Επόμενα βήματα αποφασίζουν την Πέμπτη οι δύο ηγέτες

Στο μικροσκόπιο το αποτέλεσμα της Γενεύης και του Μοντ Πελεράν

Τα επόμενα βήματα, μετά τη διάσκεψη της Γενεύης και την άσκηση εργασίας από τεχνοκράτες στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων στο Μοντ Πελεράν, αποφασίζουν την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου, οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων στο πλαίσιο συνάντησης που θα γίνει στις 10 π.μ. στο χώρο του παλιού αεροδρομίου Λευκωσίας.

Οι δύο ηγέτες θα επιχειρήσουν, μέσα από το αποτέλεσμα της Γενεύης και του Μοντ Πελεράν, να δουν τη δυνατότητα ή μη της επανάληψης της διάσκεψης σε πολιτικό επίπεδο.

Θα πρέπει δηλαδή να διερευνηθεί η διάθεση της Τουρκίας να προχωρήσει σε βήματα για το θέμα των εγγυήσεων πριν τον Απρίλη που αναμένεται το δημοψήφισμα για την τροποποίηση του Συντάγματος.

Ζητούμενο είναι να προχωρήσει η συζήτηση για προσαρμογή του συστήματος εγγυήσεων του ‘60 σε συνθήκες 2017, όπως τουλάχιστον φαίνεται να είναι η κοινή αφετηρία των δύο πλευρών.

Η ε/κ πλευρά επίμονα απορρίπτει τις αιτιάσεις της Τουρκίας για να συνεχίσει να είναι εγγυήτρια δύναμη εν ονόματι των απειλών του ΙΚ στην περιοχή, υποδεικνύοντας ότι αυτό δεν αφορά καθόλου την προστασία των Τουρκοκυπρίων από τη μια και από την άλλη δεν μπορεί ένα κυρίαρχο κράτος να εκχωρήσει την εξωτερική του ασφάλεια σε τρίτη χώρα γιατί θα σημαίνει και εκχώρηση της κυριαρχίας της ομόσπονδης Κύπρου.

Μια άλλη ένδειξη ότι η Τουρκία δεν σκέφτεται τους Τ/κ ήταν η πρόταξη των 4 ελευθεριών των Τούρκων υπηκόων μετά τη λύση.

Σύμφωνα με όσα αποκάλυψε η «Χαραυγή», στο Μοντ Πελεράν η ε/κ πλευρά ζήτησε να πληροφορηθεί τις θέσεις της Τουρκίας και των Τ/κ σε ό,τι αφορά την πρότασή της που βρίσκεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για τα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, όπως και το τι θα γίνει σε περίπτωση νέας εισβολής ή αν η Τουρκία δεν τηρήσει τα όσα θα συμφωνηθούν, όπως π.χ. την απόσυρση των κατοχικών στρατευμάτων.

Οπως είναι γνωστό η ε/κυπριακή πρόταση καλύπτει όλες τις πτυχές του θέματος της ασφάλειας, τόσο στην πτυχή της εσωτερικής ασφάλειας όσο και της εξωτερικής, αλλά και την εφαρμογή της λύσης με ισχυρό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ην. Εθνών.

Από τουρκικής πλευράς δεν υπήρξε ουσιαστική απάντηση, με το επιχείρημα ότι αυτά τα θέματα θα συζητηθούν σε πολιτικό επίπεδο. Τα ερωτήματα που τέθηκαν από τουρκικής πλευράς αφορούν την ενότητα του κράτους και τη διασφάλιση της αποτελεσματικής άσκησης εξουσίας από μέρους της και ότι δεν θα παρουσιαστούν ανάλογα του 1963 φαινόμενα.

Πρόταση Κοτζιά για «Σύμφωνο Προσωρινής Στάθμευσης»

Αποκαλυπτικός εμφανίστηκε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Real News ο Ελληνας ΥΠΕΞ, αναφέροντας ότι μεταξύ των προτάσεων που έχει καταθέσει η ελληνική πλευρά είναι το «Σύμφωνο Προσωρινής Στάθμευσης» ξένων στρατευμάτων επί κυπριακού εδάφους.

