Του Κωνσταντίνου Πογιατζή*
Η επόµενη µέρα στην Τουρκία µετά από την επανεκλογή του Ερντογάν σε µια βαθιά διχασµένη χώρα φέρνει µια σειρά προκλήσεων και αντιδράσεων τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η Τουρκία έχει επιδιώξει να ενισχύσει την περιφερειακή της επιρροή τα τελευταία χρόνια, ιδίως στη Μέση Ανατολή και σε άλλες µουσουλµανικές χώρες. Ο Ερντογάν έχει προωθήσει µια πολιτική εξωστρέφειας µε στόχο την αύξηση της επιρροής της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή, επιλογή εµφανής από τις κινήσεις της στη Συρία, στη βόρεια Συρία εναντίον Κούρδων στη Λιβύη και στην Ουκρανία.
Η επανεκλογή του Ερντογάν θα ενθαρρύνει την Τουρκία να εντείνει ακόµα περισσότερο την περιφερειακή της επιρροή. Αυτό θα µπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις από άλλες χώρες που έχουν αντίθετα συµφέροντα ή που αντιλαµβάνονται την τουρκική επέκταση και εµβάθυνση της επιρροής της ως απειλή για τα συµφέροντά τους. Η απόκτηση περισσότερης εξουσίας από τον Ερντογάν µπορεί να προκαλέσει την αποµάκρυνση στην προσπάθεια επίτευξης ειρήνης και σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και Μέσης Ανατολής, όµως ταυτόχρονα κάποιες περιφερειακές δυνάµεις -µε τα δεδοµένα που διαµορφώθηκαν- θα προσπαθήσουν να συµπορευθούν µαζί του (βλ. περίπτωση Αίγυπτου, Γερµανίας).
Οι εξελίξεις στην Τουρκία έχουν σηµαντικές επιπτώσεις στη σχέση της Τουρκίας µε την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η υποψηφιότητα της Τουρκίας στην ΕΕ, ένα ζήτηµα που παραµένει ανοιχτό εδώ και πολλά χρόνια, έχει αντιµετωπιστεί µε πολλές δυσκολίες. Οι ανησυχίες της ΕΕ για θέµατα όπως ο αυταρχισµός, η περιορισµένη ελευθερία του λόγου, οι περιορισµοί στα ανθρώπινα δικαιώµατα, έχουν επηρεάσει αρνητικά τις σχέσεις µεταξύ των δύο πλευρών, µε την Τουρκία πλέον να εστιάζεται σε θέµατα που την ενδιαφέρουν, όπως η απελευθέρωση των θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, η ανανέωση και εκσυγχρονισµός της τελωνειακής Ένωσης (από το 1995), η διαχείριση των µεταναστευτικών ροών και ιδιαίτερα η οικονοµική συνεργασία µέσω αυξηµένου εµπορίου, επενδύσεων και προώθησης αµοιβαίων οικονοµικών οφελών.
∆ιαχρονικά η Τουρκία επιδίωξε να διατηρήσει στενούς δεσµούς µε τον δυτικό κόσµο, ιδιαίτερα µε τις ΗΠΑ, µε στόχο να εδραιώσει τη θέση της ως περιφερειακή δύναµη και να απολαµβάνει οικονοµικά και αµυντικά οφέλη από αυτήν τη συµµαχία. Με την Τουρκία να είναι πιο προσανατολισµένη προς εναλλακτικές συµµαχίες µε µη-δυτικές χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα, µε σηµαντικές επιπτώσεις στη γεωπολιτική ισορροπία αυτές οι σχέσεις έχουν υποστεί τάσεις πιέσεων και αντιπαραθέσεων. Ως αντίδραση, η ΕΕ µπορεί να λάβει µέτρα όπως η «επιβολή κυρώσεων» ή ο «περιορισµός της συνεργασίας» µε την Τουρκία, κυρίως σε θέµατα όπως η µετανάστευση, η ασφάλεια και η οικονοµία. Αυτό µπορεί να προκαλέσει περαιτέρω δυσκολίες στις διµερείς σχέσεις και να προκαλέσει αναταραχές στην περιοχή της Μεσογείου, ειδικά όσον αφορά τις ενεργειακές εξελίξεις και τις διεκδικήσεις θαλάσσιων περιοχών.
Οι προοπτικές αυτές δείχνουν ότι η επέκταση της κυριαρχίας του Ερντογάν στην Τουρκία έχει σηµαντικές επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις. Επιπλέον, επηρεάζει τις σχέσεις της Τουρκίας µε τη ∆ύση, την περιφέρεια και την ΕΕ. Είναι σηµαντικό να παρακολουθούµε προσεκτικά αυτήν την εξέλιξη και τις πιθανές συνέπειές της στο παγκόσµιο πολιτικό περιβάλλον. Παρ’ όλα αυτά, είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι οι σχέσεις της Τουρκίας µε την ΕΕ είναι πολύπλοκες και επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως η γεωστρατηγική θέση της Τουρκίας, οι οικονοµικοί δεσµοί και οι κοινές προκλήσεις που αντιµετωπίζουν και οι δύο πλευρές.
* ∆ιεθνολόγος, BSc | MPA | MBA | MSc
Aκολουθήστε μας στο Google News
