Ευρώπη – Πανδημία και Τουρισμός

 

 

Του Δρος Αμβρόσιου Προδρόμου*

 

Η συνεχιζόμενη επίδραση της πανδημίας έχει αναπόφευκτα επιδράσει σε όλους τους τομείς της παγκόσμιας και ως εκ τούτου της ευρωπαϊκής οικονομίας. Προφανώς, οι περισσότεροι τομείς έχουν επηρεασθεί αρνητικά χωρίς να γνωρίζει κανείς με ακρίβεια πού θα σταματήσει όλη αυτή η κατάσταση, η οποία, πέρα από τις ήδη αρνητικές επιδράσεις, δημιουργεί αρνητικές προοπτικές για το μέλλον, κυρίως στον ψυχολογικό τομέα. Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), στο οποίο αναφερθήκαμε την προηγούμενη εβδομάδα, αποτελεί όντως ένα σημαντικό εργαλείο το οποίο δίδει προοπτική στις οικονομίες, αλλά για χώρες όπως είναι η Κύπρος αποτελεί ένα είδος μνημονίου για να μπορέσει η χώρα να αντλήσει τους απαραίτητους πόρους που μπορούν να ανέλθουν στο 1,2 δις ευρώ.

Η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, η οποία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες, ήταν η πρώτη η οποία έχει πληγεί από την πανδημία, με τις επιπτώσεις να γίνονται ορατές από τις πρώτες στιγμές. Η καθήλωση των αεροπλάνων, τα διατάγματα για το κλείσιμο των ξενοδοχείων και των άλλων χώρων αναψυχής αποτέλεσε το έναυσμα για την τεράστια μείωση της τουριστικής ροής. Είναι προφανές ότι η τουριστική βιομηχανία, η οποία είναι συνδεδεμένη με μια σειρά από άλλους παρεμφερείς κλάδους, αποτέλεσε το εύκολο θύμα για τις κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο, αφού μέσα από μία πρωτοφανή αναρχία στον τρόπο λήψης των αποφάσεων δεν μπόρεσαν σε καμιά περίπτωση να αντιληφθούν ούτε τη βραχυπρόθεσμη ούτε κυρίως τη μακροπρόθεσμη επίδραση. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά, με χώρες όπως η Κύπρος, η οποία σε ένα τεράστιο βαθμό εξαρτάται από τη συγκεκριμένη βιομηχανία, να μην μπορούν να σταθούν στα πόδια τους.

Όσον αφορά τις θέσεις εργασίας στην τουριστική βιομηχανία, μόνο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν χαθεί τουλάχιστον 3,6 εκατ., αριθμός πραγματικά τεράστιος, στον οποίο θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή τόσο από την ίδια την Ένωση όσο και από τα κράτη-μέλη. Ο αριθμός αυτός ενδέχεται να είναι μεγαλύτερος, αφού πολλές θέσεις εργασίας σε αρκετές χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν αδήλωτες. Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτό αποτελεί κοινό μυστικό και τα άτομα αυτά αποτελούν τα πλέον μεγάλα θύματα, αφού ως αδήλωτοι όχι απλά ήταν οι πρώτοι που έχασαν τις εργασίες τους, αλλά παράλληλα δεν είχαν πρόσβαση σε κάποια επιδόματα ανεργίας. Συνολικά, οι άμεσες και έμμεσες με τον τουρισμό θέσεις εργασίας που έχουν χαθεί στην Ευρώπη φτάνουν στα 13 εκ., στην Ασία έχουν χαθεί 63,4 εκ., στη Βόρειο Αμερική 8,2 εκ., στην Αφρική 7,6 εκ., στη Λατινική Αμερική 4,7 εκ., στη Μέση Ανατολή 2,6 εκ. και στην Καραϊβική 1,2 εκ. Συνολικά έχουν χαθεί πέραν των 100 εκ. θέσεων εργασίας. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι άτομα τα οποία είναι εξειδικευμένα στον τομέα πιθανόν να μην επανέλθουν, αφού δεν βλέπουν κάποια σημαντική προοπτική. Αυτό θα ήταν ό,τι χειρότερο, αφού η συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία, ειδικά σε θέσεις που αφορούν την «πρώτη γραμμή», δεν μπορεί να αναπληρωθεί.

Πέρα από τις θέσεις εργασίας, τα άμεσα έσοδα από την τουριστική βιομηχανία εντός της Ένωσης έχουν μειωθεί κατά 64% το 2020 σε σχέση με το 2019. Αυτό το ποσοστό δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να αντέξει κάποια βιομηχανία και σίγουρα δεν μπορεί να συγκριθεί με την παγκόσμια τραπεζική και χρηματοοικονομική κρίση του 2010. Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί ότι η μικρότερη μείωση έχει παρατηρηθεί σε προορισμούς και ξενοδοχεία τα οποία θεωρούνται πολυτελείας. Αυτό δείχνει ότι τα άτομα με υψηλό εισόδημα δεν έχουν επηρεασθεί σε μεγάλο βαθμό και αυτό είναι κάτι το οποίο ως κράτος θα πρέπει να λάβουμε υπόψη στο σχεδιασμό της επόμενης μέρας από το Υφυπουργείο Τουρισμού.

Τα σενάρια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού όσον αφορά το μέλλον της τουριστικής βιομηχανίας είναι πολλά. Το θετικό σενάριο για επαναφορά στα δεδομένα του 2019, που για την παγκόσμια τουριστική βιομηχανία αποτελεί σημείο αναφοράς, είναι το 2024, με το 2027 να αποτελεί το ακραίο σενάριο και το 2026 το μέσο σενάριο. Όλα αυτά αφορούν εκτιμήσεις οι οποίες αναπτύχθηκαν προς το τέλος του 2020 και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το τι θα προκύψει. Τα σενάρια θα πρέπει να κτυπήσουν καμπανάκι τόσο για την Ένωση όσο και για την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι δεδομένο ότι η τουριστική βιομηχανία θα είναι εντελώς διαφορετική μετά την πανδημία και ως εκ τούτου θα πρέπει να βρούμε τους δρόμους για να προσαρμοσθούμε στα νέα δεδομένα. Το μέλλον είναι εδώ και θα πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Το Σχέδιο Ανάκαμψης αποτελεί όντως σημείο αναφοράς, αλλά η τουριστική μας βιομηχανία δεν μπορεί να εναποθέσει όλες τις ελπίδες σε αυτό. Όλοι γνωρίζουμε ότι θα πρέπει να προσαρμοσθούμε για να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί.

 

*Ακαδημαϊκός – Σύμβουλος Εκπαίδευσης και Επιχειρήσεων

[email protected]

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy