Φρένο στην εργασία-λάστιχο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υιοθέτησε έκθεση μετά από εισήγηση του Νεοκλή Συλικιώτη για τις συνθήκες εργασίας και την επισφαλή απασχόληση

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

  • Η έκθεση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αλλά και το κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά να καταπολεμήσουν την αδήλωτη εργασία και την ψευδή αυτοαπασχόληση, καθώς και όλες τις μορφές παράνομης απασχόλησης
  • Η απουσία δυνατών συνδικάτων και κοινωνικών εταίρων, σε πολλές περιπτώσεις, διευκολύνει τη χρησιμοποίηση της κρίσης για να επιβληθούν πολιτικές απορρύθμισης της εργασίας, καταστρατήγηση των συλλογικών συμβάσεων και μείωση των εργαζομένων που καλύπτονται από αυτές
  • Σε ορισμένους τομείς της οικονομίας, η χρήση των πρακτικών των άτυπων ή ευέλικτων εργασιακών σχέσεων αγγίζει πλέον τα όρια της κατάχρησης

 

Φρένο στην εργασία-λάστιχο επιχειρεί να θέσει το Ευρωκοινοβούλιο, το οποίο ενέκρινε έκθεση με τίτλο «Συνθήκες εργασίας και επισφαλής απασχόληση». Μάλιστα, εισηγητής της έκθεσης ήταν ο Κύπριος ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Νεοκλής Συλικιώτης. Είναι η πρώτη φορά που Κύπριος ευρωβουλευτής αναλαμβάνει μια τέτοια μεγάλη έκθεση, στην παρούσα σύνθεση του Ευρωκοινοβουλίου.

Μεταξύ άλλων, η έκθεση καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή  αλλά και το κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά να καταπολεμήσουν την αδήλωτη εργασία και την ψευδή αυτοαπασχόληση, καθώς και όλες τις μορφές παράνομης απασχόλησης, οι οποίες συνιστούν πρακτικές που υπονομεύουν τα εργασιακά δικαιώματα και τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Επίσης, επαναλαμβάνει την άποψη ότι η αποτροπή των συμβάσεων μηδενικών ωρών εργασίας πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν σε όλες τις μελλοντικές πολιτικές απασχόλησης.

Κατά την τοποθέτησή του στο Ευρωκοινοβούλιο ο Ν. Συλικιώτης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην Κύπρο, καθώς και σε άλλες χώρες του μνημονίου, ενώ υπέδειξε ότι «χρειάζεται άμεσα αλλαγή πλεύσης από τις πολιτικές της ανεξέλεγκτης αγοράς και της λιτότητας».

Μεταξύ άλλων, ο Ν. Συλικιώτης αναφέρθηκε στα συμβόλαια εργασίας με μειωμένα ωράρια υποδεικνύοντας ότι παρουσιάζουν αυξητική τάση και ελλοχεύουν μεγάλους κινδύνους για τους εργαζομένους. Μάλιστα, έφερε το παράδειγμα με το τεράστιο ποσοστό εργαζομένων μερικής απασχόλησης στην Κύπρο, τη Βουλγαρία, την Ιταλία και την Ελλάδα που δεν επιθυμούν να έχουν αυτά τα συμβόλαια μερικής απασχόλησης αλλά δεν τους προσφέρονται συμβάσεις αορίστου διαρκείας.

Επίσης, υπέδειξε ότι η απουσία δυνατών συνδικάτων και κοινωνικών εταίρων σε πολλές περιπτώσεις διευκολύνει τη χρησιμοποίηση της κρίσης για να επιβληθούν πολιτικές απορρύθμισης της εργασίας, καταστρατήγηση των συλλογικών συμβάσεων και μείωση των εργαζομένων που καλύπτονται από αυτές. «Ιδιαίτερα σε χώρες που χτυπήθηκαν περισσότερο από την κρίση και τους επιβλήθηκαν μνημόνια, όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία, και η Κύπρος» όπως τόνισε.

Σημείωσε ακόμη ότι πολλοί νέοι «στη Γερμανία αλλά και στη χώρα μου, την Κύπρο, υποαπασχολούνται σε πρακτικές ασκήσεις πέρα από δύο χρόνια χωρίς να καταφέρνουν να βρουν μόνιμη εργασία». Όπως υπέδειξε «αντί η εισδοχή στην αγορά εργασίας να γίνεται μέσα από συμβόλαια μακράς διάρκειας και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας, τα πιο πάνω παραδείγματα όχι μόνο δεν αποτελούν λύση στο πρόβλημα της ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας, αλλά αντίθετα δημιουργούν οικονομικά και εργασιακά αδιέξοδα για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όπως είναι οι νέοι άνεργοι. Τελικά», πρόσθεσε, «επωφελούνται επιχειρηματίες οι οποίοι λαμβάνουν στήριξη του κράτους για να συμμετέχουν σε προγράμματα πρακτικών ασκήσεων των νέων, έχοντας οι ίδιοι χαμηλό εργατικό κόστος που στο τέλος πληρώνει ο φορολογούμενος πολίτης».

Η έκθεση του Ν. Συλικιώτη, η οποία υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, καλεί τα κράτη-μέλη να συνυπολογίζουν μία σειρά από δείκτες της Διεθνούς Οργάνωσης για την Εργασία του ΟΗΕ (ILO) για τον καθορισμό της ύπαρξης σχέσης απασχόλησης.

Επίσης, σημειώνει ότι «ο κίνδυνος που σχετίζεται με την επισφάλεια εξαρτάται από τον τύπο του συμβολαίου αλλά επίσης και από τους ακόλουθους παράγοντες:

(i) ελάχιστη ή καμία εργασιακή ασφάλεια συνεπεία του μη μόνιμου χαρακτήρα της θέσης απασχόλησης, όπως στην περίπτωση συμβάσεων ακούσιας και συχνά περιθωριακής μερικής απασχόλησης, και, σε ορισμένα κράτη-μέλη, μη προκαθορισμένων ωρών εργασίας και καθηκόντων που αλλάζουν ανάλογα με την κατά παραγγελία εργασία

(ii) υποτυπώδη προστασία από την απόλυση και έλλειψη επαρκούς κοινωνικής προστασίας σε περίπτωση απόλυσης

(iii) ανεπαρκή αμοιβή για μια αξιοπρεπή διαβίωση

(iv) ανύπαρκτα ή περιορισμένα δικαιώματα σε κοινωνική προστασία ή σε παροχές

(v) καμία ή περιορισμένη προστασία εναντίον πάσης μορφής διακρίσεων

(vi) ανύπαρκτες ή περιορισμένες προοπτικές προαγωγής στην αγορά εργασίας όσον αφορά την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και την κατάρτιση

(vii) χαμηλό επίπεδο συλλογικού δικαιώματος και περιορισμένο δικαίωμα σε συλλογική εκπροσώπηση

(viii) περιβάλλον εργασίας που δεν συνάδει με τα ελάχιστα πρότυπα υγείας και ασφάλειας».

Επίσης, η έκθεση κάνει αναφορά στον ορισμό της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή εργασία, σύμφωνα με τον οποίο: «Η αξιοπρεπής εργασία είναι εργασία που είναι παραγωγική και αποδίδει δίκαιο εισόδημα, ασφάλεια στον εργασιακό χώρο και κοινωνική προστασία, καλύτερες προοπτικές για προσωπική εξέλιξη και κοινωνική ένταξη, ελευθερία των ανθρώπων να εκφράσουν τις ανησυχίες τους, να οργανώσουν και να συμμετάσχουν στη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν τις ζωές τους, και ισότητα ευκαιριών και μεταχείρισης για όλους, γυναίκες και άντρες· ενθαρρύνει τη ΔΟΕ να προσθέσει τον επαρκή για τη διαβίωση μισθό στον ορισμό αυτόν· ενθαρρύνει την Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να εγκρίνουν τον ορισμό αυτό κατά την αναθεώρηση ή την ανάπτυξη νομοθεσίας για την απασχόληση».

Ακόμη σημειώνει ότι το θεματολόγιο της ΔΟΕ για την αξιοπρεπή απασχόληση έχει ως συγκεκριμένο στόχο να εγγυηθεί τη δημιουργία θέσεων εργασίας, τα δικαιώματα στην εργασία, την κοινωνική προστασία και τον κοινωνικό διάλογο, καθώς και την ισότητα των φύλων· επισημαίνει ότι η αξιοπρεπής εργασία πρέπει να εξασφαλίζει συγκεκριμένα:

(i) επαρκή για τη διαβίωση μισθό καθώς και εγγύηση του δικαιώματος της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι

(ii) συλλογικές συμβάσεις σύμφωνα με τις πρακτικές των κρατών-μελών

(iii) συμμετοχή των εργαζομένων στις εταιρικές υποθέσεις σύμφωνα με τις πρακτικές των κρατών- μελών

(iv) σεβασμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων

(v) ίση μεταχείριση των εργαζομένων στον ίδιο χώρο εργασίας

(vi) υγεία και ασφάλεια στο χώρο εργασίας

(vii) κοινωνική ασφάλιση για τους εργαζομένους και τα εξαρτώμενα από αυτούς πρόσωπα

(viii) διατάξεις σχετικά με το χρόνο εργασίας και το χρόνο ανάπαυσης, (ix) προστασία κατά της απόλυσης

(x) πρόσβαση στην κατάρτιση και στη διά βίου μάθηση

(xi) υποστήριξη της εξισορρόπησης εργασίας και προσωπικής ζωής για όλους τους εργαζομένους· υπογραμμίζει ότι για την εξασφάλιση αυτών των δικαιωμάτων έχει επίσης ουσιαστική σημασία να βελτιωθεί η εφαρμογή της εργατικής και κοινωνικής νομοθεσίας».

Η έκθεση τονίζει ότι σε ορισμένους τομείς της οικονομίας, η χρήση των πρακτικών των άτυπων ή ευέλικτων εργασιακών σχέσεων αγγίζει πλέον τα όρια της κατάχρησης. Επίσης καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη να εξασφαλίσουν, στο πλαίσιο των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων τους, ότι οι αυτοαπασχολούμενοι εργαζόμενοι που από νομική άποψη θεωρούνται μονοπρόσωπη εταιρεία θα έχουν το δικαίωμα συλλογικής διαπραγμάτευσης και θα μπορούν να ασκούν ελεύθερα το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι.

Η έκθεση του Ν. Συλικιώτη, η οποία υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοινοβούλιο, υπενθυμίζει επίσης τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την οδηγία 2003/88/ΕΚ σχετικά με ορισμένες πτυχές της οργάνωσης του χρόνου εργασίας (οδηγία για τον χρόνο εργασίας), ότι κάθε εργαζόμενος έχει δικαίωμα σε ένα όριο μέγιστης διάρκειας εργασίας, σε ημερήσιες και εβδομαδιαίες περιόδους ανάπαυσης, καθώς και σε ετήσια περίοδο αμειβομένων διακοπών.

Επίσης τονίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα αυτά θα ισχύουν για όλους τους εργαζομένους, συμπεριλαμβανομένων των κατά παραγγελία εργαζομένων, των εργαζομένων σε περιθωριακή μερική απασχόληση και των εργαζομένων βάσει του μοντέλου του πληθοπορισμού.

Επιπρόσθετα, υπενθυμίζει ότι η οδηγία για τον χρόνο εργασίας συνιστά νομοθετικό μέτρο που αφορά την υγεία και την ασφάλεια. Ακόμη ζητεί να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του ΔΕΚ, οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι ο χρόνος εφημερίας στο χώρο εργασίας θεωρείται χρόνος εργασίας και, ως εκ τούτου, πρέπει να ακολουθείται από περιόδους αντισταθμιστικής ανάπαυσης.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy