Στο επίκεντρο και πάλι η Κυπριακή Δημοκρατία για το μεταναστευτικό-Κινδυνεύει με διεθνή δίωξη

Επιστολή στον Υπουργό Εσωτερικών, Νίκο Νούρη, απέστειλε η Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, ζητώντας από τις κυπριακές αρχές να διερευνήσουν ισχυρισμούς για επαναπροώθηση και κακομεταχείριση μεταναστών.

Η κ. Μιγιάτοβιτς εκφράζει επίσης ανησυχίες σε σχέση με τις συνθήκες που επικρατούν στα κέντρα υποδοχής αιτητών ασύλου, ενώ καλεί τις αρχές να διασφαλίσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ).

Απαντώντας, ο κ. Νούρης σημειώνει ότι έγιναν σεβαστές από τις κυπριακές αρχές οι διατάξεις του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου, κατά τον χειρισμό των αφίξεων πλοίων από τον Λίβανο, που σημειώθηκαν τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ο Υπουργός απαντά επίσης σε σχέση με τα κέντρα υποδοχής, λέγοντας πως οι διαδικασίες έχουν προσαρμοστεί ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες που προκύπτουν από την άνευ προηγουμένου κατάσταση της πανδημίας. Όσον αφορά τη διαγραφή ΜΚΟ από το Μητρώο Σωματείων, λέει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μόνο μία υπόθεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Η επιστολή της Επιτρόπου, ημερομηνίας 10 Μαρτίου 2021, δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από το Συμβούλιο της Ευρώπης και συνοδεύεται από την απάντηση του Υπουργού Εσωτερικών στις 16 Μαρτίου 2021. Στην επιστολή της, η κ. Μιγιάτοβιτς λέει ότι έλαβε αριθμό αναφορών «που δείχνουν ότι σε πλοία που μεταφέρουν μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων ατόμων που ενδεχομένως χρήζουν διεθνούς προστασίας, έχει αποτραπεί η αποβίβαση στην Κύπρο και έχουν επιστραφεί με συνοπτικές διαδικασίες, κάποιες φορές βίαια, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα οι επιβάτες τους να έχουν πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου».

«Καλώ τις κυπριακές αρχές να διασφαλίσουν ότι διεξάγονται ανεξάρτητες και αποτελεσματικές έρευνες σχετικά με τους ισχυρισμούς για επαναπροώθηση και κακομεταχείριση από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας στο πλαίσιο τέτοιων επιχειρήσεων» λέει και ζητά από τις αρχές να διασφαλίσουν την πλήρη προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των μεταναστών που βρίσκονται στη θάλασσα.

Στην επιστολή της, η Ντούνια Μιγιάτοβιτς σημειώνει, εξάλλου, ότι οι συνθήκες στις εγκαταστάσεις υποδοχής αιτητών ασύλου και μεταναστών «εγείρουν επίσης ορισμένες ανησυχίες». «Έχει αναφερθεί υπερπληθυσμός, έλλειψη υγιεινής και δυσκολίες πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας, κοινωνικές και ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Επιτρόπου για τα Δικαιώματα των Παιδιών», προσθέτει.

Ο Επίτροπος του ΣτΕ αναγνωρίζει ότι οι θαλάσσιες αφίξεις αποτελούν σημαντική πρόκληση για την Κύπρο και επί του παρόντος επιδεινώνονται από την πανδημία COVID-19, «ωστόσο, τέτοιες προκλήσεις πρέπει να αντιμετωπιστούν με πλήρη σεβασμό των υποχρεώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Η κ. Μιγιάτοβιτς καλεί τις κυπριακές αρχές να ευθυγραμμίσουν τις συνθήκες στα κέντρα υποδοχής με τα ισχύοντα πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διασφαλίσουν ότι οι αιτούντες άσυλο και οι μετανάστες έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες υπηρεσίες.

Όσον αφορά τους περιορισμούς στην ελεύθερη κυκλοφορία, που εφαρμόζονται στους διαμένοντες στα κέντρα υποδοχής μεταναστών, η Επίτροπος του ΣτΕ λέει ότι, αντί να αποτρέπει την εξάπλωση του ιού, αυτή η στέρηση ελευθερίας «κοντεύει να θέσει σε κίνδυνο την υγεία τόσο των υπαλλήλων όσο και των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, καθώς σε αυτές τις εγκαταστάσεις υπάρχουν λίγες ευκαιρίες για τήρηση κοινωνικών αποστάσεων και άλλα μέτρα προστασίας».

Επιπλέον, η κ. Μιγιάτοβιτς αναφέρεται στο ρόλο των διεθνών οργανισμών και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών για υποστήριξη των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, σημειώνοντας πως «το δύσκολο εργασιακό περιβάλλον στο οποίο οι μη κρατικοί φορείς δραστηριοποιούνται σήμερα στην Κύπρο είναι επομένως ανησυχητικό».

Καλεί τις αρχές να επιτρέψουν την πρόσβαση σε όλους τους φορείς που παρέχουν υπηρεσίες σε αιτούντες άσυλο και μετανάστες ή διεξάγουν ανεξάρτητη επιτήρηση αυτών των κέντρων.

Η Επίτροπος αναφέρεται επίσης σε τροποποιήσεις που εγκρίθηκαν το 2020 στον περί Σωματείων και Ιδρυμάτων και για Άλλα Συναφή Θέματα Νόμο, που οδήγησαν στη διαγραφή πολλών ΜΚΟ, οι οποίες φαίνεται πως απέτυχαν να συμμορφωθούν με αρκετές απαιτήσεις εντός της προθεσμίας, καθώς και στην έναρξη της διαδικασίας για τη διάλυσή τους.

Η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, που προστατεύεται από το άρθρο 11 της ΕΣΔΑ, λέει η κ. Μιγιάτοβιτς και σημειώνει ότι η διάλυση μιας ΜΚΟ μπορεί να εφαρμοστεί μόνο για σοβαρά παραπτώματα και «πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθεί μόνο ως ύστατο μέτρο» όταν αποτύχουν όλες οι λιγότερο περιοριστικές επιλογές.

Είναι δύσκολο να συμβιβαστεί η απαίτηση της αναλογικότητας και της αναγκαιότητας, που αυτά τα πρότυπα επιβάλλουν, με μέτρα που διαγράφουν και διαλύουν τις ΜΚΟ ως αποτέλεσμα της μη συμμόρφωσής τους με τις επίσημες απαιτήσεις, λέει. «Αυτό ισχύει ακόμη πιο έντονα όταν η εν λόγω ΜΚΟ συμμορφώνεται με τέτοιες απαιτήσεις με καθυστέρηση, όπως φαίνεται να είναι στην περίπτωση της ΜΚΟ ΚΙΣΑ, η οποία έχει διαγραφεί από το Μητρώο Σωματείων και αυτή τη στιγμή είναι αντιμέτωπη με τη διαδικασία διάλυσης», προσθέτει.

Σύμφωνα με την Ντούνια Μιγιάτοβιτς, είναι υψίστης σημασίας οι κυπριακές αρχές να διατηρούν ένα νομικό πλαίσιο και ένα πολιτικό και δημόσιο περιβάλλον που ευνοεί την ύπαρξη και τη λειτουργία οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, εξετάζοντας εναλλακτικά μέτρα για τη διαγραφή και διάλυση τους και την επιβολή αναλογικών κυρώσεων μόνο όταν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο.

Στην απάντησή του στην κ. Μιγιάτοβιτς, ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρεται στις αφίξεις πλοίων από τον Λίβανο, λέγοντας ότι «οι κυπριακές αρχές γνωρίζουν και σέβονται τις διατάξεις του κοινοτικού κεκτημένου, οι οποίες ελήφθησαν υπόψη κατά τις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στη σχετική συμφωνία επανεισδοχής μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου».

Ο κ. Νουρής σημειώνει επίσης ότι η Κύπρος αντιμετωπίζει «τεράστιες προκλήσεις σχετικά με τις αφίξεις παράτυπων μεταναστών στο νησί», το 70% των οποίων προέρχεται από ροές είτε απευθείας από την Τουρκία, μέσω πλοίου, είτε μέσω των κατεχόμενων περιοχών και της «Πράσινης Γραμμής». Παρατηρεί, εξάλλου, ότι ο αριθμός των αιτούντων άσυλο και των δικαιούχων προστασίας αντιπροσωπεύει το 4% του κυπριακού πληθυσμού.

