Ενιαίο Λύκειο: Μια ιστορία ανορθολογισμού και οικονομικών συμφερόντων

Της Δρ Χριστίνας Βαλανίδου, Ερευνήτριας

Ξανά στην επικαιρότητα των συζητήσεων περί παιδείας τα του Ενιαίου Λυκείου. Μια συζήτηση που θα έπρεπε να γίνει πριν, ή αμέσως μετά, τη γενικευμένη εφαρμογή του, το 2000. Οι τότε εκφρασμένοι φόβοι μας επιβεβαιώθηκαν. Μια πρόχειρη αλλαγή στο όνομα της καινοτομίας και αλλαγής που «ήθελαν να συγκινήσει» αλλά αποδείχθηκαν άνθρακες ο θησαυρός και τα «φανταχτερά περιτυλίγματα» του τότε «νέου προϊόντος».

1. Για την ιστορία υπενθυμίζεται ότι:

• Πριν τη γενίκευση του Ενιαίου Λυκείου, εφαρμόστηκε πειραματικά. Η ερευνητική δουλειά ήρθε να επιβεβαιώσει την αποτυχία του και τα λάθη στη «σύλληψη του πειραματικού εγχειρήματος». Η σχετική Έκθεση για αξιολόγηση της λειτουργία του κατέγραφε ουσιαστικά αποτυχία.

• Το Υπ.Π.Π., πιστό στις παραδόσεις περιφρόνησης μελετών και δεομένων «που συλλέγονται αλλά δεν αξιοποιούνται», (βλέπε Έκθεση Εμπειρογνωμόνων της UNESCO, Εκπαιδευτικό Σύστημα της Κύπρου,1997 ), «επέμενε» στην επέκταση και γενίκευση του.

• Επιπρόσθετα η έννοια του «Ενιαίου Λυκείου» «παραμορφώθηκε» και αλλοτριώθηκε. Από «Ενιαίο» που ερμηνεύεται ως ενιαιοποίηση Γενικής και Τεχνικής Εκπαίδευσης (έτσι εφαρμόστηκε στο εξωτερικό, όπου είχε εφαρμοστεί) κατέληξε σε «αλλαγές στο Λύκειο»! Η Τεχνική Εκπαίδευση εγκαταλείφθηκε για άλλη μια φορά για διάφορους λόγους κυρίως συνδικαλιστικούς.

• Η αποσπασματική εκπαιδευτική αλλαγή, με την εφαρμογή της «αλλαγής στο Ενιαίο Λύκειο» προχώρησε «με μεγάλη αποφασιστικότητα» και γρήγορα. Κέρδισε την υποστήριξη της τότε ηγεσίας της ΟΕΛΜΕΚ-μιας ηγεσίας που είχε «συλλέξει» τις απόψεις των Συνδέσμων διάφορων ειδικοτήτων, αλλά και αυτές τις έφαγαν ..τα συρτάρια. Μέσα από μια «σκληρή διαπραγμάτευση» με το Υπ.Π.Π., όχι για το παιδαγωγικό περιεχόμενο και τις στρεβλώσεις που προμήνυαν οι «όροι –δομή λειτουργίας του» αλλά για το τι θα «κέρδιζε ο κλάδος», «πείστηκαν» οι τότε ηγέτες της ΟΕΛΜΕΚ να το αποδεχθούν. Ταυτόχρονα οι εκπαιδευτικοί Μέσης κέρδιζαν και νέες θέσεις προαγωγής και κλίμακες (Θέσεις Βοηθού Διευθυντού Α’, που μέχρι τότε δεν υπήρχαν, κλίμακα Α12+2).

• Στην τότε συζήτηση είχε εισέλθει δυναμικά η Συνομοσπονδία Γονέων, που οι απαιτήσεις της για τροποποιήσεις «υπερέβαιναν» τα όρια και παρουσιάζονταν ως ειδήμονες επί παντός παιδαγωγικού ζητήματος.

• Το παιγνίδι της αντιπαράθεσης και αντιπαλότητας ανάμεσα στις ειδικότητες, ξεπερνούσε τα όρια της ορθολογιστικής προσέγγισης. Ισχυρούς υποστηριχτές στα δώματα του Υπουργείου, είχαν (εκτός προς τους Φιλολόγους) οι ειδικότητες των Μαθηματικών και Φυσικών, τις οποίες ανέδειξαν στο Ενιαίο Λύκειο, ως «σουπερ ειδικότητες» -ακόμη και με 10 περιόδους διδασκαλίας την εβδομάδα (Σημειώστε ότι η Μέση Εκπαίδευση Υπ.Π.Π. από τότε μέχρι σήμερα είχε Διευθυντές Φυσικούς και Μαθηματικό).

2. Ενιαίο Λύκειο: Εισαγωγικές – Παγκύπριες Εξετάσεις

Στην ίδια φιλοσοφία «συμφερόντων ειδικοτήτων» διαμορφώθηκε και το σχέδιο των Εισαγωγικών Εξετάσεων ως προς τα εξεταζόμενα-και απαιτούμενα μαθήματα, που διατηρήθηκαν και στις Παγκύπριες. Εξέφραζε ξανά την «ισχύ» και «υπερ-ισχύ» ορισμένων ειδικοτήτων (φυσικών, μαθηματικών) με την στήριξη και ευλογίες πάντα του Υπ.Π.Π.

• Έτσι έχουμε μέχρι σήμερα τον ανορθολογισμό-πρωτοτυπία στα παγκόσμια εκπαιδευτικά δεδομένα να εισέρχεται κάποιος στο Χημικό τμήμα ή στην Ιατρική χωρίς εξετάσεις στη Χημεία και χωρίς να έχει διδαχθεί χημεία στο Λύκειο!

3. Τα συμφέροντα πίσω από τον ανορθολογισμό

Η εφαρμογή του Ενιαίου Λυκείου, εκτός από τις υπερβολικές δαπάνες για τη λειτουργία του, είχε την κρυφή του «οικονομική ατζέντα» όπου η αλυσίδα των συμφερόντων έχει ως εξής:

• Αύξηση περιόδων διδασκαλίας ενός γνωστικού αντικειμένου σημαίνει αύξηση των διδασκόντων ειδικότητας, η οποία με τη σειρά της σημαίνει αύξηση των επιθεωρητών στην ειδικότητα. Περισσότεροι διορισμοί, περισσότερες προαγωγές.

• Επιβολή του μαθήματος ενός γνωστικού αντικειμένου ως εξεταζόμενου στις εισαγωγικές-και μετά παγκύπριες- σημαίνει αύξηση της ζήτησης του στο σχολείο και αύξηση σε φροντιστήρια/ιδιαίτερα μαθήματα στην ειδικότητα – παράνομα και μη.

4. Το παιδαγωγικό δράμα του Ενιαίου Λυκείου

Με το επιχείρημα της «ελεύθερης» επιλογής, μια παρεξηγημένη αντίληψη της ελευθερίας, επιτράπηκε οι μαθητές να μην επιλέγουν μαθήματα σημαντικά για τη βασική μόρφωση τους, γιατί μπορούσαν να επιλέξουν και να «αριστεύσουν», με «εύκολα μαθήματα». (Στο όνομα της ίδιας λογικής θα πρέπει να επιτρέψουμε π.χ. σε ένα μικρό παιδί να βάλει «ελεύθερα» το δάκτυλο του στην πρίζα ηλεκτρικού, γιατί «έτσι επιθυμεί»)

• Σε άλλες χώρες τα «εύκολα μαθήματα» είναι συμπληρωματικά της μάθησης –παιδείας που προσφέρουν τα δημόσια σχολεία. Στην Κύπρο «βαφτίστηκαν» κύρια και η κουλτούρα της ευκολίας προωθήθηκε ως «ελεύθερη επιλογή».

• Το λάθος του Ενιαίου Λυκείου, δημιούργησε ένα παιδαγωγικό δράμα και συνεχίζει να είναι μια τραγωδία, που απαιτεί λύτρωση και κάθαρση.

• Στο παρόν στάδιο, πρέπει να χαιρετιστεί η παραδοχή του Υπ.Π.Π. για λάθη και αποτυχίες-έστω και με καθυστέρηση.

• Ας ελπίσουμε ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν για αλλαγές στη δομή και το Ωρολόγιο Πρόγραμμα θα έχουν ως βάση την ορθολογιστική σκέψη και μια παιδαγωγική επικεντρωμένη στη μόρφωση του νέου ανθρώπου, μακριά από «συντεχνιακά συμφέροντα», των εντός και των εκτός του Υπ.Π.Π.

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy