Επιστημονική Επιτροπή: «Κρίσιμη η κατάσταση με κορωνοϊό στην Κύπρο παρά τη βελτίωση»

Η κατάσταση με την εξάπλωση του ιού COVID-19 στην Κύπρο παραμένει κρίσιμη αν και έχει παρατηρηθεί κάποια βελτίωση τις τελευταίες ημέρες, την ώρα που ο Επικεφαλής της Συμβουλευτικής Επιστημονικής Επιτροπής δρ Κωνσταντίνος Τσιούτης, ο Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής του ΟΚΥπΥ Χρίστης Λοϊζίδης και ο Επιστημονικός Σύμβουλος για θέματα εμβολιασμών Χρίστος Πέτρου απηύθυναν έκκληση προς τους πολίτες να συνεχίσουν να τηρούν τα μέτρα για να καταγραφεί περαιτέρω μείωση των επιδημιολογικών δεικτών, των νοσηλευομένων και των θανάτων ασθενών με COVID-19, απηύθυναν.

Μιλώντας σε δημοσιογραφική διάσκεψη στο Γενικό Νοσοκομείο, ο κ. Τσιούτης είπε πως τα τελευταία μέτρα είχαν στόχο να μειωθεί σιγά-σιγά το φορτίο στην κοινότητα. Όπως σημείωσε, είχε παρατηρηθεί μεγάλη μετάδοση μέσα στο σπίτι και στους χώρους εργασίας και για αυτό λήφθηκαν τα τελευταία μέτρα, προσθέτοντας πως δυστυχώς μέχρι και την περίοδο των Χριστουγέννων, παρακολουθούσαμε μεγάλο αριθμό επαφών στα θετικά περιστατικά και αυτό οδήγησε στο μεγάλο κύμα που είδαμε στις αρχές του μήνα αυτού.

Αναφερόμενος, ακολούθως, στους ελέγχους που διενεργούνται με rapid test αντιγόνου, ο κ. Τσιούτης τόνισε πως με την χρήση των ταχέων αντιγονικών τεστ η Κύπρος έχει κάνει πάνω από 600.000 εξετάσεις από τον Νοέμβριο. «Είμαστε σε αναλογία πρώτοι στην Ευρώπη», είπε, προσθέτοντας ότι πλέον η στόχευση γίνεται στους οίκους ευγηρίας όπου παρατηρείται ήδη μια σταθερή πτώση, λόγω της έγκαιρης διάγνωσης των περιστατικών. «Αυτή την εβδομάδα έχουν ξεκινήσει και σε χώρους εργασίας, ώστε να εντοπίσουμε έγκαιρα τα θετικά στον ιό άτομα, που αυτός είναι και ο σκοπός των τεστ», είπε.

Ο κ. Τσιούτης είπε πως τα τεστ μαζί με τα υπόλοιπα μέτρα ήταν ένας τρόπος αναχαίτισης της κατάστασης και πως αν δεν λαμβάνονταν αυτά τα μέτρα θα ήταν πολύ χειρότερη η εικόνα. «Είδαμε μια αύξηση στις αρχές Ιανουαρίου, αλλά τώρα τις τελευταίες ημέρες αρχίσαμε και βλέπουμε μια πτώση. Αν και είναι πρώιμο να το συμπεράνουμε, φαίνεται ότι είναι αποτέλεσμα του περιορισμού των συναθροίσεων στα σπίτια. Περιμένουμε όμως για να δούμε αν αυτή η μείωση και το αποτέλεσμα είναι πραγματικό», ανέφερε ο κ. Τσιούτης.

Παρόλα αυτά, ο κ. Τσιούτης  είπε πως το ποσοστό θετικότητας παραμένει ψηλό παρά τη μείωση και, με στόχο να μειωθεί περαιτέρω, υπάρχει ανάγκη να συνεχίσουμε προσηλωμένα με την εφαρμογή των υφιστάμενων μέτρων, που «έχουν σκοπό να ανακόψουν τις επαφές για να δράσουν ακόμα πιο πολύ και να φθάσουμε σε ένα πιο ασφαλή Φλεβάρη.

Επανέλαβε πως βρισκόμαστε σε ψηλά επίπεδα ακόμα, και αν και τώρα παρατηρείται μείωση, υπάρχει ένα μεγάλο φορτίο νόσου που θα μετατραπεί σε νοσηλείες. «Άρα είναι πολύ νωρίς ακόμα για να βγάλουμε συμπεράσματα. Να περιμένουμε τις επόμενες εβδομάδες για να δούμε εάν θα αρχίσει να βελτιώνεται και το θέμα των νοσηλειών», είπε.

Στόχος μας τις επόμενες μέρες, είπε ο κ. Τσιούτης, είναι να δούμε βελτίωση της κατάστασης στα νοσοκομεία, σε συνδυασμό με τους εμβολιασμούς, ώστε να αρχίσουν τα άτομα υψηλού κινδύνου να προστατεύονται. Τόνισε, τέλος, πως δεν πρέπει να περιμένουμε μηδενισμό των κρουσμάτων, δεν θα έχουμε τα αποτελέσματα που είχαμε το καλοκαίρι, αλλά η προσπάθεια είναι να έχουμε μια σημαντική βελτίωση, ώστε να μπούμε με μεγαλύτερη ασφάλεια τον Φεβρουάριο όταν ενδεχομένως θα μπορέσει να ξεκινήσει μια αργή και σταδιακή χαλάρωση των μέτρων.

Ο Γενικός Εκτελεστικός Διευθυντής ΟΚΥπΥ Χρίστης Λοϊζίδης τόνισε πως η κατάσταση στα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ είναι διαχειρίσιμη και σε καμία περίπτωση δεν ευσταθεί η θέση πως τα νοσηλευτήρια βρίσκονται υπό κατάρρευση. Αυτή τη στιγμή, όπως είπε, στα νοσηλευτήρια νοσηλεύονται 200 ασθενείς με COVID-19 εκ των οποίων ένας μεγάλος αριθμός σε σοβαρή έως κρίσιμη κατάσταση σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και Μονάδες Αυξημένης φροντίδας.

Όπως είπε η διαχείριση γίνεται στη βάση ενός προγραμματισμού και ενός σχεδίου δράσης με βάση το οποίο γίνεται συνεχώς ανάπτυξη νέων κλινών ώστε να καλυφθούν τυχόν αυξημένες ανάγκες, σε όλες τις πόλεις της Κύπρου. «Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια διαθέτουν την επάρκεια για να αντεπεξέλθουν αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης», είπε και πρόσθεσε πως αυτό που τους απασχολεί είναι να μην υπάρξει αριθμός περιστατικών που χρήζουν νοσηλείας, τα οποία να ξεπεράσουν την ανώτατη επάρκεια που μπορούμε να έχουμε.

Σε τέτοια περίπτωση και σύμφωνα με τον σχεδιασμό, είπε ο κ. Λοϊζίδης, ο ΟΚΥπΥ θα διαθέσει όλες τις υποδομές του και όλο το ανθρώπινο δυναμικό για την αντιμετώπισης της κατάστασης και θα παραπεμφθούν αρκετά περιστατικά μη-covid στον ιδιωτικό τομέα.

Πρόσθεσε πως παρά τα οποιαδήποτε προβλήματα, που φυσιολογικά προκύπτουν, δεν παρατηρούνται ελλείψεις σε υποδομές ή σε αναλώσιμα, και τόνισε πως σε καμιά περίπτωση δεν δέχεται τις αστήρικτες κατηγορίες περί κατάρρευσης των νοσηλευτηρίων. «Η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη και παράκληση μας είναι  ο κόσμος να ζητά ιατρική βοήθεια όταν την χρειάζεται», είπε και τόνισε πως κανένας δεν είναι μόνος του, κανένας δεν μένει αβοήθητος, κανένας δεν πρόκειται να αφεθεί χωρίς υποστήριξη.

Δίπλα τους, όπως είπε, βρίσκονται οι γιατροί και οι νοσηλευτές που κάνουν τα πάντα για να τους βοηθήσουν. «Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Παραμένουμε προσηλωμένοι στην προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη και εργαζόμαστε νυχθημερόν για να επιλύουμε προβλήματα, για να ξεπεράσουμε αυτή την πολύ δύσκολη κατάσταση, για σώσουμε τις ζωές συνανθρώπων μας που κινδυνεύουν», είπε.

Ο Επιστημονικός Συνεργάτης των Ιατρικών Υπηρεσιών για θέματα εμβολιασμού, Χρίστος Πέτρου, είπε στη δική του παρέμβαση στη διάσκεψη ότι το Εθνικό Πλάνο Εμβολιασμού για την COVID-19 υλοποιείται σύμφωνα με τον προγραμματισμό. Έχουν ολοκληρωθεί, όπως επεσήμανε, στο μεγαλύτερο μέρος τους οι εμβολιασμοί στις στέγες ευγηρίας και στους επαγγελματίες υγείας της πρώτης γραμμής, ενώ έχει αρχίσει ο εμβολιασμός των ατόμων ηλικίας άνω των 80 ετών και των επαγγελματιών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (Παιδίατροι, Ογκολόγοι, Γυναικολόγοι, κοκ).

«Μέχρι την περασμένη Κυριακή είχαν δοθεί δόσεις σε συνολικά 6.035 άτομα και μέχρι την Κυριακή, η Κύπρος κατατασσόταν 8^η στις χώρες της ΕΕ στη χορήγηση εμβολίων», είπε και εξήγησε πως η χορήγηση εμβολίων γίνεται και ανάλογα με τη διαθεσιμότητα. Η πρακτική που ακολουθείται, όπως είπε, είναι να υπάρχει άμεση διάθεση του εμβολίου και να γίνονται τα ραντεβού ανάλογα με τις ποσότητες που καταφθάνουν κάθε εβδομάδα, αλλά παράλληλα να κατακρατούνται οι μισές δόσεις ώστε να δοθούν στα ίδια άτομα για τη 2^η δόση.

Ο κ. Πέτρου είπε πως η χορήγηση της 2^ης δόσης αρχίζει στις αρχές της ερχόμενης εβδομάδας που συμπληρώνονται οι τρεις εβδομάδες από τη χορήγηση της 1^ης δόσης. «Ο εμβολιασμός τώρα γίνεται σε οκτώ Κέντρα Εμβολιασμού και κινητές μονάδες και αναμένεται ότι με την έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca θα επεκταθεί σε όλα τα Κέντρα Εμβολιασμού που έχουν στελεχωθεί και προετοιμαστεί», ανέφερε.

Ερωτηθείς αν δεδομένης της καθυστέρησης που υπήρξε στην υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση, θα λάβουμε τις ποσότητες που ήταν προγραμματισμένες να παραδοθούν τον Δεκέμβριο, ο κ. Πέτρου διευκρίνισε ότι ο προγραμματισμός για την AstraZeneca έλεγε ότι θα υπήρχαν 120.000 δόσεις διαθέσιμες για το τέλος του 2020 και οι υπόλοιπες ήταν για το πρώτο τρίμηνο του 2021. Παρόλα αυτά, συνέχισε, «θα πρέπει να περιμένουμε την έγκριση, αλλά κανένας δεν μπορεί να προβλέψει ποιο θα είναι το πλάνο για τις παραδόσεις. Σίγουρα θα είναι μεγάλος ο αριθμός των πρώτων δόσεων που θα παραληφθούν, δεδομένου ότι υπάρχουν και οι σχετικές δεσμεύσεις της εταιρείας».

Ο κ. Πέτρου διαμήνυσε πως δεν υπήρξε καθυστέρηση στο πλάνο του εμβολιασμού, αφού αυτό «καταρτίστηκε ανάλογα με τον αριθμό των Κέντρων και ανάλογα με τον ρυθμό που έρχονται τα εμβόλια. Εάν αρχίσουν να έρχονται περισσότερες ποσότητες, θα αυξηθούν και τα Κέντρα Εμβολιασμού».

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Πέτρου εξήγησε ότι τα δεδομένα που γνωρίζουμε είναι ότι το εμβόλιο της AstraZeneca έχει δοκιμαστεί σε πληθυσμούς μέχρι 55 ετών αλλά δεν σημαίνει όμως ότι αυτό θα απαγορεύει τον εμβολιασμό ενός πληθυσμού σε πιο μεγάλη ηλικία. «Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τα τελικά χαρακτηριστικά και ανάλογα αν υπάρχει περιορισμός σε μια ηλικιακή ομάδα τότε αυτή η ομάδα θα παίρνει ένα άλλο εμβόλιο. Όταν φθάσουμε σε σημείο να εμβολιάζουμε άτομο 16 ετών, εκεί θα δίναμε άλλο εμβόλιο. Όλα κρίνονται από τα χαρακτηριστικά και τη συσχέτιση οφέλους – κινδύνου σε κάθε ηλικιακή ομάδα», είπε.

Σε ερώτηση προς τον κ. Τσιούτη αν υπάρχουν ήδη σκέψεις για χαλαρώσεις των μέτρων ή αν υπάρχει ενδεχόμενο παράτασης του lockdown, επανέλαβε ότι θα χρειαστούν δύο με τρεις εβδομάδες για να δούμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα «γιατί παραμένουμε σε πολύ ψηλά επίπεδα. Κοιτάμε και την αθροιστική επίπτωση των τελευταίων 14 ημερών, άρα οι τελευταίες 4-5 μέρες δεν σου λένε και πολλά πράγματα», είπε και σημείωσε πως όταν υπάρξει μείωση κρουσμάτων στην κοινότητα μετά από κάποιο χρόνο θα αρχίσουμε να βλέπουμε και μείωση στα νοσοκομεία. Σημείωσε ωστόσο πως όσο χαλαρώνουμε τόσο θα αρχίσουν να αυξάνονται και πάλι τα περιστατικά.

Κληθείς να πει σε ποιες Επαρχίες παρατηρείται αυτή την περίοδο αυξημένο ποσοστό θετικότητας, ο κ. Τσιούτης αναφέρθηκε στο μεγάλο ποσοστό θετικότητας που είχε η Λάρνακα, αν και γίνονταν λιγότερα τεστ και σε αναλογία πληθυσμού ίσως φαινόταν περισσότερα ενώ παρατηρήθηκε μια εκ νέου αύξηση στη Λεμεσό, η οποία και πάλι μπορεί να είναι τυχαία διακύμανση των ημερών. «Θεωρώντας όμως ότι υπάρχουν οριζόντια μέτρα δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι εύκολο να κάνεις παρέμβαση τοπική» είπε,  σημείωσε ωστόσο  πως «μπορείς να ιχνηλατήσεις, να εντοπίσεις χώρους στους οποίους ενδεχομένως να υπάρχει το πρόβλημα».

Ερωτηθείς αν οι φοιτητές νοσηλευτικής και ιατρικής που επιστρατεύονται θα εμβολιάζονται, ο κ. Τσιούτης είπε πως τα άτομα που εργάζονται σε τμήματα COVID εμβολιάζονται. Σημείωσε ωστόσο πως για να καλυφθούν όλοι με εμβολιασμό σημαίνει ότι για κάποιες εβδομάδες, δεν θα δίνονταν εμβόλια στις άλλες ομάδες πολιτών και για αυτό τον λόγο μπαίνουν σιγά σιγά οι ειδικότητες ανά εβδομάδα στη βάση ενός πλάνου.

Σε ερώτηση προς τον κ. Λοϊζίδη για το κατά πόσο θεωρεί ότι οι συντεχνίες των ιατρών και των νοσηλευτών θα έπρεπε να έχουν λόγο στον τρόπο που γίνεται η διαχείριση της πανδημίας, ο κ. Λοϊζίδης είπε πως οι πρωτεργάτες είναι οι γιατροί. «Μπορεί να μην είναι οι πρόεδροι και αντιπρόεδροι και γραμματείς των συντεχνιών, αλλά είναι οι γιατροί μας οι οποίοι έχουν τον πρώτο λόγο στην διαχείριση της πανδημίας», είπε.

Ερωτηθείς σχετικά με τη διαχείριση των περιστατικών και τη συνεργασία που υπάρχει με τον ιδιωτικό τομέα για παραπομπή ασθενών από τα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ, ο κ. Λοϊζίδης εξήγησε πως ο λόγος που παραπέμπονται περιστατικά στον ιδιωτικό τομέα είναι για εξοικονόμηση ανθρώπινου δυναμικού. «Αν πάμε σε χείριστο σενάριο τότε θα λάβουμε τα ανάλογα μέτρα. Θα χρειαστεί να κλείσουμε τα νοσοκομεία μας και να ασχολούμαστε μόνο με την COVID», είπε και κάλεσε τον κόσμο να τηρεί τα μέτρα για να μην φθάσουμε σε αυτά τα επίπεδα», υπογράμμισε.

Σε ερώτηση σχετικά με το ενδεχόμενο να επιστρατευτούν φοιτητές ιατρικής, ο κ. Λοϊζίδης είπε ότι ήδη επιστρατεύονται νοσηλευτές 3^ου και 4^ου έτους, οι οποίοι θα βοηθήσουν στους υπόλοιπους θαλάμους. Αν χρειαστεί και θα μπορούσαν να βοηθήσουν και οι φοιτητές ιατρικής, τότε θα γίνει επιστράτευση, ανέφερε και σημείωσε πως αυτή τη στιγμή απουσιάζουν περίπου το 10-15% των επαγγελματιών υγείας από τα δημόσια νοσηλευτήρια είτε επειδή είναι θετικοί στον ιό είτε επειδή είναι στενές επαφές κρουσμάτων.

Τέλος, ερωτηθείς να πει πόσες είναι οι διαθέσιμες κλίνες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, ο κ. Λοϊζίδης είπε πως αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούνται δύο ΜΕΘ, η παλιά Μονάδα με 17 κλίνες και η νέα Μονάδα, με 26 κλίνες. «Από τις 43 κλίνες που έχουμε αυτή τη στιγμή, χρησιμοποιούμε τις 36, αλλά περίπου 6 άτομα δεν είναι διασωληνωμένα, οπότε θα μπορούσαν αν χρειαστεί να μεταφερθούν σε ΜΑΦ», είπε και σημείωσε τέλος πως έχει χρησιμοποιηθεί και η τραπεζαρία του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας που έχει δυνατότητα να φιλοξενήσει 16 ασθενείς ΜΕΘ.