Ενωσαν τα χέρια για την ειρήνη

Ε/κ και Τ/κ μαθητές και εκπαιδευτικοί μαζί σε πρωτοποριακές κοινές δράσεις

Του Δημήτρη Στρατή

«Τ’ όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη.
Τ’ όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη.
Τα λόγια της αγάπης κάτω απ’ τα δέντρα,
είναι η ειρήνη.»

Τους στίχους από το ποίημα «Ειρήνη», του Γιάννη Ρίτσου, θύμισαν οι εικόνες από τη δράση του προγράμματος «Εκπαίδευση για έναν Πολιτισμό της Ειρήνης». Στις μέρες μας η εκπαίδευση έχει να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της κοινωνίας. Ειδικά όταν αυτή συνδέεται με πανανθρώπινα ιδανικά, όπως αυτό της ειρήνης, τότε σίγουρα ανοίγει δρόμους και πλάθει συνειδήσεις για το μέλλον. Ολοκληρώθηκε χθες η δεύτερη χρονιά του τρίχρονου προγράμματος «Εκπαίδευση για έναν Πολιτισμό Ειρήνης» που οργανώνεται και υλοποιείται από τον «Ομιλο Ιστορικού Διαλόγου και Ερευνας» και το «Ερευνητικό Ινστιτούτο POST» και χρηματοδοτείται από την ΕΕ.

Στο πλαίσιο του προγράμματος πραγματοποιήθηκαν ήδη δύο εργαστήρια στο Σπίτι της Συνεργασίας, στο Λήδρα Πάλας, ενώ κορυφώθηκε χθες με το φεστιβάλ «Peace Works», που πραγματοποιήθηκε στην τάφρο πίσω από το Σπίτι της Συνεργασίας. Μέχρι στιγμής εκατοντάδες μαθητές και εκπαιδευτικοί έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα και μέσα από τη συνεργασία τους γίνεται προσπάθεια να επέλθουν δομικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα και την κοινωνία ευρύτερα. Ολοι μαζί ένωσαν τα χέρια αποδεικνύοντας πως οι όποιες διαφορές δεν μπορούν να χωρίσουν ανθρώπους που ονειρεύονται την ειρήνη και το κοινό μέλλον για την Κύπρο.

200 εκπαιδευτικοί και 400 μαθητές εκπαιδεύτηκαν για την ειρήνη

Η «Εκπαίδευση για έναν Πολιτισμό Ειρήνης» είναι ένα τρίχρονο πρόγραμμα στο οποίο, σύμφωνα με τους διοργανωτές, κατά την περσινή χρονιά εκπαιδεύτηκαν 200 εκπαιδευτικοί και από τις δύο κοινότητες, αρχικά ξεχωριστά και στη συνέχεια με δικοινοτικές δράσεις.
Κατά τη φετινή χρονιά ο στόχος ήταν να εκπαιδευτούν 80 Ε/κ και 80 Τ/κ μαθητές με τα ιδανικά της ειρήνης. Υπήρξε, ωστόσο, πέραν του αναμενόμενου συμμετοχή, αφού παγκύπρια οι μαθητές ξεπέρασαν τους 400. Το Σάββατο 7 Μαΐου, όπου πραγματοποιήθηκε κοινό δικοινοτικό εργαστήρι, υπήρξε συμμετοχή 160 μαθητών και από τις δύο κοινότητες. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος οι εκπαιδευτές επισκέφθηκαν διάφορα σχολεία σε όλη την Κύπρο, με πρόσκληση του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στις ελεύθερες περιοχές και διάφορων φορέων νεολαίας και γυναικών στα κατεχόμενα.

Δομικές αλλαγές στην κυπριακή εκπαίδευση και κοινωνία

Στόχος του προγράμματος, σύμφωνα με τον Λοΐζο Λουκαΐδη (μέλος της ομάδας διοργανωτών του προγράμματος), είναι να φέρει δομικές αλλαγές μέσα στην κυπριακή εκπαίδευση και την κυπριακή κοινωνία, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία της εκπαίδευσης μέσα από τον πολιτισμό της ειρήνης. «Η Εκπαίδευση για έναν Πολιτισμό Ειρήνης», εξήγησε, δεν βλέπει την ειρήνη μόνο ως στόχο για την αποστρατιωτικοποίηση, τη λύση του Κυπριακού και τις σχέσεις των δύο κοινοτήτων, αλλά μέσα από έναν πιο ολιστικό τρόπο.

Μέσα από τα διάφορα εργαστήρια του προγράμματος, αναφέρει, «υποστηρίζουμε πως για να υπάρξει ένας πολιτισμός ειρήνης χρειάζεται να υπάρξει η εκμάθηση των νέων σε διάφορα θέματα, όπως η ισότητα των φύλων, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ο σεβασμός των ανθρώπων με άλλες κουλτούρες και πολιτισμούς, ο σεβασμός για το περιβάλλον, καθώς και η εσωτερική ειρήνη των ατόμων, που πρέπει να υπάρχει». Πρόσθετα, στόχοι του προγράμματος, σημείωσε ο Λοΐζος Λουκαΐδης, είναι η προώθηση της ειρήνης σε επίπεδο κοινοτήτων, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο.

Εδώ, εξηγεί, έγκειται και η επιτυχία του προγράμματος, καθώς και στο γεγονός ότι υπάρχει άριστη συνεργασία ανάμεσα στις εκπαιδευτικές συντεχνίες των δασκάλων και μεταξύ των εκπαιδευτικών φορέων των δύο κοινοτήτων. Μέσω του προγράμματος, διευκρίνισε, δόθηκε πρόσβαση στους εκπαιδευτές του προγράμματος, για να έλθουν σε επαφή με τα παιδιά και από τις δύο κοινότητες. Αυτή η προσέγγιση της ειρήνης και το όλο πρόγραμμα, εξήγησαν οι διοργανωτές, έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον δασκάλων και μαθητών, οι οποίοι στο παρελθόν δεν εμπλέκονταν στα διάφορα προγράμματα για συμφιλίωση των δύο κοινοτήτων. Μέχρι στιγμής έγιναν αρκετά εργαστήρια, κάποια από αυτά πραγματοποιήθηκαν στο Τραχώνι, στην Πόλη της Χρυσοχούς, στην Αγία Νάπα, Μόρφου και στην Αμμόχωστο.

Βιωματικά εργαστήρια, τα σχολεία της Δερύνειας και της Κερύνειας

Στα δύο δικοινοτικά εργαστήρια πραγματοποιήθηκαν βιωματικές δραστηριότητες, με έναν πιο παιγνιώδη και ενδιαφέροντα τρόπο. Τα παιδιά προσέγγισαν τα ζητήματα μέσα από τη μουσική, την τέχνη, τη δραματοποίηση θεάτρου, τη χειροτεχνία και διάφορες άλλες μεθοδολογίες. Οι μαθητές γενικότερα φάνηκαν να απολαμβάνουν την όλη εκπαιδευτική διεργασία, αλλά και να λαμβάνουν τα μηνύματα των εργαστηρίων.

Στόχος μας, ανέφεραν οι διοργανωτές, είναι να εμπλακούν ακόμα και άτομα που δεν θα έρθουν στα εργαστήρια, μέσα από τη συμμετοχή των παιδιών. Αυτό που έγινε, ανέφεραν, «ήταν κάτι μαγικό, ήταν απίστευτο να βλέπει κανείς παιδιά και από τις δύο κοινότητες να ξεπερνούν τα όποια προβλήματα της γλωσσικής επικοινωνίας και να βρίσκουν άλλους τρόπους να συνεργάζονται».

Προσπάθεια ήταν να βρεθούν και άλλοι τρόποι για να έρθουν σε επαφή παιδιά και δάσκαλοι. Μέσα απο την εκπαίδευση των δασκάλων που έγινε την περασμένη χρονιά, κάποιοι από αυτούς διατήρησαν επαφή μεταξύ τους και συμμετείχαν στη διοργάνωση δράσεων που αποφάσισαν οι ίδιοι. Για παράδειγμα Ε/κ και Τ/κ μαθητές από το σχολείο της Δερύνειας και το σχολείο της Κερύνειας συνεργάστηκαν και έφτιαξαν γύψινα χεράκια με τα ονόματα των μαθητών, τα απέστειλαν ο ένας στον άλλο. Ο κάθε Ε/κ μαθητής αντάλλαξε το χειροποίητο χεράκι με έναν Τ/κ, ανάλογα με το αν είχαν κοινά χαρακτηριστικά ως χαρακτήρες. Με τον τρόπο αυτό ενεπλάκησαν και παιδιά που δεν είχαν προσέλθει στα εργαστήρια.

Κορύφωση των δραστηριοτήτων και το πρώτο δίγλωσσο τηλε-κουκλοθέατρο

Χθες οι δραστηριότητες του προγράμματος κορυφώθηκαν με την πραγματοποίηση του φεστιβάλ. Εκεί πραγματοποιήθηκαν διάφορες διασκεδαστικές δραστηριότητες, ειδικά σχεδιασμένες για τα παιδιά, η νεκρή ζώνη μετατράπηκε σε ζώνη εορτασμών.

Πραγματοποιήθηκαν διάφορα εργαστήρια, ενώ τα παιδιά φύτεψαν αρωματικά φυτά της Κύπρου μέσα σε γλαστράκια, τα οποία διακόσμησαν και αντάλλαξαν με παιδιά από την άλλη κοινότητα. Στο φεστιβάλ παρουσιάστηκε, επίσης, το πρώτο επεισόδιο του πρώτου δίγλωσσου κουκλοθεάτρου για τηλεόραση, ειδικά σχεδιασμένο για τα παιδιά των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Το τηλε-κουκλοθέατρο γίνεται απο μια δικοινοτική πρωτοβουλία, η οποία έφτιαξε τις μαριονέτες και θα ξεκινήσει να προβάλλει τα νέα επεισόδια της εκπομπής σε διάφορα τηλεοπτικά κανάλια.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκαν επίσης hip-hop χοροί, κυπριακά παραδοσιακά παιγνίδια, αφηγήσεις παραμυθιών, παιδική έκθεση φωτογραφίας και άλλες δραστηριότητες. Μέσα από όλες τις δραστηριότητες τα παιδιά δημιούργησαν ένα τεράστιο έργο τέχνης για την ειρήνη ενώνοντας τα χέρια. Το φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με έναν περίπατο για την ειρήνη και στις δύο πλευρές της Λευκωσίας για εκπαιδευτικούς και γονείς.

Εκδοση σχεδίων μαθημάτων για τη νέα χρονιά

Το πρόγραμμα, σύμφωνα με τους διοργανωτές, αποδίδει ήδη καρπούς, καθώς αρκετοί δάσκαλοι σε διάφορα σχολεία αξιοποιούν το υλικό που προκύπτει από τα εργαστήρια, για να υποβοηθήσει το μάθημά τους. Με τη νέα χρονιά, στο πλαίσιο του προγράμματος «Εκπαίδευση για έναν Πολιτισμό Ειρήνης», θα εκδοθούν δύο δημοσιεύσεις, δύο βιβλία που θα αποτελέσουν σχέδια μαθήματος. Αυτά τα σχέδια μαθήματος θα μπορούν να τα αξιοποιήσουν οι εκπαιδευτικοί, για να αγγίξουν κατά τη διάρκεια των μαθημάτων τα θέματα ειρήνης μέσα στις τάξεις.

Το δεύτερο βιβλίο θα αφορά τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του προγράμματος, καθώς και ιδέες για δράσεις, που μπορούν να ακολουθήσουν διάφοροι οργανισμοί και τα σχολεία. Το καλοκαίρι θα πραγματοποιηθεί και θεατρική κατασκήνωση στον Κάμπο, ενώ τον ερχόμενο Ιανουάριο θα γίνει και ένα συνέδριο σχετικό με την εκπαίδευση για την ειρήνη, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων του εξωτερικού.