Ο κ. Νούρης αναφέρεται στις αφίξεις από το Λίβανο, τον Σεπτέμβριο του 2020, και την έναρξη διαπραγματεύσεων με την Κυβέρνηση της γειτονικής χώρας, σημειώνοντας πως συμφωνήθηκε ότι τα 6 από τα 10 πλοία που μετέφεραν Λιβανέζους υπηκόους θα έπρεπε να επιστραφούν στον Λίβανο. «Λαμβάνοντας υπόψη και τηρώντας τις διατάξεις του σχετικού κοινοτικού και διεθνούς δικαίου, οι κυπριακές αρχές εμπόδισαν την παράνομη είσοδο στην Κύπρο Λιβανέζων μεταναστών που δεν ζήτησαν διεθνή προστασία και κατάφεραν να τους επιστρέψουν με ασφάλεια στον Λίβανο», ενώ 24 Λιβανέζοι υπήκοοι αποβιβάστηκαν καθώς υπέβαλαν αίτηση για διεθνή προστασία, προσθέτει ο Υπουργός.

Λέει ακόμη ότι κατά τη διάρκεια του 2020, συνολικά 682 Σύριοι και Λίβανοι μετανάστες έφτασαν παράτυπα στο νησί ή εντοπίστηκαν στα θαλάσσια σύνορα προσπαθώντας να αποβιβαστούν παράτυπα. Συγκεκριμένα, 472 μετανάστες αποβιβάστηκαν στο νησί, εκ των οποίων οι 400 ήταν Σύριοι υπήκοοι και 72 Λιβανέζοι. Διακόσιοι δέκα υπήκοοι του Λιβάνου οι οποίοι εντοπίστηκαν στη θάλασσα επεστράφησαν στον Λίβανο, καθώς δήλωσαν ότι ο προορισμός τους δεν ήταν η Κύπρος, αλλά η Ιταλία, προσθέτει.

Στην επιστολή του, ο Υπουργός αναφέρει επίσης ότι οι κανονικές διαδικασίες του Κέντρου Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» και του Κέντρου Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας στην Κοφίνου έχουν προσαρμοστεί για να καλύψουν τις ανάγκες που προκύπτουν από την πανδημία.

Η έξοδος από τα δύο Κέντρα Υποδοχής απαγορεύτηκε, καθώς παρόμοια μέτρα επιβλήθηκαν σε ολόκληρο τον πληθυσμό, λέει ο Υπουργός και κάνει εκτενή αναφορά στις πρόνοιες για ευάλωτα άτομα, άτομα με προβλήματα υγείας και τα παιδιά.

Λέει ακόμη ότι «ιατρικό προσωπικό έχει τοποθετηθεί και στα δύο κέντρα, ενώ η λειτουργία των Κέντρων ‘Πουρνάρα’ και ‘Κοφίνου’ προσαρμόζεται αναλόγως της πορείας της πανδημίας και των σχετικών κυβερνητικών αποφάσεων».

Αναφέρει επίσης ότι σύμφωνα με το πρόσφατο υπουργικό διάταγμα, και τα δύο Κέντρα Υποδοχής έχουν επιστρέψει στην κανονική  τους λειτουργία και έχουν γίνει ρυθμίσεις για σταδιακή έξοδο των διαμενόντων σε αυτά.

«Από τις 8 Μαρτίου 2021, επιτρέπεται η έξοδος από Πουρνάρα και Κοφινού για τους διαμένοντες, υπό την προϋπόθεση ότι θα υποβληθούν σε αρνητικό rapid test», προσθέτει.

Όσον αφορά τη διαγραφή ΜΚΟ, ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρεται στον νέο νόμο που θεσπίστηκε το 2017 και λέει ότι από τις περίπου 6.500 ΜΚΟ, οι 3.500 συμμορφώθηκαν στο προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Μετά από αυτό δόθηκε μια νέα ευκαιρία συμμόρφωσης έως τον Οκτώβριο του 2020 και σύμφωνα με τον Υπουργό, 2200 ΜΚΟ δεν συμμορφώθηκαν. Αυτές οι ΜΚΟ έχουν απωλέσει τη δυνατότητα να λειτουργούν, προσθέτει ο κ. Νουρής.

Λέει ότι υποβλήθηκαν περίπου 60 προσφυγές ενώ ο Γενικός Έφορος ακύρωσε την απόφαση σε 23 περιπτώσεις. «Υπάρχει μόνο μία υπόθεση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου» καταλήγει ο κ. Νούρης.

Πηγή: ΚΥΠΕ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy