Του δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*
Έχουν περάσει ήδη οκτώ μήνες από τον Ιανουάριο, όπου και επίσημα η Βρετανία έχει αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η πρώτη αποχώρηση από τη δημιουργία της Ένωσης, γεγονός το οποίο ταλαιπώρησε τόσο την ίδια την Ένωση όσο και τη Βρετανία, από το 2016 οπότε και διεξήχθη το δημοψήφισμα μέχρι και τον Ιανουάριο του 2020, οπότε και επίσημα, μετά από δύο αναβολές (Μάρτης και Οκτώβρης του 2019), έλαβε τέλος το συγκεκριμένο θέμα. Παρόλα αυτά, υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένες εκκρεμότητες οι οποίες αν και έχει περάσει αρκετός χρόνος, δεν έχουν ακόμη επιλυθεί, δεν υπάρχει ολοκληρωμένη συμφωνία, και ενώ βρισκόμαστε μόλις λίγους μήνες πριν το τέλος της χρονιάς, υπάρχει ο κίνδυνος να εισέλθουμε στο 2021, οπότε τελειώνει και η μεταβατική περίοδος, και να μην υπάρχει συμφωνία, το φημισμένο “No Deal Brexit”.
Όλα αυτά θα πρέπει να μπορέσουμε να τα αντιληφθούμε μέσα από μια όσο το δυνατό ολοκληρωμένη ανάλυση, η οποία σίγουρα δεν μπορεί να χωρέσει μέσα σε λίγες γραμμές. Τόσο η Ένωση όσο και η Βρετανία έχουν θέσει προ πολλού τις κόκκινες γραμμές τους, που σε πολλές περιπτώσεις είναι μακράν η μια από την άλλη, κάτι που κάνει την πιθανότητα του “No Deal Brexit” πιο πιθανή από ποτέ. Αυτή η πιθανότητα αυξάνεται όσο προχωράμε προς το τέλος του χρόνου, γεγονός το οποίο εντείνει την αβεβαιότητα. Παρόλα αυτά, ακόμα και με την έλευση του νέου έτους, οι συζητήσεις δεν θα τελειώσουν ποτέ, απλά γιατί δεν συμφέρει κανέναν να μην υπάρξει συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση θα αρχίσουν συζητήσεις πάνω σε μια άλλη βάση, όπου θα υπάρξει μια άλλου είδους συζήτηση.
Για την Ένωση τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, η σχέση της με τη Βρετανία δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταματήσει, οπότε μια είδους τελωνειακή σχέση θα ήταν η ιδανική λύση, κάτι το οποίο θα έδινε την ευκαιρία για μελλοντική επαναξιολόγηση της κατάστασης. Επίσης, το θέμα των τεσσάρων βασικών ελευθεριών αποτελεί αδιαπραγμάτευτη αρχή και δεν μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις για τους Βρετανούς πολίτες, παρά μόνο για αυτούς που ήταν ήδη στις χώρες της Ένωσης. Επίσης, η Ένωση καλεί συνεχώς τη Βρετανία να αποφύγει την πολιτική του οικονομικού προστατευτισμού (Protectionism), κάτι το οποίο θα δημιουργήσει σημαντικές προστριβές, καθώς και απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο μερών.
Για τη Βρετανία οι κόκκινες γραμμές καθορίζονται πάνω σε σημαντικά θέματα, όπως είναι ο τομέας της Αλιείας, ένας τομέας ο οποίος στο παρελθόν έχει δημιουργήσει σημαντικές προστριβές μεταξύ της Βρετανίας και άλλων κρατών, καθώς και κρατών εκτός της Ένωσης όπως είναι η Νορβηγία, κάτι το οποίο χρονολογείται από δικαστική διαμάχη από το 1951. Για έναν τομέα τόσο σημαντικό για τη Βρετανία θα πρέπει να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι γιατί δεν μπορεί η χώρα να δέχεται περιορισμούς από την Ένωση, αφού θεωρείται ως «απώλεια της κυριαρχίας της». Παρόμοια προβλήματα υπάρχουν μεταξύ της Νορβηγίας και της Ρωσίας, αλλά και μεταξύ άλλων χωρών εντός της Ένωσης, όπως η Σλοβενία με την Ιταλία.
Τα προβλήματα είναι πολλαπλά και οδηγούν αναπόφευκτα στη μετωπική σύγκρουση. Τρεις μόνο μήνες πριν από το τέλος του χρόνου, το “No Deal Brexit” φαντάζει πιο ορατό από ποτέ. Στις 6 Σεπτεμβρίου ο Βρετανός Πρωθυπουργός έχει προειδοποιήσει ότι αν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου δεν υπάρξει συμφωνία, τότε η χώρα θα προχωρήσει στο δρόμο που χάραξε, με το θέμα της Αλιείας να είναι και πάλι το πρώτο του μέλημα. Αυτό δεν πρέπει να μας ξενίζει, η κάθε χώρα θέτει τις δικές της προτεραιότητες και προχωρεί βάσει αυτών. Σαν Κυπριακή Δημοκρατία σίγουρα η θέση μας είναι με την Ένωση, αλλά παράλληλα δεν πρέπει να ξεχνάμε τις σχέσεις μας με τη Βρετανία, όπως έχουμε πράξει στο θέμα των διδάκτρων στα Βρετανικά Πανεπιστήμια.
Όλα αυτά θα πρέπει να μπορέσουμε να τα αντιληφθούμε μέσα από μια όσο το δυνατό ολοκληρωμένη ανάλυση, η οποία σίγουρα δεν μπορεί να χωρέσει μέσα σε λίγες γραμμές. Τόσο η Ένωση όσο και η Βρετανία έχουν θέσει προ πολλού τις κόκκινες γραμμές τους, που σε πολλές περιπτώσεις είναι μακράν η μια από την άλλη, κάτι που κάνει την πιθανότητα του “No Deal Brexit” πιο πιθανή από ποτέ. Αυτή η πιθανότητα αυξάνεται όσο προχωράμε προς το τέλος του χρόνου, γεγονός το οποίο εντείνει την αβεβαιότητα. Παρόλα αυτά, ακόμα και με την έλευση του νέου έτους, οι συζητήσεις δεν θα τελειώσουν ποτέ, απλά γιατί δεν συμφέρει κανέναν να μην υπάρξει συμφωνία. Σε αυτή την περίπτωση θα αρχίσουν συζητήσεις πάνω σε μια άλλη βάση, όπου θα υπάρξει μια άλλου είδους συζήτηση.
Για την Ένωση τα πράγματα είναι ξεκάθαρα, η σχέση της με τη Βρετανία δεν μπορεί και δεν πρέπει να σταματήσει, οπότε μια είδους τελωνειακή σχέση θα ήταν η ιδανική λύση, κάτι το οποίο θα έδινε την ευκαιρία για μελλοντική επαναξιολόγηση της κατάστασης. Επίσης, το θέμα των τεσσάρων βασικών ελευθεριών αποτελεί αδιαπραγμάτευτη αρχή και δεν μπορούν να υπάρξουν εξαιρέσεις για τους Βρετανούς πολίτες, παρά μόνο για αυτούς που ήταν ήδη στις χώρες της Ένωσης. Επίσης, η Ένωση καλεί συνεχώς τη Βρετανία να αποφύγει την πολιτική του οικονομικού προστατευτισμού (Protectionism), κάτι το οποίο θα δημιουργήσει σημαντικές προστριβές, καθώς και απώλεια της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο μερών.
Για τη Βρετανία οι κόκκινες γραμμές καθορίζονται πάνω σε σημαντικά θέματα, όπως είναι ο τομέας της Αλιείας, ένας τομέας ο οποίος στο παρελθόν έχει δημιουργήσει σημαντικές προστριβές μεταξύ της Βρετανίας και άλλων κρατών, καθώς και κρατών εκτός της Ένωσης όπως είναι η Νορβηγία, κάτι το οποίο χρονολογείται από δικαστική διαμάχη από το 1951. Για έναν τομέα τόσο σημαντικό για τη Βρετανία θα πρέπει να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι γιατί δεν μπορεί η χώρα να δέχεται περιορισμούς από την Ένωση, αφού θεωρείται ως «απώλεια της κυριαρχίας της». Παρόμοια προβλήματα υπάρχουν μεταξύ της Νορβηγίας και της Ρωσίας, αλλά και μεταξύ άλλων χωρών εντός της Ένωσης, όπως η Σλοβενία με την Ιταλία.
Τα προβλήματα είναι πολλαπλά και οδηγούν αναπόφευκτα στη μετωπική σύγκρουση. Τρεις μόνο μήνες πριν από το τέλος του χρόνου, το “No Deal Brexit” φαντάζει πιο ορατό από ποτέ. Στις 6 Σεπτεμβρίου ο Βρετανός Πρωθυπουργός έχει προειδοποιήσει ότι αν μέχρι τις 15 Οκτωβρίου δεν υπάρξει συμφωνία, τότε η χώρα θα προχωρήσει στο δρόμο που χάραξε, με το θέμα της Αλιείας να είναι και πάλι το πρώτο του μέλημα. Αυτό δεν πρέπει να μας ξενίζει, η κάθε χώρα θέτει τις δικές της προτεραιότητες και προχωρεί βάσει αυτών. Σαν Κυπριακή Δημοκρατία σίγουρα η θέση μας είναι με την Ένωση, αλλά παράλληλα δεν πρέπει να ξεχνάμε τις σχέσεις μας με τη Βρετανία, όπως έχουμε πράξει στο θέμα των διδάκτρων στα Βρετανικά Πανεπιστήμια.
*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
