Φάκελος: Τριμερείς συνεργασίες

Τριμερείς συνεργασίες: Ρεαλισμός και αυταπάτες

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης σε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ κ. Βενιαμίν Νετανιάχου. Ιερουσαλήμ 20 Μαρτίου 2019

Η πρόσφατη Τριμερής Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ παρουσιάστηκε από κυβερνητικούς αξιωματούχους, αναλυτές και δημοσιογράφους -είτε από άγνοια είτε σκοπίμως, ως σημαντική «γεωπολιτική αναβάθμιση» που στέλνει «ισχυρά μηνύματα προς την Τουρκία». Κάποιοι μάλιστα μιλούσαν για «τετραμερή» Σύνοδο, εκμεταλλευόμενοι την παρουσία του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, στην Ιερουσαλήμ.

Αντί όμως να βολευόμαστε με αυταπάτες είναι σημαντικό να δούμε την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα.

(α) Τα περί ad hoc τετραμερούς δεν ευσταθούν. Ως τριμερής ανακοινώθηκε από όλα τα μέρη -περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, ως τριμερής διεξήχθη και ως τριμερής ολοκληρώθηκε.

Η αλήθεια για την παρουσία του Μάικ Πομπέο πρέπει να αναζητηθεί στις κρίσιμες εκλογές στο Ισραήλ στις 9 Απριλίου. Ο Βενιαμίν Νετανιάχου αντιμετωπίζει ένα πολύ βαρύ κλίμα κατηγοριών για ακραία φαινόμενα διαφθοράς και διαπλοκής. Και έχει ανάγκη τη στήριξη των ΗΠΑ. Όπερ και εγένετο Μάικ Πομπέο… Με αντάλλαγμα βέβαια τη στήριξη του εβραϊκού λόμπι στον Ντόναλντ Τραμπ, ενόψει της κρίσιμης έκθεσης για τον τρόπο εκλογής του που δημοσιοποιήθηκε πριν λίγες μέρες.

Ας μην ξεχνούμε ότι στην προηγούμενη Τριμερή Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, που έγινε στις 20 Δεκεμβρίου 2018 στο Ισραήλ, «προσυμφωνήθηκε» ότι η επόμενη συνάντηση θα γινόταν τον Φεβρουάριο του 2019 στην Κρήτη. Η εσπευσμένη μεταφορά της συνάντησης στην Ιερουσαλήμ δεν ήταν τυχαία. Έγινε για να εξυπηρετηθούν οι προεκλογικές ανάγκες του κ. Νετανιάχου.

(β) Η ερμηνεία που έγινε προσπάθεια να δοθεί ότι το κοινό ανακοινωθέν μιλά για «κοινή άμυνα ενάντια σε εξωτερικές απειλές» και στέλνει ισχυρό μήνυμα στην Τουρκία, δεν ευσταθεί.

Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται ότι «οι ηγέτες συμφώνησαν να αυξήσουν την περιφερειακή συνεργασία· να στηρίξουν την ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια· και να αμυνθούν (δεν αναφέρεται πουθενά “από κοινού”) ενάντια σε εξωτερικές εχθρικές επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο και ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Η φρασεολογία του ανακοινωθέντος θυμίζει το δελτίο Τύπου που εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ στις 18 Μαρτίου 2019, σχετικά με την επίσκεψη του Υπουργού Μάικ Πομπέο στη Μέση Ανατολή. Το δελτίο Τύπου έκανε 21 αναφορές σε Λίβανο, 11 σε Ισραήλ, 11 σε Κουβέιτ, δύο σε Ελλάδα και δύο σε Κύπρο, ενώ η τελευταία του ενότητα είχε τον τίτλο: «Αντιμετωπίζοντας τις εχθρικές επιρροές του Ιράν».

Οι δηλώσεις του ίδιου του Πομπέο άλλωστε φωτογράφιζαν το Ιράν, τη Ρωσία και την Κίνα ως τις «εξωτερικές εχθρικές επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο».

Εκείνο που μπορεί να σημειωθεί και αφορά συγκεκριμένα την Τουρκία είναι η εξαγωγή αιγυπτιακού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Τουρκία και οι εμπορικές εξαγωγές της Τουρκίας προς το Ισραήλ που τον προηγούμενο χρόνο έφτασαν τα 223 εκατ. δολάρια.

Η ανάπτυξη στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό της διμερούς και τριμερούς συνεργασίας με τα κράτη και τους λαούς της περιοχής μας, αξιοποιώντας και την ιδιότητά μας ως κράτος-μέλος της ΕΕ, με στρατηγικό στόχο τη μετατροπή της Κύπρου σε γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας στη Ν.Α. Μεσόγειο, είναι σημαντική. Αυτό που έχει όμως σημασία, όταν σβήνουν τα φωτογραφικά φλας στις τριμερείς ή διευρυμένες συναντήσεις, είναι τα πρακτικά αποτελέσματα. Και εκ του αποτελέσματος δεν φαίνεται να έχει προκύψει ακόμα κάτι καινούργιο είτε στο ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας, είτε στο κυπριακό πρόβλημα.

Είναι φανερό λοιπόν ότι και αυτή η τριμερής συνάντηση αξιοποιήθηκε περισσότερο για επικοινωνιακούς παρά για στρατηγικούς σκοπούς.

Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι η σοβαρότητα και η υπευθυνότητα στην αξιοποίηση και διαχείριση αυτής της ανακάλυψης. Από τον εντοπισμό του κοιτάσματος μέχρι την εμπορική αξιοποίησή του υπάρχει πολύς και δύσκολος δρόμος. Δυστυχώς η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν έχει μέχρι σήμερα επιδείξει την απαραίτητη σοβαρότητα και υπευθυνότητα στη διαχείριση των θεμάτων του φυσικού αερίου.

Το επικίνδυνο είναι ότι η κυβέρνηση αφήνει να νοηθεί ότι η Κύπρος θα αναβαθμιστεί στρατιωτικά και θα οχυρωθεί στρατιωτικά η κυπριακή ΑΟΖ από τρίτες χώρες. Αυτά είναι ανεδαφικά και εκτός πραγματικότητας.

Ο ασφαλέστερος τρόπος διασφάλισης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η συνεπής και συνεχής προσπάθεια για λύση του Κυπριακού. Αντί οι κυβερνώντες να αναζητούν «μαγικό κουμπί» για να αντιμετωπίσουν τις απαράδεκτες ενέργειες και προκλήσεις της Τουρκίας, θα ήταν καλύτερα αν επικεντρώνονταν στις προσπάθειες επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων για εξεύρεση λύσης στο Κυπριακό, με τρόπο που να πείθει και τη διεθνή κοινότητα για τις προθέσεις μας.

Ο φυσικός πλούτος στην κυπριακή ΑΟΖ μπορεί και πρέπει να αξιοποιηθεί ως καταλύτης προς αυτή την κατεύθυνση και ως εργαλείο για την ειρήνη, τη συνεργασία και την ευημερία του λαού μας, καθώς και για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας ευρύτερα.

 

Ενεργειακή ατζέντα: Ευκαιρίες και προκλήσεις

Για τη σημασία, την ουσία και το περιεχόμενο των τριμερών συνεργασιών της Κυπριακής Δημοκρατίας, μιλούν στην «Κυριακάτικη Χαραυγή», ο Επίκουρος Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας δρ Μιχάλης Κοντός, ο δρ Τουρκικών Σπουδών Νίκος Μούδουρος, ο διεθνής εμπειρογνώμονας για Υδρογονάνθρακες Χαράλαμπος Έλληνας και ο νομικός-διεθνολόγος Τουμάζος Τσιελεπής.

Η προώθηση της ενεργειακής της ατζέντας εντός της ΑΟΖ της έχει φέρει την Κυπριακή Δημοκρατία ενώπιον σπουδαίων ευκαιριών, εκτιμά ο δρ Κοντός. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Άγκυρας, το πεδίο των ανταγωνισμών έχει επεκταθεί από τα βόρεια εδάφη της Συρίας μέχρι και την Ανατολική Μεσόγειο. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, η Τουρκία καλείται να αντιμετωπίσει τις εξελίξεις στη Συρία και στην Κύπρο, ως στοιχεία ενός ενιαίου γεωπολιτικού πεδίου της Ανατολικής Μεσογείου, επισημαίνει ο Νίκος Μούδουρος. Ο Τουμάζος Τσιελεπής σημειώνει πως αναντίλεκτα οι διεκδικήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ μας είναι απαράδεκτες και συγκρούονται με το Δίκαιο της Θάλασσας. Ενόσω, όμως, το Κυπριακό θα παραμένει άλυτο, αυτές οι διεκδικήσεις θα συνεχίζονται ενώ το ίδιο θα ισχύει και για τις διεκδικήσεις του ψευδοκράτους και ο Χαράλαμπος Έλληνας τονίζει την επείγουσα ανάγκη δημιουργίας εργοστασίου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Κύπρο.

 


Η σημασία των τριμερών συνεργασιών για την Κυπριακή Δημοκρατία


Προοπτικές και περιορισμοί

 

Του Δρος Μιχάλη Κοντού,

Επίκουρου Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας

Σε κάθε περίπτωση, η ΚΔ ως ο πιο αδύναμος (ατομικά) παίκτης σε αυτή την εξίσωση παραμένει εξαρτημένη από τη σύγκλιση συμφερόντων με τρίτους παράγοντες, γεγονός που αποτελεί τη βασική αδυναμία της στρατηγικής της

Η προώθηση της ενεργειακής της ατζέντας εντός της ΑΟΖ της έχει φέρει την Κυπριακή Δημοκρατία ενώπιον σπουδαίων ευκαιριών, αλλά και κρίσιμων διλημμάτων τα οποία σχετίζονται, κυρίως, με την έντονη αντίθεση της Τουρκίας στις προσπάθειες αυτές. Το γεγονός αυτό εγείρει το ερώτημα κατά πόσον είναι εφικτή η εξυπηρέτηση των κυπριακών συμφερόντων δεδομένης της τουρκικής στρατιωτικής υπεροπλίας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Κυπριακή Δημοκρατία, από κοινού με την Ελλάδα, επιδιώκει να κεφαλαιοποιήσει τη σύγκλιση συμφερόντων που παρατηρείται με το Ισραήλ αφενός και την Αίγυπτο αφετέρου. Ο σχεδιασμός αυτός εκμεταλλεύεται σε μεγάλο βαθμό και τη ρήξη που η πολιτική του κ. Ερντογάν έχει επιφέρει με το Ισραήλ και την Αίγυπτο αντιστοίχως. Τα παράλληλα τριμερή σχήματα προκάλεσαν διεθνές ενδιαφέρον και φαίνεται να υπολογίζονται τόσο από μεγάλα κράτη όσο και από μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες ως μια υπό διαμόρφωση προοπτική συνεργασίας με στόχο την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.

Έχοντας γνώση του αρνητικού γι’ αυτήν καταμερισμού ισχύος και της στρατηγικής εξαναγκαστικής διπλωματίας που η Τουρκία υιοθετεί με στόχο την ανατροπή της κυπριακής ενεργειακής ατζέντας, η ΚΔ αναγνωρίζει ότι δεν είναι σε θέση να αντισταθμίσει με δικά της μέσα την τουρκική υπεροπλία. Εκμεταλλεύεται λοιπόν το βασικό της συγκριτικό πλεονέκτημα: τη διεθνή νομιμότητα, η οποία της επιτρέπει να συνάπτει συμφωνίες αμοιβαίου οφέλους με τρίτα μέρη, τόσο κράτη όσο και μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες. Το γεγονός αυτό θα μπορούσαμε, από στρατηγικής άποψης, να το παρομοιάσουμε με μια προσπάθεια «εισαγωγής» από έξω της ισχύος που η Κύπρος δεν διαθέτει. Μέσα στα πλαίσια λοιπόν της προσπάθειάς της να συσσωρεύσει εξωτερικούς συντελεστές ισχύος και -παράλληλα- να διασφαλίσει ότι η κρίση δεν θα μεταφερθεί από το διπλωματικό στο στρατιωτικό επίπεδο (όπου θα μειονεκτούσε), η ΚΔ κατόρθωσε να προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών, οι οποίες επενδύουν στην κυπριακή ΑΟΖ. Επιπλέον, πέτυχε έναν υψηλό δείκτη συνεννόησης με κράτη της περιοχής τα οποία ενδιαφέρονται για συνέργειες με στόχο την επίτευξη κοινών συμφερόντων. Η διακηρυγμένη σύγκλιση συμφερόντων μεταξύ Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ και Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου δημιουργεί πολύ συγκεκριμένα δεδομένα στην περιοχή μας, τα οποία προσελκύουν το ενδιαφέρον και την ενεργό εμπλοκή εξω-περιφερειακών παικτών, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία. Θα πρέπει εδώ να τονιστεί ότι το υπόβαθρο για τη διαμόρφωση αυτής της σύγκλισης ενισχύεται σημαντικά και ως αποτέλεσμα της απομάκρυνσης της Τουρκίας από τη Δύση.

Παρά την απουσία ενός βραχίονα συλλογικής άμυνας (η σχετική αναφορά στην πρόσφατη διακήρυξη της Ιερουσαλήμ δεν παραπέμπει σε κάτι τέτοιο), οι συγκλίσεις αυτές αποτελούν τροχοπέδη στην τουρκική απειλή. Και αυτό διότι τυχόν κλιμάκωση της έντασης στην κυπριακή ΑΟΖ (την οποία η Τουρκία συντηρεί ως μέσον δήλωσης παρουσίας και αμφισβήτησης της κυριαρχίας της ΚΔ), είτε στρατιωτικά είτε μέσω μιας παράνομης τουρκικής γεώτρησης σε αδειοδοτημένο κυπριακό θαλασσοτεμάχιο, θα έφερνε την Άγκυρα σε κάθετη ρήξη με συμφέροντα τρίτων, πολύ ισχυρότερων της Κύπρου παικτών. Ως εκ τούτου, στο παρόν στάδιο η Άγκυρα επιλέγει μια τακτική κλιμακωτής ανταπόδοσης με ενέργειες περιορισμένης έντασης.

Είναι λοιπόν γεγονός ότι η ΚΔ έχει πετύχει τη διαμόρφωση ενός οιονεί πλέγματος ασφαλείας μέσω «εισαγωγής» εξωτερικών συντελεστών ισχύος, το οποίο της επιτρέπει, σε αυτό το στάδιο, να προχωρεί σχεδόν απρόσκοπτα με την ενεργειακή της ατζέντα, παρά τις ισχυρές τουρκικές ενστάσεις. Όσο το πλέγμα αυτό υφίσταται, βαθαίνει και πυκνώνει, τόσο το κόστος της συνέχισης (και κυρίως της ενίσχυσης) του τουρκικού αναθεωρητισμού εντός της κυπριακής ΑΟΖ μεγαλώνει. Σε κάθε περίπτωση όμως, η ΚΔ ως ο πιο αδύναμος (ατομικά) παίκτης σε αυτή την εξίσωση παραμένει εξαρτημένη από τη σύγκλιση συμφερόντων με τρίτους παράγοντες, γεγονός που αποτελεί τη βασική αδυναμία της στρατηγικής της. Με άλλα λόγια, σε περίπτωση που αυτή η σύγκλιση αποδυναμωθεί και τα περιφερειακά συνεργασιακά σχήματα υποχωρήσουν, τότε η στοχοθεσία της ΚΔ θα τεθεί σε κίνδυνο. Συνεπώς, θα πρέπει όσο υφίσταται αυτό το ευεργετικό παράθυρο ευκαιρίας να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες εμβάθυνσης των συνεργασιακών σχημάτων, αλλά και να αναπτύξει η ΚΔ τα δικά της μέσα αποτροπής ενδεχόμενης τουρκικής απειλής.

 


Η Κυπριακή Δημοκρατία ως «στοιχείο εχθρικής περικύκλωσης»  της Τουρκίας


 

Του Νίκου Μούδουρου – Δρος Τουρκικών Σπουδών

 

Το «πολιτικό κενό» που συγκροτεί η απουσία προσπάθειας συνολικής επίλυσης του Κυπριακού δεν αντιμετωπίζεται ακριβώς ως «κενό» από την τουρκική κυβέρνηση. Αντίθετα αντιμετωπίζεται ως «ευκαιρία» για δημιουργία νέων ισορροπιών προς όφελος του τουρκικού κράτους

Ένα από τα στοιχεία που επηρεάζουν την πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό ήταν διαχρονικά η «επανεφεύρεση» της Ανατολικής Μεσογείου. Η ιδεολογική κατασκευή της Ανατολικής Μεσογείου είναι σημαντική γιατί μπορεί να αποκαλύψει τη διαδικασία δημιουργίας ζητημάτων ασφάλειας ή και την αξιοποίηση πραγματικών απειλών μέσα από τις οποίες ο γεωπολιτικός προσανατολισμός ενός κράτους αναδιαμορφώνεται. Υπό αυτή την έννοια η «κατασκευή» μιας περιοχής -στη συγκεκριμένη περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου- αποτελεί προσπάθεια της εξουσίας να αποκτήσει έλεγχο μέσα από τον οποίο θα «δημιουργήσει» πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά την περιοχή που επιθυμεί να επηρεάζει. Το ιδεολογικό υπόβαθρο και το πολιτικό πρόγραμμα μιας κυβέρνησης, καθώς και οι ευρύτερες τοπικές και διεθνείς συνθήκες έχουν τον δικό τους ρόλο στο πώς μια εξουσία αντιλαμβάνεται μια περιοχή. Όλα τα πιο πάνω συγκροτούν ένα συγκεκριμένο γεωπολιτικό δόγμα μέσα από το οποίο τελικά προκύπτουν και νομιμοποιούνται οι πολιτικές εθνικής ασφάλειας.

Για να πετύχει το στόχο μετατροπής ενός ζητήματος σε «θέμα εθνικής ασφαλείας» μια εξουσία ή μια συγκεκριμένη κυβέρνηση θα πρέπει να έχει ένα βαθμό ηγεμονίας και να υποστηρίζεται από μια μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία. Όμως την ίδια στιγμή η συγκεκριμένη εξουσία θα πρέπει να υποβοηθείται και από τη γεωπολιτική συγκυρία που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και τις πράξεις του «απέναντι». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το ζήτημα της ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με διάφορες εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στην περιοχή, έπαιξε δραστικό ρόλο στο πώς η Τουρκία «ανακαλύπτει ξανά» την εν λόγω θάλασσα. Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο και η συζήτηση που αναπτύσσεται γύρω από την πιθανότητα οι ποσότητες φυσικού αερίου να είναι τέτοιες που να αλλάζουν τις ισορροπίες, ήταν διαδικασίες που ανανέωσαν το ενδιαφέρον της Τουρκίας για την περιοχή. Επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις γεωπολιτικές αντιλήψεις για την Κύπρο και επανέφεραν στο προσκήνιο της Άγκυρας τη συζήτηση για τα «δικαιώματα της χώρας» και την προοπτική «εχθρικής της περικύκλωσης».

Ιδιαίτερα κατά την περίοδο μετά την απόπειρα πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016, η Άγκυρα εντατικοποίησε τις προσπάθειές της για τη συγκρότηση ενός νέου δόγματος εθνικής ασφάλειας. Παρ’ όλο που πτυχές αυτού του δόγματος χαρακτηρίζονται ακόμα από πολλά ερωτηματικά και αδιευκρίνιστα σημεία, εντούτοις δύο πτυχές του φαίνεται να ξεδιπλώνονται στο πρακτικό επίπεδο: Η πρώτη είναι η αντίληψη περί «προληπτικής επέμβασης». Δηλαδή η αντιμετώπιση των απειλών που θεωρεί ότι δέχεται η Τουρκία πριν αυτές εισέλθουν σε τουρκικές περιοχές. Στο σημείο αυτό ξεχωρίζει η εξαγωγή της σκληρής ισχύος της χώρας εκτός συνόρων με το παράδειγμα των βόρειων περιοχών της Συρίας να είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό. Η δεύτερη πτυχή είναι η ιδεολογική ενοποίηση ενός τεράστιου γεωγραφικού χώρου στην περιφέρεια της Τουρκίας, ο οποίος σήμερα αντιμετωπίζεται ως «χώρος απειλών».

Όπως αναφέρει ο απόστρατος ναύαρχος Cem Gürdeniz, «η Τουρκία σήμερα βρίσκεται ενώπιον μιας σχεδιασμένης πολιορκίας από την Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, τόσο περιεκτικής όσο ποτέ άλλοτε στην ιστορία του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Στην Ανατολική Μεσόγειο το μπλοκ του Ισραήλ, της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης, της Ελλάδας και της Αιγύπτου ενώνει την αντιτουρκική του συνεργασία υπό την καθοδήγηση και τη στρατηγική στήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ και την αναβαθμίζει από πολιτική και οικονομική σε στρατιωτική».

Το πιο πάνω απόσπασμα είναι χαρακτηριστικό ενός ευρύτερου κλίματος που προωθείται μέσα από τον τουρκικό φιλοκυβερνητικό Τύπο. Η πολιτική που ακολουθούν οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις στη Συρία, αλλά και οι συνεργασίες που αναπτύσσονται μεταξύ τους με κράτη της Ανατολικής Μεσογείου στο θέμα της ενέργειας, αποτελούν παραδείγματα που επιβεβαιώνουν τις προσπάθειες «εχθρικής περικύκλωσης» της Τουρκίας. Ως προέκταση του σκεπτικού της κυβέρνησης Ερντογάν, οι δρώντες της περιοχής είναι περίπου οι ίδιοι με διαφορετικές προτεραιότητες και συμφέροντα στη Συρία και στην Ανατολική Μεσόγειο, όμως με «εχθρικές διαθέσεις» έναντι της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν σχηματιστεί δύο μέτωπα: Από τη μια πλευρά είναι οι ΗΠΑ, η ΕΕ, το Ισραήλ, η Κυπριακή Δημοκρατία, η Ελλάδα και η Αίγυπτος. Από την άλλη πλευρά είναι η Τουρκία, η Ρωσία και το Ιράν. Σύμφωνα με το σκεπτικό της Άγκυρας, το πεδίο των ανταγωνισμών έχει επεκταθεί από τα βόρεια εδάφη της Συρίας μέχρι και την Ανατολική Μεσόγειο. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, η Τουρκία καλείται να αντιμετωπίσει τις εξελίξεις στη Συρία και στην Κύπρο, ως στοιχεία ενός ενιαίου γεωπολιτικού πεδίου της Ανατολικής Μεσογείου.

Μια παράλληλη διάσταση των πιο πάνω είναι η απουσία εξελίξεων στο Κυπριακό. Η αποτυχία που καταγράφηκε στην κορύφωση της προσπάθειας στο Κραν Μοντανά και το πάγωμα των συνομιλιών που ακολούθησε, λειτουργούν έμμεσα ως νομιμοποιητικά στοιχεία μιας πιο επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας στα ενεργειακά θέματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι το «πολιτικό κενό» που συγκροτεί η απουσία προσπάθειας συνολικής επίλυσης του Κυπριακού δεν αντιμετωπίζεται ακριβώς ως «κενό» από την τουρκική κυβέρνηση. Αντίθετα αντιμετωπίζεται ως «ευκαιρία» για δημιουργία νέων ισορροπιών προς όφελος του τουρκικού κράτους, ιδιαίτερα σε πεδία όπως ο ανταγωνισμός στη θάλασσα, στα οποία συνειδητοποιεί την υπεροχή του.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης συμμετέχει στις εργασίες της 6η Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου-Ελλάδας Ισραήλ με τη συμμετοχή των ΗΠΑ. Ιερουσαλήμ 20 Μαρτίου 2019

Το φυσικό αέριο ως κίνητρο για λύση του Κυπριακού


 

Του Τουμάζου Τσιελεπή, νομικού – διεθνολόγου

 

Εκτός του ότι πρέπει πλέον να αποκτήσουν συγκεκριμένο σκοπό και αντικείμενο, οι τριμερείς πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού και να αποφεύγουν τη δημιουργία της εντύπωσης ότι λειτουργούν στην πράξη ως αντίπαλο δέος

Η ανακάλυψη εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και η προοπτική εντοπισμού επιπρόσθετων κοιτασμάτων επιβάλλουν έναν επίκαιρο προβληματισμό για τους περαιτέρω χειρισμούς του ζητήματος. Είναι απολύτως σίγουρο ότι με άλυτο το Κυπριακό και με την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή κοινότητα να θεωρούν ότι λειτουργούμε με όρους αποκλεισμού και απομόνωσής τους, κανείς δεν μπορεί να μας εγγυηθεί ότι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε απρόσκοπτη αξιοποίηση ενός τόσο πολύτιμου αγαθού. Αντίθετα, θα δημιουργούνται συνεχείς εντάσεις με κίνδυνο κάποια στιγμή να μετεξελιχθούν σε κρίση.

Αντί, λοιπόν, να δηλώνουμε δημοσίως ότι η Τουρκία θέλει ρόλο, αλλά εμείς δεν θα της τον δώσουμε, θα ήταν σοφότερο να προβληματιστούμε κατά πόσον είναι εφικτό να της δώσουμε κάποιο ρόλο χωρίς σε καμία περίπτωση να της παραχωρούμε γην και ύδωρ. Αναντίλεκτα οι διεκδικήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ μας είναι απαράδεκτες και συγκρούονται με το Δίκαιο της Θάλασσας. Ενόσω, όμως, το Κυπριακό θα παραμένει άλυτο, αυτές οι διεκδικήσεις θα συνεχίζονται, ενώ το ίδιο θα ισχύει και για τις διεκδικήσεις του ψευδοκράτους. Οι τελευταίες μάλιστα δεν περιορίζονται στην κατεχόμενη ακτογραμμή, αλλά προκλητικά επεκτείνονται και στην ελεύθερη ακτογραμμή μέχρι τις παρυφές της επαρχίας Πάφου.

Δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι με τη λύση του Κυπριακού θα τερματιστούν οι τουρκικές επιβουλές στην ΑΟΖ μας. Τουλάχιστον, όμως, θα δημιουργηθούν καλύτερες προϋποθέσεις για αντιμετώπιση του ζητήματος, ενώ το υφιστάμενο ενεργειακό μας πρόγραμμα δεν επηρεάζεται σοβαρά από τις τουρκικές διεκδικήσεις. Επηρεάζεται βέβαια σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις διεκδικήσεις του ψευδοκράτους, αλλά αυτές θα τερματιστούν αμέσως με τη συνολική διευθέτηση του πολιτικού μας προβλήματος. Επιβάλλεται, συνεπώς, να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο ως κίνητρο για λύση του Κυπριακού.

Το πρώτο που πρέπει να γίνεται σε συστηματική βάση είναι η επαναβεβαίωση των συγκλίσεων που έμμεσα πλην σαφώς σχετίζονται με το εν λόγω ζήτημα. Λέμε έμμεσα διότι το φυσικό αέριο ποτέ δεν ήταν στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων. Αναπόφευκτα, όμως, συζητήθηκαν οι ομοσπονδιακές αρμοδιότητες και συμφωνήσαμε ότι όλες οι θαλάσσιες ζώνες, συμπεριλαμβανομένης της ΑΟΖ, θα συνιστούν ομοσπονδιακή αρμοδιότητα. Το ίδιο θα ισχύει για τους φυσικούς πόρους, στους οποίους εξ ορισμού περιλαμβάνεται και το φυσικό αέριο. Συζητήθηκε επίσης και το ζήτημα της κατανομής των ομοσπονδιακών εσόδων, συνεπώς και των εσόδων από τους υδρογονάνθρακες (το μερίδιο της τουρκοκυπριακής πολιτείας σε καμιά περίπτωση δεν θα υπερβαίνει το πληθυσμιακό της ποσοστό). Όλα αυτά σημαίνουν ότι με τη λύση του Κυπριακού ουσιαστικά επιλύεται και το θέμα με το φυσικό αέριο.

Να προσθέσουμε εδώ ότι το αρχικό νομοσχέδιο για Ταμείο Υδρογονανθράκων που προέβλεπε για μονομερείς εκταμιεύσεις, ακόμη και για την αποπληρωμή χρεών, έχει ευτυχώς τροποποιηθεί κατά τρόπο που να μη συγκρούεται με τις δημόσιες διακηρύξεις υπέρ ενός ταμείου που πραγματικά να αφορά τις μελλοντικές γενιές. Αν περνούσε το αρχικό νομοσχέδιο, θα αποδεικνυόταν ασυνέπεια με τις διακηρύξεις μας ότι και οι Τουρκοκύπριοι έχουν μερίδιο στον φυσικό πλούτο του νησιού και θα κινδυνεύαμε να φορτωθούν στο ομοσπονδιακό κράτος τα τεράστια χρέη του ψευδοκράτους προς την Τουρκία. Πρόκειται για ένα σοβαρό βήμα προς την ορθή κατεύθυνση και πρέπει να αξιοποιηθεί καταλλήλως. Ήταν τόσο σημαντικές εκείνες οι συγκλίσεις που ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τις μνημονεύει στις εκθέσεις του μετά το Κραν Μοντανά.

Το δεύτερο που πρέπει να γίνει είναι να σταλεί ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι αμέσως μετά τη λύση του Κυπριακού θα είμαστε έτοιμοι να αρχίσουμε συνομιλίες με στόχο την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Τουρκία. Ταυτόχρονα, να δηλώσουμε ετοιμότητα διερεύνησης της πιθανότητας περάσματος αγωγού φυσικού αερίου προς την Τουρκία είτε για δική της χρήση είτε για διοχέτευση προς την Ευρώπη, πάντα βέβαια με εμπορικούς όρους.

Πιστεύουμε ότι με τέτοιες κινήσεις, που σε καμία περίπτωση δεν απεμπολούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στην ΑΟΖ, παρέχουμε ένα ισχυρό κίνητρο τόσο προς την Τουρκία όσο και προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα να συνεργαστούν για αμοιβαία αποδεκτή λύση του Κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Μόνο έτσι θα μπορούμε να αισθανόμαστε σιγουριά ότι το φυσικό αέριο θα λειτουργήσει ως ευλογία και όχι ως κατάρα.

Αυτή η προσέγγιση πρέπει να καθοδηγεί και τις τριμερείς συναντήσεις. Εκτός του ότι πρέπει πλέον να αποκτήσουν συγκεκριμένο σκοπό και αντικείμενο, οι τριμερείς πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν την προοπτική επίλυσης του Κυπριακού και να αποφεύγουν τη δημιουργία της εντύπωσης ότι λειτουργούν στην πράξη ως αντίπαλο δέος.

 

 


Φυσικό αέριο: προοπτικές αξιοποίησης


 

Του Χαράλαμπου Έλληνα,

διεθνούς εμπειρογνώμονα για Υδρογονάνθρακες

Η πώληση του φυσικού αερίου Αφροδίτης στα εργοστάσια υγροποίησης της Αιγύπτου φαίνεται να είναι κοντά. Ωστόσο, με τις χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά και την αναδιάρθρωση της συμφωνίας αναλογικού καταμερισμού εσόδων προς όφελος της κοινοπραξίας Noble, αυτό όχι μόνο θα αφήσει την Κύπρο με οριακά καθαρά κέρδη, αλλά θα κλείσει επίσης την πόρτα για την άμεση ανάπτυξη ενός εργοστασίου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ)

Η πώληση του φυσικού αερίου Αφροδίτης στα εργοστάσια υγροποίησης της Αιγύπτου φαίνεται να είναι κοντά. Ωστόσο, με τις χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά και την αναδιάρθρωση της συμφωνίας αναλογικού καταμερισμού εσόδων προς όφελος της κοινοπραξίας Noble, αυτό όχι μόνο θα αφήσει την Κύπρο με οριακά καθαρά κέρδη, αλλά θα κλείσει επίσης την πόρτα για την άμεση ανάπτυξη ενός εργοστασίου Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στην Κύπρο.

Είναι επείγον να δοθεί προτεραιότητα στην κατασκευή του εργοστασίου ΥΦΑ με την εκμετάλλευση του ΦΑ από τα κοιτάσματα Γλαύκος, Αφροδίτη και Καλυψώ, ακόμα και ΦΑ από το Ισραήλ. Όσο περισσότερο το καθυστερούμε, τόσο πιο δύσκολο γίνεται λόγω των μεταβαλλόμενων παγκόσμιων αγορών και της αμείλικτης αύξησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), που εκτοπίζουν ορυκτά καύσιμα. Οι προτιμώμενες αγορές για το ΥΦΑ Κύπρου είναι στην Ασία, όπου οι τιμές είναι καλύτερες. Αλλά όμως αυξάνεται ο κίνδυνος να χάσουμε και αυτή την ευκαιρία, όπως την χάσαμε το 2013.

Με βάση τις εκτιμήσεις μου, οι ανακτήσιμες ποσότητες ΦΑ, με πιθανότητα 90%  -που συνήθως χρησιμοποιούνται για την επίτευξη επενδυτικών αποφάσεων- είναι Γλαύκος 4 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια (tcf), Καλυψώ 3 tcf και Αφροδίτη 3.1 tcf. Το σύνολο, κοντά στα 10 tcf, βρίσκεται στο χαμηλότερο περιθώριο, 10-15 tcf, που απαιτείται για την ανταγωνιστική κατασκευή εργοστασίου ΥΦΑ στο Βασιλικό. Αν χρειαστεί, η διαφορά μπορεί να προέλθει από το κοίτασμα Λεβιάθαν στο Ισραήλ, το οποίο εξακολουθεί να αναζητά αγορές. Αυτό φυσικά δεν είναι μια νέα ιδέα. Μας επαναφέρει στη χαμένη ευκαιρία της περιόδου 2012-2013, όταν η Delek ήταν πολύ πρόθυμη να αναπτύξει από κοινού το εργοστάσιο ΥΦΑ στο Βασιλικό.

Αυτό θα πρέπει να είναι ο απώτερος στόχος για την Κύπρο. Με μια σωστή διαχείριση θα μπορούσε να προσελκύσει το ενδιαφέρον της ExxonMobil. Ένα εργοστάσιο ΥΦΑ τέτοιου μεγέθους, το οποίο να αναπτυχθεί ως ενιαίο έργο από κοινού από τις ExxonMobil, Total και Eni, θα μείωνε το κόστος ανά μονάδα, αυξάνοντας έτσι την εμπορικότητα του έργου σε μια πολύ ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά ΥΦΑ.

Ένα εργοστάσιο ΥΦΑ στο Βασιλικό θα έφερνε όχι μόνο τα κέρδη από την πώληση ΥΦΑ, αλλά επίσης σημαντικά οφέλη για την Κύπρο όπως η απασχόληση, οι βιομηχανίες υποστήριξης και οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών, η ανάπτυξη πετροχημικής βιομηχανίας που να χρησιμοποιεί φτηνό ΦΑ ως πρώτη ύλη, χαμηλή τιμή ΦΑ στην ΑΗΚ, μειώνοντας τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και άλλα.

Η πώληση ΦΑ Αφροδίτης στην Αίγυπτο δεν θα προσφέρει κανένα από αυτά τα πρόσθετα οφέλη και λαμβάνοντας υπόψιν τις παγκόσμιες τιμές ΦΑ και τις ανακτήσιμες ποσότητες ΦΑ στο Αφροδίτη, τα κέρδη θα είναι οριακά στην καλύτερη περίπτωση -λιγότερο από 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως. Και αν οι ανακτήσιμες ποσότητες ΦΑ βρίσκονται στο κατώτερο άκρο των εκτιμήσεων, θα είναι δύσκολο να υπάρξουν σημαντικά κέρδη.

Χωρίς τη διαθεσιμότητα ΦΑ Αφροδίτης, το έργο ΥΦΑ θα τεθεί πίσω τουλάχιστον 3 χρόνια και ίσως περισσότερο.

Η άνοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια προχωρούν ραγδαία και όσο πλησιάζουμε το 2030 οι προκλήσεις στη χρήση ορυκτών καυσίμων πολλαπλασιάζονται. Στην Ευρώπη οι νέοι στόχοι για κλιματική αλλαγή είναι απαιτητικοί. Μέχρι το 2030, 32,5% της πρωτογενούς ενέργειας θα προέρχεται από ΑΠΕ και η μείωση των εκπομπών άνθρακα θα πρέπει να φτάσει το 40% σε σύγκριση με τα επίπεδα το 1990 και να εξουδετερωθούν μέχρι το 2050.

Αυτές οι αλλαγές θα έχουν δραματικές επιπτώσεις στη χρήση ορυκτών καυσίμων μετά το 2030 και θα οδηγήσουν σε πληθώρα πηγών ενέργειας, με το αποτέλεσμα οι τιμές να παραμείνουν χαμηλές.

Όσο καθυστερούμε την εκμετάλλευση του κυπριακού ΦΑ, τόσο διακινδυνεύουμε να χάσουμε ξανά την ευκαιρία, και αυτή τη φορά ίσως για πάντα. Χρειαζόμαστε έναν ολοκληρωμένο, μακροχρόνιο, ενεργειακό σχεδιασμό βασισμένο σε τερματικό στο Βασιλικό, αποφεύγοντας αντιδραστικές ενέργειες όπως η πώληση του ΦΑ Αφροδίτης στην Αίγυπτο.

Μετά την τριμερή και την υπογραφή συμφωνιών στην Ιερουσαλήμ, ο αγωγός ΦΑ East Med είναι ξανά στο παρασκήνιο. Όμως αυτές οι εξελίξεις δεν κάνουν το έργο εμπορικά βιώσιμο. Συνεχίζει να είναι ένα πολιτικό έργο με χαμηλές προοπτικές για υλοποίηση. Και οι λόγοι είναι ότι το έργο είναι τεχνικά προκλητικό και ακριβό. Για να γίνει εμπορικά βιώσιμο οι τιμές ΦΑ στην Ευρώπη πρέπει να ξεπεράσουν τα $8/mmbtu, κάτι που δεν αναμένεται. Τώρα είναι $4,60/mmbtu και μακροχρόνια αναμένεται να είναι γύρω στα $6,50/mmbtu. Προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στη δημιουργία τερματικού στο Βασιλικό.

 

 


Όταν σβήνουν οι προβολείς…


 

  • Στην ανακοίνωση των 1.026 λέξεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δύο μέρες πριν την Τριμερή Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ στα Ιεροσόλυμα, με τη συμμετοχή του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, η Κυπριακή Δημοκρατία αναφέρεται μόλις ΔΥΟ φορές
  • Παραμένει η εκκρεμότητα στην επίτευξη συμφωνίας συνεκμετάλλευσης του κοιτάσματος Αφροδίτη με το Ισραήλ

Η ανάπτυξη της διμερούς και τριμερούς συνεργασίας με κράτη της περιοχής μας είναι στρατηγικός στόχος. Αξιοποιώντας, ιδιαίτερα, την ιδιότητα του κράτους-μέλους της ΕΕ, η Κύπρος μπορεί να μετατρέψει το στόχο αυτό σε επιδίωξη για να καταστεί η χώρα μας γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ως εκ τούτου, τα πρακτικά αποτελέσματα των συνεργασιών αυτών είναι το ζητούμενο. Τι νέο προκύπτει μετά από κάθε συνεργασία ή σύνοδο; Αυτά πρέπει να αξιολογούνται. Στη συνέχεια επιχειρούμε ένα σύντομο ιστορικό, από την οριοθέτηση της κυπριακής ΑΟΖ έως τις τριμερείς συνεργασίες, με έμφαση στην τελευταία Κύπρος – Ελλάδα – Ισραήλ με τη συμμετοχή του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ. Και γιατί σε αυτή την τελευταία; Γιατί διαφημίστηκε και πολυδιαφημίστηκε πολύ, αλλά όταν τα φώτα και οι προβολείς έσβησαν, τι απέμεινε;

Οριοθέτηση ΑΟΖ

Αναγνωρίζοντας τη σημασία της αξιοποίησης της θέσης της Κύπρου στο ζωτικό γεωστρατηγικό πεδίο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και των πολλαπλασιαστικών οφελών που δημιουργεί η ανάπτυξη ισχυρών δεσμών με τις γείτονες χώρες, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει προβεί στη σύναψη Συμφωνιών οριοθέτησης του θαλάσσιου συνόρου της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, με βάση την αρχή της “Μέσης Γραμμής” και σύμφωνα με τις πρόνοιες της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS ’82), με την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου (2003), τη Δημοκρατία του Λιβάνου (2007) και του Κράτους του Ισραήλ (2010).

Στην ΑΟΖ η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί:

(α) κυριαρχικά δικαιώματα σε ό,τι αφορά την εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων, ζώντων (π.χ. αλιεία) ή μη ζώντων (π.χ. υδρογονάνθρακες), των υδάτων των υπερκείμενων του βυθού της θάλασσας, του βυθού της θάλασσας και του υπεδάφους της, και που σχετίζονται με άλλες δραστηριότητες για την οικονομική εκμετάλλευση και εξερεύνηση της ζώνης, όπως η παραγωγή ενέργειας από τα ύδατα, τα ρεύματα και τους ανέμους,

(β) δικαιοδοσία σε ό,τι αφορά:

  1. την εγκαθίδρυση και χρησιμοποίηση τεχνητών νήσων, εγκαταστάσεων και κατασκευών,
  2. τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα, και

iii. την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, και

(γ) άλλα δικαιώματα και καθήκοντα που προβλέπει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.

(Από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Εξωτερικών)

 

Η οριοθέτηση της Κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, λοιπόν, συμβάλλει στην υπεράσπιση και ενίσχυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην ενίσχυση της κυριαρχίας της, των συμφερόντων της και διασφαλίζει τα ζωτικά της συμφέροντα.

Έκτοτε, η Κύπρος συνάπτει διμερείς και τριμερείς συμφωνίες με γειτονικά της κράτη.

Στις 8 Νοεμβρίου 2014 υπεγράφη στο Κάιρο τριμερής συμφωνία, γνωστή ως «Διακήρυξη του Καΐρου», μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου και της Ελληνικής Δημοκρατίας, η οποία προβλέπει μεταξύ άλλων τη συνεργασία των τριών χωρών σε θέματα ενέργειας και πιο συγκεκριμένα στον τομέα των υδρογονανθράκων προς αμοιβαίο όφελος. Επιπρόσθετα, η συμφωνία περιλαμβάνει δέσμευση για την καταβολή των απαραίτητων προσπαθειών προς την κατεύθυνση της επίσπευσης των διαπραγματεύσεων για καθορισμό της κοινής μέσης γραμμής που θα οριοθετεί την ΑΟΖ Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου.

Στις 16 Ιανουαρίου 2018 πραγματοποιήθηκε η πρώτη τριμερής Σύνοδος Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ιορδανίας. Υπογράφηκαν τρεις συμφωνίες: 1. Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ιορδανίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

  1. Συμφωνία για προστασία πολιτιστικής κληρονομιάς μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ιορδανίας.
  2. Διακρατικές συμφωνίες αναγνώρισης ναυτικής ικανότητας μεταξύ Ελλάδας και Ιορδανίας και μεταξύ Κύπρου και Ιορδανίας (Ελλάδα και Κύπρος λόγω συμμετοχής τους σε ΕΕ δεν χρειάζεται να υπογράψουν τη συμφωνία αυτή μεταξύ τους).

Η δεύτερη Τριμερής Κύπρου – Ελλάδας – Ιορδανίας θα πραγματοποιηθεί στο Αμάν της Ιορδανίας στις 14 Απριλίου.

Στις 20 Μαρτίου 2019 πραγματοποιήθηκε στα Ιεροσόλυμα η έκτη Τριμερής Σύνοδος Κορυφής Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ. Ιδιαιτερότητά της η παρουσία σε αυτήν του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικλ Πομπέο. Ήταν η πιο πολυδιαφημισμένη σύνοδος, καλλιέργησε προσδοκίες και αναπτέρωσε ελπίδες για την Κύπρο και το Κυπριακό, που αποδείχτηκαν ωστόσο φρούδες. Γιατί το λέμε αυτό; Μα αρκεί να δει κανείς την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δύο μέρες πριν τη σύνοδο, για να καταλάβει του λόγου το αληθές. Σε μια ανακοίνωση των 1.026 λέξεων η Κυπριακή Δημοκρατία αναφέρεται μόλις ΔΥΟ φορές. «Θα παραστεί στις εργασίες της επαναλαμβανόμενης τριμερούς συνάντησης των τριών επικεφαλής των κρατών του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κυπριακής Δημοκρατίας», η πρώτη και: «Στο Ισραήλ, ο γραμματέας θα έχει επαφή με αξιωματούχους από την Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ για την προώθηση της συνεργασίας σε θέματα ενέργειας και ασφάλειας» η δεύτερη. Όλο το υπόλοιπο κείμενο αναφέρεται στην επιδίωξη των ΗΠΑ για αναζωογόνηση σχέσεων με βασικούς συμμάχους και συνεργάτες τους, Κουβέιτ, Λίβανο, Ισραήλ και στην αντιμετώπιση της «κακόβουλης επιρροής του Ιράν», αφού «το ιρανικό καθεστώς είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή»… «Στο Ισραήλ, ο γραμματέας θα τονίσει τη δέσμευση των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της ιρανικής επιθετικότητας, συμπεριλαμβανομένης της παράνομης σήραγγας από τη Χεζμπολάχ και την αδιάκριτη απόλυση εκατοντάδων πυραύλων στο Ισραήλ». Ούτε λέξη για την Κύπρο και το Κυπριακό. Κύριος στόχος των ΗΠΑ ήταν η έκφραση στήριξης στον Βενιαμίν Νετανιάχου, του οποίου η πολιτική επιβίωση δοκιμάζεται, μεσούσης της προεκλογικής εκστρατείας των βουλευτικών εκλογών.

 

 

ΠΛΑΙΣΙΟ

 

Ερωτήματα για την κυβερνητική πολιτική για το φυσικό αέριο

 

  • Γιατί η κυβέρνηση συνεχίζει τις διαδικασίες για ξεπούλημα του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο; Η δικαιολογία των ποσοτήτων δεν ευσταθεί, καθώς το Τερματικό θα αξιοποιεί τα αποθέματα της ευρύτερης περιοχής, όπως και στην περίπτωση του EastMed.
  • Η κυβέρνηση να εξηγήσει γιατί επιμένει στο ξεπούλημα του κοιτάσματος Αφροδίτη (οικόπεδο 12) με την αλλαγή των συμβολαίων, όπως ζήτησε η κοινοπραξία Noble-Delek-Shell. Το κοίτασμα Αφροδίτη που ανακαλύφθηκε το 2011 (πριν 8 χρόνια) βρίσκεται ακόμη στο βυθό.
  • Γιατί η κυβέρνηση Αναστασιάδη ακύρωσε την ολοκληρωμένη στρατηγική της κυβέρνησης Χριστόφια, καταστρέφοντας την ευκαιρία να καταστεί η Κύπρος ενεργειακός κόμβος;
  • Γιατί εξαφάνισαν τη μελέτη του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), η οποία όταν πρωτοπαρουσιάστηκε το 2013 τόνιζε πως η πιο σωστή, ευέλικτη και αποτελεσματική επιλογή για την Κύπρο είναι να προχωρήσει στη δημιουργία Τερματικού; Οι δικαιολογίες περί κόστους δεν έχουν υπόσταση, καθώς η δαπάνη που απαιτείται θα επενδυθεί από τις εταιρείες παραγωγούς και τις εταιρείες αγοραστές, όπως και στην περίπτωση του EastMed.
  • Η κυβέρνηση οφείλει επίσης να εξηγήσει τι κάνει εδώ και 8 χρόνια όσον αφορά τη διαχείριση του πρώτου εμπορικού κοιτάσματος που ανακαλύψαμε από το 2011.
  • Γιατί το κοίτασμα Αφροδίτη βρίσκεται ακόμη στο βυθό;
  • Η κυβέρνηση οφείλει να μας πει γιατί δεν έπεισε ακόμη το Ισραήλ να συνυπογράψει συμφωνία για συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου. Η εν λόγω συμφωνία αποτελεί διαδεδομένη διεθνή πρακτική και επιβάλλεται ώστε να προχωρήσει η εκμετάλλευση του κοιτάσματος Αφροδίτη. Θέμα ανοιχτό από το 2010.
  • Επίσης εκκρεμεί να μας εξηγήσει η κυβέρνηση τι γίνεται με το κοίτασμα Καλυψώ στο οικόπεδο 6, καθώς μετά τους πανηγυρισμούς της ανακάλυψης, εδώ και ένα χρόνο αναμένονται οι τελικές αναλύσεις και η επιβεβαιωτική γεώτρηση που θα καταδείξει τις πραγματικές ποσότητες φυσικού αερίου.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy