Επίτροπος Βαρχέλι: Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για υπεράσπιση συμφερόντων της, αν η Τουρκία υπαναχωρήσει

Η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για υπεράσπιση συμφερόντων της, αν η Τουρκία υπαναχωρήσει από την αποκλιμάκωση των τελευταίων μηνών και δεν αφουγκραστεί το μήνυμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τόνισε σήμερα ο Επίτροπος αρμόδιος για τη διεύρυνση Βαρχέλι, απευθυνόμενος στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, όπου ετέθη προς συζήτηση η έκθεση για την ενταξιακή πορεία της γειτονικής χώρας (και η οποία ψηφίζεται αύριο).

Τo περιεχόμενο της έκθεσης παρουσίασε νωρίτερα ο Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ, εισηγητής του ΕΚ για την Τουρκία για τα έτη 2019 και 2020. “Δεν είναι εύκολο να είσαι εισηγητής για Τουρκία. Έλεγα κάποτε ότι οι συνάδελφοι με τιμώρησαν δίνοντάς μου αυτό το θέμα”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος περιέγραψε κάποια από τα μηνύματα που συμπεριλαμβάνονται στην έκθεση, όπως το αίτημα η κυβέρνηση της Τουρκίας να αλλάξει την αντιευρωπαϊκή ρητορική για να προσεγγίσει την Ευρώπη, αλλά και γενικότερα την απαίτηση για ανάσχεση της αυταρχικής τάσης της διακυβέρνησης που υπάρχει στην Τουρκία.

Ο εισηγητής κατέγραψε τη φίμωση των μέσων ενημέρωσης από τον  Ρ.Τ.Ερντογάν: “Το κοινοβούλιο και η κυβέρνηση δεν δέχονται κριτική, ούτε από φοιτητές, ούτε από κανέναν”.

Κατέγραψε την έλλειψη εφαρμογή των αποφάσεων Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και την αποχώρηση από τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, σημείωσε όμως ότι χρειάζονται κίνητρα για τον εκδημοκρατισμό της χώρας και για μπει πάλι σε δρόμο της σύγκλισης με Ευρώπη.

Σημείωσε ότι η τουρκική κοινωνία είναι κατά πλειοψηφία φιλοευρωπαϊκή και τόνισε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν θα εγκαταλείψει την κοινωνία Πολιτών. Όπως είπε, η Τουρκία είναι κάτι πολύ περισσότερο από Πρόεδρο και κυβέρνηση, μια πολύ μεγάλη χώρα ζωτικής σημασίας, με μεγάλη κοινωνία πολιτών.

Σε ό,τι αφορά το μήνυμα της έκθεσης προς συμβούλιο και κράτη μέλη, ο ίδιος κάλεσε όλες τις πλευρές να σκεφτούν ότι “δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με την πολιτική που ακολουθούμε για Τουρκία”.”

Στο ΕΚ συζητάμε για ανθρώπινα δικαιώματα και όποτε μιλάει, το Συμβούλιο δεν λαμβάνει το αίτημα αυτό, είπε ο εισηγητής και κάλεσε σε ευθυγράμμιση της αντιμετώπισης.

Όπως είπε, το ΕΚ δεν θα δεχθεί καμία θετική ατζέντα, ούτε εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης χωρίς δημοκρατική αιρεσιμότητα. (Αξίζει να σημειωθεί ότι αιρεσιμότητα επί της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων υπάρχει ήδη από τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και το ΕΚ δεν μετέχει σε συναπόφαση για τα θέματα διεύρυνσης και εξωτερικής πολιτικής).

Σε ό,τι αφορά τα θετικά μηνύματα της έκθεσης, όπως είπε “αναγνωρίζουμε ρόλο Τουρκίας στη μετανάστευση. “H πόρτα της Ευρώπης παραμένει ανοιχτή για το ΕΚ και η έκθεση αυτή παρά τις επικρίσεις, αφήνει ανοιχτή την πόρτα”, κατέληξε ο εισηγητής.

Από την πλευρά του ο Σάντο Σίλβα εκπροσωπώντας την Πορτογαλική Προεδρία κατέγραψε και αυτός με τη σειρά του τη συνεχή επιδείνωση της κατάστασης του Κράτους Δικαίου και του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κάλεσε επιπλέον σε σωστή εφαρμογή της δήλωσης  ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό και τη σωστή λειτουργία τελωνειακής και παρακολουθείται ο ρόλος της στο Κυπριακό τη Λιβύη και τη Συρία.

Υπενθύμισε ότι το Συμβούλιο ήδη το 2018 είχε καταγράψει την απομάκρυνση της Τουρκίας από τη ΕΕ, σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας έχουν φτάσει ντε φάκτο σε αδιέξοδο και το Συμβούλιο δεν αλλάζει τη θέση του αυτή.

Δήλωσε όμως ότι είναι “σημαντικό το να μην κλείσουμε πόρτα στην Τουρκία”.

“Η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον με την Τουρκία και κοινές προκλήσεις και ανάγκη να συνεργαστούμε σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος, οικονομία, κινητικότητα, υγεία, κλίμα, τρομοκρατία και διαχείριση μετανάστευσης”, επεσήμανε.

Όπως είπε, στην Ανατολική Μεσόγειο “πρόσφατα γίναμε μάρτυρες σημείων αποκλιμάκωσης, όπως πχ. τον τερματισμό των γεωτρήσεων την επανάληψη των διερευνητικών Ελλάδας και Τουρκίας”, που χαρακτήρισε ως ενθαρρυντικά σημεία και δήλωσε ότι ελπίζει σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο.

“Τον Μάρτιο τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμφώνησαν να συμπεριλάβουν αναλογικά και αντιστρέψιμα σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος με προϋπόθεση ότι η αποκλιμάκωση θα συνεχιστεί και η Τουρκία θα ανταποκριθεί σε σαφείς κανόνες αιρεσιμότητας όπως περιγράφεται σε προηγούμενα συμπεράσματά του. Η επόμενη συζήτηση θα διεξαχθεί τον Ιούνιο. Ως προεδρία κάνουμε ό,τι είναι δυνατό να πείσουμε Τουρκία να αναλάβει τις ευθύνες της και να σεβαστεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει”, κατέγραψε.

Εκ μέρους της Κομισιόν ο Επίτροπος Βαρέλι τόνισε ότι η έκθεση του ΕΚ συμβαδίζει με τα βασικά πορίσματα της Κομισιόν.

Περιέγραψε ότι το όλο σκηνικό παραμένει δύσκολο τα τελευταία χρόνια λόγω της ένταση κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο καθώς και τις εξελίξεις στην Κύπρο, ειδικά στα Βαρώσια, αλλά και τη θέση της Τουρκίας υπέρ μιας λύσης δύο κρατών κατά παράβαση ψηφισμάτων ΗΕ, όπως είπε.

Κατέγραψε την οπισθοδρόμηση θεμελιωδών δικαιωμάτων κάτι που κάνει περίπλοκες σχέσεις ΕΕ Τουρκίας και μεμονωμένων χωρών. Σημείωσε όμως ότι τους τελευταίους μήνες υπάρχει αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο, επανέναρξη συνομιλιών Ελλάδας και Τουρκίας και άτυπες συζητήσεις στη Γενεύη για το Κυπριακό, καλώντας την Τουρκία να συνεχίσει την τάση αυτή.

“Η αποκλιμάκωση δεν συμβαδίζει με θετικές εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας”. Σε αυτό το πλαίσιο κατέγραψε την αποχώρηση από τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολης και τις ενέργειες κατά Ντερμιτάς και Κάβαλα, την περιορισμένη πρόοδο των μεταρρυθμίσεων στα οικονομία, την Κεντρική Τράπεζα και το κλίμα.

“Θέλουμε να έχουμε μια σχέση συνεργασίας και αμοιβαίου οφέλους με Τουρκία. Να είναι μια χώρα που ευημερεί και γι αυτό, τον Μάρτιο 21 προτάθηκε μια συνεργασία με έναν τρόπο που θα είναι εξελικτικός και αναστρέψιμος”, εξήγησε.

“Να ενισχύσουμε συνεργασία σε 4 τομείς μέχρι τον Ιούνιο: εμπόριο, μετανάστευση, διάλογος υψηλού, επαφές μεταξύ πολιτών”, σημείωσε.

Σε ό,τι αφορά το εμπόριο, όπως είπε αναμένουμε από Τουρκία να εξετάσει κατά προτεραιότητα σημεία ανησυχίας, εφόσον αποκλίνει από τα σχετικά με την τελωνειακή ένωση, ώστε να τεθούν οι βάσεις για τον εκσυχρονισμό της. Στο δε μεταναστευτικό ζήτησε μείωση ροών, και σεβασμό στη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας έναντι όλων των κρατών μελών.

Ζήτησε να αρχίσουν εκ νέου επιστροφές παράτυπων μεταναστών από Ελλάδα και αποτρέποντας εναλλακτικές οδούς όπως παράτυπη μετανάστευση στην Κύπρο.

“Ελπίζουμε η Τουρκία να αλλάξει πορεία για να αποκτήσει μια νέα σχέση με την ΕΕ. Αν δεν συμβεί αυτό και αν η Τουρκία ανατρέψει την εποικοδομητική στάση, η ΕΕ θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα για υπεράσπιση συμφερόντων της”, κατέληξε.