Έγγραφα του γαλλικού ΥΠΕΞ για την ΕΟΚΑ

Βρετανοί στρατιώτες διενεργούν σωματικές έρευνες σε πολίτες.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε γνωστός σε πάρα πολλές χώρες του κόσμου.

Οι πρέσβεις στις χώρες που ήταν κοντά στην Κύπρο και οι διπλωματικές αποστολές έστελναν συχνά αναφορές στις κυβερνήσεις τους αναφορικά με τη δράση της ΕΟΚΑ και την κατάσταση που δημιουργείτο στην Κύπρο.

Ανάμεσα στις πρεσβείες και τις διπλωματικές αποστολές ήταν και οι γαλλικές που ενημέρωναν κατά καιρούς την κυβέρνηση τους.

Κρίναμε ότι θα είχε ενδιαφέρον να δούμε πώς οι Γάλλοι διπλωμάτες έβλεπαν την κατάσταση στην Κύπρο.

Θα παραθέσουμε μερικές αναφορές που αφορούν την πρώτη περίοδο της δράσης της ΕΟΚΑ από μία διαδικτυακή έκδοση του Συμβουλίου Ιστορικής Μνήμης ΕΟΚΑ (Σ.Ι.Μ.Α.Ε.) με τίτλο «Έγγραφα του Υπουργείου Εξωτερικών της Γαλλίας που αναφέρονται στον αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959». Όπως σημειώνεται στην έκδοση, τα έγγραφα αυτά εξασφαλίστηκαν με ενέργειες του Σ.Ι.Μ.Α.Ε. το 2007.

Γυναίκες της Αριστεράς διαδηλώνουν απαιτώντας την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων.
Γυναίκες της Αριστεράς διαδηλώνουν απαιτώντας την απελευθέρωση των πολιτικών κρατουμένων.

Τρομοκρατικές ενέργειες

Το πρώτο έγγραφο που παρατίθεται στην έκδοση προέρχεται από το Προξενείο της Γαλλίας σε Μάλτα και Κύπρο και απευθύνεται προς τον Υπουργό Εξωτερικών Διεύθυνση Πολιτικών και Οικονομικών Υποθέσεων.

Η έκθεση έχει τίτλο: «Κυπριακό πρόβλημα» και φέρει ημερομηνία 20 Απριλίου 1955, δηλαδή 19 μέρες μετά την έναρξη δράσης της ΕΟΚΑ.

Στον υπότιτλο αναγράφεται: «Τρομοκρατικές δραστηριότητες μιας νέας μυστικής οργάνωσης, της ΕΟΚΑ».

Αναγράφεται ότι είναι συνέχεια προηγούμενων εκθέσεων, γεγονός που φανερώνει ότι είχαν ήδη σταλθεί και άλλες αναφορές.

Στην έκθεση αναφέρεται ότι ο πρόξενος γνωστοποιεί «στο Υπουργείο ότι ένα καινούργιο στοιχείο κάνει την εμφάνιση του σε όλη την υπόθεση της Ένωσης.

Μια μυστική οργάνωση, δραστήρια και με τρομοκρατικό χαρακτήρα, ιδρύθηκε στο περιθώριο των κομμάτων της εθνικιστικής δεξιάς. Πρόκειται για την ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών)».

Μεταφορά τραυματία κατά τη διάρκεια διαδήλωσης.
Μεταφορά τραυματία κατά τη διάρκεια διαδήλωσης.

Αποκλείονται οι κομουνιστές

Στη συνέχεια το έγγραφο αναφέρεται στην οργάνωση και στους αρχηγούς της, αναφέροντας ότι η Εθναρχία δεν αναγνωρίζει ανοικτά την ΕΟΚΑ, «παρόλο που υπάρχει η υποψία ότι πολλά από τα σημαντικά μέλη της ανήκουν στην οργάνωση».

Αναφέρεται ότι ανάμεσα στα μέλη της ΕΟΚΑ, υπάρχουν ως επί το πλείστον νεαροί του αγροτικού κινήματος της δεξιάς Π.Ε.Κ., καθώς και νεαροί μαθητές.

Στην έκθεση αναφέρεται επίσης ότι «οι κομμουνιστές αποκλείονται».

Στη συνέχεια το κείμενο παραθέτει τον όρκο που έδιναν οι αγωνιστές της ΕΟΚΑ καθώς και στο ότι η έναρξη της δράσης της αιφνιδίασε την βρετανική αστυνομία.

Σημειώνεται επίσης ότι «Αυτά τα γεγονότα, προκάλεσαν μεγάλη συγκίνηση στην Κύπρο. Προδικάζουν μια νέα τροπή στον αγώνα για τη Ένωση, αν και αυτά τα γεγονότα δεν εμφανίζουν καμιά σημαντική ισχύ».

Βρετανοί στρατιώτες διενεργούν σωματικές έρευνες σε πολίτες.
Βρετανοί στρατιώτες διενεργούν σωματικές έρευνες σε πολίτες.

Εκνευρισμός στους Βρετανούς

Σε άλλο έγγραφο, αυτή τη φορά προερχόμενο από τη Γαλλική Πρεσβεία στη Μεγάλη Βρετανία και το οποίο φέρει ημερομηνία 5 Ιουνίου 1955 ο πρέσβης της Γαλλίας στο Λονδίνο διαπιστώνει ένα εκνευρισμό των Βρετανών για όσα διαδραματίζονται στην Κύπρο.

Αναφέρεται επίσης στην απέλαση του Αρχιεπισκόπου «και η καταδίκη σε θάνατο των τρομοκρατών Καραολή και Δημητρίου» και σημειώνει πως «είναι φυσικό ο Sir Anthony Eden και ο Υπουργός των Αποικιών να προχωρήσουν μαζί με τον Κυβερνήτη σε μια πλατιά επισκόπηση των υποθέσεων που εκκρεμούν».

Συμπληρώνει ότι «Οι βρετανικές υπηρεσίες χαίρονται για την πρόσφατη επιτυχή επιχείρηση των δυνάμεων του Sir John Harding εναντίον της ΕΟΚΑ που είχε σαν αποτέλεσμα τη σύλληψη μίας δεκάδας ηγετών της οργάνωσης».

Σημειώνει ακόμη ότι στην όλη υπόθεση υπεισέρχεται ένα νέο στοιχείο: «Σύμφωνα με αυτούς έγινε ένα βήμα, μονάχα ένα βήμα, για την επιτυχία του στόχου, που είναι η εξομάλυνση της εσωτερικής κατάστασης στην Κύπρο, όπου οι συγκρούσεις ανάμεσα σε Ελληνες και Τούρκους έφεραν ένα νέο στοιχείο έντασης και ανησυχίας».

Γίνεται επίσης αναφορά στην πιθανότητα ανταλλαγής απόψεων της βρετανικής κυβέρνησης με τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Τουρκίας, η οποία πραγματοποιήθηκε δύο μήνες αργότερα.

Ο άγνωστος Διγενής

Σε έγγραφο της Γαλλικής Δημοκρατίας έκτασης 91 σελίδων που συνοδεύονται από χάρτες, ημερομηνίας 9 Σεπτεμβρίου 1955, αναφέρεται στη δράση της ΕΟΚΑ μέχρι εκείνη την περίοδο. Είναι σημαντικό το ότι σε πολλές αναφορές της γαλλικής διπλωματίας, η ΕΟΚΑ αναφέρεται ως τρομοκρατική οργάνωση.

Στο συγκεκριμένο έγγραφο γίνεται αναφορά στις έρευνες των Βρετανών «που έγιναν επί τόπου και προς όλες τις κατευθύνσεις, δεν απέφεραν κανένα αποτέλεσμα σε ότι αφορά την προσωπικότητα του ΔΙΓΕΝΗ, του πιθανολογούμενου αρχηγού της ΕΟΚΑ. Δεν είναι λοιπόν δυνατό να ειπωθεί με ακρίβεια αν αυτός ο ηγέτης υπάρχει, ή αν πρόκειται μάλλον για ένα μύθο που συντηρείται από μια ομάδα ταραξιών. Με όλες τις επιφυλάξεις, αυτή η δεύτερη εκδοχή είναι μάλλον η πλέον πιθανή».

Στο σημείο αυτό οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η αναφορά αυτή ανατρέπει τον ισχυρισμό από πλευράς Γρίβα και ΕΟΚΑ ότι στις 24 Απριλίου 1955 ο γ.γ. του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης είχε αποκαλύψει την ταυτότητα του Γρίβα σε ραδιοφωνική εκπομπή από το Βουκουρέστι.

Στο θέμα αυτό είχαμε κάνει αναφορά σε παλαιότερο σημείωμα μας στο οποίο σημειώναμε ότι ο Ζαχαριάδης δεν αναφερόταν στον Γρίβα αλλά σε κάποιον συνεργάτη του Γρίβα, καθώς και στο ότι ο ισχυρισμός της ΕΟΚΑ έπεφτε στο κενό αφού οι Βρετανοί επικήρυξαν τον Γρίβα ένα χρόνο αργότερα (3 Μαϊου 1956), ενώ στις 11 Ιουλίου 1955 ο Μακάριος έγραφε στον Γρίβα ότι το όνομα Διγενής αποτελούσε αίνιγμα για τους Βρετανούς (βλ. Απομν. Γ. Γρ. Διγενή).

Μύθος ο Διγενής;

Η γαλλική κυβέρνηση προβληματίζεται γύρω από τον Γρίβα και είναι πεπεισμένη ότι πρόκειται για μυθικό πρόσωπο. Αναφέρει συγκεκριμένα «Ενώ γίνεται λόγος ότι ο πρώην Συνταγματάρχης ΓΡΙΒΑΣ, αρχηγός των Χιτών κατά την απελευθέρωση της Ελλάδας, διοικεί την ΕΟΚΑ, στη Λευκωσία σε υπεύθυνους κύκλους πιστεύεται ότι πρόκειται για μια Επιτροπή 4 προσώπων η οποία διοικεί την Οργάνωση.

Τονίζεται σε ότι αφορά τον ΔΙΓΕΝΗ, ότι αν υπήρχε πραγματικά, θα μπορούσε άνετα, με τις απαραίτητες προφυλάξεις, να κάμει μια σύντομη εμφάνιση σε ένα χωριό στο βουνό και να μιλήσει, κάτι που πραγματικά θα ενδυνάμωνε τη επιρροή του πάνω στο λαό μόλις θα εγίνετο γνωστή η εμφάνιση του.

Πάντως, η ΕΟΚΑ διαθέτει αναμφισβήτητα ένα εξαίρετο δίκτυο πληροφοριών καθώς και μερικές ομάδες ενόπλων. Σημαντικές ποσότητες όπλων παραδόθηκαν στο νησί με καΐκια που έρχονται από την Ελλάδα».

Ασφαλώς οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης της Γαλλίας δεν ήταν σωστές αφού ο Διγενής δεν ήταν μυθικό αλλά υπαρκτό πρόσωπο. Ούτε υπήρχε ομάδα που καθοδηγούσε την οργάνωση αφού ο Γρίβας επέβαλε τη μονοκρατορία του στην οργάνωση.

Η κήρυξη του ΑΚΕΛ εκτός νόμου

Το βράδυ της 13ης προς την 14 Δεκεμβρίου οι Βρετανοί αποικιοκράτες κήρυξαν το ΑΚΕΛ και τις οργανώσεις του εκτός νόμου.

Συνέλαβαν 135 στελέχη του κι έκλεισαν τα γραφεία και τους συλλόγους στις πόλεις και στα χωριά, ενώ απαγόρευσαν την κυκλοφορία των εντύπων του κόμματος.

Στην Κύπρο, από πλευράς ΕΟΚΑ επιχειρήθηκε να μειωθεί η σημασία της κίνησης των Βρετανών. Λόγω της διαμάχης των δύο πλευρών, η ΕΟΚΑ επιχείρησε να παρουσιάσει το γεγονός ως συμπαιγνία μεταξύ των Βρετανών και του ΑΚΕΛ, ώστε το κόμμα της Αριστεράς να παρουσιαστεί ως θύμα, όπως αναφέρει και στη σχετική αναφορά του ο ίδιος ο Γρίβας στα απομνημονεύματα του.

Ωστόσο οι εκτός Κύπρου δεν είδαν με αυτό το φακό το γεγονός. Η γαλλική διπλωματική αποστολή στην Αθήνα είδε την κήρυξη του ΑΚΕΛ εκτός νόμου ως μία προσπάθεια των Βρετανών να εξασφαλίσουν υποστήριξη από τις ΗΠΑ μέσα στο πλαίσιο της αντικομουνιστικής δράσης της Δύσης της τότε εποχής.

Παραθέτουμε αυτούσιο το γαλλικό τηλεγράφημα ημερομηνίας 16 Δεκεμβρίου 1955 (τρεις μέρες μετά την κήρυξη του ΑΚΕΛ εκτός νόμου):

«Η απόφαση να τεθεί εκτός νόμου, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κύπρου και η σύλληψη των ηγετών του που έλαβαν χώρα τις τελευταίες δύο μέρες, έγινε αντικείμενο αρκετών σχολίων στον αθηναϊκό τύπο.

Για τον «Εθνικό Κήρυκα» ο οποίος νομίζω ότι εκφράζει γνώμη γενικά αποδεκτή εδώ, ο στόχος των Άγγλων είναι:

1) να πετύχουν τη συνδρομή των Αμερικανών παρουσιάζοντας το πρόβλημα της Κύπρου σαν αναπόσπαστο μέρος του αγώνα που διεξάγει η Δύση εναντίον του κομμουνισμού.

2) Να αφοπλίσει ηθικά και να διασπάσει πολιτικά τους Έλληνες της Ελλάδας με τους Έλληνες της Κύπρου, επιθυμώντας να τους κάνει να πιστέψουν ότι οι επιθέσεις και οι διαδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα αυτή τη στιγμή στην Κύπρο είναι έργο μόνο των κομμουνιστών».

Είναι και πάλι εμφανές ότι οι ισχυρισμοί που πρόβαλε τότε η ΕΟΚΑ και συντηρούνται μέχρι και σήμερα, έγιναν και γίνονται μόνο για εσωτερική κατανάλωση εντός Κύπρου και δεν έχουν κανένα αντίκτυπο στο εξωτερικό, ούτε και γίνονται αποδεκτοί οι διάφοροι ισχυρισμοί.

Αυτό το δεδομένο, αν το μεταφέρουμε στο σήμερα, θα πρέπει να μας προβληματίσει ως προς το ότι οι δηλώσεις που γίνονται για εσωτερική κατανάλωση για διάφορα θέματα, ιδιαίτερα για το κυπριακό, δεν σημαίνει ότι πείθουν και τους ξένους οι οποίοι παρακολουθούν στενά τα όσα γίνονται.

Και σήμερα, για όσους δεν το γνωρίζουν, οι διπλωματικές αποστολές των ξένων χωρών, στέλνουν επί καθημερινής βάσης ενημερώσεις στις κυβερνήσεις τους. και οι κυβερνήσεις γνωρίζουν πολύ καλά ποιες είναι οι πραγματικότητες και ποιες είναι οι προπαγανδιστικές δηλώσεις.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy