Εσπερινό σχολείο… δεύτερης ευκαιρίας

• Το νυκτερινό σχολείο δεν είναι απλά ένα απολυτήριο

• Ανθρωποι διαφορετικών ηλικιών γίνονται μια οικογένεια στην Εσπερινή Τεχνική Σχολή Λευκωσίας

• Χρειάζεται κατανόηση από τους καθηγητές για τους μαθητές των εσπερινών σχολείων

Του Σπύρου Σωτηρίου

Σε κάποια πράγματα η ζωή μάς προσφέρει τη δυνατότητα της δεύτερης ευκαιρίας, σε κάποια άλλα όχι. Στην εκπαίδευση υπάρχει η δεύτερη ευκαιρία και ονομάζεται Εσπερινό Σχολείο. Χρειάζεται δύναμη και πολλά ψυχικά αποθέματα για να επιστρέψει κάποιος στα θρανία μετά από πολλά χρόνια. Πολλοί από τους μαθητές των εσπερινών σχολείων έχουν οικογένεια, είναι εργαζόμενοι, δυσκολεύονται να τα συνδυάσουν όλα αυτά, αλλά είναι εκεί και επιμένουν… Θέλουν να ολοκληρώσουν αυτό που άφησαν στη μέση αρκετά χρόνια πριν!
Η «Χ» επισκέφτηκε την Εσπερινή Τεχνική Σχολή Λευκωσίας.

Δεν είναι απλά ένα απολυτήριο…

Ο κ. Σωτήρης Ματθαίου είναι πρόεδρος του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου της Εσπερινής Τεχνικής Σχολής Λευκωσίας. Είναι 50 χρόνων, άνεργος, πατέρας τεσσάρων παιδιών ηλικίας 26, 24, 20 και 10 ετών. Ο κ. Σωτήρης είναι φίλος και σύμβουλος των νεαρότερων συμμαθητών και λυπάται όταν κάποιο νεαρό παιδί αναγκάζεται να εγκαταλείψει το νυκτερινό σχολείο.

Μέχρι πριν από τρία χρόνια εργαζόταν ως οδηγός ανυψωτικού μηχανήματος. Οταν έχασε τη δουλειά του πήγε στο Κέντρο Παραγωγικότητας για να ενταχθεί σε κάποιο σχέδιο και του ζήτησαν απολυτήριο σχολείου.

Ηταν και επιθυμία του ιδίου να ολοκληρώσει το σχολείο, αλλά οι δυσκολίες δεν του το επέτρεπαν. Τώρα που μεγάλωσαν τα παιδιά του -ήρθε και η ατυχία της ανεργίας- αποφάσισε να ολοκληρώσει το σχολείο. Επανήλθε στα θρανία στα 46 του χρόνια και τώρα φοιτά στην τελευταία τάξη της Εσπερινής Σχολής.

«Στην αρχή κάποιοι είπαν “μα δεν ντρέπεσαι στην ηλικία που είσαι να ξαναπάς σχολείο;”. Οταν ήρθα στο σχολείο όμως τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά».
Η μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον κ. Σωτήρη δεν είναι το απολυτήριο, αλλά αυτά που έμαθε στην Εσπερινή Σχολή… «Για παράδειγμα ποτέ δεν μπήκα στη διαδικασία να σκεφτώ ότι η Κύπρος ήταν μόνο 14 χρόνια ανεξάρτητη, από το 1960 μέχρι το 1974».

«Είναι σαν τα παιδιά μου»

Η κ. Σωτήρης δημιούργησε φιλίες στην Εσπερινή Σχολή… «Είναι σαν τα παιδιά μου οι συμμαθητές μου», όπως εξομολογείται.

«Εδώ υπάρχουν πολύ αξιόλογοι άνθρωποι. Οι συγκυρίες της ζωής τους οδήγησαν να εγκαταλείψουν το σχολείο και ήρθαν στο Εσπερινό. Υπάρχουν νεαρά παιδιά που εγκαταλείπουν το Εσπερινό και αυτό είναι λυπηρό. Τα κοινωνικά, οικονομικά, οικογενειακά προβλήματα, η ανεργία τούς οδηγούν στην εγκατάλειψη», αναφέρει ο κ. Σωτήρης με παράπονο.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που μας περιέγραψε με μαθητή που δεν έχει αυτοκίνητο και πάει στο σχολείο με τη μοτοσικλέτα. «Με τέτοιες καιρικές συνθήκες είναι δύσκολο η διακίνηση με τη μοτοσικλέτα. Μια μέρα μπήκε στην τάξη και έτρεχαν τα νερά από πάνω του. Είναι φτωχός και έχει πολλά προβλήματα. Εχει πολλές δυνατότητες και γνώσεις και τα οικονομικά προβλήματα δυσκολεύουν τη φοίτησή του στο νυκτερινό σχολείο».

Χρειάζεται ειδικός χειρισμός των μαθητών

Μιλώντας για τους καθηγητές, σημειώνει ότι το επίπεδό τους είναι υψηλό και υπάρχει πολύ καλή σχέση μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών. Τονίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να γίνονται κάποια μαθήματα στους καθηγητές που καλούνται να διδάξουν στα νυκτερινά σχολεία, γιατί έχουν να κάνουν με 20χρονους, 30χρονους, 50χρονους. «Αλλο είναι να είσαι σε πρωινό σχολείο με 14χρονους και 15χρονους και άλλο με ενήλικες διαφόρων ηλικιών. Ο καθένας κουβαλά τα δικά του προβλήματα και χρειάζεται ειδικό χειρισμό. Γι’ αυτό θεωρώ πως πρέπει να υπάρχει και ψυχολόγος στο σχολείο, γιατί ο καθηγητής δεν μπορεί να χειριστεί όλα τα προβλήματα του καθενός», τονίζει ο κ. Σωτήρης.

Υποδεικνύει παράλληλα πως πρέπει να υπάρχει κατανόηση από όλους τους καθηγητές. Κάποιος που εργάζεται μπορεί να καθυστερήσει 10-15 λεπτά να έρθει στο μάθημα. Ζητά επίσης -εκ μέρους και των υπόλοιπων συμμαθητών του- επίδομα οδοιπορικών για τους μαθητές που έρχονται από μακριά και έχουν οικονομικά προβλήματα.

Στην Εσπερινή Σχολή υπάρχουν μαθητές που είναι στρατιώτες. Η στρατιωτική μονάδα τούς υποχρεώνει να είναι στο στρατόπεδο η ώρα 9.30, ενώ τα μαθήματα τελειώνουν η ώρα 9.10. «Πότε να προλάβει να φύγει και να μεταβεί στην ώρα του, π.χ. στο στρατόπεδο στον Κόρνο;» διερωτάται ο κ. Σωτήρης εξηγώντας πως οι στρατιώτες παρακαλούν τους καθηγητές να φύγουν πιο νωρίς για να προλάβουν να πάνε στην ώρα τους στο στρατόπεδο.

«Θα πεθυμήσω το σχολείο όταν φύγω»

Ο Αθως Στυλιανίδης είναι 24 χρόνων, εργαζόμενος και μαθητής παράλληλα. Ο Αθως δεν νιώθει ότι χάνει το χρόνο του που φοιτά τη νύχτα στο σχολείο. Δεν σκέφτεται ότι κάνει αγγαρεία την ώρα που οι συνομήλικοί του κάνουν άλλα πράγματα εκείνη την ώρα.

«Σίγουρα θα πεθυμήσω το σχολείο όταν φύγω από δω. Κάναμε φίλους εδώ. Εγινε τρόπος ζωής», δηλώνει με ειλικρίνεια, προσθέτοντας πως νιώθει σαν οικογένεια με τους συμμαθητές του, ανεξαρτήτως ηλικίας.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ο καθένας από τους μαθητές χρειάζεται ξεχωριστή ειδική μεταχείριση και οι καθηγητές πρέπει να είναι ευέλικτοι.

«Σίγουρα το Υπουργείο Παιδείας δεν γνωρίζει αν ο καθηγητής που θα στείλει είναι ικανός να αντεπεξέλθει, αλλά πρέπει να γνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του σχολείου. Δεν πρέπει να μας συμπεριφέρονται όπως τους έφηβους μαθητές του πρωινού σχολείου», υποδεικνύει ο Αθως.

