Επίτροπος Περιβάλλοντος και για άλλες δουλειές…

• Ξεχωριστό Υπουργείο Περιβάλλοντος εισηγείται η Παγκόσμια Τράπεζα για να αποφευχθεί η έλλειψη συνοχής και ο κατακερματισμός του συστήματος

Ο θεσμός του Κύπριου Επιτρόπου Περιβάλλοντος δεν είναι αποτέλεσμα μίας σε βάθος μελέτης. Και σήμερα του έχουν ανατεθεί καθήκοντα πέραν του συμβούλου του Προέδρου της Δημοκρατίας. Αυτές τις διαπιστώσεις κάνει στην έκθεσή της η Παγκόσμια Τράπεζα, ζητώντας ταυτόχρονα να γίνει ξεκάθαρο ότι ο ρόλος του Επιτρόπου περιορίζεται μόνο σε αυτόν του συμβούλου.

Επιπλέον, η έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, σε ό,τι αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα στην Κύπρο, εντοπίζει την έλλειψη ξεχωριστού Υπουργείου Περιβάλλοντος, γεγονός που οδηγεί κυρίως στην έλλειψη συνοχής και τον κατακερματισμό του τμήματος.

Ως εκ τούτου προκύπτουν προβλήματα στην εφαρμογή της νομοθεσίας, η οποία εφαρμόζεται αναγκαστικά από την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, χωρίς όμως να γίνονται οι απαραίτητες λεπτομερείς αναλύσεις των επιπτώσεων των επιλογών.

world-bank-youth

Το γεγονός, αναφέρει η έκθεση, ότι το πορτφόλιο του Περιβάλλοντος είναι υπό την ευθύνη τμήματος και όχι Υπουργείου (Τμήμα Περιβάλλοντος – ΥΓΦΠΠ) αποτελεί πρόβλημα, αφού αυτό συσχετίζεται και με τον κατακερματισμό των υπευθυνοτήτων του τμήματος, και κυρίως με το διαμοιρασμό περιβαλλοντικών θεμάτων, όπως π.χ. απόβλητα, έλεγχος ρύπανσης φύσης κ.τ.λ. σε άλλα τμήματα, άλλων Υπουργείων.

Επιπρόσθετα, καταγράφεται η άνιση κατανομή προσωπικού και ο φόρτος εργασίας και προτείνεται όπως ενισχυθεί ο αριθμός εργαζομένων, γιατί σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές νομοθεσίες και εφαρμογές, η Κύπρος έχει το ίδιο φόρτο με οποιοδήποτε άλλο μεγαλύτερο κράτος-μέλος.

Η έκθεση διαπιστώνει διάφορες δυσκολίες στο οργανωτικό σύστημα της Κύπρου όπως:

• Απουσία ξεχωριστού Υπουργείου Περιβάλλοντος ή ξεχωριστής Γενικής Διεύθυνσης για το Περιβάλλον μέσα στο ΥΓΦΠΠ.

• Πολυτεμαχισμό των αρμοδιοτήτων σε παραδοσιακά περιβαλλοντικά θέματα.

• Δυσκολίες στην ένταξη της περιβαλλοντικής διάστασης σε άλλες πολιτικές, όπως απαιτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

• Αδυναμίες στο καθεστώς εφαρμογής και επιβολής.

• Δυσκολίες στην οργάνωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων για θέματα που αφορούν διυπουργική αειφόρο ανάπτυξη (οικονομία, κοινωνία, περιβάλλον).

• Ελλείψεις σε προσωπικό και χρηματοδοτικά μέσα σε αρκετές Υπηρεσίες που ασχολούνται με το περιβάλλον, παράλληλα με μερική επικάλυψη προσωπικού λόγω του πολυτεμαχισμού και αρκετών επιτροπών.

Σύμφωνα με την έκθεση, ένα αντιπροσωπευτικό μοντέλο θα ήταν ένα Υπουργείο Περιβάλλοντος με τμήματα πολιτικής, το οποίο θα επιβλέπει και θα καθοδηγεί καθώς και θα καθοδηγείται από έναν οργανισμό, ο οποίος θα υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με την κατάσταση του περιβάλλοντος στο κράτος.

Ενα τμήμα επιθεώρησης για αδειοδότηση και επιθεώρηση και ένας οργανισμός ή τμήμα για την προστασία της φύσης.

Λειτουργίες επιβολής του νόμου, σημειώνει, θα πρέπει να ανατεθούν υπό την καθοδήγηση και επίβλεψη σε κατάλληλα εξουσιοδοτημένες Τοπικές Αρχές.

Η Κύπρος, όπως τονίζεται στην έκθεση, πρέπει να προσπαθήσει να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή οντότητα που να ασχολείται με την περιβαλλοντική πολιτική με ολοκληρωμένο τρόπο, έτσι ώστε να τεθεί σε εφαρμογή η θεσμική οργάνωση. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η βελτίωση των πολιτικών, αλλά και των διαδικασιών εφαρμογής τους.

Επανεξέταση νόμων

Αν και στην πλειοψηφία της η νομοθεσία ακολουθεί το κοινοτικό κεκτημένο, υπάρχουν νομοθεσίες και οδηγίες στην Κύπρο οι οποίες πρέπει να επανεξεταστούν, να απλοποιηθούν και να εξορθολογιστούν, σημειώνει η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της.

Ενιαίες άδειες

Η Παγκόσμια Τράπεζα διαπιστώνει ακόμη πως οι απαιτήσεις για την απόκτηση άδειας για την εκτέλεση έργου ή ανάπτυξης είναι πολύπλοκες και χρονοβόρες αφού συμπεριλαμβάνουν τουλάχιστον 7 άδειες από διαφορετικά τμήματα, σημειώνοντας πως η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές απαιτεί μια ενιαία άδεια και πρέπει η Κύπρος να εναρμονιστεί με την εν λόγω οδηγία.

Ο ρυπαίνων πληρώνει

ΠΑΤΟΥΛΙΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ (1)

Σημαντικό σημείο αναφοράς στην έκθεση αποτελεί η λειτουργία διαφόρων επιτροπών (ΦΥΣΗ 2000, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων) οι οποίες σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα πρέπει να αναθεωρηθούν, αφού η ύπαρξη περισσότερων επιτροπών και μελών προκαλεί καθυστέρηση στις διαδικασίες.

Προτείνεται η χρήση κάποιων αντιπροσωπευτικών οικονομικών εργαλείων τα οποία χρησιμοποιούνται εκτενώς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα οποία βασίζονται στην αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Τα εργαλεία που προτείνονται:

• Τιμολόγηση νερού

• Επιβάρυνση για περιβαλλοντικές επιβαρύνσεις από αναπτύξεις

• Μεταφερόμενα ή εμπορεύσιμα δικαιώματα ανάπτυξης.
Μέχρι το σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης στην Κύπρο να ενοποιηθεί (ή στην περίπτωση που παραμείνει το ίδιο) χρειάζονται καλύτερες ρυθμίσεις συνεργασίας, όπως κοινά σώματα εποπτείας θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.

Εσωτερικές Υπηρεσίες

Η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεσή της εισηγείται να εξεταστεί η πιθανότητα να δοθούν υπηρεσίες υποστήριξης στον ιδιωτικό τομέα, τα πανεπιστήμια και άλλα τμήματα ή ινστιτούτα με δυνατότητες έρευνας.

Πράσινος Προϋπολογισμός

Ενα αποτελεσματικό μέσο μπορεί να είναι η λήψη των πιστώσεων του προϋπολογισμού υπό όρους σχετικά με τη ρύθμιση, αλλά και την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων.

Επίτροπος Περιβάλλοντος

Σύμφωνα με την έκθεση ο θεσμός δεν εμφανίζεται να είναι αποτέλεσμα μιας εις βάθος μελέτης και σήμερα του έχουν ανατεθεί καθήκοντα πέραν του συμβούλου. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι ο ρόλος του περιορίζεται σε σύμβουλο του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Τοπικές Αρχές

Στην παρούσα φάση, όπως τονίζει η Παγκόσμια Τράπεζα, οι Τοπικές Αρχές δεν είναι έτοιμες ούτε πρόθυμες να αναλάβουν σημαντικές περιβαλλοντικές λειτουργίες, όπως συμβαίνει σε πολλά άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., όπως η διαχείριση αποβλήτων ή η διαχείριση προστατευόμενων περιοχών.

Η Παγκόσμια Τράπεζα προτείνει όπως ξεκινήσει ένας θεσμικός διάλογος μεταξύ του Υπουργείου Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και των Τοπικών Αρχών, με στόχο να συμφωνήσουν σε έναν από κοινού διαμοιρασμένο στόχο βελτίωσης των τοπικών περιβαλλοντικών συνθηκών.

Εισηγείται επίσης την αλλαγή της δομής του τμήματος και μεταφορά από άλλες Υπηρεσίες αρμοδιοτήτων που θα έπρεπε να υπάγονται ήδη στο Τμήμα Περιβάλλοντος (κυρίως η Διαχείριση Αποβλήτων του Υπουργείου Εσωτερικών και το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας -ποιότητα αέρα, εκπομπές αερίων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων). Προτείνεται να μεταφερθούν οι θέσεις και το προσωπικό και να διατηρηθεί η ιεραρχία ως έχει.

Ταμείο Θήρας (Υπουργείο Εσωτερικών)

Η Παγκόσμια Τράπεζα εισηγείται όπως τοποθετηθεί υπό την επίβλεψη του ΥΓΦΠΠ ή να παραμείνει ως έχει, και στις δύο περιπτώσεις θα κρατήσει τον ανεξάρτητη φύση και τις αρμοδιότητές του.

Προσωπικό

Σήμερα οι 6 Υπηρεσίες που ασχολούνται με περιβαλλοντικά θέματα απασχολούν 112 άτομα. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι, με ειδική αξιολόγηση του προσωπικού, το μέγεθος του Τμήματος Περιβάλλοντος (μετά τις προτεινόμενες ανακατατάξεις και την ενοποίηση) θα μπορούσε να είναι της τάξης 100 περίπου ατόμων, αν και περισσότερα θα ήταν δικαιολογημένα.

Χρήστος Μαυρής

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy