίου, ο Υπουργός Υγείας σε μια προσπάθεια με σκοπό την  καταπολέμηση του κορωνοϊού ανακοίνωσε αυστηρότερα μέτρα περιορισμού όπως  κατ’ εξαίρεση διακίνηση μόνο μια φορά την ημέρα με την αποστολή sms,  χρήση εντύπου μόνο για άτομα άνω των 65, αύξηση της ποινής για παράβαση  των μέτρων σε €300, απαγόρευση συνάξεων σε οικίες εκτός από όσους  διαμένουν σε αυτά, καθώς και καθολική απαγόρευση της κυκλοφορίας από  21:00 μέχρι τις 06:00 πέραν από τους εργαζόμενους που κατείχαν ειδικό  έντυπο.

Στις 31 Μαρτίου παραλαμβάνεται δωρεά από την Κίνα για κάλυψη αναγκών σε  προστατευτικό εξοπλισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας του  κορωνοϊού.

Η πρώτη φάση χαλάρωσης

Στις 4 Μαΐου, η Κύπρος εισέρχεται στην πρώτη φάση χαλάρωσης των  περιοριστικών μέτρων και ο κόσμος αρχίζει να επαναδραστηριοποιείται  σιγά-σιγά. Στις 21 Μαΐου επιστρέφουν στα σχολεία όλες οι βαθμίδες  εκπαίδευσης.

Παρατείνονται μέχρι τις 28 Μαΐου τα μέτρα για καθολική απαγόρευση των  πτήσεων λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Στις 13 Μαΐου αρχίζουν οι  δειγματοληπτικοί έλεγχοι για τον Covid-19 σε σχολεία.

Στις 19 Μαΐου, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την ενεργοποίηση του σχεδιασμού για τη δεύτερη φάση χαλαρώσεων.

Στις 22 Μαΐου, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την έναρξη πτήσεων από  δύο ομάδες χωρών από τις 9 Ιουνίου και σε δύο φάσεις, καθώς και την  έναρξη της λειτουργίας των ξενοδοχείων από την 1η Ιουνίου.

Μέχρι τις 21 Μαΐου είχαν διαγνωστεί 923 άτομα με την νόσο COVID-19, 24  άτομα είχαν χάσει τη ζωή τους, τα 17 εκ των οποίων από την νόσο, ενώ  64,4% ή 594 άνθρωποι είχαν ιαθεί, σύμφωνα με τα στοιχεία infographics.

Το καλοκαίρι ύφεση, το Φθινόπωρο αύξηση κρουσμάτων και στο απόγειο τον Ιανουάριο

Στις 27 Μαΐου, κανένα κρούσμα του ιού SARS-CoV-2 δεν καταγράφηκε στην  Κύπρο ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ο αριθμός που καταγράφεται είναι  μηδαμινός ή μικρός.

Στις 5 Ιουνίου, η Κύπρος εισέρχεται στην τρίτη φάση χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων, με το καλοκαίρι να βγαίνει σχεδόν ήσυχα.

Τέσσερις μήνες μετά χτυπάει το καμπανάκι για έξαρση του ιού με το δεύτερο κύμα της νόσου να κάνει την εμφάνιση του και τα περιοριστικά μέτρα να επανέρχονται.

Στις 22 Οκτωβρίου, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε ενίσχυση των μέτρων  κατά της διασποράς της νόσου Covid-19, αλλά και μερικό Lockdown στις  επαρχίες Λεμεσού και Πάφου καθώς ο ρυθμός αναπαραγωγής της νόσου στην  Κύπρο ξεπέρασε το 1,5, που καταδεικνύει αυξητική τάση των περιστατικών.

Στις 11 Νοεμβρίου, στους εργαστηριακούς ελέγχους για εντοπισμό του COVID  19 έκανε την εμφάνιση της και η μέθοδος της ταχείας ανίχνευσης  αντιγόνου (rapid test).

Στις 30 Νοεμβρίου αποφασίστηκαν μέτρα από το Υπουργικό Συμβούλιο για  όλες τις επαρχίες με απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 9 το βράδυ μέχρι  τις 5 το πρωί της επόμενης μέρας και κλείσιμο χώρων εστίασης με  λειτουργία μέχρι τις 7 το βράδυ.

Μεγαλύτερος αριθμός θανάτων και θετικών περιστατικών.

Δεκέμβριος και Ιανουάριος, αυτοί είναι οι δύο μήνες με τον περισσότερο αριθμό θετικών περιστατικών και περισσότερων θανάτων από την έναρξη της πανδημίας.

Δύο μήνες κατά τους οποίους υπήρξε τεράστια έξαρση του ιού με αποκορύφωμα τις τελευταίες ημέρες του 2020. Συγκεκριμένα στις 29 Δεκεμβρίου καταγράφηκαν 907 περιστατικά κορωνοϊού σε ένα 24ωρο.

Οι επόμενες ημέρες ήταν κρίσιμες, με ακόμη μία δέσμη απαγορευτικών μέτρων να έρχεται εντός Ιανουαρίου και να πηγαίνει μέχρι και σήμερα 09 Μαρτίου του 2021, με κάποιες χαλαρώσεις να κάνουν την εμφάνιση τους.

Με μία καλύτερη εικόνα από αυτή των προηγούμενων μηνών και με όπλο τον εμβολιασμό ελπίζουμε ο Μάρτιος να είναι η αρχή του τέλους.

Δοκιμάσταν αρκετές φορές οι αντοχές των Νοσοκομείων

Στα όρια τους έφτασαν αρκετές φορές τα Νοσοκομεία με τις μονάδες αυξημένης φροντίδας των Νοσοκομείων να γεμίσουν ασφυκτικά.

ΟΚΥΠΥ και Υπουργείο Υγείας δεν είχαν το πιο σωστό προγραμματισμό για την εξάπλωση του ιού, με τις καταστάσεις να ήταν δύσκολες για αρκετές ημέρες σε κάποια νοσηλευτήρια.

Αποκορύφωμα ήταν η 9η Ιανουαρίου του 2021, όταν ο αριθμός νοσηλευομένων στα κρατικά νοσηλευτήρια έφτασαν τους 209. Δύο μήνες πριν, η κατάσταση έγινε καλύτερη με τον αριθμό να μειώνεται αισθητά, όμως τις τελευταίες ημέρες να αυξάνεται και πάλι.

Μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας 08 Μαρτίου του 2021 Συνολικά, στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ νοσηλεύονται 145 ασθενείς της νόσου COVID-19, εκ των οποίων οι 25 σε σοβαρή κατάσταση ή σε συνθήκες ΜΑΦ.

Από τους 25 ασθενείς που είναι κρίσιμα, οι 15 είναι διασωληνωμένοι σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας και οι 10 σε Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας.

Για λάθη, ελλείψεις και παραλείψεις κατά τη διαχείριση της πανδημίας έκανε λόγο ο επικεφαλής του γραφείου υγείας του ΑΚΕΛ Άθως Γεωργίου. Μιλώντας στην πρωινή έκδοση του ΑΣΤΡΑ είπε ότι κάποια μέτρα είναι αντιφατικά και εξέφρασε ανησυχία για την επόμενη μέρα. Πρόσθεσε ότι η υγεία δεν είναι μόνο η πανδημία αλλά είναι ένα σφαιρικό πράγμα που έχει να κάνει με τη ψυχολογία και την κοινωνικότητα του κόσμου. Ο κ. Γεωργίου τόνισε ότι υγειονομικά έπρεπε να είχαν ενισχυθεί τα δημόσια νοσηλευτήρια κάτι που δεν έγινε και υπέδειξε ότι πρέπει από τούδε και στο εξής τα νοσοκομεία να ενισχυθούν.

Επίσης, σημείωσε ότι το ενδεχόμενο ενός τρίτου κύματος της πανδημίας πρέπει αυτή την φορά να μας βρει προετοιμασμένους. Ο κ. Γεωργίου είπε ότι το ΑΚΕΛ ζητά άμεση στήριξη των δημοσίων νοσηλευτηρίων με σκοπό να μην υπάρχουν εκπτώσεις στη δημόσια υγεία.

Το στοίχημα του εμβολιασμού

Στις 19 Δεκεμβρίου παραλαμβάνονται στην Κύπρο δύο ειδικά ψυγεία όπου θα φυλάγονται οι δόσεις των εμβολίων της Pfizer/BioNTech.

Στις 26 Δεκεμβρίου, παραλήφθηκαν από την Ευρωπαία Επίτροπο για την  Υγεία, Στέλλα Κυριακίδου και τον Υπουργό Υγείας Κωνσταντίνο Ιωάννου οι  πρώτες δόσεις του εμβολίου της Pfizer-BioNTech.

Στις 27 Δεκεμβρίου, άρχισαν οι πρώτοι εμβολιασμοί σε οίκους ευγηρίας και στο Νοσοκομείο Αναφοράς.

Μέχρι και την Δευτέρα,  8 Μαρτίου, διενεργήθηκαν 103,283 εμβολιασμοί, εκ των οποίων οι 29,821 αφορούν εμβολιασμούς και με τις 2 δόσεις. Οι 73,462 αφορούν τη χορήγηση της 1ης δόσης και σε αυτούς περιλαμβάνεται ο εμβολιασμός 1,345 ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες.

Ο ρυθμός εμβολιασμού των ατόμων με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από την COVID-19 αυξάνεται τις επόμενες μέρες, με στόχο να καλυφθούν, τουλάχιστον με την 1η δόση, περίπου 30,000 άτομα μέχρι το τέλος του μήνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (ECDC), η Κύπρος έχει εμβολιάσει με την 1η δόση το 9,2% του πληθυσμού 18 ετών και άνω και βρίσκεται στην 3η θέση των κρατών της Ευρώπης ως προς την εμβολιαστική κάλυψη.

Ο Υπουργός Υγείας, Κωνσταντίνος Ιωάννου, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΑΣΤΡΑ και στην Πρωινή έκδοση, είπε ότι οδεύουμε προς το τέλος της πανδημίας, τονίζοντας ότι η τελική λύση του προβλήματος είναι η εμβολιαστική κάλυψη. Μέχρι τότε, πρόσθεσε, πρέπει να λαμβάνονται όλα τα μέτρα προστασίας για περιορισμό της διασποράς του ιού.

Επίσης ο Υπουργός είπε ότι αν όλα πάνε καλά, μέχρι τον Ιούνιο θα έχουν λάβει εμβόλια για εμβολιαστούν όσοι επιθυμούν άτομα άνω των 25 ετών. Σημείωσε ότι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μέχρι τις αρχές Απριλίου θα έχουν εμβολιαστεί στην Κύπρο μέχρι 180.000 άτομα με την πρώτη δόση του εμβολίου. Επίσης είπε ότι Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο αναμένεται η Κυπριακή Δημοκρατία να λάβει 830 χιλιάδες δόσεις εμβολίων.

Για τα rapid test, λειτουργούν επικουρικά με τα υπόλοιπα μέτρα αλλά δεν λειτουργούν ως πανάκεια. Όπως είπε, δίνουν εικόνα και λύσεις γιατί εντοπίζονται έγκαιρα και απομονώνονται τα θετικά κρούσματα. Επίσης είπε ότι το ECDC προτρέπει τα κράτη να κάνουν στοχευμένα rapid test.

Ο κ. Ιωάννου εξέφρασε πάντως ανησυχία για την αύξηση των κρουσμάτων και των νοσηλειών στα δημόσια νοσηλευτήρια τις τελευταίες πέντε μέρες. Ο Κωνσταντίνος Ιωάννου είπε ότι ο οδηγός για τα επόμενα βήματα χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων είναι η επάρκεια του συστήματος υγείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες που προκύπτουν. Σημείωσε ότι για να επιστρέψουμε στην κανονικότητα πρέπει να είναι αποτελεσματικά τα πολλά τεστ που γίνονται, η διαδικασία της ιχνηλάτησης και η εφαρμογή και τήρηση των πρωτοκόλλων και μέτρων. Όπως είπε, τα πρωτόκολλα σε κάποιες περιπτώσεις δεν εφαρμόζονται όπως θα έπρεπε σημειώνοντας ότι αυτό δημιουργεί προβλήματα.