«Επίκεντρό μας είναι ο άνθρωπος»

«Η εκπαίδευση στην Εσπερινή Τεχνική Σχολή είναι καθαρά ανθρωποκεντρική», τονίζει ο διευθυντής της Σχολής Αντώνης Θεοδώρου. «Επίκεντρό μας είναι ο άνθρωπος», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. «Η Εσπερινή Σχολή λειτουργεί σαν μια μικρή κοινότητα, με όλες τις ιδιαιτερότητες, με όλα τα προβλήματα», σημείωσε. Στη Σχολή υπάρχει η Σύμβουλος η οποία σε τακτική βάση βλέπει τον κάθε μαθητή ξεχωριστά, ενημερώνεται για όλα τα θέματα των μαθητών (προσωπικά, οικογενειακά κ.λπ.) «για να δούμε πώς μπορούμε να τον βοηθήσουμε», όπως εξηγεί ο κ. Θεοδώρου.

Στη Σχολή υπάρχει οικογενειακό κλίμα. Υπάρχει μια σχέση καθηγητών και μαθητών, η οποία ξεφεύγει από τα πλαίσια καθηγητή-μαθητή σε ένα πρωινό σχολείο, «αλλά όχι σε πλαίσια που μπορεί να παρεξηγηθούν» διευκρινίζει ο κ. Θεοδώρου, σημειώνοντας πως υπάρχει ο σεβασμός μεταξύ του καθηγητή και του μαθητή, αλλά οι καθηγητές είναι πάντα δίπλα στους μαθητές για οτιδήποτε θέλουν να συζητήσουν.

Υπάρχει κατανόηση στα προβλήματα των μαθητών

Οι καθηγητές πρέπει να μπαίνουν στη θέση ενός μαθητή, ο οποίος είναι εργαζόμενος. «Εχουμε ένα μέσο όρο ηλικίας τα 30-35. Αυτός ο άνθρωπος μπορεί να ξεκινήσει το πρωί από μια κοινότητα εκτός Λευκωσίας για να μεταβεί στη δουλειά του, να έχει την οικογένειά του, να σχολάσει το απόγευμα και να μην έχει καν την ώρα να πάει σπίτι να κάνει ένα μπάνιο, να ξεκουραστεί και να πρέπει να πάει κατευθείαν στο σχολείο και να μπει στην τάξη να παρακολουθήσει μάθημα για πέντε ώρες», τονίζει ο διευθυντής της Σχολής, υποδεικνύοντας πως είναι δύσκολα τα πράγματα γι’ αυτούς τους ανθρώπους.

«Αφού κατανοούμε αυτές τις ιδιαιτερότητες, σκοπός μας είναι να δώσουμε στους μαθητές πιο ανάλαφρη εκπαίδευση χωρίς να ξεφεύγουμε από τα αναλυτικά προγράμματα, έτσι ώστε να μην βαριούνται το σχολείο και να θέλουν να το εγκαταλείψουν, επειδή υπάρχει η πίεση ότι δεν μπορούν να αποτύχουν σε ένα εσπερινό σχολείο».

Πολλοί απόφοιτοι δεν μένουν μόνο στο απολυτήριο

Μπορεί ο στόχος των περισσότερων να είναι το απολυτήριο του λυκείου, αλλά μπαίνοντας στη διαδικασία της μόρφωσης βλέπουν ότι έχουν περισσότερες δυνατότητες και προσπαθούν να διευρύνουν τους ορίζοντές τους πηγαίνοντας ένα βήμα παρακάτω. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα που συνέχισαν για σπουδές, όπως σημειώνει ο κ. Θεοδώρου.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα μαθητή που πηγαινοερχόταν καθημερινά από Λεμεσό, ενώ παράλληλα εργαζόταν στην Πάφο. Σχόλανε από τη δουλειά στην Πάφο, επέστρεφε στη Λεμεσό και το βράδυ πήγαινε στη Λευκωσία για μάθημα και ξανά πίσω. Ο συγκεκριμένος μαθητής αρίστευσε, ενώ είχε και τις λιγότερες απουσίες. Συνέχισε τις σπουδές του, είναι κάτοχος μάστερ και αυτή τη στιγμή διδάσκει σε ιδιωτικό κολέγιο.