Ευρώπη και Πράσινες Πόλεις

Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

Ένα από τα πιο σημαντικά θέματα τα οποία απασχολούν πλέον την Ευρώπη σαν το μεγαλύτερο οργανωμένο πολιτικο-οικονομικό σύστημα στον πλανήτη, αλλά και τα περισσότερα από τα 28 κράτη-μέλη της Ένωσης, είναι αυτό της Πράσινης Ανάπτυξης. Ανάπτυξη η οποία βασίζεται πάνω σε δύο βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος αφορά τις πολιτικές των κρατών που θα πρέπει να συνάδουν με τις πολιτικές της Ένωσης και ο δεύτερος αφορά τις επενδύσεις στις οποίες προχωρεί ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος φυσικά και αποσκοπεί σε επαρκή και όσο το δυνατό γρηγορότερη απόσβεση της επένδυσης. Αυτό είναι ορθό και θεμιτό εφόσον λαμβάνει χώρα μέσα στους κανονισμούς που θέτουν τα κράτη. Ως εκ τούτου, η συνεργασία τους πρέπει να θεωρείται ως πρωταρχικής σημασίας.

Τα τελευταία χρόνια αρκετές χώρες ολοένα και προσεγγίζουν το θέμα της απεξάρτησης από τις συμβατικές πηγές ενέργειας, κυρίως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, και οδηγούνται με ταχείς ρυθμούς προς Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίες όχι μόνο έχουν σημαντικά οφέλη ως προς την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά έχουν σημαντικά οικονομικά οφέλη τα οποία είναι μακροχρόνιας προοπτικής. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Σουηδία, και ειδικότερα η πρωτεύουσα της χώρας, Στοκχόλμη, αποτελούν το πλέον φωτεινό παράδειγμα, και παρά τις καιρικές συνθήκες οι οποίες δεν ευνοούν τις ΑΠΕ, η πόλη αναμένεται ότι μέχρι το 2030 θα έχει απεξαρτηθεί πλήρως από τις συμβατικές πηγές ενέργειας. Αυτό αναμένεται να δώσει ώθηση όχι μόνο στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, αλλά κυρίως σε ολόκληρη τη Σκανδιναβία, η οποία φημίζεται για την οργάνωση και την αφοσίωσή της στους στρατηγικούς της στόχους.

Η πιο πρόσφατη πόλη η οποία στρατηγικά έχει μπει στο δρόμο της πράσινης ανάπτυξης μέσω συγκεκριμένου προγράμματος είναι το Σπλιτ στην Κροατία, αφού η πόλη έχει συνάψει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ) για επένδυση ύψους τουλάχιστον 20 εκ. ευρώ, κάτι το οποίο αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη όπως π.χ. η δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας, κυρίως για τους νέους οι οποίοι έχουν εξειδικευτεί στον συγκεκριμένο τομέα. Μέσα από τη διαδικασία, η Κροατία και κυρίως το Σπλιτ θα επωφεληθεί από το πρωτοποριακό πρόγραμμα της ΕΤΑΑ, το  Green City Action Plan (GCAP), το οποίο παρέχει εξατομικευμένα προγράμματα και τεχνογνωσία για τις ανάγκες της κάθε πόλης, η οποία εισέρχεται στο Πρόγραμμα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα υποβοηθά τον εντοπισμό, την ιεράρχηση και τη σύνδεση των περιβαλλοντικών προκλήσεων που εντοπίζονται στην κάθε πόλη με βιώσιμες επενδύσεις σε υποδομές, καθώς και σε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής τα οποία θα οδηγούν σε συγκεκριμένα προγράμματα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ξεκίνησε το 2016 με 250 εκ. ευρώ χρηματοδότησης και αναμενόταν να διαρκέσει πέντε χρόνια, αλλά αποδείχθηκε τόσο δημοφιλές που αναπληρώθηκε μέσα σε μόλις δύο χρόνια.

Το Σπλιτ, μια πόλη με λιγότερο από 80km2 αλλά και πληθυσμό περίπου 200.000, έχει καταφέρει να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που υπάρχουν σε μια σειρά από προγράμματα τα οποία μπορούν να φέρουν στην πόλη άμεσες εξωτερικές επενδύσεις και να καταστεί βιώσιμη όσον αφορά την ενέργεια, κάτι το οποίο θα υποβοηθήσει ουσιαστικά ολόκληρη την κοινωνία και την οικονομία. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι θέτει τις βάσεις για αειφόρο ανάπτυξη, κάτι που θα είναι επωφελές για το περιβάλλον, τον κόσμο της πόλης, αλλά και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Για την Κύπρο τα πράγματα δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι πολύ διαφορετικά αφού οι ανάγκες για Πράσινη Οικονομία είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Είναι με μεγάλη ανησυχία που βλέπουμε την ανικανότητα και κυρίως την ανευθυνότητα των ατόμων στα κέντρα αποφάσεων του κράτους μας να μην μπορούν να αντιληφθούν τα εντελώς αυτονόητα. Η Οικονομία δεν μπορεί να περιμένει, η Πράσινη Ανάπτυξη είναι το μέλλον. Ακόμα και αυτό το Φυσικό Αέριο για το οποίο γίνεται τόσο πολύς θόρυβος, ίσως να είναι εντελώς ξεπερασμένο εάν και εφόσον καταφέρουμε να το έχουμε στη διάθεσή μας.

*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Εκπαίδευσης