«Εθνικισμός της μητέρας πατρίδας» και οι Τουρκοκύπριοι

Του
Νιαζί Κιζίλγιουρεκ*

 

Ο «εθνικισµός της µητέρας πατρίδας»

Η Κύπρος είναι µια χώρα στην οποία µονοπώλησε ιστορικά ο «εθνικισµός της µητέρας πατρίδας». Ποτέ δεν αναπτύχθηκαν κινήµατα για ίδρυση κυπριακού κράτους. Τα πιο ισχυρά πολιτικά ρεύµατα ήταν η Ένωση και Ταξίµ, δηλαδή ο ενωτικός εθνικισµός.

Τον 19ο αιώνα το σύγχρονο ελληνικό κράτος ανέπτυξε τον «εθνικισµό της µητέρας πατρίδας» για να ενσωµατώσει όλο τον ορθόδοξο ελληνόφωνο πληθυσµό στην επικράτειά του. Οι Ελληνοκύπριοι υιοθέτησαν τη «Μεγάλη Ιδέα» και κινητοποιήθηκαν για Ένωση της Κύπρου µε την Ελλάδα. Μετά, όµως, τη Μικρασιατική Καταστροφή, η Ελλάδα δεν είχε τη δύναµη να υλοποιήσει το όραµα των Ελληνοκυπρίων. Ούτε ο αγώνας της ΕΟΚΑ έφερε τα επιθυµητά αποτελέσµατα. Αντί της Ένωσης οδήγησε στην ανεξαρτησία, η οποία δυσαρέστησε την τεράστια πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων. Μόνο µετά που η Ένωση αποδείχτηκε «ανέφικτη» -όπως είπε και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος- οι Ελληνοκύπριοι αγκάλιασαν το ανεξάρτητο κυπριακό κράτος…

Στην τουρκοκυπριακή κοινότητα τα πράγµατα είναι αλλιώς. Ο «εθνικισµός της µητέρας πατρίδας» που υιοθετήθηκε τη δεκαετία του 1950 συνεχίζεται µέχρι σήµερα. Ίσως το Ταξίµ να έχει χάσει τη δύναµη να κινητοποιεί τις µάζες, αλλά η εθνικιστική ελίτ έχει παραδοθεί πλήρως στη «µητέρα πατρίδα» και εξακολουθεί να επιµένει στη διχοτόµηση της Κύπρου. Η Τουρκία κτίζει από τη δεκαετία του 1950 µέχρι σήµερα πάνω στους υπάκουους ηγέτες. […]

Σήµερα η Τουρκία ελέγχει τα πολιτικά πράγµατα στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Μάλιστα τυχόν ηγέτες που δεν υπακούουν, είτε εµποδίζονται να έρθουν στην εξουσία είτε ανατρέπονται. Όµως η Τουρκία δυσκολεύεται να ελέγξει πλήρως την τουρκοκυπριακή κοινότητα, που δεν ακολουθεί. Ιδιαίτερα όσον αφορά στην κουλτούρα και το «συµβολικό κεφάλαιο», οι Τουρκοκύπριοι παραµένουν κυρίαρχοι και βρίσκονται σε έναν αγώνα κουλτούρας. ∆ηλαδή υπεράσπισης της κυπριακής ταυτότητάς τους και του -κοσµικού- τρόπου ζωής τους. Εξ ου και το σλόγκαν «αυτή η χώρα είναι δική µας – εµείς θα κυβερνήσουµε». Αυτός ο αγώνας είναι ταυτόχρονα και ένας αγώνας κατά του «εθνικισµού της µητέρας πατρίδας». Βεβαίως, οι Τουρκοκύπριοι, σε αντίθεση µε τους Ελληνοκύπριους, δεν έχουν σήµερα ένα κράτος να αγκαλιάσουν. Σε αυτό το σηµείο αποκτά µεγάλη σηµασία η στήριξη της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας και της ΕΕ προς τους Τουρκοκυπρίους. Μόνο έτσι µπορούµε να ελπίζουµε για µια ενωµένη, οµοσπονδιακή Κύπρο. Μια τελική νίκη του τουρκικού «εθνικισµού της µητέρας πατρίδας» θα σηµαίνει αφανισµό της τουρκοκυπριακής κοινότητας και ενταφιασµό της οµοσπονδιακής προοπτικής.

Ο «εθνικισµός της µητέρας πατρίδας», που µαστίζει τον κόσµο από τα τέλη του 19ου αιώνα και την αρχή του 20ού, πρέπει επιτέλους να τερµατιστεί. Στη σύγχρονη εποχή, όπου τα έθνη είναι πολυπολιτισµικά σχήµατα, πρέπει να επικρατήσει η έννοια του πολίτη και όχι του «οµοεθνούς». Όπως πολύ σωστά λέει ο Αµίν Μαλούφ, «όταν οι άνθρωποι δεν µπορούν να χρησιµοποιήσουν τα δικαιώµατά τους ως πολίτες χωρίς αναφορά στην εθνοτική ή θρησκευτική τους ιδιότητα, τότε σηµαίνει ότι το έθνος µπήκε στο δρόµο της βαρβαρότητας…»

* Ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες ∆υνάµεις

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy