- Θεωρείται αµφίβολο αν η COP26 θα καταφέρει να στεφθεί τελικά µε επιτυχία
- Οι τρέχουσες δεσµεύσεις των κρατών για το κλίµα, αποτελούν «εισιτήριο προς την καταστροφή», έκρινε ο Αντόνιο Γκουτέρες
Ο Βρετανός φυσιοδίφης και σχολιαστής περιβαλλοντικών ντοκιµαντέρ, όπως το «Our Planet», Ρίτσαρντ Ατένµπορο, προειδοποίησε την Τρίτη τους παγκόσµιους ηγέτες ότι αν, η σύνοδος του ΟΗΕ για το Κλίµα (COP26) που ξεκινά στη Γλασκόβη σήµερα (31 Οκτωβρίου), δεν καταλήξει σε συγκεκριµένες προτάσεις θα είναι πολύ αργά για να αντιµετωπιστεί η κλιµατική αλλαγή.
Ο 95χρονος Ατένµπορο δήλωσε στο BBC ότι θα ήταν «πραγµατικά καταστροφικό» αν τα πιο πλούσια κράτη αποτύχουν να στηρίξουν τα πιο φτωχά. ∆ιευκρίνισε, µάλιστα, ότι οι µεγάλες χώρες έχουν καθήκον να βοηθήσουν τις πιο φτωχές επειδή η βιοµηχανοποίηση είναι ένας από τους βασικούς καταλύτες της κλιµατικής αλλαγής. «Κάθε ηµέρα που περνά στη διάρκεια της οποίας δεν κάνουµε κάτι, είναι µία χαµένη ηµέρα», τόνισε, προειδοποιώντας ότι, ολόκληρες περιοχές της Αφρικής σύντοµα δεν θα είναι πλέον κατοικήσιµες.
Ο Βρετανός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον προειδοποίησε την περασµένη ∆ευτέρα ότι είναι αµφίβολο αν η COP26 θα καταφέρει εν τέλει να υιοθετήσει µέτρα που θα βοηθήσουν να περιοριστεί η άνοδος της παγκόσµιας θερµοκρασίας στον 1,5 βαθµό Κελσίου, συγκριτικά µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα. Προβληµατισµούς εξέφρασε, επίσης, για το αν θα µπορέσουν να µηδενιστούν οι εκποµπές άνθρακα ως το 2050.
Οι στόχοι της ∆ιάσκεψης για την Κλιµατική Αλλαγή
Κύριος στόχος της COP26 είναι η παγκόσµια συνεργασία για επίτευξη του παγκόσµιου καθαρού µηδέν έως τα µέσα του αιώνα. Οι χώρες που θα συµµετάσχουν αναµένεται να προωθήσουν φιλόδοξους στόχους για τη µείωση των εκποµπών ως το 2030 και τη σταδιακή επίτευξη του καθαρού µηδενός έως το 2050.
Τα κράτη ενθαρρύνονται να επιταχύνουν την εξάλειψη του άνθρακα, να σταµατήσουν την αποψίλωση των δασών, να επιταχύνουν τη µετάβαση σε ηλεκτρικά οχήµατα και να ενισχύσουν τις επενδύσεις σε ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, όπως το πράσινο υδρογόνο. Τη ∆ιάσκεψη θα απασχολήσει ακόµα η αρωγή στις χώρες που επηρεάζονται περισσότερο από την κλιµατική αλλαγή.
Τα κύρια σηµεία που θα συζητηθούν είναι η οριστικοποίηση του Κανονισµού του Παρισιού και η επιτάχυνση των δράσεων για την αντιµετώπιση της κλιµατικής κρίσης µέσω συνεργασίας µεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και κοινωνιών των πολιτών.
∆ραµατικές εκκλήσεις από τον ΓΓ του ΟΗΕ
Οι τρέχουσες δεσµεύσεις των κρατών για το κλίµα αποτελούν «εισιτήριο χωρίς επιστροφή προς την καταστροφή», έκρινε λίγες µέρες νωρίτερα ο Αντόνιο Γκουτέρες, χωρίς να κρύψει την ανησυχία για το ότι αποµένει ελάχιστος χρόνος για να «αποφευχθεί η αποτυχία» της COP26.
Σύµφωνα µε την πιο πρόσφατη εκτίµηση του ΟΗΕ, οι δεσµεύσεις για τη µείωση των εκποµπών των αερίων που προκαλούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου και την υπερθέρµανση του πλανήτη από πλευράς 200 χωρών θα οδηγήσουν απλούστατα σε «καταστροφική» αύξηση της θερµοκρασίας κατά 2,7° Κελσίου, πολύ υψηλότερη από τον στόχο που ορίστηκε µε τη Συµφωνία του Παρισιού το 2015, όταν συµφωνήθηκε να περιοριστεί η αύξηση της θερµοκρασίας του πλανήτη σε λιγότερους από 2° Κελσίου σε σύγκριση µε την προβιοµηχανική εποχή, ιδεατά στον 1,5° Κελσίου.
«∆εν υπάρχει αµφιβολία» πως ο κόσµος οδεύει «προς την καταστροφή», προειδοποίησε ο ΓΓ του ΟΗΕ σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου που έδωσε µαζί µε µέλη της διεθνούς πρωτοβουλίας Covering Climate Now.
«Ελπίζω ότι είµαστε ακόµη εντός προθεσµίας για να αποφύγουµε την αποτυχία στη Γλασκόβη, αλλά ο χρόνος πιέζει, είναι όλο και πιο δύσκολο και για αυτό ανησυχώ πολύ, φοβάµαι πως τα πράγµατα µπορεί να πάρουν άσχηµη τροπή».
Οι G20 ευθύνονται για το 80% των παγκόσµιων εκποµπών
Για να αποφευχθεί η αποτυχία, έκανε έκκληση να υπάρξει «συναίσθηση των ευθυνών» των κυβερνήσεων, ειδικά αυτών της G20, οι ηγέτες της οποίας θα συναντηθούν λίγο πριν από την COP26.
«Η µόλυνση µιας χούφτας χωρών έχει γονατίσει την ανθρωπότητα», επέµεινε o κ. Γκουτέρες, υπενθυµίζοντας πως η G20 ευθύνεται για το 80% των παγκόσµιων εκποµπών. Οι χώρες-µέλη της θα πρέπει «να ηγηθούν στις προσπάθειες» για την αποτροπή της κλιµατικής αλλαγής, σε διαφορετική περίπτωση «τα ανθρώπινα όντα θα υποστούν φοβερά δεινά», προειδοποίησε.
Σηµείωσε ωστόσο πως όλες οι χώρες πρέπει να κάνουν αυτό που τους αναλογεί, ιδίως οι αναδυόµενες οικονοµίες. Επέµεινε ειδικά στην ανάγκη εγκατάλειψης του άνθρακα ως το 2030 στις χώρες του ΟΟΣΑ (του Οργανισµού Οικονοµικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) και ως το 2040 για τις υπόλοιπες.
Ερωτηθείς για την Κίνα, που δεν έχει ακόµη παρουσιάσει τις νέες δεσµεύσεις της, και για τις ΗΠΑ, όπου ο Τζο Μπάιντεν πασχίζει να ψηφιστεί στο Κογκρέσο νοµοσχέδιο που συµπεριλαµβάνει φιλόδοξα µέτρα για το κλίµα, ο ΓΓ κάλεσε τις δύο χώρες που ευθύνονται για τις µεγαλύτερες εκποµπές αερίων να «πάνε πιο µακριά». «Η Κίνα και οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν περισσότερα από ό,τι έχουν ανακοινώσει µέχρι στιγµής: για την Κίνα, το ζήτηµα-κλειδί είναι η µείωση των εκποµπών· για τις ΗΠΑ, το ζήτηµα-κλειδί είναι η χρηµατοδότηση και η εγγύηση πως οι στόχοι θα συγκεκριµενοποιηθούν και θα επιτευχθούν», είπε.
Γιατί είναι τόσο σηµαντική η COP26;
Η φετινή ∆ιάσκεψη των Ηνωµένων Εθνών για την Κλιµατική Αλλαγή θεωρείται από τις πιο κρίσιµες στην ιστορία του πλανήτη, καθώς οι συνέπειες της κλιµατικής αλλαγής είναι πιο ευδιάκριτες από ποτέ. Η θερµοκρασία της γης έχει αυξηθεί αισθητά, η στάθµη της θάλασσας ανεβαίνει, ενώ το καλοκαίρι ο πλανήτης υπέφερε από καταστροφικές πυρκαγιές και ξηρασίες.
Όλος ο κόσµος µαζί µε τους πολιτικούς ηγέτες, τους ακτιβιστές και τους επιστήµονες έχουν µεγάλες προσδοκίες για το φετινό συνέδριο. Οι χώρες που θα πάρουν µέρος έχουν κληθεί να οριστικοποιήσουν τα εθνικά τους σχέδια δράσης (εθνικά καθορισµένες συνεισφορές ή NDC) για τη µείωση των εκποµπών άνθρακα στο πλαίσιο της Συµφωνίας του Παρισιού.
Στη COP21 στο Παρίσι το 2015, οι χώρες συµφώνησαν να προσπαθήσουν να περιορίσουν την υπερθέρµανση του πλανήτη στους 2 βαθµούς Κελσίου πάνω από τα προβιοµηχανικά επίπεδα για να περιορίσουν την κλιµατική κρίση. Αυτή η παγκόσµια συµφωνία ορόσηµο έγινε γνωστή ως Συµφωνία του Παρισιού.
«Η COP26 είναι η πρώτη ευκαιρία για τα κράτη να αναθεωρήσουν τις δεσµεύσεις τους και να ενισχύσουν περαιτέρω τη φιλοδοξία για την κλιµατική αλλαγή», αναφέρει η κλιµατολόγος του Πανεπιστηµίου Cambridge, δρ Έµιλυ Σούκµπουργκ.
Κομβικό θέμα η χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης
«Αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη μάχη θα δοθεί για το αν οι δεσμεύσεις των μερών είναι αρκετές για να περιορίσουν τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε η κλιματολόγος του Πανεπιστημίου Cambridge, δρ Έμιλυ Σούκμπουργκ.
Ο πρώτος γύρος των κυβερνητικών NDCs αποδείχθηκε ανεπαρκής για να περιορίσει την υπερθέρμανση σε λιγότερους από 2 βαθμούς Κελσίου. Έτσι, πριν από τη COP26, οι κυβερνήσεις κλήθηκαν να υποβάλουν νέα -και πιο φιλόδοξα- σχέδια. Μέχρι στιγμής στην υποβολή σχεδίων έχουν προβεί 62 χώρες, καθώς και η ΕΕ.
Το ακανθώδες ζήτημα της χρηματοδότησης του κλίματος θα είναι κομβικό για την επιτυχία του COP26. Κατά γενική ομολογία, οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου είναι περισσότερο υπεύθυνες για την κλιματική κρίση, τις επιπτώσεις της οποίας αντιμετωπίζουν πιο έντονα οι φτωχότερες χώρες, οι οποίες έχουν συμβάλει πολύ λιγότερο στην πρόκληση του προβλήματος.
Τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ, όμως, υποδηλώνουν ότι η κλιματική βοήθεια από τις ανεπτυγμένες χώρες ανήλθε σε $78,9 δισ. το 2018, αντί $100 δισ. που ήταν ο στόχος.
Εκκρεμούν επίσης συζητήσεις για γκρίζα σημεία της Συμφωνίας του Παρισιού, για τα οποία τα μέρη δεν έχουν ακόμη φτάσει σε συμφωνία. Αυτά περιλαμβάνουν τους κανόνες για τους μηχανισμούς της αγοράς άνθρακα, οι οποίοι επιτρέπουν στις χώρες να αντισταθμίζουν τις εκπομπές τους αγοράζοντας πιστώσεις άνθρακα (μειώσεις εκπομπών) από άλλη χώρα.
