Ενεργειακό κέντρο: Ωρολογιακή βόμβα ή απολύτως ασφαλή;

 

 

 

 

Με την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου για το Τερματικό Εισαγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στο Βασιλικό από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 9 Ιουλίου 2020, ανέκυψαν οι ανησυχίες για την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής οι οποίες συνοψίζονται στην εξής απορία;  Είναι σοφή επιλογή η συγκέντρωση όλων των βαριών βιομηχανιών ενέργειας του τόπου σε ένα χώρο ή το μόνο που κάνουμε είναι να φτιάχνουμε μια μεγάλη ωρολογιακή βόμβα;

Οι ερωτήσεις όσων ανησυχούν και δεν πείθονται και οι θέσεις του κράτους παρακάτω:

 

Οι ανησυχίες και τα κακά παραδείγματα

Πρώην στρατιωτικός ο οποίος μίλησε στην εφημερίδα μας εμφανίστηκε εξαιρετικά προβληματισμένος θυμίζοντας ότι την προηγούμενη μέρα από την τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου του Τερματικού στο Βασιλικό είχε γίνει έκρηξη μέσα στο λιμάνι από διαρροή καυσίμων από πλοιάριο.  “Σκεφτείτε τι θα γινόταν αν είχαμε φυσικό αέριο  εκεί́ κοντα,́ αγωγούς η Τερματικό με υγροποιημένο φυσικό αέριο;” διερωτήθηκε ο αξιωματικός εν αποστρατεία.  Υποστήριξε δε ότι το κράτος δημιουργεί ένα ισχυρότατο μείγμα υγρών και αέριων καυσίμων το οποίο, ως προς την ισχύ του σε περίπτωση έκρηξης λόγω των τεράστιων ποσοτήτων καυσίμων που υπάρχουν σήμερα στην περιοχή και της ανάπτυξης του τερματικού φυσικού αερίου στην οριοθετημένη περιοχή, θα αποβεί θανατηφόρο.  Θέλησε μάλιστα να παρουσιάσει ως παράδειγμα την πρόσφατη τραγωδία στη Βηρυτό παραπέμποντας σε αναλυτές σύμφωνα με τους οποίους η μεγάλη ισχύς της έκρηξης στην Βηρυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι πλησιον της νητρικης αμμωνίας υπήρχε δεξαμενή η δεξαμενες πετρελαίου, κάτι που ομοιάζει πολύ με το Βασιλικό.

Θέση του στρατιωτικού είναι ότι έπρεπε να υιοθετηθεί η στρατιωτική πρακτική της διασποράς των εγκαταστάσεων μέσω της οποίας, όπως είπε, διασφαλίζονται και εφεδρείες.  “Αποκεντρώνεις τα αποθέματα σου για να μην ξεμείνεις ποτέ από τίποτα” είπε χαρακτηριστικά.

Σημείωσε επίσης ότι το γεγονός ότι επίκειται εκτεταμένη χρήση φυσικού αερίου για πολλά χρόνια στο μέλλον, μπορεί μεν να είναι περιβαλλοντικά στη σωστή κατεύθυνση, ωστόσο, δεν διασφαλίζει ασφάλεια. Αυτό, σύμφωνα με τον στρατιωτικό, δείχνουν πολλά ατυχήματα με απώλειες ανθρώπινων ζώων όπως το 1994 στο  Cleveland του Οχάιο με 128 νεκρούς, το 2004 στη Skikda της Αλγερίας με 27 νεκρούς και 74 Τραυματίες και το 2004 στο Ghislengien στο Βέλγιο με 23 νεκρούς και 50 σοβαρά τραυματισμένους.

 

Τι απαντά το κράτος

Αυτές οι ανησυχίες δεν ανήκουν μόνο σε ένα άνθρωπο αλλά έχουν προβληθεί κατ’ επανάληψη τα τελευταία χρόνια τόσο από τις εννέα κοινότητες της περιοχής Βασιλικού όσο και από μεμονωμένους πολίτες.  Αυτό έγινε συντεταγμένα κατά τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης για εκπόνηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου Ανάπτυξης της περιοχής Βασιλικού.  Η σχετική μελέτη παρουσιάστηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2015 στη Σκαρίνου και περιλαμβάνει τις θέσεις του κράτους σε θέματα ασφάλειας ως απαντήσεις σε σχετικές ερωτήσεις που ηγέρθηκαν.

 

 

 

 

Ενδεικτικά:

1. Στην ερώτηση αν έχει πραγματοποιηθεί μελέτη επικινδυνότητας για τις αναπτύξεις που συμπεριλαμβάνονται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Ανάπτυξης, η απάντηση ήταν η εξής: Για την ετοιμασία του Ρυθμιστικού Σχεδίου έχουν ληφθεί σοβαρά υπόψη θέματα ασφάλειας και υγείας των εργαζομένων και των κατοίκων της περιοχής και θέματα επικινδυνότητας, σύμφωνα με τους όρους εντολής των συμβούλων. Επιπρόσθετα, πριν την υλοποίηση οποιουδήποτε έργου στην περιοχή του Βασιλικού, θα πραγματοποιούνται οι απαραίτητες μελέτες εκτίμησης της επικινδυνότητας και μελέτες εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον, σύμφωνα με τη νομοθεσία.
2. Στην ερώτηση εάν υπάρχουν παραδείγματα κάποιων άλλων βιομηχανικών περιοχών στον κόσμο με τόσο μεγάλη συγκέντρωση και σε τόσο μικρή απόσταση από κατοικημένες περιοχές δόθηκε η εξής απάντηση:

Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σε αρκετές περιοχές παγκοσμίως, όπου υπάρχει συγκέντρωση παρόμοιων βιομηχανικών μονάδων, ακόμη και σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τις αναπτύξεις που σχεδιάζονται να πραγματοποιηθούν στην περιοχή του Βασιλικού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μονάδες αυτές βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από κατοικημένες περιοχές και λειτουργούν χωρίς ουσιαστικά προβλήματα εδώ και αρκετά χρόνια. Τέτοια παραδείγματα συγκέντρωσης βιομηχανικών μονάδων, σύμφωνα με τους μελετητές,  υπάρχουν στην Ιαπωνία (Sodeguara, Yokohama, Nagoya, Mizushima), Νότιο Κορέα (Incheon, Pyeong Taek), Σιγκαπούρη (Jurong), Νότιο Αφρική (Durban), Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Βοστώνη, New Jersey, Φιλαδέλφεια, Τέξας), Τρίνινταντ, Ολλανδία (Ρόττερνταμ), Γερμανία (Ludwingshafen), Βέλγιο (Antwerp), Γαλλία (Petit Couronne, Port Jerome), Αυστρία (Βιέννη), Ιταλία (Augusta), Τουρκία (Μερσίνα), Αζερμπαϊτζάν (Μπακού), Ρουμανία (Κωστάντζα) και Σαουδική Αραβία.

3. Στο ερώτημα εάν αποτελεί σωστή πρακτική να χωροθετηθούν όλες οι ενεργειακές υποδομές της χώρας σε μόνο μια περιοχή, η απάντηση ήταν η εξής:

Το Σχέδιο Ανάπτυξης απαιτεί τη χωροθέτηση αρκετών εγκαταστάσεων που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή. Η συγκέντρωση των εγκαταστάσεων στο Βασιλικό έχει πολλά οικονομικά και χωροθετικά πλεονεκτήματα, όπως: Συνέργειες και εξοικονόμηση κόστους για τις βιομηχανίες – π.χ. κοινές υποδομές και υποστηρικτικές υπηρεσίες. Δημιουργία ενός μόνο σημείου προμήθειας φυσικού αερίου, το οποίο θα προμηθεύει το ΣΥΦΑ και τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Βασιλικού της ΑΗΚ. Μείωση του συνολικού αντίκτυπου για την Κύπρο σχετικά από αυτές τις βιομηχανίες – π.χ. θα επηρεάζεται μόνο μια περιοχή και όχι αρκετές. Απλούστερες διευθετήσεις για την προστασία της περιοχής (προστασία μιας περιοχής και όχι πολλών), οι οποίες ενισχύονται από την παρουσία της ναυτικής βάσης. Μείωση του κόστους για την Πυροσβεστική Υπηρεσία και το κέντρο αντιμετώπισης καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης – συγκέντρωση εξειδικευμένου εξοπλισμού σε μια περιοχή και όχι σε πολλές – και οι ίδιες οι βιομηχανίες, μέσω συμφωνιών αμοιβαίας βοήθειας, θα έχουν τη δυνατότητα να εφοδιαστούν με καλύτερο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών. Είναι οικονομικά και τεχνικά πιο αποτελεσματική η εγκατάσταση των συναφών αυτών βιομηχανιών σε μια περιοχή όπου να μπορούν να μοιράζονται κοινές εγκαταστάσεις και να επωφελούνται από τις συνέργειες. Τα οφέλη για την Κυπριακή οικονομία από τις συνέργειες που μπορούν να επιτευχθούν με την συγκέντρωση όλων των πιο πάνω χρήσεων σε μια περιοχή θα είναι σημαντικά. Επίσης, η περιοχή του Βασιλικού αποτελεί τη μόνη διαθέσιμη παραθαλάσσια βιομηχανική ζώνη, στην οποία μπορούν να φιλοξενηθούν οι αναπτύξεις που συμπεριλαμβάνονται στο Ρυθμιστικό Σχέδιο Ανάπτυξης.

4. Στο καυτό ερώτημα εάν σε περίπτωση ατυχήματος υπάρχει η πιθανότητα να καταστραφούν όλες οι ενεργειακές υποδομές της χώρας, οι μελετητές απάντησαν τα εξής:

Στο Ρυθμιστικό Σχέδιο έχουν καθοριστεί ζώνες για τη χωροθέτηση συγκεκριμένου είδους έργων (π.χ. τερματικά πετρελαιοειδών, ΣΥΦΑ, κτλ.). Οι μελετητές έχουν καθορίσει την έκταση της κάθε ζώνης, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις σημερινές, όσο και πιθανές μελλοντικές ανάγκες, έτσι ώστε οι εγκαταστάσεις που θα κατασκευαστούν να μπορούν να σχεδιαστούν με τέτοιο τρόπο που να διατηρηθούν οι αναγκαίες αποστάσεις ασφαλείας από τις γειτονικές εγκαταστάσεις, ώστε σε περίπτωση ατυχήματος σε κάποια εγκατάσταση να μην υπάρχει ο κίνδυνος να επηρεαστούν οι υπόλοιπες.

 

Ολοκληρώνεται ο Πυροσβεστικός Σταθμός

Συναφές με την ασφάλεια και ένα από τα πιο σημαντικά έργα είναι αναμφίβολα η δημιουργία του νέου Πυροσβεστικού Σταθμού στην περιοχή Βασιλικού.  Η πορεία των εργασιών παρακολουθείται από την Καθοδηγητική Επιτροπή η οποία συντονίζει σε τεχνοκρατικό επίπεδο τα έργα που πρέπει να γίνουν στο Βασιλικό για να μπορέσει να ολοκληρωθεί με ασφάλεια η μετακίνηση των εγκαταστάσεων υγρών καυσίμων και υγραερίου από τη Λάρνακα.  Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση που έγινε στην Επιτροπή, ο σταθμός επρόκειτο να ολοκληρωθεί τον περασμένο Αύγουστο, ωστόσο, δόθηκε παράταση 40 εργάσιμων ημερών ένεκα δικαιολογημένης καθυστέρησης που προέκυψε από την πανδημία.  Ο νέος σταθμός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί εντός των ημερών και όπως έχει ανακοινωθεί, θα στελεχωθεί με 56 πυροσβέστες.

Η δεύτερη παράμετρος που παρακολουθείται από την Καθοδηγητική Επιτροπή είναι τα μέτρα φυσικής ασφάλεις της περιοχής που αποτελούν ευθύνη της Αστυνομίας.  Τα μέτρα αυτά έχουν χωριστεί σε δύο τομείς.  Ο ένας είναι η περίφραξη η οποία, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση, θα προχωρήσει με προκήρυξη διαγωνισμού για εργασίες μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, αφού ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες απαλλοτριώσεις.  Ο δεύτερος τομέας είναι η δημιουργία του Ειδικού Κέντρου Ασφάλειας (Control Room) από το οποίο θα ελέγχεται περιμετρικά η ασφάλεια της περιοχής.  Για το έργο αυτό έχει συμφωνηθεί η χωροθέτηση και ποια τεμάχια πρέπει να απαλλοτριωθούν.

Το μήκος της περίφραξης έχει υπολογιστεί προκαταρκτικά στα 7,2 χιλιόμετρα και εκτιμάται ότι θα κοστίσει περίπου 1,1 εκατομμύρια ευρώ.

Τάσος Περδίος