Ένα από τα σημαντικότερα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, που για πολλούς αποτελεί σημείο αναφοράς για το ιστορικό κέντρο της Λεμεσού, μετά από πολλές ταλαιπωρίες και φθορές που δέχτηκε στο πέρασμα του χρόνου φαίνεται ότι ήρθε η στιγμή να δεχτεί τη φροντίδα που του αρμόζει.
Μέσα στις επόμενες λίγες μέρες αναμένεται να αρχίσουν εργασίες για την αποκατάσταση και τη συντήρηση του τεμένους Τζαμί Κεπήρ που βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Λεμεσού, κι αυτό μετά την εξασφάλιση χορηγίας η οποία θα καλύψει όλο σχεδόν το κόστος.
Σύμφωνα με το Τμήμα Δημοσίων Έργων, η Πρεσβεία του Σουλτανάτου του Ομάν δεσμεύτηκε να συνεισφέρει το συνολικό ποσό του €1.000.000 για την αποκατάσταση του τεμένους. Ήδη έχει υπογραφεί το σχετικό συμβόλαιο για τις κατασκευαστικές εργασίες, το κόστος των οποίων θα ανέλθει στο 1,1 εκ. ευρώ συν ΦΠΑ. Το συμβόλαιο υπέγραψαν, εκ μέρους της κυβέρνησης, η αναπληρώτρια διευθύντρια του Τμήματος Δημοσίων Έργων Ελένη Κασκίρη και εκ μέρους της εταιρείας «Οικοδομικές Επιχειρήσεις» ο Σταύρος Α. Σταύρου.
Το έργο αφορά εργασίες συντήρησης, αποκατάστασης αλλά και κάποιες μετατροπές στο υφιστάμενο συγκρότημα κτιρίων που αποτελούν το Τζαμί Κεπήρ, καθώς και την ανέγερση βοηθητικής οικοδομής με λειτουργίες υποστηρικτικές προς το τέμενος. Με βάση τους όρους του συμβολαίου, οι εργασίες θα ολοκληρωθούν σε διάστημα 15 μηνών από την ημέρα της έναρξής τους.
Το Τζαμί Κεπήρ, όπως και κάποια άλλα σημαντικά κτίσματα που το πλαισιώνουν, βρίσκεται μεταξύ των οδών Γενέθλιου Μιτέλλα και Ζικ-Ζακ, και έχει κηρυχθεί σε διατηρητέο Αρχαίο Μνημείο Β’ Πίνακα. Είναι κτίσμα του 16ου αιώνα και αποτελεί ένα από τα πιο αξιόλογα μνημεία της περιόδου της Τουρκοκρατίας που υπάρχουν στη Λεμεσό αλλά και γενικότερα στην Κύπρο. Αποτελεί, δε, ένα πολύ ενδιαφέρον αξιοθέατο για τους ξένους που επισκέπτονται το ιστορικό κέντρο της πόλης.
Όπως μας ανέφερε η αρχιτέκτονας και ερευνήτρια πολιτιστικής κληρονομιάς, Σεβίνα Φλωρίδου, στον ίδιο χώρο υπήρχαν απανωτές στρώσεις από θρησκευτικά μνημεία κι αυτό καταμαρτυρείται και από τα θεμέλια του τεμένους. «Είναι διακριτές δύο αψίδες από βυζαντινές εκκλησίες στην οδό Ζικ Ζακ και φαίνεται ότι στο ίδιο σημείο άρχισε να κτίζεται ο καθεδρικός ναός από τους Φράγκους όταν ήρθαν το 1196 στη Λεμεσό. Μετά ήρθαν οι Ενετοί και ακολούθησαν κάποιοι σεισμοί, οπότε μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για μια ταλαιπωρημένη κατασκευή…»
Όταν ήρθαν οι Οθωμανοί στη Λεμεσό, όπως εξηγεί η κα Φλωρίδου, κράτησαν το εκκλησάκι και στον ίδιο χώρο έκαναν την επέκταση και δημιούργησαν το τζαμί στην πλευρά απέναντι από την παλιά δημοτική αγορά (σήμερα Θέατρο Ένα). «Το 1906 κι αφού οι Άγγλοι καθιέρωσαν το Δημοτικό Συμβούλιο και διόρισαν δήμαρχο τον Δημοσθένη Χατζηπαύλου και αντιδήμαρχο τον Αλή Χατζή Χαβούζ, έκαναν κάποια έργα για αντιμετώπιση των πλημμυρών από τις οποίες υπέφερε η Λεμεσός και στα πλαίσια αυτών των έργων προχώρησαν και σε περαιτέρω προσθήκες στο τέμενος στη μορφή που είναι σήμερα».
Ιδιαίτερη επισήμανση κάνει η Σεβίνα Φλωρίδου και στο ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας νεκροταφείο δίπλα από το τζαμί, που ονομαζόταν «Κήπος του Παραδείσου», αναφέροντας ότι εκεί υπάρχουν και τρεις ταφές ευγενών Αιγυπτίων Μαμελούκων με αραβικές επιγραφές.
Εκφράζει ωστόσο έντονη ανησυχία από το γεγονός ότι «το νεκροταφείο συνεχώς παρουσιάζει προβλήματα με ζημιές στα γλυπτά ταφικά μνημεία», υποδεικνύοντας ότι «θα έπρεπε να είχε κηρυχτεί το νεκροταφείο σε ξεχωριστό διατηρητέο μνημείο υπό την πλήρη ευθύνη και προστασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων».
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «από μόνο του το νεκροταφείο έχει μια ιστορία που δεν ανήκει σε εμάς ως Ελληνοκυπρίους ούτε ανήκει ολοκληρωτικά στους Τουρκοκυπρίους… Είναι μια ιστορία άλλων ανθρώπων που έτυχε για διάφορους λόγους να έρθουν για λίγο στη Λεμεσό και έμειναν εδώ για πάντα αφήνοντας στην πόλη μας μια σημαντική πολιτιστική κληρονομιά…»
Έντονη είναι η άποψη της Σεβίνας Φλωρίδου ότι ο χώρος του νεκροταφείου που αφέθηκε στο έλεος της φθοράς χρόνου αλλά και κάποιων ασυνείδητων που ρίχνουν εκεί διάφορα σκουπίδια «θα πρέπει να καθαριστεί, να φυτευτεί και να αναδειχθεί μέσα από ένα διακριτικό φωτισμό ώστε να γίνει ξανά ένας κήπος…»
Μια αναγκαιότητα την οποία αν αντιληφθούν οι δημοτικοί και κρατικοί αρμόδιοι, θα έχει πολλαπλά οφέλη, όχι μόνο για τα κέντρα αναψυχής και διασκέδασης που βρίσκονται στα γύρω δρομάκια, αλλά γενικότερα για την ιστορική αυτή περιοχή της πόλης.
Χρήστος Χαραλάμπους
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