Πρόταση που εξυπακούεται σταδιακή αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων. O κ. Κοτζιάς είπε πως «η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι στον σύγχρονο κόσμο δεν μπορεί τρίτο κράτος να ελέγχει κράτος-μέλος της ΕΕ», προσθέτοντας πως «ουδείς μπορεί να έχει παρεμβατικά δικαιώματα ως προς την Κύπρο».

Εξάλλου, «συμβιβασμούς προκειμένου να υπάρξει λύση κάνουμε και θα κάνουμε, και έτσι οφείλουμε να κάνουμε. Αλλά ως προς τη λύση του πυρήνα του προβλήματος δεν θα κάνουμε», ανέφερε ο Ελληνας ΥΠΕΞ.

Η λύση στο Κυπριακό δεν μπορεί παρά να είναι ένας κοινός παρονομαστής που θα συνδυάζει τα μέγιστα δυνατά δικαιώματα για τους Τουρκοκύπριους και την ίδια στιγμή τη μέγιστη ασφάλεια για τους Ελληνοκύπριους, πρόσθεσε.

Ερωτηθείς για το Σύμφωνο Φιλίας και Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας – Κύπρου, ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στην κατάργηση των συνθηκών εγγυήσεων, με ταυτόχρονη συμμαχία μεταξύ των τριών χωρών απέναντι σε κοινούς κινδύνους. Ομως, «εκείνο που θα αποκλειστεί είναι το δικαίωμα παρέμβασης μιας χώρας σε βάρος ή στο εσωτερικό άλλης», πρόσθεσε.

Αρκετή δουλειά απομένει και για τις εσωτερικές πτυχές

Οι αποφάσεις για τα επόμενα βήματα δεν αφορούν μόνο το πώς θα συζητηθεί περαιτέρω το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, αλλά και τα πέντε κεφάλαια για την εσωτερική πτυχή του Κυπριακού, όπου ακόμα υπάρχει πολλή δουλειά να γίνει και να βρεθούν συγκλίσεις σε ανοικτά θέματα όπως αυτά της Διακυβέρνησης, του Περιουσιακού και του Εδαφικού, της ΕΕ και της Οικονομίας και άλλα ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν τη χρηματοδότηση και την εφαρμογή της λύσης.

Το Περιουσιακό και το ζήτημα των αποζημιώσεων είχε συζητηθεί από τεχνοκράτες του ΔΝΤ και της Διεθνούς Τράπεζας μαζί με την επικεφαλής της ομάδας του Περιουσιακού, την κα Μαρκουλλή, στη Γενεύη.

Εκεί ως γνωστόν προέκυψε και η διαφωνία με την προσέγγιση του ΔΝΤ και της Διεθνούς Τράπεζας για την υποτιμημένη αξία των περιουσιών. Γεγονός που έδωσε αφορμή για άγρια… τιτιβίσματα και κόντρες μεταξύ Αβ. Νεοφύτου και Γ. Περδίκη.

Ο τελευταίος μίλησε για «ξεπουλήματα που έχουν αρχίσει»… Να θυμίσουμε ακόμα τη διαρροή εγγράφου που είχε γίνει από τη Γενεύη και το οποίο έκανε λόγο για 24 διαφωνίες στα ζητήματα του Περιουσιακού και της Διακυβέρνησης.

Ουσιαστικές διαφορές ωστόσο υπάρχουν και στο Περιουσιακό και στο Εδαφικό. Στο πρώτο για το ποιος έχει τον πρώτο λόγο στις περιουσίες (ιδιοκτήτης ή χρήστης) και στο δεύτερο, μετά την ανταλλαγή χαρτών, για τον αριθμό προσφύγων που επιστρέφουν.

Σε αυτό προστέθηκαν και οι απαράδεκτες αξιώσεις του Τούρκου Προέδρου, Τ. Ερντογάν, για Κόκκινα και Μόρφου.

Νίκη Κουλέρμου